جواب این سؤالات را در ادامه مطالعه بفرمائید... https://eitaa.com/ghararemotalee/1453 https://eitaa.com/ghararemotalee/1454

❓#پرسش_و_پاسخ | ۸۱ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🤔 سؤال : آيا شعارهايى از قبيل «مرگ بر آمريكا» و«مرگ بر اسرائيل» در مسجد و مكان‌هاى مقدّس صحيح است‌؟ ــــــــــــــ ــ ـــ ـ ـــ ـــ ـــ ــ ـ ــ ــ ـــ ـ ـ ـــ ـ ـــ 💬 پاسخ : قرآن در آخرين آيه سوره فتح در معرفى مسلمانان واقعى مى‌فرمايد: «اشدّاء على الكفّار رُحماء بينهم تَراهم رُكِّعاً سُجِّداً» آنان نسبت به كفّار سخت و نسبت به مؤمنان مهربان هستند، آنان را در حال ركوع و سجود مى‌يابى كه در صدد كسب رضاى خداوند هستند. ← در اين آيه، قبل از ركوع و سجود، « اشدّاء على الكفار و رحماء بينهم » مطرح شده است. شعار «مرگ بر آمريكا» و «مرگ بر اسرائيل» مصداق و نمونه‌اى براى عمل به آيه « اشدّاءُ على الكفّار » است كه در متن قرآن آمده است. البتّه نبايد تنها به سر دادن شعار اكتفا كرد كه بالاتر و بهتر از شعار، شدّت عمل است كه در سايه تحصيل، وحدت، ابتكار، خودكفايى، عزّت نفس، نفوذناپذيرى و دورى از هر نوع سازش و نرمشى كه سبب طمع بدخواهان شود، به دست مى‌آيد. قرآن به زنان پيامبر مى‌فرمايد: اگر تقوا داريد، با نرمى سخن نگوييد، تا كسى كه بيمار دل و هوسباز است، در شما طمع نكند. «اِن اتَّقيتُنّ‌ فلا تَخضعنَ‌ بِالقَول فيَطمع الّذى فى قلبه مَرَض» امروز كه زنان پيامبر نيستند، اين آيه براى ما پيام مهم سياسى دارد و آن اين كه اگر مسلمانان تقوا دارند نبايد در هيچ برخورد و قرارداد و جهت‌گيرى سياسى، از خود نرمشى نشان دهند كه بدخواهان در ما و منافع ما طمع كنند. مهم آن است كه ما خود را نبازيم و چراغ سبزى به بدخواهان نشان ندهيم. ✊ #مرگ_بر_آمریکا 🕸 #رژیم_غاصب_رفتنی_است ╭─────๛- - - 📖 ┅╮ │📚 @ghararemotalee │📱 @Mabaheeth ╰───────────

❓#پرسش_و_پاسخ | ۸۲ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🤔 سؤال : آيا در قرآن، دليلى براى شركت در راهپيمايى و تظاهرات داريم‌؟ ــــــــــــــ ــ ـــ ـ ـــ ـــ ـــ ــ ـ ــ ــ ـــ ـ ـ ـــ ـ ـــ 💬 پاسخ : خداوند در قرآن مى‌فرمايد: «و لا يَطؤون مَوطئاً يَغيظُ‍‌ الكفّار... الاّ كُتب لهم به عَملٌ‌ صالح» هيچ حركت دسته جمعى كه كفّار را عصبانى كند، صورت نمى‌گيرد مگر اين كه براى آن، پاداش #عمل_صالح ثبت مى‌شود. آرى، راهپيمايى‌هايى كه دشمنان اسلام و مسلمين را عصبانى كند، عمل صالح است. اين راهپيمايى‌ها (بخصوص آنگاه كه از طريق وسايل ارتباطى و ماهواره‌ها منعكس مى‌شود) اگر براى اهداف مقدسى صورت گيرد، نوعى حضور در صحنه، عبادت دسته جمعى و #امر_به_معروف و نهى از منكر عملى و عامل تقويت روحيّۀ مردم و تهديد دشمن است. ╭─────๛- - - 📖 ┅╮ │📚 @ghararemotalee │📱 @Mabaheeth ╰───────────

❓#پرسش_و_پاسخ | ۸۳ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🤔 سؤال : چرا بايد در احكام دين، از مراجع تقليد كنيم‌؟ ــــــــــــــ ــ ـــ ـ ـــ ـــ ـــ ــ ـ ــ ــ ـــ ـ ـ ـــ ـ ـــ 💬 پاسخ : همۀ مردم در همۀ زمان‌ها و مكان‌ها، چيزى را كه نمى‌دانند از كارشناس مى‌پرسند. مراجع تقليد و علما نيز هنگامى كه مريض شوند از نسخه پزشكان تقليد مى‌كنند؛ بنابراين تقليد ريشه در تاريخ بشر دارد و ما در شناخت #احكام دين به كارشناس دين مراجعه مى‌كنيم، چنانكه در امور ديگر به كارشناس آن رجوع مى‌كنيم. در قرآن مى‌خوانيم: «فَسئلوا اهل الذِّكر ان كنتم لاتعلمون» اگر نمى‌دانيد از اهل ذكر سؤال كنيد. اين آيه نمى‌فرمايد: از هر عالمى سؤال كنيد، بلكه مى‌فرمايد: از عالمى سؤال كنيد كه اهل ذكر باشد، يعنى ياد خدا باشد، پروا و تقواى الهى داشته باشد، نسبت به دانسته‌ها و آموخته‌هاى خود فراموشكار نباشد. به گفتۀ روايات، تقليد بايد از عالمى باشد كه علاوه بر #علم و آگاهى در بالاترين سطح، عادل نيز باشد و افكار، گفتار و رفتارش بر اساس هوا و هوس و تمايلات نفسانى نباشد. ساختمانِ‌ بدون پروانه و مجوّز قابل تخريب است مگر آنكه صاحبِ‌ خانه آنگونه طراحى كرده باشد كه تصادفاً خانۀ او طبق مقرّرات مسئولين شهرسازى واقع شده باشد. عمل بدون تقليد نيز باطل است، جز آنكه اين عمل مطابق فتواى مرجع تقليدش باشد. ╭─────๛- - - 📖 ┅╮ │📚 @ghararemotalee │📱 @Mabaheeth ╰───────────

❓#پرسش_و_پاسخ | ۸۴ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🤔 سؤال : ولايت فقيه چيست‌؟ ــــــــــــــ ــ ـــ ـ ـــ ـــ ـــ ــ ـ ــ ــ ـــ ـ ـ ـــ ـ ـــ 💬پاسخ : جامعه نياز به حاكم دارد؛ زيرا بدون مدير و رهبر دچار هرج و مرج مى‌شود و رهبر مردم مسلمان بايد اسلام‌شناس باشد و در ميان اسلام‌شناسان، باسوادترين، شجاع‌ترين، باتقواترين، آگاه‌ترين آنان نسبت به مسائل و حوادث جهان اسلام باشد و #ولايت_فقيه چيزى جز اين نيست كه حاكم امت #اسلام شخصى مجتهد، دور از هوس، متقّى، بصير و شجاع باشد كه شناسايى اين افراد را خبرگان اسلام‌شناس به عهده دارند و خِبرگان را خود مردم با شناختى كه از نزديك نسبت به دانشمندان متّقى دارند، انتخاب مى‌كنند. ╭─────๛- - - 📖 ┅╮ │📚 @ghararemotalee │📱 @Mabaheeth ╰───────────

🎥 #رهبری در کشور ما چه کارآمدی دارد؟ اگر #ولایت_فقیه نبود ما الآن کجا بودیدم؟! 🎙حجت‌الاسلام راجی #اللهم_احفظ_قائدنا_الخامنه_ای کلیپ و مطالب مرتبط را هم ببینید : https://eitaa.com/mabaheeth/87908 https://eitaa.com/mabaheeth/62994 https://eitaa.com/mabaheeth/87907 https://eitaa.com/mabaheeth/62990 https://eitaa.com/mabaheeth/62992 https://eitaa.com/mabaheeth/62986 https://eitaa.com/mabaheeth/85370 https://eitaa.com/mabaheeth/90796 https://eitaa.com/mabaheeth/65412 https://eitaa.com/mabaheeth/68835 https://eitaa.com/mabaheeth/93259 ╭────๛- - - - - ┅╮ │📱 @Mabaheeth ╰───────────

🎞 حقانیت و مظلومیت سید علی خامنه ای مدظله العالی را در این کلیپ ببینند ... 🔹 تا تعریف درست دیکتاتور معلوم شود ... کلیپ و مطالب مرتبط را هم ببینید : https://eitaa.com/mabaheeth/87908 https://eitaa.com/mabaheeth/92922 https://eitaa.com/mabaheeth/62994 https://eitaa.com/mabaheeth/87907 https://eitaa.com/mabaheeth/62990 https://eitaa.com/mabaheeth/62992 https://eitaa.com/mabaheeth/62986 https://eitaa.com/mabaheeth/85370 https://eitaa.com/mabaheeth/90796 https://eitaa.com/mabaheeth/65412 https://eitaa.com/mabaheeth/68835 https://eitaa.com/mabaheeth/93259 #اللهم_احفظ_قائدنا_الخامنه_ای #لبیک_یا_خامنه_ای #ولایت_فقیه ╭────๛- - - - - ┅╮ │📱 @Mabaheeth ╰───────────

💭 ای کاش این کلیپ را همه ببینند 🎞️ سخنان مخالفین خارج نشین درباره‌ی ایشون 📖 تخصص ها 🗯 دانستنی های تکان دهنده 👨🏻‍🎓 سخنان دانشجوی نخبه مخالف ایشون 💯 اثرگذارترین شخصیت صد سال آینده ؟ ❌ توصیف ضدانقلاب از زندگی رهبری 💍 ماجرای انگشتر عقد رهبری 🤵🏾‍♂ نظر دبیرکل وقت سازمان ملل در خصوص آیت‌الله العظمی خامنه‌ای مدظله 🪧 حتی یک نقطه خاکستری در زندگی او نیست. ♻️ کسی که عبادت او یک کمونیست را مجذوب می‌کند 📚 کسی که سطح مطالعه اش حیرت آور است ... 🎤 کسی که سخنرانی او در کنگره حافظ، حتی پس از ۳۰ سال، نطق ادبی برگزیده سازمان ملل است. 📜 تسلّط حیرت‌آور در بحث زبان و ترجمه 👂 گوش تان به دهان #رهبری باشد... ✨ نظر آیت‌الله بهجت در خصوص رهبری #اللهم_احفظ_قائدنا_الخامنه_ای #لبیک_یا_خامنه_ای _____________________ 🎞 برشی از سخنرانی حجت‌ الاسلام راجی 🎬 اندیشکده راهبردی سعداء نویسنده بیانیه گام دوم را می‌شناسید؟ ╭────๛- - - - - ┅╮ │📱 @Mabaheeth ╰───────────

❓#پرسش_و_پاسخ | ۸۵ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🤔 سؤال : دليل موفقيّت انبيا كه مردم دستوراتشان را پس از قرن‌ها عاشقانه انجام مى‌دهند، چيست‌؟ ــــــــــــــ ــ ـــ ـ ـــ ـــ ـــ ــ ـ ــ ــ ـــ ـ ـ ـــ ـ ـــ 💬 پاسخ : موفّقيّت انبيا دلائل زيادى دارد از جمله: ١- پاكى و حُسن سابقه و سوز و خلوص آنان. ٢- استدلال و منطق آنان، نه تحكّم و قُلدرى. ٣- عمل به آنچه مى‌گفتند و پيشگامى در عمل و استقامت تا پاى جان. ٤- سعۀ صدر و خوش اخلاقى آنان. ٥ - دستورات و تكاليفى مطابق فطرت و وعده‌هاى الهى. ٦- جامعيّت دستورات نسبت به تمام مسائل فردى، اجتماعى، خانوادگى، روانى، اقتصادى، سياسى، بهداشتى، عبادى و ... ٧- آسان و دلپذير جلوه دادن دستورات. به يك مثال توجه كنيد: كودكِ‌ بيمار از آمپول 💉 مى‌ترسد. پزشك🩺 براى اينكه او را آماده كند، كلماتى مى‌گويد، از جمله: ١- فرزندم! عزيزم! من تو را دوست دارم، ٢- همۀ مردم و كودكان بيمار قبل از تو آمپول زده‌اند، ٣- درد آمپول چند لحظه‌اى بيشتر نيست، تحمّل كن تا خوب شوى، ٤- اگر آمپول قابل تحمّل نيست، به جاى آن قرص و كپسول💊 مى‌دهم. خداوند كه مى‌خواهد فرمان روزه گرفتن بدهد، همين شيوه را بكار مى‌برد. اول مى‌فرمايد: «يا ايّها الّذين آمنوا» اى كسانى كه به من ايمان و علاقه داريد! در اين عبارت يك نوع احترام، صميميّت و دوستى است كه انسان را آماده مى‌كند؛ بعد مى‌فرمايد: «كُتِبَ‌ عليكم الصّيام كما كُتِبَ‌ على الّذين من قَبلكم لَعلّكم تَتّقون» #روزه گرفتن بر شما واجب شد، همان گونه كه بر مردم قبل از شما نيز واجب شده و نتيجه‌اش تقواى الهى است؛ پس از آن مى‌فرمايد: «ايّاماً مَعدودات» چند روزى بيشتر نيست. سپس مى‌فرمايد: «فمَن كان منكم مَريضاً او على‌ سَفرٍ فَعِدّةٌ‌ من ايّامٍ‌ اخَر» اگر كسى بيمار🤒 يا مسافر بود، برنامۀ ديگرى براى او قرار مى‌دهيم. آرى، تعبيراتى را كه خداوند براى فرمان روزه گرفتن بكار برده، نظير همان تعبيرات پزشك است كه كودكان را آماده مى‌كند. اين است رمز #موفقيّت انبيا عليهم السلام . ╭─────๛- - - 📖 ┅╮ │📚 @ghararemotalee │📱 @Mabaheeth ╰───────────

📖 #پویش بزرگ #کتابخوانی دانشگاهی "مثل مصطفی" 🎁 همراه با جوائز نقدی به نفرات برتر 🗓 1 آبان تا 12 بهمن 1402 #شهید_صدر_زاده 💠 برای اطلاعات بیشتر و شرکت در مسابقه فایل شیوه نامه را در ذیل این مطلب مطالعه بفرمایید.

#نهج_البلاغه #فرازی_از_عهدنامه | ۲۵ 📜 متن : ... ثُمَّ إِنَّ لِلْوَالِی خَاصَّةً وَ بِطَانَةً، فِیهِمُ اسْتِئْثَارٌ وَ تَطَاوُلٌ وَ قِلَّةُ إِنْصَاف فِی مُعَامَلَة، فَاحْسِمْ مَادَّةَ أُولَئِکَ بِقَطْعِ أَسْبَابِ تِلْکَ الاَْحْوَالِ. وَ لاَ تُقْطِعَنَّ لاَِحَد مِنْ حَاشِیَتِکَ وَ حَامَّتِکَ قَطِیعَةً وَ لاَ یَطْمَعَنَّ مِنْکَ فِی اعْتِقَادِ عُقْدَة، تَضُرُّ بِمَنْ یَلِیهَا مِنَ النَّاسِ، فِی شِرْب أَوْ عَمَل مُشْتَرَک، یَحْمِلُونَ مَؤُونَتَهُ عَلَى غَیْرِهِمْ، فَیَکُونَ مَهْنَأُ ذَلِکَ لَهُمْ دُونَکَ وَ عَیْبُهُ عَلَیْکَ فِی الدُّنْیَا وَ الآْخِرَةِ. وَ أَلْزِمِ الْحَقَّ مَنْ لَزِمَهُ مِنَ الْقَرِیبِ وَ الْبَعِیدِ وَ کُنْ فِی ذَلِکَ صَابِرا مُحْتَسِباً، وَاقِعاً ذَلِکَ مِنْ قَرَابَتِکَ وَ خَاصَّتِکَ حَیْثُ وَقَعَ وَ ابْتَغِ عَاقِبَتَهُ بِمَا یَثْقُلُ عَلَیْکَ مِنْهُ، فَإِنَّ مَغَبَّةَ ذَلِکَ مَحْمُودَةٌ. وَ إِنْ ظَنَّتِ الرَّعِیَّةُ بِکَ حَیْفاً فَأَصْحِرْ لَهُمْ بِعُذْرِکَ وَ اعْدِلْ عَنْکَ ظُنُونَهُمْ بِإِصْحَارِکَ فَإِنَّ فِی ذَلِکَ رِیَاضَةً مِنْکَ لِنَفْسِکَ وَ رِفْقاً بِرَعِیَّتِکَ وَ إِعْذَاراً تَبْلُغُ بِهِ حَاجَتَکَ مِنْ تَقْوِیمِهِمْ عَلَى الْحَقِّ. ╭─── │ 🌐 @Mabaheeth ╰───────────

🗞️ ترجمه : 📄 ... (اضافه بر اين گاه) براى زمامدار، خاصان و صاحبان اسرار (و نزديکان و اطرافيانى) است که خودخواه و برترى طلب اند و در داد و ستد با مردم #عدالت و انصاف را رعايت نمى کنند. ريشه ستمشان را با قطع وسائل آن بر کن و هرگز به هيچ يک از اطرافيان و هواداران خود زمينى از اراضى مسلمانان را وا مگذار و نبايد آنها طمع کنند که قراردادى به سود آنها منعقد سازى که موجب ضرر بر همجواران آن زمين باشد; خواه در آبيارى يا عمل مشترک ديگر؛ به گونه اى که هزينه هاى آن را بر ديگران تحميل کنند و در نتيجه سودش فقط براى آنها باشد و عيب و ننگش در دنيا و آخرت نصيب تو گردد؛ حق را درباره آنها که صاحب حق اند رعايت کن; چه از نزديکان تو باشد يا غير آنها و در اين باره شکيبا باش و به حساب خدا بگذار (و پاداش آن را از او بخواه) هرچند اين کار موجب فشار بر خويشاوندان و ياران نزديک تو شود، سنگينى اين کار را بپذير؛ زيرا سرانجامش پسنديده است. و هرگاه رعايا نسبت به تو گمان بى عدالتى ببرند عذر خويش را آشکارا با آنان در ميان بگذار و با بيانِ عذر خويش گمان آنها را نسبت به خود (درباره آنچه موجب بدبينى شده) اصلاح کن؛ زيرا اين امر از يک سو موجب #تربيت اخلاقى تو مى شود و از سوى ديگر ارفاق و ملاطفتى است درباره رعيت و سبب مى شود که بيانِ عذر خود، تو را به مقصودت که وادار ساختن آنها به حق است برساند. #نهج_البلاغه_بخوانیم ╭────๛- - - - - ┅╮ │📱 @Mabaheeth ╰───────────

#شرح_و_تفسیر ؛

[ ۲۵ / ۱ ] شرح و تفسیر از زیادخواهى اطرافیانت بپرهیز امام(علیه السلام) در این بخش از عهدنامه چند دستور مهم دیگر به مالک مى دهد که همه آنها سرنوشت ساز است. نخست مى فرماید: «(اضافه بر این گاه) براى زمامدار، خاصان و صاحبان اسرار (و نزدیکان و اطرافیانى) است که خودخواه و برترى طلبند و در داد و ستد با مردم عدالت و انصاف را رعایت نمى کنند»; (ثُمَّ إِنَّ لِلْوَالِی خَاصَّةً وَبِطَانَةً(۱)، فِیهِمُ اسْتِئْثَارٌ(۲) وَتَطَاوُلٌ(۳)، وَقِلَّةُ إِنْصَاف فِی مُعَامَلَة). آنچه امام(علیه السلام) در اینجا به آن اشاره کرده یک واقعیت تلخ و گسترده تاریخى است که همواره دنیا پرستان و فرصت طلبان خود را به مراکز قدرت نزدیک مى کنند و با اظهار اخلاص و فداکارى کامل به آنها تقرب مى جویند تا بهوسیله آنها بخش هایى از بیت المال در اختیار آنان و منسوبانشان قرار بگیرد و بر دوش مردم مظلوم سوار شوند و اموال و منافع آنها را غارت کنند. امام به مالک اشتر هشدار مى دهد که مراقب این گروه باشد. سپس دستور قاطعى در این زمینه صادر کرده در ادامه سخن مى فرماید: «ریشه ستمشان را با قطع وسائل آن بر کن و هرگز به هیچ یک از اطرافیان و هواداران خود زمینى از اراضى مسلمانان را وا مگذار و نباید آنها طمع کنند که قراردادى به سود آنها منعقد سازى که موجب ضرر بر همجواران آن زمین باشد; خواه در آبیارى یا عمل مشترک دیگر. به گونه اى که هزینه هاى آن را بر دیگران تحمیل کنند و در نتیجه سودش فقط براى آنها باشد و عیب و ننگش در دنیا و آخرت نصیب تو گردد»; (فَاحْسِمْ(۴) مَادَّةَ أُولَئِکَ بِقَطْعِ أَسْبَابِ تِلْکَ الاَْحْوَالِ، وَلاَ تُقْطِعَنَّ(۵) لاَِحَد مِنْ حَاشِیَتِکَ وَحَامَّتِکَ(۶) قَطِیعَةً وَلاَ یَطْمَعَنَّ مِنْکَ فِی اعْتِقَادِ عُقْدَة، تَضُرُّ بِمَنْ یَلِیهَا مِنَ النَّاسِ، فِی شِرْب أَوْ عَمَل مُشْتَرَک یَحْمِلُونَ مَؤُونَتَهُ عَلَى غَیْرِهِمْ، فَیَکُونَ مَهْنَأُ(۷) ذَلِکَ لَهُمْ دُونَکَ، وَعَیْبُهُ عَلَیْکَ فِی الدُّنْیَا وَالآْخِرَةِ). این تعبیرات با صراحت بیانگر این حقیقت است که شخص والى و زمامدار باید دست رد بر سینه گروه فرصت طلب سودجوى حاشیه نشین بزند و هرگز تسلیم خواسته هاى آنها نشود و زمین هایى را که به مسلمانان تعلق دارد در اختیار آنان نگذارد، زیرا آنها به سبب نفوذى که در مرکز اصلى قدرت دارند سعى مى کنند تمام هزینه هاى این املاک را که قاعدتاً باید در میان همه کسانى که ملک مشترک دارند تقسیم شود به زور بر عهده دیگران بیندازند و منفعت خالص از آنِ آنها باشد; کارى که ظلم فاحش و خیانت آشکار است. شایان توجّه است که پیغمبر اکرم(صلى الله علیه وآله) به فرمان خدا زکات را بر بنى هاشم تحریم کرد مبادا از خویشاوندى آن حضرت استفاده کنند و بخش هاى عظیمى از زکات را در اختیار خود بگیرند. حتى در روایت آمده است: «هنگامى که جمعى از بنى هاشم خدمت آن حضرت رسیدند و عرض کردند: اجازه بده جمع آورى زکات حیوانات بر عهده ما باشد. (ما از زکات سهمى نمى خواهیم ولى) سهم «والعاملین علیها» (کسانى که جمع آورى زکات مى کنند) را به ما ده و گفتند ما از دیگران به این کار سزاوارتریم. پیغمبر فرمود: زکات (حتى سهم جمع آورى کنندگان آن) بر من و شما حرام است; ولى به من وعده شفاعت داده شده ... آیا فکر مى کنید دیگران را (در شفاعت کردن) بر شما مقدم مى دارم؟)».(۱) دور نگه داشتن خویشاوندان و اطرافیان از حکومت و دسترسى به بیت المال، تا مدتى در میان مسلمانان رواج داشت; ولى هنگامى که زمان عثمان فرا رسید، اوضاع به کلّى دگرگون شد; بنى امیّه و بنى مروان اطراف او را گرفتند; هم پست ها و مقام ها را در میان خود تقسیم کردند هم بیت المال و اراضى مسلمانان را. نتیجه آن شورش عظیمى بود که بهوجود آمد و خون خلیفه در این راه ریخته شد. وقتى نوبت به امام امیرمؤمنان(علیه السلام) رسید اوضاع به کلى تغییر یافت تا آنجا که حتى برادرش عقیل اجازه نیافت سهم مختصرى بیشتر از دیگران از بیت المال داشته باشد وچون حکومت به معاویه و بنى امیّه و پس از آنها به بنى عباس رسید غوغایى برپا شد اموال مسلمانان و بیت المال در میان بستگان و اطرافیان و چاپلوسان تقسیم شد و در عوض، آنها با خشونت تمام از حکومت دفاع کردند و صداها را در سینه ها خاموش نمودند و غالب شورش هایى که پیدا شد بر اثر همین مظالم بود. تنها از عمر بن عبدالعزیز نقل مى کنند که وقتى احساس کرد ممکن است این امر سرچشمه شورش عظیمى شود دستور اکید داد تمام این اموال به بیت المال مسترد گردد و جلوى این امتیازات گرفته شود.

این امر در دنیاى امروز نیز کاملا رواج دارد، اشخاص و گروه هاى وابسته به حکومت از امتیازهاى خاصى برخوردارند. همین امر سبب ناآرامى هاى فراوان و شورش هاى خطرناک است. امام(علیه السلام) در دومین دستور مى فرماید: «حق را درباره آنها که صاحب حق اند رعایت کن; چه از نزدیکان تو باشد یا غیر آنها و در این باره شکیبا باش و به حساب خدا بگذار (و پاداش آن را از او بخواه) هرچند این کار موجب فشار بر خویشاوندان و یاران نزدیک تو شود سنگینى این کار را بپذیر، زیرا سرانجامش پسندیده است»; (وَأَلْزِمِ الْحَقَّ مَنْ لَزِمَهُ مِنَ الْقَرِیبِ وَالْبَعِیدِ، وَکُنْ فِی ذَلِکَ صَابِرا مُحْتَسِباً، وَاقِعاً ذَلِکَ مِنْ قَرَابَتِکَ وَخَاصَّتِکَ حَیْثُ وَقَعَ، وَابْتَغِ عَاقِبَتَهُ بِمَا یَثْقُلُ عَلَیْکَ مِنْهُ، فَإِنَّ مَغَبَّةَ(۹) ذَلِکَ مَحْمُودَةٌ). این همان چیزى است که امروز از آن به عنوان مقدم داشتن ضابطه بر رابطه تعبیر مى شود و کارى است بسیار مشکل که انسان حق را بر پیوندهاى خویشاوندى و دوستان نزدیک و همکاران خود مقدم دارد و معاونان خود را در برابر حق به فراموشى بسپرد و اگر خواسته آنها بر خلاف حق است اجراى حق را بر خواسته آنها مقدم بدارد. همان چیزى که نمونه کاملش خود امام(علیه السلام) است و داستان او با برادرش عقیل معروف است. و همچنین نامه اى که براى عثمان بن حنیف نوشت و به علت انحراف کوچک او از مسیر حق، شدیدا وى را سرزنش فرمود. در حدیثى از امام صادق(علیه السلام) مى خوانیم که فرمود: امیرمؤمنان به عمر بن خطاب چنین فرمود: «ثَلاَثٌ إِنْ حَفِظْتَهُنَّ وَعَمِلْتَ بِهِنَّ کَفَتْکَ مَا سِوَاهُنَّ وَإِنْ تَرَکْتَهُنَّ لَمْ یَنْفَعْکَ شَیْءٌ سِوَاهُنَّ; سه چیز است اگر آنها را حفظ کنى و به آنها عمل نمایى تو را از غیر آن بى نیاز مى کند و اگر آنها را ترک گویى چیزى غیر از آن تو را سودى نمى بخشد». عمر گفت: «وَمَا هُنَّ یَا أَبَا الْحَسَنِ; اى ابو الحسن! آن سه چیز چیست؟» امام فرمود: «إِقَامَةُ الْحُدُودِ عَلَى الْقَرِیبِ وَالْبَعِیدِ وَالْحُکْمُ بِکِتَابِ اللهِ فِی الرِّضَا وَالسَّخَطِ وَالْقَسْمُ بِالْعَدْلِ بَیْنَ الاَْحْمَرِ وَالاَْسْوَدِ; اجراى حد درباره نزدیکان و دوران (به طور یکسان) و حکم بر طبق کتاب خدا در حالت خشنودى و غضب و تقسیم عادلانه در میان سفید و سیاه». عمر گفت: «لَعَمْرِی لَقَدْ أَوْجَزْتَ وَأَبْلَغْتَ; به جانم سوگند که مختصر گفتى و حق مطلب را ادا کردى».(۱۰) تعبیر امام به «فَإِنَّ مَغَبَّةَ ذَلِکَ مَحْمُودَةٌ» اشاره به این است که رعایت عدالت و عدم تبعیض در میان نزدیکان و غیر آنها در دنیا عاقبت نیکى دارد، زیرا سبب اطمینان و خشنودى توده مردم و همراهى آنها با حکومت مى شود و در آخرت نیز ثواب نیکوکاران و مجاهدان را در بر دارد. آن گاه امام سومین دستور مهم را صادر مى فرماید که بسیارى از مشکلات حکومت را کم مى کند. مى فرماید: «هرگاه رعایا نسبت به تو گمان بى عدالتى ببرند عذر خویش را آشکارا با آنان در میان بگذار و با بیانِ عذر خویش گمان آنها را نسبت به خود (درباره آنچه موجب بدبینى شده) اصلاح کن، زیرا این امر از یک سو موجب تربیت اخلاقى تو مى شود و از سوى دیگر ارفاق و ملاطفتى است درباره رعیت و سبب مى شود که بیانِ عذر خود، تو را به مقصودت که وادار ساختن آنها به حق است برساند»; (وَإِنْ ظَنَّتِ الرَّعِیَّةُ بِکَ حَیْفاً(۱۱) فَأَصْحِرْ(۱۲) لَهُمْ بِعُذْرِکَ، وَاعْدِلْ(۱۳) عَنْکَ ظُنُونَهُمْ بِإِصْحَارِکَ، فَإِنَّ فِی ذَلِکَ رِیَاضَةً مِنْکَ لِنَفْسِکَ، وَرِفْقاً بِرَعِیَّتِکَ، وَإِعْذَاراً تَبْلُغُ بِهِ حَاجَتَکَ مِنْ تَقْوِیمِهِمْ(۱۴) عَلَى الْحَقِّ). مى دانیم یکى از مشکلات حکومت ها این است که بسیارى از مردم از جزئیات مسائلى که در جامعه مى گذرد ناآگاه اند و گاه زمامدار عادل دست به اقداماتى براى حل مشکلات و اصلاح امور مى زند که دلیلش بر آنها مخفى است. همین امر موجب بدگمانى مردم مى شود و اگر این بدگمانى ها روى هم متراکم گردد ممکن است مردم را از حکومت جدا سازد، از این رو هرگاه والى و زمامدار احساس کند سوء ظنى براى مردم درباره مسأله اى پیدا شده، باید آشکارا دلیل منطقى کار خود را بیان دارد تا آنها آرامش فکر پیدا کنند و سوء ظنشان برطرف گردد. یکى از بهترین فرصت ها در اسلام براى زمامداران، استفاده کردن از خطبه هاى نماز جمعه است که قریب و بعید و نزدیکان و غیر آنها در آن جمع اند و او مى تواند خود به طور مستقیم یا نائبانش مسائل را بشکافند و دلایل انجام هر کارى را که موجب بدگمانى شده آشکارا بگویند.

امروز با توجّه به گستردگى رسانه ها، معمولاً با مصاحبه یا دادن بیانیه در این گونه موارد اقدام مى کنند; ولى آنها که عذر موجهى ندارند به زودى رسوا مى شوند و پایه هاى قدرتشان به لرزه در مى آید. این نکته نیز قابل توجّه است که امام(علیه السلام) براى افشاگرى در موارد سوء ظن رعیت دو فایده مهم ذکر فرمود: اوّل: رفع سوء ظن مردم از طریق بیان واقعیت ها و شرح امکانات و تنگناها. دوم: ریاضت نفس والى و زمامدار، زیرا او با این عمل، گویى خود را در اختیار مردم گذارده و از اوج قدرت فرود آمده و همچون یک دوست و برادر، با آنها متواضعانه سخن مى گوید و این تواضع مایه ریاضت نفس و پرورش روح و اخلاق زمامدار است. پیغمبر اکرم(صلى الله علیه وآله) نیز بارها اقدام بر این کار کرده و اسوه عملى براى این دستور بود. از جمله: ۱. به هنگام تقسیم غنائم فراوان جنگ حنین، هنگامى که براى رؤساى تازه مسلمان قریش مانند ابوسفیان و بعضى دیگر یکصد شتر سهمیه قرار داد و سهم مهاجران و انصار پیشین را بسیار کم و در حدود چهار شتر مقرر فرمود، گروهى از آنها سخت ناراحت شدند و بعضى پیغمبر اکرم(صلى الله علیه وآله) را متهم به عدم رعایت عدالت در تقسیم غنیمت نمودند. در اینجا پیغمبر خدا عذر خود را آشکارا بیان کرد و به آنها گفت: من با این کار محبّت این افراد را نسبت به اسلام جلب کردم تا مسلمان شوند ولى شما را به اسلامتان (که در وجودتان ریشه دار است واگذاردم) آیا دوست ندارید گروهى شتر و گوسفند ببرند ولى شما محبّت و ایمان به رسول الله را با خود ببرید؟(۱۵) ۲.نمونه دیگر جریانى است که در صلح حدیبیه اتفاق افتاد. پیغمبر اکرم(صلى الله علیه وآله)در این صلح که با مشرکان مکه برقرار کرد اوّلاً حاضر شد بدون انجام اعمال عمره ـ با اینکه خود و یارانش احرام بسته بودند ـ به مدینه باز گردد و ثانیاً شرط هایى را که به نفع قریش در این صلح نامه آمده بود بپذیرد که این مسأله بر یارانش سنگین بود. از جمله کسانى که زبان به اعتراض گشودند عمر بود. در روایتى آمده که او گفت: «ما شَکَکْتُ فِى الإسْلامِ قَطُّ کَشَکّی یَوْمَ حُدَیْبِیَّةَ; هیچ گاه در اسلام شکى مانند شک روز حدیبیه نکردم» خدمت پیغمبر آمده عرض کرد: آیا ما مسلمان نیستیم؟ فرمود: هستید. عرض کرد: آیا آنها مشرک نیستند؟ فرمود: هستند. عرض کرد: پس چرا ما این همه خفت و خوارى را در دین خود بپذیریم؟ پیامبر یاران خود را مخاطب قرار داد و فرمود: این از ناحیه من نبود; خدا چنین دستور صلحى را به من داده و احدى نمى تواند امر پروردگار را مخالفت کند و بدانید خدا مرا ضایع نخواهد کرد. (و پیروزى ها در پیش است).(۱۶) ۳. در حدیثى از امام صادق(علیه السلام) مى خوانیم که مى فرمود: چیزى «از مواد غذایى» خدمت پیغمبر آوردند تا (بر اهل صفه) تقسیم کند; ولى به اندازه اى نبود که به همه برسد، از این رو تنها به جمعى از آنها داد و چون ممکن بود دیگران قلباً ناراحت شوند و معترض باشند، پیامبر در برابر آنها آمد و فرمود: اى اهل صفه مقدار کمى براى ما آورده بودند; من دیدم به همه نمى رسد. آن را به افرادى که نیاز بیشترى داشتند دادم (و در آینده جبران خواهد شد).(۱۷)   پاورقی : ۱. «بِطانَة» به معناى لباس زيرين در مقابل «ظهارة» که به لباس رويين گفته مى شود، نيز به افرادى که محرم اسرار هستند «بطانة» گفته مى شود و منظور امام از اين واژه معناى اخير است. ۲. «استئثار» به معناى چيزى را به خود اختصاص دادن از ريشه «أثر» در اصل به معناى علامتى بر چيزى گذاردن گرفته شده و از آنجا که وقتى انسان چيزى را به خود اختصاص مى دهد گويى اثرى بر آن مى گذارد اين ماده در آن معنا به کار رفته است. ۳. «تَطاول» به معناى برترى جويى از ريشه «طول» به معناى مرتفع شدن گرفته شده است. ۴. «احْسِم» صيغه امر از ريشه «حسم» بر وزن «وصل» به معناى قطع کردن گرفته شده. ۵. «لاتقطعنّ» از ريشه «قطع» به معناى جدا کردن گرفته شده و اين واژه هنگامى که به باب افعال مى رود به معناى تخصيص دادن چيزى به کسى مثلاً زمينى را در اختيار کسى قرار دادن مى باشد. ۶. «حامّة» به معناى نزديکان و خاصان و خويشاوندان است از ريشه «حمّ» به معناى گرم کردن گرفته شده به مناسبت اينکه علاقه و دوستى آنها گرم و داغ است. به همين دليل دوست صميمى را «حميم» مى گويند. ۷. «مهنأ» به معناى چيز مرغوب و گواراست. ۸. کافى، ج ۴، ص ۵۸، ح ۱. ۹. «مَغَبَّة» به معناى عاقبت و نتيجه چيزى است. ۱۰. تهذيب الأحکام، ج ۶، ص ۲۲۷، ح ۷. ۱۱. «حَيْف» به معناى ظلم و ستم و بى انصافى است و از آنجا که وقتى چيزى بهوسيله ظلم و ستم از دست برود انسان افسوس مى خورد، اين واژه امروز به معناى افسوس خوردن به کار مى رود.

۱۲. «أصْحِر» فعل امر از ريشه «صحرا» به معناى بيابان گرفته شده و «اِصْحار» يعنى به بيابان رفتن. از آنجا که در بيابان همه چيز ظاهر و آشکار مى شود، اين ماده به معناى آشکار ساختن به کار رفته و در کلام امام نيز به همين معناست. ۱۳. «اَعْدِل» از ريشه «عدول» به معناى برگرداندن گرفته شده است. ۱۴. «تقويم» به معناى صاف و راست کردن و کجى ها را از بين بردن است. ۱۵. سيره ابن هشام، ج ۲، ص ۳۲۰ و تاريخ طبرى، ج ۲، ص ۳۶۱، حوادث سال هشتم هجرت. ۱۶. سيره ابن هشام، ج ۲، ص ۲۱۵. ۱۷. وسائل الشيعة، ج ۶، کتاب الزکات، باب ۲۸، ح ۲; منهاج البراعة، ج ۲۰، ص ۲۹۶.