ظاهراً چهله‌اش سر اومد و رفتیم سراغ موانع رشد! این موقعیت‌ها رو فرض کنید: (از اینکه بعضی از موقعیت‌ها شاید براتون حال به‌هم‌زَن! باشه، عذر میخوام) 👈 پسرتون رو تازه از پوشک گرفتید. رفته دستشویی شماره دو بکنه. می‌بینید چند دقیقه‌ای هست خبری ازش نیست، بعد میگید برم ببینم چه خبره! در دستشویی رو که باز می‌کنید، می‌بینید مشغول نقاشی کردن با دستشویی‌هاش روی در و دیوار و تَنِ خودش هست و شما رو که می‌بینه کلی کیف می‌کنه و میگه مامان ببین چه قشنگه! 😷😤 👈 رفتید توی طبیعت و بچه‌تون داره خاک‌بازی می‌کنه. یهو میاید بالای سرش و می‌بینید که اون وسطا دو تا چیز خیلی توجهش رو جلب کرده و حسابی باهاشون مشغوله! یه دونه سوسک مرده که باهاش همه کار کرده و فقط فرصت نکرده بُخوردش 😂 و یه فضله حیوون که نرم بودنش وسط اون خاک‌ها کلی مشغولش کرده 😰 👈 چند روزه که عادت کرده سر سفره دستش رو می‌کنه توی ماست و میگذاره دهنش! 👈 بچه‌تون یک ساله است و رفتید توی طبیعت. یه لحظه غافل میشید می‌بینید داره، دهنش می‌جُنبه 😱 دقت می‌کنید، می‌بینید داره با اشتهای تمام خاک می‌خوره. ظاهراً خیلی هم خوشمزه است 😬 👈 بچه‌تون دوست داره وقتی آبگوشت میخوره، سبزی و ترشی و ماست و سالاد رو هم بریزه توی ظرفش همه رو با هم بخوره! 👈 بچه‌تون دوست داره وقتی کتلت درست می‌کنید، اونم بیاد کمک‌تون مایعش رو ورز بده و بعدم همون غذا رو بپزید و بخورید. اگرم بخواید بریزید دور حسابی ناراحت میشه! 👈 بچه میره دستشویی و با اینکه فقط سه ماهه از پوشک گرفته شده اما اصرار داره که خودش، خودش رو بشوره! تا شما میاید کمک کنید جیغش میره هوا خب شما توی این مواقع چی کار می‌کنید؟ یعنی باید بپرسیم چی کار کردید؟! من شخصاً هیچ مشکلی در هیچ یک از این موقعیت‌ها نمی‌بینم که بخوام با بچه برخورد کنم یا حتی ناراحتی نشون بدم. از دید خیلی از ماها اون کارها قبیح هستند ولی برای بچه‌ها کاملاً یه چیز جدید، جذاب و یه کشف جدیدتر! آقا اصلا یه چیز دیگه! می‌دونید وسواس توی زیر شش سال شکل می‌گیره و عاملش هم حساسیت زیاد از حد والدینه؟! توی مهد کودک بچه‌های اتوکشیده‌ای رو دیدیم که اگه یه لکه ماست بیفته روی لباس‌شون غذاشون رو ادامه نمیدن تا اون لکه پاک بشه! خب چرا باید اینجوری باشه؟! به نظرتون این بچه دستکاری نشده؟! اصلا می‌دونید نظافت و تربیت جنسی یه رابطه‌ی خیلی محکم با هم دارن؟! راستی فکر می‌کنید جذاب‌ترین بخش خونه برای بچه یک تا سه سال کجاست؟! #حمید_کثیری #موانع_رشد #نظافت @hamidkasiri_ir

از چند جهت میشه در مورد ربط بین نظافت و تربیت جنسی بحث کرد اما می‌خوام از یه جهتش رو خیلی ساده بگم که با دنبال کردن این چند تا جمله زیر به یک نتیجه برسیم؛ ⁦1️⃣⁩ بچه‌ها اِنقدر والدین‌شون رو دوست دارن که با ناراحتی اون‌ها ناراحت میشن. یعنی همین که مامان از دست کودک ناراحته کودک داره اذیت میشه و تا مامان رو راضی نکنه ول نمیکنه! ⁦2️⃣⁩ اصلاً مامان از یه چیز دیگه ناراحته، بچه از ناراحتی اون ناراحت میشه. (عجب گیری اُفتادیما 🙃) یعنی بچه‌ها گیرنده‌های احساسی‌شون خیلی قوی هست و همین قدر بدونید که بعضی‌ها قائلن که بچه‌ها وقتی به دنیا میان احساس رو می‌بینن!⁩⁦⁦ ⁦3️⃣⁩ منِ مامان از کثیف‌کاری خیلی بدم میاد. اصلاً دست خودم نیست اما خیلی راحت میریزم به هم. مثلا وقتی میرم می‌بینم دستشویی کثیفه داغون میشم. اگه بچه روی فرش کار خرابی کنه به هم میریزم و ... ⁦4️⃣⁩ هر موقع منِ بچه، دستشویی میکنم و یه ذره می‌پاشه این طرف، اون طرف مامان حالش بد میشه! تازه یه بار که اومد دید بهش دست زدم، دود از کله‌اش بلند شد. خودم دیدم 🧐 ⁦5️⃣⁩ اگه قراره این حال مامانم رو بد بکنه، من اصلا دوستش ندارم. البته وقتی دستشویی میکنم خیلی خوش میگذره‌ها اما حال مامان بد میشه! 😔 ⁦ 6️⃣⁩ مامان: دست به اونجات نزنی‌ها. اونجا خیلی کثیفه، مریضی بد میگیری اگه دست بزنی. باید زود بشوریش و بیای بیرون! ❗اندام دفع و اندام جنسی بسیار به هم نزدیک هستن و خیلی ساده بچه می‌تونه از یک عضو بدنش بدش بیاد در حالی که نباید این‌طور باشه. اصلاً یه چی دیگه بگم! تا حالا شنیدید کسی «یبوست عاطفی» داشته باشه؟! 🤔 می‌دونید بعضی از بچه‌ها #یبوست_عاطفی دارن! یعنی خودشون رو نگه می‌دارن، دستشویی نمیرن چون فکر میکنن دستشویی کردن اونا مامان رو ناراحت می‌کنه و چون مامان رو دوست دارن نمیرن دستشویی! یعنی اگرم میرن به زور و اصرار ما اینکار رو میکنن! ادامه توی پست بعد! #حمید_کثیری #موانع_رشد #نظافت @hamidkasiri_ir

چرا میگیم نظافت مانع رشده؟ خب اگر نظافت نباشه انواع و اقسام مریضی‌ها سراغ ما میان، پس چرا هنوز میگیم مانع رشده؟ بچه که مریض میشه آدم خیلی حالش گرفته میشه و حاضره خودش هزار جور درد و مرض بگیره ولی بچه‌اش سرما هم نخوره اما همه می‌دونیم همین بیماری‌ها باعث میشه پادزهر اون بیماری در بدن بچه ساخته بشه و چه بسا براش مفید هم باشه. یادمه چند سال پیش یکی از اقوام بود که آب غیر جوشیده به بچه‌اش نمیداد، یعنی یه دور عمل تقطیر رو انجام میداد تا بچه یه وقت آب شهری نخوره! 😏 خب فکر می‌کنید این بچه وقتی رفت مدرسه چه اتفاقی براش افتاد؟ نگم بهتره! کلا اینکه فکر کنیم بچه رو باید پاستوریزه بزرگ کنیم نه تنها لطفی در حق کودک نکردیم بلکه مانع رشدش هم شدیم! یعنی اصل پاکیزه بودن هیچ مشکلی نداره اما افراط در اون باعث میشه نگذاریم سیستم ایمنی بدن کودک قوی بشه. همین پارسال بود که یه بنده خدایی که کلا کودک رو توی اتاق استریل 😅 بزرگ کرده بود، بچه‌اش مریضی سختی گرفت. توی ایران جواب نگرفت و تصمیم گرفت برای درمان بره آمریکا! اونجا برای بچه تجویز کردن باید یکی از لجن‌های کف جوب رو بخوره. پس تا اینجا بدونیم نظافت زیادی به جسم بچه آسیب می‌زنه یعنی یه ذره میکروب برای بدن لازمه 😂 اما آسیب‌هایِ ذهنیِ رعایتِ بیش از حد نظافت خیلی فراتر از این صحبت‌هاست! کلا بچه‌ها به صورت فطری میل شدیدی به خاک‌بازی، گل‌بازی، رنگ‌بازی، خمیربازی، آب‌بازی و ... دارن و طبیعتاً بچه‌ای که میل به این کارها نداره از نظر ما دستکاری شده! 😳 حالا چه جوری دستکاری شده، انواع مختلف داره. یه نمونه‌اش اینه که بچه به خاطر اینکه مامان از این کثیف‌کاریا بدش میاد و اونم دوست نداره ناراحتی مامان رو ببینه خاک‌بازی نمی‌کنه و این دقیقا یعنی #انسداد که مانع رشده. بعدا در موردش بیشتر می‌نویسم. بچه‌ها باید #کشف کنن، #تجربه کنن. ناراحت کثیف شدن دست و لباس‌شون نباشن! هی مامان‌شون رو نگاه نکنند که الان برن توی گل یا نرن! آب‌بازی بکنن یا نه و کلا از این صحبتا! اگرم خونه‌مون قراره آداب بهداشتی داشته باشه، تعداد این آداب رو زیاد نکنیم. خونه رو تبدیل به پادگان بهداشت و درمان نکنیم! اصلا راحت‌تون کنم به نظرم یه چند تا سوسک برای هر خونه لازمه چون قراره بچه‌ها رشد کنن! 😂 پس بگذارید رشد ذهنی بچه‌ها به خاطر افراط در نظافت جلوش گرفته نشه! بگذارید کشف کنن، با خیال راحت ... #حمید_کثیری #موانع_رشد #نظافت @hamidkasiri_ir

مانع بعدی رشد بچه‌ها #آموزش هست. نمی‌دونم چرا ما اصرار داریم بچه‌هامون رو بِکِشیم؟! 🤔 یعنی یکی از پاهاش گرفته، یکی هم از دستاش. از دو طرف هم با فشار زیاد در حال کشیدن هستیم و زود می‌خوایم بزرگش کنیم! #استاد_سلطانی تعریف میکردن که یکی از اقوام‌شون بچه چهار ساله رو گذاشته بود مدت‌ها نقد تئاتر از شبکه چهار دیده بود! و این بچه توی چهار سالگی خیلی فنی نقد تئاتر میکرد، یعنی #هوتن_شکیبا باید با ترس و لرز کارهاش خدمت ایشون عرضه میکرد! 😂😂 خلاصه مادر با کلی افتخار این رو به استاد گفته بود و ایشون هم خیلی صادقانه گفته بودن این برای بچه خوب نیست. طبیعتاً به مادر کودک برخورده بود و فکر میکرد احساس حسادت باعث این حرف شده چون بقیه جاها ملت کلی کیف کرده بودن! این مادر رفت و سه سال بعد برگشت. مدرسه بعد از سه ماه گفته بود بچه باید بره مدرسه کودکان استثنایی! چون مغز کودک متعادل رشد نکرده بود. اصطلاحاً بخشی از مغز دچار تورم شده بود! و درمان این بچه بیش از یک سال طول کشید تا یه بچه خیلی عادی بشه، نه بیشتر! یک بارم حدود شش ماه پیش مادری بهم مراجعه کرد که کودک سه و نیم ساله‌اش لکنت گرفته بود! بررسی که کردیم دیدیم با دلسوزی تمام می‌خواستن کودک رو زود بزرگ کنن! این بچه برای هر چیزی سی‌دی آموزشی دیده بود. روزی دو ساعت هم سی‌دی آموزش زبان انگلیسی می‌دید! حدود سه ماه طول کشید تا بچه طی یک دوره بازی‌درمانی به شرایط قبل برگشت. از این دست مثال‌ها هم برای من زیاد اتفاق افتاده هم کلی از اساتید شنیدم. 😣 خیلی ساده بدونیم که بچه‌های ما قراره بچگی کنن و هر چیزی رو که باید یاد بگیرن در آینده یاد می‌گیرن! باور کنیم اون چیزی که باعث رشد بچه‌ها میشه لزوماً بازی فکری نیست، کار روی نیم‌کره سمت چپ نیست، #زبان_دوم نیست، #موسیقی نیست، ریاضیات و جدول ضرب نیست، خوندن و نوشتن نیست بلکه #تحرک، #دست‌ورزی، تجربه توی محیط، کشف، بازی و شاد بودنه. می‌دونم خیلی کیف میده بچه چهار ساله در مورد تمام حیوانات کلی اطلاعات داشته باشه که آدم بزرگ‌ها هم ندارن، یه چیزایی بگه که بقیه کف کنن 😳 اما این لزوما به #رشد_کودک کمک نمی‌کنه! که در اکثر اوقات آسیب هم میزنه. اینم بگم و تمام! پارسال یه مادری بهم مراجعه کرد که کودک رو توی یه #مهد_قرآنی وسط شهر نوشته بود. اونجا قرار بود بچه تا پنج سالگی حافظ کل قرآن بشه لذا به مادر گفته بودن روزی یه صفحه عین کپسول به خوردش بده وگرنه حافظ نمیشه! 🥺🥺 من نمی‌دونم اون بچه اگرم #حافظ_قرآن بشه، خدا و کتاب خدا چه جایگاهی تو زندگیش داره؟! #حمید_کثیری #موانع_رشد #آموزش @hamidkasiri_ir

خب، اگه یادتون باشه داشتیم #موانع_رشد بچه‌ها رو می‌گفتیم! بریم سراغ بعدی ... مانع بعدی #نظم هست! (یعنی هر چی چیزِ خوبه، ما میگیم مانع رشده! 😁) یکی از دوستان نزدیک که احتمالا خودش هم الآن داره متن رو می‌خونه 😉 چند وقت پیش به من گفت که خانمم فردا میاد پیشت تا چند تا سوال در مورد یکی از بچه‌هاشون بپرسه! خب، ایشون اومد و مشخص شد که بچه اصلا شوق به بازی کردن نداره! یه چند تا سوال که پرسیدم تقریبا برام مشخص شد که مشکل از دوست ماست! ایشون اعتقاد داشت شب که میاد خونه، خونه باید عین دسته گل باشه! و خب مادر خونه هم چون در طول روز کارش زیاد بود اجازه ریخت‌وپاش به بچه‌ها نمی‌داد! 🙄🙄 اساساً خونه‌ای که بچه کوچیک داره خیلی نظم براش معنای خاصی نداره! چون بچه دوست داره مدام به هم بریزه و انگار با اینکار یه جور آرامش خاصی پیدا می‌کنه. به قول #استاد_سلطانی شما باید تا دو سه سال قید خونه منظم رو بزنید! می‌خوام چی بگم؟! ببینید قرار نیست خونه رو برای بچه‌ها پادگان کنیم تا نظم یادشون بدیم. اصلاً کی گفته و کجا گفته که باید به بچه دو ساله نظم یاد بدیم؟! اصلاً کی گفته که بچه‌ها اینجوری منظم میشن؟! بچه‌ها خیلی علاقه دارن بریز و بپاش کنن و حتی وقتی هم که دارن مثلاً خونه رو منظم می‌کنن دوست دارن همه چیز رو کُپه کنن گوشه اتاق. یعنی اینجوری فکر می‌کنن در حال منظم کردن اتاق هستن. به صورت استاندارد، بچه دستکاری نشده خیلی میل به این داره که همه قابلمه‌ها وسط آشپزخونه، همه اسباب‌بازی‌ها وسط اتاق و تمام کمد لباس‌ها هم جلوش پخش‌وپَلا باشه! خُب، حالا اینا خوبه یا بد؟! طبیعیه که برای بچه بد نیست، البته قرار نیست ما خودمون فضا رو به هم بریزیم یا خونه رو منظم و تمیز نکنیم اما اینکه جلوی ریخت‌وپاش بچه رو نگیریم خیلی مهمه. چون اون با انبوه وسایل کنار دستش مدام در حال تخیل و کشف هست. حالا از کِی نظم رو یاد بدیم؟ ما می‌تونیم از یک سالگی با یک شیب خیلی ملایم 😂 محدودیت‌ها رو برای بچه ایجاد کنیم. مثلا آردبازی روی این دستمال، آب‌بازی توی حمام و ... بعد از سه، چهار سالگی هم می‌تونیم یه مقدار محدودیت‌ها رو بیشتر کنیم اما یادمون باشه نظم و انضباط گفتنی نیست، دیدنی هست! یعنی والدینی که همیشه سینک ظرفشویی‌شون پُر هست یا هر تکه از لباساشون یه جا افتاده، خیلی دنبال نظم نگردن! اصلاً تو خودت از کِی منظم شدی که به بچه چهار ساله گیری میدی؟! بچه‌ها اگر زیر هفت سال رو آزادانه بازی کنن و محدودیت‌های جزئی اما پایدار داشته باشن، بالای هفت سال به صورت خودکار به سمت نظم میرن ادامه داره ... #حمید_کثیری #موانع_رشد #نظم @hamidkasiri

یادتونه گفتم نظم مانع رشده؟ حالا می‌خوام بگم هیچ رشدی بدون نظم به وجود نمیاد! 😳 چی؟ قاطی کردم؟! نمی‌دونم، شاید! 👇👇 بحث بعدی در مورد نظم اینه که اکثر ماها نظم رو بد فهمیدیم. ببینید ما دو نوع #نظم داریم. یه #نظم_ایستا و ساکن و یه #نظم_پویا و در حرکت. ما هر نظمی که توی عالم داريم، در حركت هست. در واقع نظم بدون حركته که مانع رشد میشه. (چی میگی بابا؟! 😂😂) ببینید ما اگه نظم را ايستا ببينيم، دائم داریم به بچه میگیم: ندو، بشين، بهم نريز، اينقدر وول نخور، به اسباب‌بازی‌هات دست نزن خراب میشه!! 😳 و همه‌ش دنبال اینیم که هر چيزي رو ثابت بگذاریم سر جاش! اینا همگی نظم ايستا هستن که مانع رشده. نتیجه‌اش هم معلومه! به هم ریختن بچه، داد زدن، جیغ کشیدن و توی یه کلمه طغیان کودک! تمام كسایی كه ذهنشون به نظم بازدارنده عادت داره، خلاف تصورشون اصلاً منظم نيستند و هميشه دنبال یه چيزی دارن می‌گردن! چون این آدما نظم رو توی پنهان كردن می‌دونن! یعنی خونشون ظاهرش منظمه اما اگه در کمد دیواری‌ها رو باز کنی دویست قلم جنس میریزه رو سرت، خب بچه‌تون هم با این حساب منظمه فقط نظمش رو زمین ریخته 😂 حالا وقتی صحبت از نظم در حرکت می‌کنیم، داریم چی میگیم؟ داریم از #ریتم صحبت می‌کنیم! ریتم گم شده‌ی زندگی‌های امروزی هست در حالی که جهان آفرينش ريتم داره. شما توی نظم طبيعی هيچ چيزی رو بدون ريتم پيدا نمی‌كنین. از اول خلقت تا حالا، طلوع و غروب خورشيد ريتم داشته؛ فصل‌ها ريتم داشته، همه چی ریتم داشته و داره! (خب بسه دیگه، بریم تو #کودک! 😉😂) بچه‌ها و آدم بزرگا! برای جریان روزمره زندگی‌شون نیاز به ریتم دارن و این ریتم باید با #طبیعت هماهنگ باشه! مثلاً نمیشه تا ساعت دوازده شب خونه چراغونی باشه بعد یه دفعه همه برقا رو خاموش کنیم به بچه بگیم بگیر بخواب! یعنی از ساعت هفت هوا تاریک شده، ما به زور میگیم روشن باش، بیدار باش! خب معلومه که بچه اینجوری نمیخوابه و اعصاب همه رو میریزه به هم اصلاً چرا همه ما فکر می‌کنیم نظم یعنی جمع کردن اسباب‌بازیا و لباسا و ... از وسط اتاق؟ این یعنی داریم تو نظم ایستا زیست می‌کنیم در حالی که ما باید کل زندگی‌مون دارای ریتم، برنامه و نظم پویا باشه و توی این حالت هست که کودک برنامه‌ریزی و نظم رو یاد می‌گیره وگرنه داریم زور الکی می‌زنیم! (این چیزام گفتنی نیست، دیدنیه) یه نکته کاربردی هم آخر بحث! از حدود سه سالگی میشه کم‌کم نظم رو به بچه‌ها فهموند. اون هم با ایجاد درک محدودیت و نظم داشتن خودمون اگه حال داشتم نظم رو ادامه میدم، اگه نه میرم تو مانع بعدی رشد 😉 #حمید_کثیری #موانع_رشد #نظم @hamidkasiri_ir

ظاهراً متن قبلی نه تنها مشکلی رو حل نکرده بلکه خیلیا بدتر اینجوری شدن 😳 این متن رو بخونید، شاید مشکل حل بشه! 1️⃣ ما یه فامیل نزدیک داریم که حدود چهار سال پیش از بلادِ فرنگستون اومده بود ایران و اون موقع دو تا بچه چهار و یک ساله داشت! این بچه‌ها رأس ساعت نُه باید می‌خوابیدن و واقعاً هم می‌خوابیدن! 🤗 یعنی اونجا اگه تا ساعت دوازده شب هم فامیلا میومدن و می‌رفتن این بچه‌ها سر ساعت #خواب بودن 2️⃣ ما حداقلش باید #برنامه_روزانه داشته باشیم و این برنامه دارای نظم باشه، نه که فقط دنبال مرتب بودن اتاق‌ها باشیم. وقتی بچه یه شب دوازده میخوابه، یه شب دو نصف شب، یه شب ساعت ده چون یه روز ظهر نخوابیده، یه روز ساعت دو خوابیده و یه روزم ساعت چهار! خُب طبیعیه که ما برنامه نداریم و اون هم این نوع نظم رو نمی‌فهمه! 3️⃣ بچه‌ها هم نیاز به #بازی دارن و هم گرایش به بازی! و این هنر ماست که جریان روزمره‌ی زندگی رو براشون تبدیل به بازی کنیم. در حالی که خیلی از ماها از #ترس به هم ریختن خونه، اجازه بازی و به‌هم‌ریختگی رو به بچه نمیدیم! 4️⃣ تبدیل به بازی کردن جریان زندگی یعنی چی؟ یعنی اولاً برای زندگی‌مون برنامه داشته باشیم و ثانیاً توی این برنامه‌هامون کودک رو هم دخیل کنیم. مثلاً چه اِشکالی داره بچه با ما ظرف بشوره؟ چه اشکال داره بچه کمک ما بکنه تا لباس‌ها رو از روی بند رخت جمع کنیم؟ چه اشکال داره بچه کمک ما جارو کنه؟ و ... 5️⃣ وقتی ما به خاطر اینکه خونه‌مون به هم نریزه نمی‌گذاریم بچه توی خونه بازی کنه و بلد هم نیستیم توی جریان روزمره زندگی دخیلش کنیم و ترجیح میدیم تلویزیون نگاه کنه یا موبایل دستش باشه، طبیعیه که این بچه به هم بریزه و اصلاً نفهمه نظم چی هست! 6️⃣ بچه‌ها باید از یکسالگی محدودیت‌های خیلی خیلی جزئی داشته باشن و از حدود سه سالگی درک محدودیت رو بفهمن تا وقتی میرن مدرسه و با اون همه نظم و محدودیت روبرو میشن آسیب نبینن و پَس نزنن! 7️⃣ اگه #محدودیت درست اعمال بشه بچه‌ها توی شش، هفت سالگی بخش زیادی از کارهای خودشون رو میکنن اما چون معمولاً درست عمل نمی‌کنیم این اتفاق نمی‌افته. توی این شرایط مهمه که کار رو خراب نکنیم و به بچه‌ها فشار نیاریم. 👈 یادتون باشه رابطه‌ی سرشار از محبت و اقتدار - که قبلاً توضیح دادم! - به بچه امنیت میده و طبیعتاً خیلی راحت‌تر نظم رو می‌فهمه! پس مراقب رابطه‌مون باشیم، رابطه ... پ‌ن۱. توی این پست می‌خواستم نگاه رو عوض کنم و دنبال راهکار دادن نبودم پ‌ن۲. یه کتاب برای یاد دادن نظم به بچه‌ها معرفی می‌کنم 🙏 #حمید_کثیری #موانع_رشد #نظم @hamidkasiri_ir

امشب می‌خوام #مانع_رشد بعدی رو بگم که متأسفانه تو کشور ما روزبه‌روز داره فراگیرتر میشه! #رفاه امروز پدر و مادرها به دلایل مختلف نمی‌گذارن آب تو دل بچه‌هاشون تکون بخوره! بعضیا چون خودشون بچگی سختی داشتن فکر می‌کنن اینجوری بهتره، بعضیا چون خودشون همین‌جوری و توی پر قو بزرگ شدن، مدل دیگه‌ای رو بلد نیستند و فکر می‌کنن اینجوری بهتره! بعضیا فکر می‌کنن باید همه چی برای بچه‌شون بخرن تا چشم بقیه رو در بیارن! بقیه هم که اکثریت جامعه هستن فکر می‌کنن چون بقیه دارن این کارو میکنن پس لابد درسته! یعنی اگه ما نکنیم بچه‌مون سرخورده میشه و از هم‌کلاسی‌هاش عقب می‌افته. برای همینم توی مسابقه‌ای می‌افتن که ته نداره ☹️ تا حالا به این فکر کردید که مثلا داشتن اِسکوتر، دوچرخه، سه‌چرخه، ماشین برقی، هلی‌کوپتر کنترلی، اسباب‌بازی‌های لاکچری، وسایل اتاق #لاکچری، تخت پرقویی!، لباس‌های مارک و اونجوری، تبلت، موبایل، پی‌اِس‌فور، ایکس‌باکس و ... چه کمکی به بچه می‌تونه بکنه؟ یعنی داشتن همه یا اکثر این‌ها چه محسناتی داره و اگه نباشن بچه‌مون چه آسیبی می‌بینه؟! اینجا برعکس نظم اکثر مشکل ما با مادرهاست! یعنی طاقت ندارن آب تو دل بچه از چپ به راست بیاد! حتی مورد داشتیم مثلا تو راه داشتن می‌رفتن، بچه شش، هفت ساله گفته تشنمه! بابا گفته صبر کن ده دقیقه دیگه خونه‌ایم. بعد مامان شروع کرده! مَرد، خب وایسا از سوپرمارکت بخر! مگه تو شمری؟ مگه اینجا کربلاست؟ مگه ... یعنی حاضر نبوده بچه پنج دقیقه تشنگی رو تحمل کنه. بچه‌های امروز کاملا حاضری‌خور بار اومدن. یعنی یه بار تو صف نون دیده نشدن! تا سر کوچه نرفتن یه تن ماهی بخرن! یه بار نشده دمای اتاق‌شون نیم درجه گرم یا سرد بشه! خب از این بچه‌ها قراره چی بیاد بیرون؟! 🤔 این بچه به احتمال خیلی زیاد نه به لحاظ فردی انسان موفقی میشه و نه گرهی از گره‌های مملکتش می‌تونه باز کنه! خب پس چه اصراریه بچه‌ها رو #آقازاده بزرگ کنیم؟ کی گفته بچه هر چی می‌خواد باید داشته باشه؟ کی گفته باید همون موقع براش مهیا بشه؟ کی گفته بچه‌ها تشخیص‌شون همیشه درسته که بالاخونه رو کلاً سپردیم به اون‌ها، ... من که معدود آدم‌های موفقی رو می‌شناسم که از اول توی خانواده #بیل_گیتس به دنیا اومده باشن! البته شاید تعریف‌مون از موفقیت با هم فرق بکنه اما باور کنیم که #سختی و #مشکلات انسان‌سازه. هیچ کسی بدون سختی رشد نمیکنه، هیچ کس! لااقل تاریخ اینجوری نشون داده حالا از فردا شروع نکنید به بچه‌ها سختی دادن، اما قرار هم نیست مرفه بزرگ‌شون کنیم! ادامه داره ... #حمید_کثیری #موانع_رشد #رفاه @hamidkasiri_ir

سوال 👇👇 ❓ ما قبول داریم که بچه نباید تو پَرِ قو بزرگ بشه و هر چی میخواد داشته باشه ولی با بچه‌ها چی کار کنیم که قبول کنن؟ اگه بقیه داشته باشن و بچه من نداشته باشه، سرخورده نمیشه؟ ✅ ببینید اکثر ماها با بچه‌هامون مشکل #ارتباط داریم! یعنی مدام نگرانیم که به چه روشی این بچه حرف ما رو بفهمه و بپذیره. این مشکل از کجا به وجود میاد؟ از اونجا که ما یا والدین منفعلی بودیم و هستیم به این معنا که تا حالا بچه #پادشاه بوده و هر چی خواسته براش مهیا بوده و خب ما یه بارم نمی‌تونیم باهاش مخالفت کنیم! و یا والدینی بودیم که مدام تو موضع #قدرت بودیم و هر چیزی که باب مِیل‌مون نبوده به بچه ندادیم! و مدام گفتیم اگه اینجوری کنی از فلان چیز خبری نیست! مثلاً پول توجیبی، بستنی، اسباب‌بازی، پارک و ... تعطیل میشه. در حالی که درستش اینه که ما نه والدین منفعلی باشیم و نه زورگو و قدرتمند! بلکه باید والدین مقتدری باشیم. #والد_مقتدر کیه؟ کسی هست که هم محکمه و هم به شدت مهربون! (مگه داریم، مگه میشه 🙄) تا حالا با پدربزرگی مواجه شدید که تا یه لیوان آب میخواد ده تا نوه‌اش با هم کورس می‌گذارن تا بهش آب برسونن؟ درحالی‌که ظاهراً اون هیچ کاری برای نوه‌هاش نکرده و فقط اقتدار معنوی اون هست که بچه‌ها رو سمت خودش میکشه. خب، چند تا از ما رابطه‌مون با بچه‌هامون این شکلیه؟ تا حالا نوجوونی رو‌ ندیدید که ناراحتی والدینش واقعاً براش مهمه و اِنقدر به اون‌ها اعتماد داره که حرف‌شون رو‌ هنوز نگفتن قبول داره؟! یا بچه‌ی مثلاً چهار ساله‌ای رو ندیدید که توی سوپرمارکت میگه بابا فلان چیز رو بخر و باباش خیلی ساده میگه امروز نه! و اون بچه هم در کمال تعجب ما خیلی ساده میگه باشه! 😳 نه گریه می‌کنه، نه بدقلقی و نه هیچ عکس‌العمل منفی دیگه ... مشکل از ارتباط ما با بچه‌هامون هست که باید اون رو درست کنیم. در این صورت بچه‌ها خیلی راحت حرف‌های ما رو می‌پذیرن. (در این مورد حرف خیلی زیاد هست که طبیعتاً اینجا جاش نیست 😔) اما اینکه بقیه دارن و بچه من نداره، این سرخورده‌اش نمیکنه؟! طبیعتاً محرومیت بیش از یه حدی باشه، ولع میاره! اما ما باید یاد بگیریم #نیاز بچه‌ها رو تأمین کنیم نه #خواسته اون‌ها رو. (اینم توضیحش برای هر سنی طلب‌تون 😉) تشخیص و تفکیک نیاز از خواسته توی هر سنی متفاوته اما ما اگه مطمئن بشیم چه چیزی به نفع بچه‌مون هست تحت هر شرایطی باید اون رو انجام بدیم. فرض کنید بفهمیم الآن فقط کتک به نفع این بچه است، این کار رو نمی‌کنین؟ (این یکی رو حتما 😂😂) توی زیر هفت سال ظرافت کار بیشتر هست که میگمش! #حمید_کثیری #موانع_رشد #رفاه 👈 خیلی عذر میخوام من چون متن‌ها رو برای اینستاگرام آماده میکنم و اونجام محدودیت کاراکتر برای نوشته وجود داره، نمیشه همه‌ی بحث رو یه جا بگم اما حتما سعی می‌کنم توی چند تا پست بگم تا لااقل بحث به یه جایی برسه @hamidkasiri_ir

موانع رشد رو یادتونه چیا بودن؟! چه سؤالیه! تابلوئه که هیچ کی یادش نیست 😂 گفتیم اینان: ۱. نظافت ۲. نظم ۳. رفاه ۴. آموزش ۵. ادب ۶. فقر مطلق! چهار تای اول رو تا یه حدی گفتیم پس بریم سراغ پنجمین #مانع_رشد یعنی ادب! واقعاً ادب داشتن مانع رشده؟ یعنی بچه بی‌ادب باشه خوبه؟ 🤔 توی عرف به کسی که حرف بد نمیزنه و به بزرگ‌ترا احترام می‌گذاره میگن مؤدب! اما مؤدب بودن محدود به همین دو تا کاره؟ ببینید جمع #ادب میشه آداب و اصولاً به کسی که آداب بیشتری رو رعایت می‌کنه باید بگیم مؤدب. مثلاً غذا خوردن آدابی داره مثل شستن دستا، دعای قبل و بعد از غذا، ساکت بودن سر سفره، نگاه کردن به غذای خودمون نه بقیه، آرام خوردن، زیاد جویدن و ...! همین طور مهمونی رفتن، گفتگو کردن، مراسمات، سر کلاس بودن، نماز خوندن، با بزرگ‌ترا نشست و برخواست کردن، دستشویی و حمام رفتن و هر چیزی آداب مخصوص به خودش رو داره. خیلی از ماها هم داریم بخش زیادی از این آداب رو رعایت می‌کنیم و اصلاً عدم رعایتش اذیت‌مون می‌کنه. خب ما این‌ها رو به تدریج یاد گرفتیم و طبیعتاً از یه سنی کمیت و کیفیت ادب ما با یه شیب خیلی زیاد صعودی شده. (آقا باشه، اینا چه ربطی به کودک داره؟!! 😏) به نظرتون برای بچه پنج ساله زشته که توی جمع میاد به بقیه سلام نکنه؟ زشته دست توی دماغش بکنه؟ زشته که با پای راست وارد دستشویی بشه؟ زشته که لباسش رو در یک جایی که در معرض دید بقیه هست عوض کنه؟ زشته زبونش رو در بیاره؟ و ... هیچ کدوم از این‌ها برای بچه زشت نیست گرچه خوشایند هم نیست! ببینید قرار نیست ما بچه‌ها رو بی‌ادب بار بیاریم، ابداً! اما قرار هم نیست رعایت آداب رو به بچه چهار ساله گوشزد کنیم و وقتی رعایت نکرد اعصاب‌مون بریزه به هم! و ما از ترس اینکه بقیه بگن «ببین چه پدر و مادری، هیچی به بچه‌شون یاد ندادن!» مدام به بچه فشار بیاریم و نگذاریم بچگیش رو بکنه! ببینید اینکه یه بچه‌ای توی زیر هفت سال مؤدب باشه خیلی هم چیز خوبی هست و اصولا وظیفه داریم فضای رشد کودک رو طیب و پاک نگه داریم اما مؤدب شدن اون بچه باید از طریق مشاهده رفتار ما باشه نه از طریق مدام گفتن، گوشزد کردن و گیر دادن و فشار آوردن به بچه! چرا به بچه‌ای که دوست نداره به بقیه دست بده اصرار می‌کنیم حتماً این کار رو بکنه؟ ما داریم با این کار به بچه می‌گیم به احساست اطمینان نکن و قدرت نه گفتن رو هم ازش می‌گیریم! توی سه دوره تربیتی هم دوره دوم مربوط به ادب‌آموزی هست و نمی‌دونم چه اصراری هست ما همه کارها رو می‌خوایم تو هفت سال اول بکنیم! لطفاً بچه‌ها رو نکشیم #موانع_رشد #ادب #حمید_کثیری 👇 http://eitaa.com/joinchat/2151219200Cf6cb8914a4

وقتی صحبت از موانع رشد کردیم شش تا عامل رو شمردیم! (یعنی اِنقدر میگم تا همه یاد بگیرن 😂) آموزش، رفاه، نظم، ادب، نظافت و فقر مطلق رو گفتیم که پنج تای اول رو تا جایی که می‌شد گفتیم. #فقر_مطلق موند که به نظرم واضحه! ولی ظاهراً برای بعضیا واضح نیست پس بعداً میگم، قول! 😉 چند شب پیشم در مورد فشردگی دینی گفتم که این مورد هم قطعا از موانع رشده اما اِعمال فشردگی دینی از طریق عواملی مثل ادب، نظم، آموزش و نظافته. پس اونا پایه هستند اما #فشردگی_دینی چی هست؟! این چند تا گزاره ظاهراً پراکنده رو بخونیم تا ببینیم چی میشه 👇 ⁦1️⃣⁩ ما توی دین یه #واجب داریم، یه #حرام، یه مستحب، یه مکروه و یه مباح یا همون منطقه آزاد خودمون. ⁦2️⃣⁩ بعضیامون که ظاهراً! روی این مسائل حساس هستیم هنوز که هنوزه خیلی توجهی به این تقسیم‌بندی نداریم. مثل آبِ خوردن دروغ میگیم، زیر قول‌وقرارامون می‌زنیم، پاش بیفته کلاه همو برمی‌داریم و ... ⁦3️⃣⁩ تا همین چند سال پیش یعنی مثلاً تا بیست و چند سالگی خیلی قیدی روی این چیزا نداشتیم اما الآن یه دفعه عابد شهر شدیم و همه به ما التماس دعا میگن! 🙄 ⁦4️⃣⁩ اما در مورد بچه‌مون داستان فرق می‌کنه! یعنی خیلی برامون مهمه که بچه‌ها سریع‌تر از روحانی محل! دین رو یاد بگیرن و اون کارایی که ما نمی‌کردیم که هیچ، اون کارایی رو که الآنم نمی‌کنیم اونا انجام بدن. بلد بودن احکام که کف قضیه است! یه چند تا مثال بزنم 👈 شب که وایساده آب نمی‌خورن، پس بچه پنج ساله اگه داره وایساده میخوره باید داد بزنیم بگیییییر بشین و بخور! 👈 اگه وسط فیلم داره یه #موسیقی از تلویزیون پخش می‌شه باید سر بچه داد زد که کم کن اون بووووق رو و احتمالاً هیچ راهِ دیگه‌ای هم جز این نداریم! 🤐 👈 سلام واجب و جواب سلام واجب اندر واجبه! پس بچه‌ای که این کارو نمیکنه زمینه انحراف داره 😳 باید حالیش کنیم به بقیه سلام کنه! 👈 بچه‌ای که حرف بد بزنه یعنی مثلاً به یکی بگه حِمار این قطعا بزرگ شه خراب میشه پس باید از همین الان جلوشو بگیریم! چاره کار هم تودهنی هست چون حرف بد خیلی گناه داره. 👈 اصرار داریم که بچه‌هامون حتماً #قرآن حفظ کنن. حالا اگه کل قرآن نشد، نصفش، اگه نه دیگه جزء سی رو که حتماً باید حفظ کنن. حالا خودمون هنوز حفظ نیستیم بماند! ما تا صبح می‌تونیم با هم مثال بزنیم در حالی که خیلی از این‌ها واجب و حرام که نیستن، هیچ مستحب و مکروهم نیستن! حالا بچه چهار، پنج ساله چه اصراری هست اینا رو رعایت کنه الله اعلم ... ❓آقا اصلاً یه سوال؛ فرق بین بچه بدون تکلیف، ممیز و مکلف چیه؟ ⛔ این بحث حتما ادامه داره #موانع_رشد #فشردگی_دینی #حمید_کثیری 👇👇 http://eitaa.com/joinchat/2151219200Cf6cb8914a4

یکی از #موانع_رشد که چند بار تا حالا گفتمش #آموزش هست. اگه یادتون باشه گفتیم آموزش یعنی اینکه بخوایم بچه رو بزرگ‌تر از سنش، رشد بدیم و بِکِشیم. یعنی بچه در مورد چیزایی اطلاع داشته باشه که مناسب سن اون نیست و اون رو از کودکی خودش جدا می‌کنه. دو، سه سالیه تو ایران مُد شده و کارگاه‌ها و کلاس‌های #تربیت_جنسی شروع شده. اینکه چرا اینا یه دفعه شروع شد و قبلش هیچ خبری نبود، موضوع این نوشته نیست اما بد نیست چند تا نکته در مورد این کلاس‌ها رو با هم مرور کنیم؛ ⁦1️⃣⁩ تربیت جنسی با آموزش مسائل جنسی فرق داره و اکثر افراد - و نه همه‌ی کسانی - که توی این موضوع کار میکنن معتقدن آموزش مسائل جنسی (یعنی دقیقاً #روابط_زناشویی) برای زیر شش سال نیست. البته این وسط کسایی هم هستند که از اون ور بوم افتادن و تا میگیم تربیت جنسی، میگن شما داری #بیست_سی رو ترویج میکنی و اصلا گوش نمیدن داری چی میگی! داری نقد میکنی، تأیید میکنی یا هر چی. ⁦2️⃣⁩ توی تربیت جنسی که دارن براش کارگاه و کلاس و همایش و ... می‌گذارن دو تا پیش‌فرض باعث شده جهت کل این آموزش‌ها تغییر کنه. پیش‌فرض‌ها هم اینا بودن: 👈 تجاوزات جنسی، آسیب‌های جبران‌ناپذیری به فرد و اجتماع می‌زنه و ممکنه اساساً مسیر زندگی فرد رو تغییر بده و اون رو به انسانی مضر برای جامعه تبدیل کنه. 👈 بهترین راه‌حل برای جلوگیری از آسیب جنسی، توانمندسازی بچه‌هاست و در این راه #آموزش و دادن آگاهی‌های مناسب سن کودک! موثرترین راهبرده. ⁦3️⃣⁩ در تربیت جنسی مهم‌ترین کسایی که باید نقش ایفا کنن #والدین هستن. توی اینجا #ارتباط والد و کودک خیلی مهمه و نباید از قبل پایه‌های این ارتباط تخریب شده باشه. یعنی والدین باید اولین مرجع پاسخگویی به سوالات بچه‌ها باشن و بچه‌ها هم اینو قبول داشته باشن. این اعتماد به والدین باید اِنقدر بالا باشه که اگر خدای نکرده اتفاقی برای کودک پیش اومد، بدون رودربایستی سراغ اونا بره و موضوع رو باهاشون در میون بگذاره. پس بهتره از قبل برخی شرایط #نابهنجار رو برای کودک ترسیم کنیم و بگیم اگر این شرایط پیش اومد، بیا به ما بگو! 🔴 من شخصاً با این آموزش‌های مرسوم توی این زمینه مخالفم و اون رو مانع رشد کودک می‌دونم که تا اونجایی که میشه، دلایلم رو به اضافه راهکارهام عرض میکنم. پی‌نوشت: می‌دونم که این بحث خیلی خیلی گسترده است و شاید خوشایند خیلی‌ها نباشه! اما سعی می‌کنم بحث رو حتما ادامه بدم. اما دو تا سوال؛ ❓تا حالا کارگاه یا کلاسی با موضوع تربیت جنسی شرکت کردید؟ فکر کنید چیا یاد گرفتید و چقدرش به نظرتون معقول بوده؟! #موانع_رشد #تربیت_جنسی #حمید_کثیری 👇👇 http://eitaa.com/joinchat/2151219200Cf6cb8914a4

⭕️ آموزش، یه مانعِ رشد جدی یکی از اصلی‌ترین موانع رشد بچه‌ها #آموزش هست. ماها اصرار داریم بچه‌هامون رو بِکِشیم! 🤔 با فشار زیاد می‌خوایم زودتر بزرگ بشن. زودتر خااانم بشن، آقااا بشن و ... ما وقتی یه اسباب‌بازی برای بچه‌هامون می‌خریم ساده‌ترین کارِ ممکنه اینه که به بچه توضیح بدیم که با اون وسیله چی کار باید بکنه. مثلاً برای بچه جِنگا یا همون برج هیجان می‌خریم و بهش می‌گیم که این‌ها رو می‌تونی اینجوری روی هم بچینی یا کنار هم بگذاری و دیوار درست کنی یا ... طبیعتاً بچه‌ی ما هم تا حدی یاد می‌گیره و ما خیلی خوشحالیم که سریع یاد گرفته و اصلاً می‌تونیم باهاش کلی فخر بفروشیم که بچه‌ی دو ساله‌ی ما بلده این اینا رو کنار هم بچینه و بچه‌ی سه سال و شش ماهه‌ی خواهر شوهر بلد نیست 😜 خب، ظاهرش خیلی شیکه!! ما توی این رقابت برنده شدیم اما باطنش خیلی درد داره، چون ما واقعا باختیم! 😭 چرا؟! توی پرانتز و قبل از اینکه چرا رو بگم، بدونیم که هر گونه رقابتی مخرّب هست، خصوصاً که این رقابت‌ها رو تبدیل به ارزش می‌کنیم و شدیداً برد و باخت برای ما و بچه‌هامون مسئله میشه. برای من اصلاً چیز عجیبی نیست وقتی هر هفته کلی سوال میاد، بچه‌ی من از باخت خیلی بدش میاد یا عصبی میشه یا جیغ و داد می‌کنه یا ... خب وقتی خود ما برامون مهمه و بچه رو توی این فضا بزرگ کردیم، چه توقعی از اون داریم؟! اما چرا باختیم؟!! 🤔 اگر برامون مهمه که از هر جهت بچه‌های رشدیافته‌تری داشته باشیم نباید فرصت کشف رو از اون‌ها بگیریم. کشف با حیرت همراهه و خیلی حس لذت‌بخشی داره. بچه‌ای که بعد از یک سال می‌فهمه با جِنگاها میشه دیوار هم درست کرد هیچ چیزی از دست نداده در عین حال ممکنه تا اون موقع ده جور بازی دیگه هم با جِنگاها پیدا کرده باشه و همه‌ی اون‌ها به رشدش کمک کرده باشه. 👈 پست‌های بعدی رو بخونید، مفصل می‌خوام در مورد انواع آموزش در هفت سال اول صحبت کنم ... #موانع_رشد #آموزش #حمید_کثیری 👇👇 Join 👉 @hamidkasiri_ir

یکی از اساتید تعریف میکردن که یکی از اقوام‌شون بچه چهار ساله رو گذاشته بود مدت‌ها نقد تئاتر از شبکه چهار دیده بود! و این بچه توی چهار سالگی خیلی فنی؛ نیم ساعت نقد تئاتر می‌کرد! خلاصه مادر با کلی افتخار این رو به استاد گفته بود و ایشون هم خیلی صادقانه گفته بودن این برای بچه خوب نیست. طبیعتاً به مادر اون کودک برخورده بود و فکر میکرد احساس حسادت باعث این حرف شده چون بقیه جاها وقتی این بچه رو دیده بودن، کلی کیف کرده بودن! این مادر رفت و سه سال بعد برگشت. مدرسه بعد از سه ماه گفته بود پسرتون باید بره مدرسه کودکان استثنایی! چون مغز کودک متعادل رشد نکرده بود. اصطلاحاً بخشی از مغز دچار تورم شده بود! و درمان این بچه بیش از یک سال طول کشید تا یه بچه کاملاً عادی و معمولی بشه، نه یک ذره بیشتر! یه بارم حدود شش ماه پیش مادری بهم مراجعه کرد که کودک سه و نیم ساله‌اش لکنت گرفته بود! بررسی که کردیم دیدیم با دلسوزی تمام می‌خواستن کودک رو زود بزرگ کنن! این بچه برای هر چیزی سی‌دی آموزشی دیده بود. روزی دو ساعت هم سی‌دی آموزش زبان انگلیسی می‌دید! حدود سه ماه طول کشید تا بچه طی یک دوره بازی‌درمانی به شرایط قبل برگرده. از این دست مثال‌ها هم برای من زیاد اتفاق افتاده هم کلی از اساتید شنیدم. 😣 خیلی ساده بدونیم که بچه‌های ما قراره بچگی کنن و هر چیزی رو که باید یاد بگیرن در آینده یاد می‌گیرن! اصلاً دیر نمیشه ... باور کنیم اون چیزی که باعث رشد بچه‌ها میشه لزوماً بازی فکری نیست، کار روی نیم‌کره سمت چپ نیست، #زبان_دوم نیست، #موسیقی نیست، ریاضیات و جدول ضرب نیست، خوندن و نوشتن نیست بلکه #تحرک، #دست‌ورزی، #تجربه توی محیط، #کشف، #بازی و #شاد بودنه. می‌دونم خیلی کیف میده بچه چهار ساله در مورد تمام حیوانات کلی اطلاعات داشته باشه که آدم بزرگ‌ها هم ندارن، یه چیزایی بگه که بقیه کف کنن 😳 اما این لزوما به #رشد همه‌جانبه کودک کمک نمی‌کنه! که در اکثر اوقات آسیب هم میزنه. اینم بگم و تمام! پارسال یه مادری بهم مراجعه کرد که کودک رو توی یه #مهد_قرآنی وسط شهر نوشته بود. اونجا قرار بود بچه تا پنج سالگی حافظ کل قرآن بشه لذا به مادر گفته بودن روزی یه صفحه عین کپسول به خوردش بده وگرنه حافظ نمیشه! 🥺🥺 من نمی‌دونم اون بچه اگرم #حافظ_قرآن بشه، خدا و کتاب خدا چه جایگاهی تو زندگیش داره؟! ما حق نداریم بچه‌ها رو از کودکی‌شون جدا کنیم. بچه‌ها هر چی کودک‌تر، بهتر! هر چی تعطیل‌تر بهتر! دنبال بچه‌های شسته رُفته و عصا قورت داده نباشیم. هیچ حُسنی نداره که بچه شبیه آدم بزرگ‌ها بشه ... اگرچه خیلی‌ها با این مطلب مخالفن اما توصیه میکنم مطلب بعدی رو هم حتما بخونید 😉 #موانع_رشد #آموزش #حمید_کثیری 👇👇 Join 👉 @hamidkasiri_ir