هدایت شده از دروس حوزوی همدان
13990404-اصول.mp3
9.59M
📖درس خارجاصول -۹۹/۴/۴
💠آیت الله #محمدیقائینی
〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️
🔸🔹🔹🔸🔹🔹🔸🔹🔹🔸
دروس حوزوی @drusehowzeh
📣📣 قابل توجه همراهان گرامی
♻️ مصاحبه مبسوطی با استاد #محمدی_قائینی با موضوع #مکتب_شناسی_فقهی صورت گرفته که به مرور بخش هایی از آن تقدیم شما سروران خواهد گردید.
@ghaeeni
#مکتب_شناسی_فقهی
#استاد_محمدی_قائینی
#بخش_اول
آیا مکتبی به نام #مکتب_قم و #نجف داریم⁉️
♻️ ما مکتبی به نام #مکتب_قم یا #مکتب_نجف نداریم که مثلاً در این ده قرن در این دو شهر با مؤلفههای شناخته شده، معین و ویژه ای وجود داشته باشد و به همان نام و نشان شناسنامه داشته باشد. چه بسا در شهری در دورههای مختلف مکاتب گوناگونی وجود داشته است.
♻️ در شهرهای مختلف تطور علوم گوناگون متفاوت بوده است. در قم، مشهد، تهران، نجف، کربلا و ... مکاتب علمی گوناگونی وجود داشته است. برای مثال در دوره ای #مشهد دارای حوزه فلسفی بسیار قوی بود ولی در دوره ای دیگر که در دوران معاصر شاهد آن بودیم مشهد به شدت ضد فلسفه شد و مکتب #منتقد_فلسفه حاکم شد.
🔻🔻 پس نمیتوان به طور مطلق گفت یک شهر در طول تاریخ دارای مکتب علمی واحدی بوده است.
💢 در برخی شهرها در دورههای کوتاهی مکتب علمی خاصی حاکم بود و در دورههای قبل و بعد آن سابقه حکومت مکتب علمی ویژه ای در آن گزارش نشده است. برای مثال #مکتب_تهران و یا #سامرا این گونه بودهاند که تنها در برخی زمانها شاهد وجود مکتبی مستقل و متمایز بودهاند.
💢 پس اگر مقصود از #مکتب_فقهی قم و نجف این است که یک رویکرد حاکم فقهی در طول کل تاریخ در آن شهر را شاهد باشیم و معرفی کنیم، چنین چیزی اشتباه است و واقعیت تاریخی ندارد. گاهی مکتبی بوده است، گاهی مکتبی نبوده است و گاهی هم ضد مکتب مرسوم آن شهر مکتبی پدید آمده است و حاکم شده است.
💢 اما اگر در برههها و بازههای معینی از تاریخ بخواهیم مکاتبی را معرفی کنیم، این معقول و مقبول خواهد بود. مثلاً در قرن اخیر میتوان در قم و نجف #مکتب_فقهی ویژه ای را معرفی کرد که شاید تا پیش از آن با این شاکله قابل معرفی نبوده باشد.
@ghaeeni
🔸🔹🔸🔹🔸🔹🔸🔹🔸🔹
https://eitaa.com/joinchat/1631322177Cbbf2249cb6
#مکتب_شناسی_فقهی
#استاد_محمدی_قائینی
#بخش_دوم
💢 واکاوی #معانی_مکتب:
🔰 #معنای_لغوی:
#مکتب در معنای لغوی عبارت است از نوشتار و نوشتنی که ثابت و تثبیت شده است و از آن جا به کتابخانهها و مراکز علمی سرایت کرد زیرا نظریات علمی و منابع در آنجا ثبت شده و آراء و عقاید تثبیت میشوند و محلی است برای نوشتن و تثبیت اندیشهها.
🔰 #معنای_اصطلاحی:
#مکتب در اصطلاح به ایدهها و آراء و نظریاتی گفته میشود که متفکرین آنها را ابداع و ابراز میکنند و در آن ابتکار و نوآوری داشته باشند. آرائی که ابتدا بهصورت تئوری است و بعد با تدریس و تحقیق و مباحثه آن را به عنوان یک نظریه در مجامع علمی طرح میکردند و چه بسا آن نظریه طرفدارانی نیز پیدا میکرد و در ساحتهای علمی حاکم میشد.
💢 #مکتب دارای انواع گوناگونی است. در زمینههای علوم عقلی، علوم نقلی و علوم تجربی و در دانشهای مختلف دارای مکاتب گوناگون سیاسی، اجتماعی، اخلاقی، اقتصادی، تربیتی، فقهی، اصولی و ... هستیم. مکتب علمی میتواند در هر زمینه ای که بشر برای حل مسئله ای از مسائل انسانی راه حلی را ابداع کند که بتواند حلال یک مشکل از مسائل و مشکلات جامعه باشد، شکل گیرد.
💢 پس در حوزههای گوناگون علم دانشمندان برای مدیریت و تدبیر مسائل جامعه و پاسخ به نیازهای بشری مکاتب علمی مختلفی را بوجود آوردهاند و در قالب آن مکاتب اقدام به بررسیهای علمی و حل مسائل جامعه بشری نمودهاند.
🔰 معنای #مکتب در حوزه علوم اسلامی:
در حوزههای علمیه مکتب یا مدرسه عبارت است از آن آراء و روشهایی که به ما نشان میدهد در رابطه با استفاده از دین و وحی الهی، در قالب کتاب و سنت بتوانیم برنامههایی را ارائه کنیم که مسائل نظری و عملی جامعه را حل نماید. نتیجه این امر حل مسائل دینی اجتماع است. پس اگر از مکتب فقهی، اصولی، فلسفی نام میبریم یعنی عده ای از علماء و اندیشمندان مسلمان قواعدی را ابداع کردهاند یا روشهایی را در حوزه بررسیهای اسلامی بوجود آوردهاند که در مسیر حل مسائل دینی #جامعه_اسلامی راههای جدیدی را میگشاید و نتایج بدیعی را پیش روی ما قرار میدهد تا از این طریق بتوانیم در حوزههای مختلف نیازهای جامعه أعم از حوزههای نظری و عملی که در ارتباط با دین شناخته میشوند راه حلها و پاسخهای مناسب را ارائه دهیم.
♻️ در حوزههای علمیه از آن جایی که فقه و اصول دارای محوریت و اهمیت بیشتری بودهاند، رشد و نمو مکاتب در این دو حوزه علمی بیشتر مورد توجه بوده است.
@ghaeeni
🔸🔹🔸🔹🔸🔹🔸🔹🔸🔹
https://eitaa.com/joinchat/1631322177Cbbf2249cb6
#مکتب_شناسی_فقهی
#استاد_محمدی_قائینی
#بخش_سوم
💢نقد و بررسی #مکاتب و رویکردهای_تفقه 1💢
♻️ علم فقه در پی بیان احکام و عوارض افعال و حالات و اوصاف مکلفین است. یعنی حتی منحصر در افعال نیست و گاه از اوصاف و عوارض نیز سخن میگوید. فقه میکوشد تا با تعیین وظائف و اختیارات مکلف، راه سعادت را به روی او بگشاید و کمال او را در دنیا و آخرت تضمین نماید.
🔰 #مکتب_اصولیون:
برخی با دیدگاه اصولی سراغ فقه میروند. یعنی با استفاده از قواعدی که قبلاً در اصول تنظیم و تمهید شده است، به عنوان مبادی تصدیقی سراغ فقه میروند. یعنی بر اساس این قواعد به بررسی فقهی میپردازند و میکوشند نحوه دلالت أدله بر احکام را تبیین کنند. اینکه باید در استنباط از اصول بهره گرفت، مفروغ عنه است دراین رویکرد سخن از غلبه نگاه اصولی و #افراط در آن است.
💢 #بررسی:
این مکتب نقطه قوتی دارد از این جهت که مبتنی بر پیش فرضهای علمی ثابت شده حرکت میکند. یعنی با ابزار استدلال و قانون به خدمت فقه میرود ولی نقاط ضعفی نیز دارد.
🔹🔸 از جمله نقاط #ضعف رویکردهای اصولی صرف کم توجهی به عرف است. در حالی که مخاطب اصلی معصومین (علیهم السلام) عرف عام هستند و #عرف عام بر اساس فطرت خویش مطالب را ادراک میکند و میفهمد.
🔹🔸 نقطه ضعف دیگر این مکتب این است که انسان از فهم دینی از راه ارتباط با کلام معصومین بوجود آمده عدول کرده و بخواهد آن را فرع قرار دهد. چه بسا بتوان از توجه به سنت نکتههایی را کشف نمود که تنها از راه قواعد به دست نمیآیند.
♻️ در واقع علم اصول ابزاری است که برای زمان جهل و شک و بن بست ها به کمک ما میآید. در بررسیها و استنباطهای فقهی گاه با شرایطی روبرو میشویم که دیگر نمیتوان با مستفادات از ادله و روایات به نتیجه رسید. یعنی باید اصول را برای مرحله آخر گذاشت نه اینکه از ابتدا فرض کنیم همه مسائل فقه مشکل و لاینحل است و سریع سراغ اصول برویم.
@ghaeeni
🔸🔹🔸🔹🔸🔹🔸🔹🔸🔹
https://eitaa.com/joinchat/1631322177Cbbf2249cb6
هدایت شده از رهبر حوزهها
🔰بی مایه فطیر است
🔸طلبهی روشنفکر امروزی حق ندارد بگوید که «آقا، ول کن این حرفها را، [این] درسها را»؛ نه، باید درس خواند؛ بیمایه [فطیر است].
🔹زمان مبارزات که ما مثلاً مکاسب میگفتیم، کفایه میگفتیم، بعضی از طلبههای پُرشور داغ دُور و بَر ما بودند در مشهد که واقعاً هم مبارزه میکردند، [امّا] گاهی میشنفتم میگویند «آقا، این چیست؟»
🔸من به آنها میگفتم اگر [این بحثها را] نکنید، بعد نمیتوانید به درد نظام اسلامی بخورید، نمیتوانید استفاده کنید، نمیتوانید به مردم چیزی یاد بدهید. این است که درس خواندن، یک مسئله است.
🗓۱۳۹۸/۲/۱۸
📌کانال رهبر حوزهها
🌐@khamenei_hawzah
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
#صوت_خارج_فقه
#کتاب_الصلاه
جلسه 1: 1/7/1399
#استاد_محمدی_قائینی
💢 موضوع: افضلیت صلاة بر سایر عبادات
@ghaeeni
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
#صوت_خارج_اصول
#اجتهاد_و_تقلید
جلسه 1: 1/7/1399
#استاد_محمدی_قائینی
💢 موضوع: اجتهاد و تقلید، مسئله فقهی یا اصولی؟
@ghaeeni
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
#خارج_اصول
#اجتهاد_و_تقلید
#استاد_محمدی_قائینی
جلسه 2: 2/7/1399
💢 سنخ شناسی اجتهاد و تقلید
💢 واژه شناسی لفظ اجتهاد
@ghaeeni
هدایت شده از پایگاه جریانشناسی اسباط
📌 اختصاصی #اسباط :
🎙 #مصاحبه| حوزه انقلابی باید بینش سیاسی داشته باشد و جریانهای فکری را بشناسد
آیتالله قائینی:
🔺 حوزه انقلابی باید برخوردار از بینش سیاسی باشد. جریانهای فکری را بشناسد، حرکتها و هدفهای پس پرده را تحلیل کند. اقتضائات زمان و مکان را دریابد. در این صورت است که میتواند راهنمای خوبی برای جامعه باشد، در بزنگاهها وظیفه خود را انجام دهد و جریانهای حق و باطل را از هم تفکیک کرده و بصیرت خود را بین تودههای مردم نشر و ترویج نماید.
🔺شاخصههای حوزه انقلابی عبارتند از:
1️⃣ متعهد بودن حوزه انقلابی به حل مسائل جامعه
2️⃣ درک ضرورتها
3️⃣ حساسیت و دردمندی نسبت به مشکلات اساسی جامعه
4️⃣ شناخت جریان های فکری جهان و داشتن بینش سیاسی
5️⃣ آگاهی از بینشهای نظام های حاکم بر جهان
6️⃣ ظلم زدایی، استکبار ستیزی و استعمار زدایی از جهان
7️⃣ تحلیل جریانات و سیاستهای منطقهای و جهانی
8️⃣ ارائه راه حل برای مقابله با موانع رشد فکری و اخلاقی و فرهنگی
متن بخش دوم این مصاحبه را میتوانید از لینک زیر مشاهده نمایید: 👇
#حوزه_انقلابی
#روحانیت_متعهد
#روحانیت_اصیل
🌐 https://www.asbaat.ir/?p=3308
🆔 @asbaat_ir
#مکتب_شناسی_فقهی
#استاد_محمدی_قائینی
#بخش_چهارم
💢نقد و بررسی #مکاتب و رویکردهای تفقه 2💢
🔰 #مکتب_اخباریون:
برخی بر این باور هستند که ما در فهم احکام دین هیچ گونه دخالتی نداریم مگر اینکه معصومین (علیهم السلام) مسئله را برای ما تبیین نموده باشند. حتی فراتر از این گاه گفته میشود که ما امکان فهم قرآن را نیز ندایم مگر روایتی در میان باشد که از این منظر تفسیر روایی جایگاه خاصی مییابد و نمیتوان بدون روایت به تفسیر آیات قرآن پرداخت.
💢 #بررسی:
این دیدگاه در مواجهه با فقه آثار خاصی را در پی دارد. از یک منظر میتوان وجه قوتی برای آن تصویر نمود. از این زاویه که این دیدگاه بدلیل توجه خاص به نظر معصوم (ع) راه مطمئن تری برای علم به احکام در پیش گرفته است زیرا معصومین (علیهم السلام) با واسطه با منبع و مصدر تشریع در ارتباط هستند. فقیه از این مسیر مستقیم به واقعیت میرسد. اما باید نکاتی را در نیز در نظر داشت.
#اولاً استفاده و استنباط از همین روایات نیازمند ابزار فهم است. زیرا روایات ما از بدیهیات نیستند تا با صرف شنیدن، معنای مراد از آن کشف گردد.
#ثانیاً ما در هر مسئله ای بصورت جداگانه و به خصوص روایت نداریم. در بسیاری از موارد جزئی که حکمی وجود ندارد باید از عمومات و اطلاقات و ریزه کاریهای فنی برای استنباط استفاده کرد. از طرفی نمیتوان در هر موردی که حکم نداشتیم سراغ عمومات و اطلاقات برویم و بگوییم عام آن را شامل میشود. استفاده از عموم نیز شرایطی دارد.
♻️ قرائن حالیه و مقالیه فراوانی در زمان صدور روایات وجود داشته است که به دست ما نرسیده، لذا نمیتوان به سادگی از ظاهر روایت به حکم قطعی رسید. تمسک به ظاهر همین چند روایت معتبر نمیتواند همه نیازهای گوناگون فردی و اجتماعی ما را پوشش دهد.
🔹🔸پس مشکل دیگر در رویکرد اخباری گری مسئله فراگیری و شمول است. در زمانی که #حکومت_اسلامی وجود دارد دهها و صدها پرسش خرد و کلان وجود دارد که نمیتوان با تنها چند روایت و تمسک به ظاهر آنها پاسخگوی این حجم از مسئلهها بود. مسائل گوناگون اقتصادی، سیاست داخلی و خارجی، مسائل فرهنگی، قضایی و صدها مسئله دیگر. پس این رویکرد در دوره تشکیل حکومت دینی نمیتواند #پاسخگو باشد.
🔹🔸 فقدان نصوص نکته دیگری است که در بسیاری از موارد یک فقیه را به چالش میکشد و یا به دنبال منابع دیگری رفت.
@ghaeeni
🔸🔹🔸🔹🔸🔹🔸🔹🔸🔹
https://eitaa.com/joinchat/1631322177Cbbf2249cb6
✅ بحمدالله امروز اولین جلسه درس اسفار برگزار شد. انشالله صوت این درس نیز به صورت روزانه بارگزاری می شود.
✅ صوت درس اسفار، شنبه 5 مهرماه🔻🔻
♻️ با #پوزش از شما همراهان گرامی، امکان بارگزاری صوت درس خارج فقه و اصول امروز، شنبه، به دلیل حجم بالا وجود ندارد. انشاالله از فردا صوت دروس به صورت منظم و با حجم متناسب با ظرفیت پیام رسان ایتا بارگزاری خواهد شد.
🔹🔸 عزیزانی که به صورت #مجازی از کلاس استفاده می کنند، جهت دریافت صوت به #ادمین پیام داده تا در پیام رسان سروش صوت را دریافت نمایند.
#مکتب_شناسی_فقهی
#استاد_محمدی_قائینی
#بخش_پنجم
💢 بررسی #مکاتب و رویکردهای تفقه 3💢
🔰 #رویکرد_قواعد_گریز:
سبک دیگر اینکه گفته شود نه باید دنبال قواعد اصولی رفت و نه در پی مبانی روایی برای فهم دین بود. بلکه فهم دین را به عهده #عرف بگذاریم که با فطرت زلال و صاف خود از متون برداشت نماید و عمل کند. این دین همان است که پیامبر (ص) فرمودهاند و مردم همان زمان هم فهمیدهاند. پس ما نیز میتوانیم بفهمیم و عمل کنیم. در آن زمان هم این علوم وجود نداشت.
این رویکرد #قواعد_گریز است و سعی میکند اصل لزوم استفاده از قواعد علمی و اصولی را مخدوش سازد.
💢 #بررسی:
میتوان وجه قوتی برای این رویکرد تصور کرد البته نه بالجمله که فی الجمله گفت نفس اعتنا به عرف و فهم آن از متون روایی قابل ستایش است. همین که عقل و فطرت را کنار نمیزنیم و برای آن در فهم دین سهمی قائل میشویم خوب است. بالاخره مخاطب قرآن و روایات عرف بودهاند البته با تفسیری که اهل بیت (علیهم السلام) میفرمودند معنا و مقصود بیشتر نمایان میشد اما به هر حال عرف بوده و متون.
اما این رویکرد دارای #نقاط_ضعف بسیاری است و زمینه ساز انحرافات فکری جدی خواهد شد.
#اولاً فهم بشری معصوم نیست و دچار خطای کثیر میشود. از کجا بدانیم این حکمی که بشر کشف کرد از ناحیه عقل وی بوده یا عادتهای بشری و قومی در آن فهم دخالت داشته یا پیش فرضهای خاص در شکلگیری این فهم نقش آفریدهاند؟ این معیار و #مناط میخواهد. چه بسا در هر جامعه ای چندین عرف و چندین فهم و برداشت وجود داشته باشد. حال کدام فهم را معیار قرار دهیم؟ حتی در بین متدینین عرفهای متفاوتی وجود دارد و آداب و رسوم حتی در فهم دینی دین داران نقش بسزایی دارد.
#ثانیاً بسیاری از مسائل دینی و فهم آنها ساده نیست و نیازمند طی مسیری علمی و بکارگیری قواعدی فنی است که با عقل عادی بدست نمیآید. دایره فهم عرفی محدود است و در همه مسائل امکان دستیابی به واقع را ندارد. ظرافتها و دقتهای علمی است که میتواند مجهولات را حل کند. استعداد قوی و تفقه و تمرکز و تلاش علمی است که در این مسیر راهگشا خواهد بود.
البته بیان سبکهای مختلف درس خارج به لحاظ شیوه تدریس که دارای سبکهای مختلف است و نیز به لحاظ محتوا، به حسب چینش مطالب و به حسب سبکهای متعدد در فقه و اصول فقه، مستلزم مقالتی دیگر و مستوفی است.
@ghaeeni
🔸🔹🔸🔹🔸🔹🔸🔹🔸🔹
https://eitaa.com/joinchat/1631322177Cbbf2249cb6