✳️ روایت نظامیان رژیم پهلوی از 3 شهریور 1320 (2)؛ ستون‌های طویل برهنگان در تهران پایگاه اطلاع‌رسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ #فریدون_سنجر ، از جمله سران نظامی رژیم پهلوی، در خاطرات خود وضعیت نظامیان و سربازان رژیم در #شهریور_1320 را این طور توصیف کرده است: «منظره مشمئزکننده و اسفناکی ایجاد شده بود. لباس‌های فرم سربازان را گرفته و آنها را فقط با یک دست لباس زیر، راهی دهات خود کرده بودند؛ به‌طوری‌که اگر کسی از خیابان‌های تهران یا جاده‌های خروجی اطراف می‌گذشت، به ستون‌های طویلی از سربازان برمی‌خورد که پای پیاده، با یک شورت و یک پیراهن زیر (بعضا لخت) به طرف روستاها و شهرستان‌های زادگاه خود در حرکت‌اند».1   #شرح_عکس عبور نیروهای #متفقین از خیابان‌های تهران در شهریور 1320 شماره آرشیو: 342-۸ع   #منبع 1. فریدون سنجر، ‌حاصل چهل سال خدمت: خاطراتی مجمل از پاره‌ای ناهنجاری‌های تلخ در گذشته نیروی هوایی، ص 75. در صفحه #اینستاگرام پژوهشکده تاریخ معاصر عضو شده و آن را به دوستان خود نیز معرفی کنید؛ 👇👇👇 https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir

✳️ پایان روز پنجم؛ چه بر سر پایتخت آمده بود؟ پایگاه اطلاع‌رسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛  #محسن_فروغی ، فرزند #محمدعلی_فروغی ، وضع تهران و ارتش را در #شهریور_1320 چنین توصیف کرده است: «در خیابان‌های تهران قریب بیست‌هزار سرباز لخت و برهنه و گرسنه آواره شدند و به این ترتیب شیرازه کارهای کشور به کلی به هم ریخت. بیم اینکه سربازان مبادرت به چپاول و قتل و غارت نمایند زیاد بود. در همان روز بقیه سربازان که برای نگهبانی انتخاب شده و در پادگان‌ها باقی مانده بودند فرار را برقرار ترجیح داده سربازخانه‌ها را ترک می‌کنند و عده‌ای از گروهبان‌ها و استوارهای قالتاق از این اوضاع استفاده نموده و به غارت انبارهای خواربار و ملبوس می‌پردازند، به‌طوری که در پایان روز هشتم از ارتش صدهزارنفری آن روز جز نام و نشانی باقی نمی‌ماند».1   #شرح_عکس خیابان‌های تهران در سال‌های 1320 به بعد شماره آرشیو: 513-124ط   #منبع #باقر_عاقلی ، ذکاءالملک فروغی و شهریور 1320، تهران، انتشارات سخن و علمی، 1367، ص 83. https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir

✳️ مهندس #علی_اکبر_رنجبر_کرمانی درگذشت مهندس علی‌اکبر رنجبر کرمانی، مؤلف، مترجم و تاریخ‌پژوه ایران معاصر به دلیل ابتلا به کرونا درگذشت به گزارش روابط عمومی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ، مهندس علی‌اکبر رنجبر کرمانی، مؤلف، مترجم و تاریخ‌پژوه ایران معاصر، که به دلیل ابتلا به بیماری کرونا در بستر بیماری بود، دار فانی را وداع گفت و به رحمت حق پیوست. از این محقق تاریخ معاصر کتاب‌های «مسی به رنگ شفق؛ خاطرات سیدکاظم موسوی بجنوردی»، «عزت شیعه؛ تاریخ شفاهی زندگی فرهنگی، اجتماعی و سیاسی آیت‌الله امام موسی صدر»، «روزشمار زندگی امام خمینی(س)»، و ترجمه کتاب «شهریور ۱۳۲۰: اسرار حمله متفقین به ایران»، «بررسی حق بازگشت فلسطینی‌ها از نظر حقوق بین‌الملل» و ویرایش محتوایی و ادبی ده‌ها کتاب پرمخاطب همچون «شرح اسم»، «الف لام خمینی»، «بحران مشروطیت»، «قحطی بزرگ»، «رضانام تا رضاخان» و... به‌ یادگار مانده است. پایگاه اطلاع‌رسانی پژوهشکده تاریخ معاصر فقدان این تاریخ‌پژوه معاصر را به اهالی علم و فرهنگ و خانواده ایشان تسلیت گفته، غفران و رحمت واسعه الهی را برای آن مرحوم مسئلت می‌کند. @iichs_ir

✳️ نابسامانی تهران در #شهریور_1320 ؛ تهران در وحشت #داود_موید_امینی ، روزنامه‌نگار در کتابی با عنوان «از سوم تا بیست‌وپنجم شهریورماه 1320» گزارشی دقیق از وضعیت شهر تهران در روزهای اشغال می‌دهد: نخستین شب تاریک تهران ساعت 8 بعدازظهر بود. صدای پایین آمدن درهای آهنی مغازه‌ها در طول خیابان شاه (جمهوری اسلامی) از دور و نزدیک به گوش می‌رسید. همه با شتاب و عجله پیاده و یا درشکه، خیابان‌ها و گذرگاه‌های عمومی را ترک می‌گفتند. از همین روز اول، تهیه مواد غذایی و خواربار، مخصوصا نان، یکی از بزرگ‌ترین گرفتاری‌های ساکنین شهر تهران شده بود. نه تنها از نظر کمی خواربار و ابتلا به خطر قحطی، خود را در خطر می‌دیدند، بلکه از نظر بمباران هوایی نیز سخت آشفته و حملات احتمالی شبانه بمب‌افکن‌ها آنها را نگران ساخته بود. حق داشتند؛ زیرا در جریان بیست سال تمام که همه کشورهای بزرگ و دنیای متمدن، برای رهایی از آسیب‌های بمباران تحت آموزش دقیقی قرار می‌گرفتند، در کشور شاهنشاهی سخن از تعالی و ترقی در میان بود. شب 4 شهریور، هنگامی که تهران در ظلمت فرو رفت و هواپیمایی در ضلع جنوبی آن شروع به پرواز نمود، خوف مردم را فراگرفت، پا به فرار گذاشته به سوی خانه‌های خود روان شدند. آرشیو #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ، شماره بازیابی 55-2-131ج. در صفحه #اینستاگرام پژوهشکده تاریخ معاصر عضو شده و آن را به دوستان خود نیز معرفی کنید؛ 👇👇👇 https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir

‍ ✳️ #پهلوی آخر بساط خویشتن برچید و رفت؛ شعری درباره #رضاشاه قهرمان‌میرزا سالور #عین‌السلطنه در کتاب خاطرات خود ذیل تاریخ 27 شهریور 1320 در وصف رفتن رضاشاه نوشته است:   پهلوی آخر بساط خویشتن برچید و رفت همچو مار از بیم سرکوبی به هم پیچید و رفت جان و مال و عرض و ناموس و شرف از ما ربود بیست سال این ملت بیچاره را دوشید و رفت بس قبا بر قامت افراد این ملت برید عاقبت خود جامه ذلت به تن پوشید و رفت آن کسانی را که یار خویشتن پرورده بود گاه رفتن از همان‌ها فحش‌ها بشنید و رفت ناله و فریاد مردم بود از جورش بلند خود زظلم دیگران دیدی چسان نالید و رفت شاه ما همچون نهنگی بود در دریای حرص ملک و مال و نقد را یک سر همی بلعید و رفت صدهزاران مرد و زن بی‌خانه و آواره ساخت اندر آخر خویشتن بی‌خانمان گردید و رفت ملک و ملت، دین و آیین جمله را برباد داد پس اساس شرع و قانون را به هم پاشید و رفت... #منبع روزنامه خاطرات عین‌السلطنه (قهرمان‌میرزا سالور)، ج 10، به کوشش مسعود سالور و ایرج افشار، تهران، اساطیر، 1374، صص 7867-7868. در صفحه #اینستاگرام پژوهشکده تاریخ معاصر عضو شده و آن را به دوستان خود نیز معرفی کنید؛ 👇👇👇 https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir

✳️ روایت نظامیان رژیم پهلوی از 3 شهریور 1320 (3)؛ گل به خودی‌های #شهریور_1320 در شهریور 1320، سرباز کرمانشاهی، که همراه دیگر سربازها، تهران را ترک کرده بود، برای قهرمان‌میرزا سالور، وضعیت و شرایط وقت را چنین روایت کرده است: ما پنجاه و دو نفر بودیم با یک ستوان‌دوم. این افسر جوان ما را با نظم و اسلحه و آنچه داشتیم در کمال نظم و امنیت به کرمانشاهان رسانید. هرجا رسیدیم به زور اسلحه و هدایت ستوان خود همه چیز گرفتیم حتی قند و چای. در یک ده هم ما را محاصره کردند. چندین روز مقاومت کردیم. بالأخره آنها فرار کردند. قهرمان‌میرزا سالور، روزنامه خاطرات #عین‌السلطنه ، ج 10، تهران، انتشارات اساطیر، ص 7963. در صفحه #اینستاگرام پژوهشکده تاریخ معاصر عضو شده و آن را به دوستان خود نیز معرفی کنید؛ 👇👇👇 https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir

✳️ سه مرتبه‌ای که #رضاخان فرار را بر قرار ترجیح داد پایگاه اطلاع‌رسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ دکتر سیف‌پور فاطمی در مورد اشغال ایران و ترس رضاشاه از متفقین گفته است: «در آغاز جنگ جهانی دوم دولت ایران اعلام بی‌طرفی کرد و #رضاشاه و حکومت ایران میل داشت که بی‌طرف بماند، ولی متأسفانه روز 3 شهریور بدون اطلاع و یک‌مرتبه ساعت 4 صبح قشون روس و ارتش انگلستان وارد ایران شدند. در آن موقع رضاشاه، که در اوج قدرت بود ...، یک‌مرتبه از خود ضعف و ناتوانی نشان داد؛ به‌طوری که سه‌مرتبه خیال داشت از تهران فرار بکند تا بالاخره 25 شهریور فروغی به او پیشنهاد کرد استعفا بدهد».   #شرح_عکس قلمی که رضاشاه با آن استعفای خود را نوشت شماره آرشیو: 130731-۲۷۵م   #منبع انقلاب ایران به روایت رادیو بی‌بی‌سی، به کوشش عبدالرضا هوشنگ مهدوی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1387، صص 74-75. در صفحه #اینستاگرام پژوهشکده تاریخ معاصر عضو شده و آن را به دوستان خود نیز معرفی کنید؛ 👇👇👇 https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir

✳️ انگلیس مالک‌الرقاب سلطنت پهلوی؛ روایت وزیر امور خارجه بریتانیا از استعفای #رضاخان پایگاه اطلاع‌رسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ پس از #شهریور_1320 و #اشغال_ایران توسط #متفقین ، #رضاشاه در متن استعفای خود نوشت: «نظر به اینکه من همه قوای خود را مصروف امور کشور کرده و ناتوان شده‌ام، حس می‌کنم وقت آن رسیده که یک بنیه جوان‌تر به کارهای کشور بپردازد؛ بنابراین امور سلطنت را به ولیعهد و جانشین خود تفویض می‌کنم». این در حالی است که دکتر فریدون کشاورز در خاطرات خود دراین‌باره گفته است: «در رادیو بی‌بی‌سی، آنتونی ایدن در ابتدای ورود قشون متفقین، هنگامی که انگلیسی‌ها رضاشاه را از ایران خارج کردند، گفت که رضاشاه را ما آوردیم و رضاشاه را ما بردیم. من خودم این را به گوش خودم شنیدم». #منبع انقلاب ایران به روایت رادیو بی‌بی‌سی، به کوشش عبدالرضا هوشنگ مهدوی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1387، صص 79-80. در صفحه #اینستاگرام پژوهشکده تاریخ معاصر عضو شده و آن را به دوستان خود نیز معرفی کنید؛ 👇👇👇 https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir

✳️ حال روز #محمدرضا_پهلوی پس از اشغال پایگاه اطلاع‌رسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛  پس از اشغال ایران در #شهریور_1320 به دستور #متفقین #رضاشاه از کشور خارج و فرزندش، محمدرضا پهلوی، به تخت شاهی ایران نشست. دکتر سیف پور فاطمی در خصوص شرایط محمدرضا پهلوی در آغازین روزهای #سلطنت می‌گوید: « #محمدرضاشاه در آن وقت به سن 21 سالگی بود و تمام عمر تحت فشار یک پدر خیلی مقتدر و قوی و سختگیر بود... در آن موقع تحت نفوذ مادرش و خواهرش اشرف بود... وقتی که او به سلطنت رسید، بغض و دشمنی و عداوت مردم با این فامیل زیاد بود. روزی نبود که تمام روزنامه‌های تهران مملو از حمله و شکایت مردم نباشد. تمام این اوضاعی که در مملکت پیدا شده بود، حضور قشون خارجی، اینها تمام یک‌مرتبه در مقابل یک جوان 21 ساله، که هیچ در کارها تجربه و دخالتی نداشته است، البته او را به کلی از همان وهله اول ترسو و بی‌اراده بار آورد».   #منبع انقلاب ایران به روایت رادیو بی‌بی‌سی، به کوشش عبدالرضا هوشنگ مهدوی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1387، صص 88-89 https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir

✳️ مراسم بزرگداشت دانشمند مجاهد مرحوم #علی_اکبر_رنجبر_کرمانی دوشنبه ، 15 شهریور ، ساعت 11:30 تا 12:30 بزرگراه شهید حقانی، مجموعه فرهنگی عباس آباد، جنب باغ کتاب، کوشک باغ هنر #موسسه_مطالعات _تاریخ_معاصر_ایران موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی مرکز اسناد انقلاب اسلامی مرکز بررسی اسناد تاریخی دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی

‍ ✳️ پایان دیکتاتور   پایگاه اطلاع‌رسانی پژوهشکده تاریخ معاصر؛ به گفته دکتر سیف‌پور فاطمی، پایان کار #رضاشاه در #شهریور_1320 بسیار عبرت‌آموز بود. در آن ایام نه فقط سرنوشت سلطنت، که عزیمت از ایران هم به اراده او نبود: «رضاشاه وقتی که از تهران خارج شد، به اصفهان آمد. در اصفهان قنسول انگلیس در آن وقت مستر گولت بود. به او گفت که شما از اصفهان نمی‌توانید بروید مگر اینکه کلیه املاک و دارایی خود را که در آن موقع بیش از شصت‌میلیون تومان پول نقد در بانک داشت، واگذار کنید و از ایران خارج شوید. از تهران هم قوام شیرازی و دکتر سجادی آمدند به اصفهان و نوشته را از او گرفتند. بعد از آنجا به کرمان می‌رود... در کرمان وضع روحیه رضاشاه خیلی بد بوده است؛ به‌طوری که حتی روی میز مجبور بودند که زیر ظرف‌ها پارچه بگذارند که کارد و چنگال روی میز صدا نکند؛ چون این طور اعصابش خرد بوده است... برای اولین دفعه مرحوم جم می‌گفت که شروع می‌کند به گریه کردن و می‌گوید که من ترجیح می‌دادم که در یک یک ده ایران با سختی و گرسنگی بمیرم تا اینکه امروز به خارج بروم... . امروز که می‌روم دو نفر که مورد اطمینان من باشند وجود ندارند».   #منبع انقلاب ایران به روایت رادیو بی‌بی‌سی، به کوشش عبدالرضا هوشنگ مهدوی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1387، صص 80-81. در صفحه #اینستاگرام پژوهشکده تاریخ معاصر عضو شده و آن را به دوستان خود نیز معرفی کنید؛ 👇👇👇 https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir