❌ تصویری از جولان دیپلماتهای #متفقین در #کاخ_سعدآباد در ایام #اشغال_ایران آندریویچ اسمیرنوف سفیر شوروی در تهران به اتفاق همراهان خود در محوطه کاخ سعدآباد در ایام اشغال ایران توسط متفقین cafetarikh.com @cafetarikh

✳️ با توجه به استقبال پژوهشگران؛ مهلت ارسال چکیده مقاله همایش هشتادمین سالگرد #اشغال_ایران و سقوط #رضاخان تمدید شد #پژوهشکده_تاریخ_معاصر با توجه به استقبال پژوهشگران، مهلت ارسال چکیده مقاله همایش هشتادمین سالگرد «اشغال ایران و سقوط رضاخان» را تمدید کرد. به گزارش روابط عمومی پژوهشکده تاریخ معاصر، این پژوهشکده با توجه به استقبال پژوهشگران، زمان ارسال چکیده مقاله به دبیرخانه همایش هشتادمین سالگرد «اشغال ایران و سقوط رضاخان» را تا 1 مرداد ۱۴۰۰ تمدید کرد. در شهریور 1320، نیروهای متفقین بی‌توجه به اعلام بی‌طرفی ایران در تخاصم بین‌المللی فیمابین متفقین و متحدین، وارد این کشور شدند و آن را به اشغال خود درآوردند. با ورود این نیروها به ایران، افزون بر لطمات انسانی، اقتصادی و سیاسی به کشور، به سلطه بیست‌ساله رضاخان بر ایران پایان داده شد، اما استبداد پهلوی با انتقال سلطنت از پدر به پسر با مدیریت متفقین تداوم یافت و نفوذ انگلستان در ایران همچنان استمرار پیدا کرد. با توجه به اهمیت این وقایع، پژوهشکده تاریخ معاصر در نظر دارد در هشتادمین سالگرد این هجوم و سقوط رضاخان، همایش هشتادمین سالگرد «اشغال ایران و سقوط رضاخان» را برگزار کند. هدف از برگزاری این همایش واکاوی دوره بیست‌ساله سلطه رضاخانی و پیامدهای آن است محورهای فراخوان مقاله همایش هشتادمین سالگرد «اشغال ایران و سقوط رضاخان»: ▪️سیاسی 1. نقش انگلستان در تحولات سیاسی ایران پس از مشروطیت 2. نقش انگلستان در برکشیدن رضاخان و کودتای 1299 (با اشاره به کانون‌های آشکار و پنهان به‌ویژه نقش هاوارد، اسمارت، آیرونساید و اسمایت) 3. وضعیت منطقه غرب آسیا در پایان جنگ جهانی اول و شرایط ایران در آن مقطع 4. زمینه‌سازی‌های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی برای کودتای 1299 و تأسیس رژیم دیکتاتوری در ایران 5. نقش نخبگان سیاسی در کودتای 1299 و تأسیس و تثبیت رژیم پهلوی 6. بررسی نظام دیوان‌سالاری در ایران، از انقلاب مشروطه تا شهریور 1320 7. جریان‌های سیاسی، فکری فعال در دوره پهلوی اول 8. بررسی جامع اسناد آمریکایی درباره دوره رضاخان از کودتا تا شهریور 1320 9. واکاوی نظریه دولت مدرن و نسبت آن با رژیم پهلوی 10. واکاوی نظریه دیکتاتوری منوّر و نسبت آن با دیکتاتوری رضاشاه 11. واکاوی ادعای قرار داشتن ایران در آستانه فروپاشی و نجات کشور به واسطه کودتا 12. تفاوت رویکرد و رفتار انگلستان نسبت به حاکمیت مرکزی قبل و بعد از کودتای 1299 13. بهائیان و کودتای 1299 (بررسی نقش بهائیان در کودتای 1299 و جایگاه آنان در رژیم پهلوی) 14. آلمان‌گرایی رضاخان؛ واقعیت یا توهم؟ (بررسی چگونگی و سرانجام حضور آلمان‌ها در ایران) 15. نقش انگلستان در حل ماجرای خزعل به نفع رضاخان 16. بررسی و نقد مدرنیزاسیون در دوره رضاخان 17. تکاپوهای صهیونیستی در ایران دوره پهلوی اول 18. بررسی جایگاه مجلس در کشور با تأکید بر مجالس پنجم تا سیزدهم و نحوه برگزاری انتخابات در دوره‌های مزبور 19. بررسی سیاست خارجی و عملکرد وزارت خارجه ایران از 1300 تا 1320 20. بررسی مذاکرات مجلس لردهای انگلیس درباره تحولات ایران از 1300 تا 1305 21. مواضع اقلیت‌های دینی و مذهبی نسبت به رژیم رضاخان (پارسیان هند، کلیمی‌ها و...) 22. بررسی سیاست خارجی اتحاد شوروی در قبال کودتای رضاخان و سلطنت او 23. تطور مواضع احزاب سیاسی (چپ، لیبرال، ملی‌گرا و تجددخواه) در قبال رژیم پهلوی 24. بررسی گرایش سیاسی به آلمان (آلمانوفیل) در دوره پهلوی اول 25. علل اتفاق نظر انگلستان و شوروی در برکناری رضاخان و استمرار سلطنت پهلوی 26. روانکاوی رضاخان؛ ابعاد اخلاقی و رفتاری عامل نظامی کودتای سیاسی ـ نظامی 1299 ادامه در پست بعد ...

✳️ با توجه به استقبال پژوهشگران؛ مهلت ارسال چکیده مقاله همایش هشتادمین سالگرد #اشغال_ایران و سقوط #رضاخان تمدید شد از پست قبل بخوانید ... ▪️ فرهنگی ـ اجتماعی 1. مقایسه تطبیقی سبک زندگی ایرانیان قبل و بعد از سلطنت پهلوی 2. نقش و جایگاه مطبوعات در دوره پهلوی اول (معرفی و تحلیل مطبوعات همسو و مخالف) 3. روحانیت و رژیم پهلوی اول، با تأکید بر رفتار علمای عتبات، تهران، آذربایجان، قم، مشهد و شیراز 4. واکاوی سیاست‌های مذهبی رژیم پهلوی 5. محدودیت‌های اجتماعی و مذهبی در دوره پهلوی اول 6. تأثیر دانشگاه تهران در ترویج غرب‌گرایی در ایران 7. آسیب‌شناسی اعزام دانشجو به خارج و بررسی نتایج و تبعات آن 8. آسیب‌شناسی نظام قضایی ایران پس از تأسیس عدلیه جدید تا شهریور 1320 9. ماجرای منع حجاب و تأثیر آن بر امنیت خانواده‌های ایرانی 10. مبانی و ارکان ایدئولوژی رژیم رضاخان 11. مؤلفه‌های تجددگرایی رژیم رضاخان 12. باستان‌گرایی و شاخص‌های آن در دوره رضاخان 13. بررسی اهداف و عملکرد مؤسسه وعظ و خطابه 14. بررسی همسویی احمد کسروی و کتابسوزی او با اهداف ضددینی رژیم پهلوی 15. بررسی همسویی اندیشه سلفی‌گرایانه شریعت سنگلجی با سیاست‌های ضد شیعی رژیم پهلوی 16. بررسی مواضع روزنامه‌های رسمی ایران و اطلاعات نسبت به رژیم رضاخان 17. تحلیل محتوای داستان‌ها و رمان‌های اجتماعی 18. تحلیل محتوای روزنامه مرد آزاد علی‌اکبر داور 19. تحلیل محتوای نشریه دنیا به سردبیری تقی ارانی 20. تحلیل محتوای نشریه پیمان، پرچم و کوشا احمد کسروی 21. تحلیل محتوای فیلم‌ها و نمایش‌ها در سینما و تئاتر 22. بررسی جامع اهداف و فعالیت‌های سازمان پرورش افکار 23. تحلیل محتوای نشریات کانون ایران جوان 24. تحلیل محتوای نشریات کاوه و ایرانشهر درخصوص نقد شرایط ایران قبل از کودتای 1299 و ترسیم آینده مطلوب 25. تحلیل محتوای روزنامه شفق سرخ 26. بررسی عملکرد فرهنگستان و نهادهای فرهنگی در دوره پهلوی اول ▪️اقتصادی 1. نهادها و سیاست‌های اقتصادی در دوره پهلوی اول 2. نفت و زوایای پنهان تمدید قرارداد دارسی 3. بررسی سطح برخورداری مردم از رفاه اقتصادی در دوره پهلوی اول 4. بررسی بازخورد اجتماعی ـ اقتصادی زمین‌خواری رضاخان 5. راه آهن شمال ـ جنوب و علت عدم مخالفت انگلیسی‌ها با احداث آن 6. نقش بانک شاهنشاهی در تحولات سیاسی و اقتصادی ایران 7. بررسی ابعاد غارتگری‌های مالی و ثروت‌اندوزی رضاخان 8. وضعیت صنعتی ایران در دوره رضاخان 9. بررسی وضعیت کشاورزی در دوره رضاخان 10. نقش و تأثیر بانک ملی و سیاست‌های پولی بر اقتصاد ایران 11. نقش مأموران اداره املاک شاهنشاهی و فرماندهان نظامی در سلب امنیت اجتماعی 12. تجارت خارجی در دوره رضاخان 13. بررسی پروژه‌های نوسازی آلمان‌ها در ایران 14. بررسی پروژه نافرجام ذوب آهن در دوره رضاخان ▪️ نظامی ـ امنیتی 1. بررسی رویکرد پهلوی اول در تشکیل و تسلیح ارتش جدید (ساختار ارتش، نوع سلاح و استعداد جنگی) 2. عشایر و رضاشاه (دلایل درگیری رضاشاه با عشایر) 3. بررسی عملکرد دستگاه‌های امنیتی و پلیسی دوره پهلوی اول 4. نقش و جایگاه شبکه اردشیر ریپورتر در تحولات سیاسی ـ فرهنگی ایران در دوره پهلوی اول 5. زندانیان و محکومین سیاسی و غیرسیاسی در دوره پهلوی اول (دولتمردان، نظامیان، روشنفکران، سران عشایر، زمین‌داران، روحانیان) 6. علل فروپاشی سریع ارتش در برابر هجوم نظامی متفقین 7. بررسی تبلیغات سیاسی افشاگرانه لندن علیه رضاخان در آخرین ماه‌های سلطنت وی 8. ترورهای سیاسی هدفمند دولتی در دوره رضاخان شایان ذکر است دبیری علمی این همایش را دکتر #موسی_حقانی برعهده دارد. آخرین مهلت ارسال چکیده مقالات: ۱ مرداد 1400 آخرین مهلت ارسال اصل مقالات: 15 مردادماه 1400 شماره تماس دبیرخانه همایش: 22003490-021 رایانامه: soghot80@iichs.ir زمان برگزاری همایش: شهریور 1400

✳️ پیش همایش مجازی هشتادمین سالگرد #اشغال_ایران و #سقوط_رضاخان بررسی علل اشغال ایران و سقوط رضاخان در #سوم_شهریور_1320 سخنرانان : دکتر #موسی_حقانی ، دکتر #مجید_تفرشی ، دکتر #مرتضی_باقیان ، مریم السادات حسینی و #حسین_مولایی 🕰 : چهارشنبه سوم شهریور ۱۴۰۰ ساعت شروع ۱۰ الی ۱۲ پخش زنده از https://www.aparat.com/TVTARIKH/live https://instagram.com/iichs.ir

✳️ حسینی: در پایان جنگ جهانی دوم، راه آهن ایران به مشتی آهن‌پاره اسقاطی تبدیل شده بود #مریم‌السادات_حسینی ، پژوهشگر تاریخ، سخنران دیگر این نشست بودند که از «تأثیر #اشغال_ایران بر تأسیسات صنعتی کشور» سخن گفتند. او با اشاره به اشغال ایران توسط متفقین در #شهریور_1320 گفت: این اشغال بی‌شک تبعاتی بر حوزه‌های مختلف کشور به‌ویژه حوزه اقتصادی و صنعتی داشت. پیش از این در دوره پهلوی اول، گفته می‌شد سیاست صنعتی‌سازی با حمایت و کمک آلمان‌ها در دست اقدام بوده است و صنایعی در این راستا ایجاد شد. اما با روی کار آمدن هیتلر وپس از آن شروع جنگ جهانی دوم در 1318ش، تغییراتی در این برنامه صنعتی اتفاق افتاد که این تغییرات با اشغال ایران، وضعیت اقتصادی و صنعتی کشور را کاملا در ورطه اضمحلال و نابودی قرار داد. حسینی با تأکید بر این نکته که حضور آلمان در ایران را باید بیش از هر چیز بر اساس منافع انگلستان و روس‌ها و نوع معاملات قدرت در اروپا در نظر گرفت، اظهار کرد: با حمله آلمان به شوروی، ایران عملا درگیر جنگ بین متحدین و متفقین شد و متفقین بعد از اخطارهای کتبی و رسمی مبنی بر اخراج آلمان‌ها از ایران، کشور را اشغال کردند. اشغالگران پس از آن طی توافقی تحمیلی همه تأسیسات صنعتی و راه‌ها وسایل ارتباطی را در اختیار گرفتند.این سلطه همه‌جانبه هرچند طی توافقنامه شبه‌قانونی انجام می‌شد، در حقیقت مداخله‌ای تمام‌عیار بود که همه ارکان کشور را در اختیار اشغالگران قرار می‌داد. این پژوهشگر تاریخ در اشاره به مصداق‌های تأثیرپذیری صنعت ایران از حضور بیگانگان در کشور و اشغال آن به راه آهن سراسری و تأسیسات ارتباطی اشاره کرد که بعد از این حمله، تحت سلطه #متفقین قرار گرفت. او دراین‌باره اظهار کرد: راه آهن ایران با آن هزینه سرسام‌آوری که پول آن از مالیات بر ملت تأمین شده بود برای انتقال نیروهای انگلیسی به شمال مورد استفاده قرار گرفت. متفقین در ایام جنگ 5/5 میلیون تن کالا به روسیه حمل کردند که حدود سه‌میلیون تن آن با استفاده از راه آهن بود. در پایان جنگ راه آهن ایران به مشتی آهن‌پاره اسقاطی تبدیل شده بود. افزون بر این، آنها تمامی کامیون‌های موجود، تانکرهای نفتکش، اتوبوس‌های مسافربری و حتی اتوبوس‌های خطوط شهری را نیز متصرف شدند. ادامه در پست بعد... @iichs_ir

✳️ انگلیس مالک‌الرقاب سلطنت پهلوی؛ روایت وزیر امور خارجه بریتانیا از استعفای #رضاخان پایگاه اطلاع‌رسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ پس از #شهریور_1320 و #اشغال_ایران توسط #متفقین ، #رضاشاه در متن استعفای خود نوشت: «نظر به اینکه من همه قوای خود را مصروف امور کشور کرده و ناتوان شده‌ام، حس می‌کنم وقت آن رسیده که یک بنیه جوان‌تر به کارهای کشور بپردازد؛ بنابراین امور سلطنت را به ولیعهد و جانشین خود تفویض می‌کنم». این در حالی است که دکتر فریدون کشاورز در خاطرات خود دراین‌باره گفته است: «در رادیو بی‌بی‌سی، آنتونی ایدن در ابتدای ورود قشون متفقین، هنگامی که انگلیسی‌ها رضاشاه را از ایران خارج کردند، گفت که رضاشاه را ما آوردیم و رضاشاه را ما بردیم. من خودم این را به گوش خودم شنیدم». #منبع انقلاب ایران به روایت رادیو بی‌بی‌سی، به کوشش عبدالرضا هوشنگ مهدوی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1387، صص 79-80. در صفحه #اینستاگرام پژوهشکده تاریخ معاصر عضو شده و آن را به دوستان خود نیز معرفی کنید؛ 👇👇👇 https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir

✳️ به همت #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ همایش ملی هشتادمین سالگرد #اشغال_ایران و سقوط #رضاخان برگزار می‌شود همایش ملی هشتادمین سالگرد اشغال ایران و سقوط رضاخان، که به بررسی علل اشغال ایران و سقوط رضاخان در ۳ شهریور ۱۳۲۰ می‌پردازد، به همت پژوهشکده تاریخ معاصر برگزار می‌شود به گزارش روابط عمومی پژوهشکده تاریخ معاصر، این پژوهشکده، در نظر دارد همایش ملی «هشتادمین سالگرد اشغال ایران و سقوط رضاخان» را با هدف بررسی علل اشغال ایران و سقوط رضاخان در ۳ شهریور ۱۳۲۰ برگزار کند. در این همایش، که دبیری علمی آن را دکتر #موسی_حقانی برعهده دارد، سخنرانان: دکتر منوچهر محمدی، دکتر #موسی_نجفی ، دکتر #مجید_تفرشی ، استاد #خسرو_معتضد ، دکتر محمدحسن رجبی، مهندس عباس سلیمی نمین، دکتر جواد منصوری، دکتر یعقوب توکلی، مسعود رضایی، دکتر محمد ملک‌زاده، دکتر رضا قریبی، دکتر مصطفی جوان، دکتر جواد حقگو، دکتر علی قربان‌پور دشتکی، محمدعلی بهمنی قاجار، دکتر مجید احمدی کچایی، دکتر سیدمصطفی تقوی، حجت‌الاسلام محمدصادق ابوالحسنی، دکتر مجید صادقانی، مهرزاد بختیاری‌منش، دکتر مرتضی باقیان، سیدهاشم منیری، محمدرضا چیت‌سازیان، مریم‌السادات حسینی، سیدروح‌الله امین‎‌آبادی، دکتر #مظفر_شاهدی ، دکتر رضا حجت، مرتضی حافظی، حسین مولایی، رضا سرحدی، محمود ذکاوت، زهرا سعیدی، جواد عربانی، داوود امینی، سارا اکبری، امیر مکی و نعمت عاملی حکومت رضاخان و علل سقوط او را از زوایای مختلف بررسی خواهند کرد. همچنین گفت‌گوی منتشرنشده‌ای از مرحوم #علی‌_اکبر_رنجبر_کرمانی پخش خواهد شد. گفتنی است پیش‌همایش مجازی هشتادمین سالگرد اشغال ایران و سقوط رضاخان هم‌زمان با هشتادمین سالگرد اشغال ایران، در 3 شهریور 1400 برگزار شد. زمان: ۲۲ تا ۲۴ شهریور ۱۴۰۰؛ ساعت ۱۴:۳۰ تا ۱۸:۳۰ علاقه‌مندان برای بهره‌مندی از این همایش می‌توانند در زمان یادشده به یکی از نشانی‌های زیر مراجعه کنند: در آپارات👇 Aparat.com/TVTARIKH/live در اینستاگرام👇 https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir

🔰 همایش ملی هشتادمین سالگرد #اشغال_ایران و #سقوط_رضاخان (بررسی علل اشغال ایران و سقوط رضاخان در سوم شهریور 1320) دبیر علمی همایش : دکتر #موسی_حقانی برنامه سخنرانان همایش: دوشنبه 22/6/1400 دکتر #مصطفی_تقوی_مقدم ، دکتر #موسی_نجفی و... سه شنبه23/6/1400 دکتر #محمد_حسن_رجبی ، دکتر #مجید_تفرشی و... چهارشنبه24/6/1400 دکتر #منوچهر_محمدی ، مهندس #عباس_سلیمی_نمین و... زمان ۲۲ الی ۲۴ شهریور ۱۴۰۰ ساعت شروع : ۱۴:۳۰ الی ۱۸:۳۰ https://www.aparat.com/TVTARIKH/live https://instagram.com/iichs.ir

✳️ منصوری: اعترافات رضاخان درباره نامردی انگلیسی‌ها موجود است دکتر #جواد_منصوری ، استاد دانشگاه و مورخ تاریخ معاصر، با موضوع «دلایل و پیامدهای سقوط رضاشاه» پشت تریبون قرار گرفت و طی سخنانی گفت: درباره تحولات قرن چهاردهم هجری شمسی که با کودتای رضاخان شروع می‌شود، حرف‌های مهم در قالب کتاب و سخنرانی و جلسه بسیار است.   وی در ادامه افزود: در اسناد زیادی مطرح شده که بهائی‌ها گفتند رضاخان جزء آنها بوده و محمدرضا هم بهائی است. یک نکته حائز اهمیت این است که به طور معمول حکومت‌های این‌چنینی، چون پایگاه مردمی ندارند، مثل یک درخت بی‌ریشه هستند که اگر باد تندی بوزد، به زمین می‌افتند و خیلی دوام نمی‌آورند، حتی اگر پنجاه سال هم حکومتشان به طول بینجامد، اما کارشان به دوره طولانی‌تری نمی‌رسد، من جمله پدر و پسر خاندان پهلوی که چنین شرایطی پیدا کردند.   منصوری درباره چگونگی سقوط #رضاخان گفت: اتفاقاتی در سال‌های 1314 به بعد رخ داد، مثل جنگ جهانی دوم و شایعه رسیدن هیتلر به مسکو، خیلی مسائل در ایران کلید خورد. زمانی که بحث دشمن مشترک شد، شوروی و متفقین متحد شدند. ما در زندان دوران شاه گاهی با سران حزب توده صحبت می‌کردیم و می‌پرسیدیم چطور شد که شوروی با ضد خود متحد شد و این اصلا با منطق فلسفی و سیاسی شوروی جور در نمی‌آید؟ اینها هم پاسخ می‌دادند که این یک اتفاق تاریخی بود که رخ داد، اما ما پاسخ می‌دادیم که این‌طور نیست و یک روند عادی است که تضاد دو جریان با اشتراک منافع به اتحاد برسد.   وی همچنین درباره #اشغال_ایران در زمان دولت رضاشاه گفت: رضاخان تصمیم داشت در مقابل آنها بایستد منتها با ارتشی که البته برای سرکوب مردم درست شده؛ چراکه ارتش پهلوی برای مقابله با دشمن درست نشده بود. ارتشبد طوفانیان چند سال پیش با یکی از دوستان ما در ژنو صحبت کرده بود و ضمن صحبتش حرف جالبی زده بود که آنها در دوره #پهلوی_دوم با آمریکایی‌ها صحبت کرده بودند که اگر عراق به ایران حمله کرد، ارتش فقط دو هفته مقاومت کند تا آمریکایی‌ها نیرو پیاده کنند و ارتش عقب بکشد تا آمریکا با عراق بجنگد!   منصوری با تأکید بر تصمیم شاه برای اعلام بی‌طرفی در زمان جنگ جهانی دوم گفت: این‌طور شد که اروپایی‌ها رضاخان را تهدید کردند و تصمیم به خلع او از سلطنت گرفتند و سپس پسرش محمدرضا روی کار آمد.   وی اظهار کرد: نکته مهم این است که زمان تبعید، رضاخان گفته بود: هر چه انگلیسی‌ها خواستند، من انجام دادم حتی من خلاف دین و مروتم چادر ناموسم را هم برداشتم، اما اینها خیلی نامرد هستند. جالب است که بعد از این چیزها امروز هم می‌بینیم که خیلی‌ها حرف دیگری درباره رضاخان می‌زنند؛ مثل اینکه اصلا کودتایی نبوده و خود شاه سرکار آمده و مسائل دیگر.   منصوری با بیان اینکه در ایران دو قرن گذشته ثابت شده که خارجی‌ها اگرچه در ظاهر دوستی خود را نشان دادند، هر زمان منافعشان به خطر افتاده از هیچ کاری دریغ نمی‌کردند، توضیح داد: حضرت امام(ره) در صحبت‌های خود در عاشورای سال 1342 در مدرسه فیضیه خطاب به محمدرضا فرمودند که کاری نکن مثل پدرت وقتی تبعیدش کردند، ملت اظهار خوشحالی کردند که از شر او راحت شدیم!   وی در پایان گفت: آنچه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی اتفاق افتاد قطعا با تجربیاتی بود که در دوران گذشته کسب کردیم مثل انسجام نسبی مردم و عدم اعتماد مطلق به قدرت‌های بزرگ و به همین دلایل انقلاب اسلامی توانست بماند.   https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir

‍ ✳️ عاملی: رفتارهای آمریکایی موجب شکل‌گیری جنبش ضدآمریکایی در ایران شد #نعمت‌الله_عاملی ، مترجم و پژوهشگر، در ادامه همایش درخصوص حضور آمریکایی‌ها در ایران بیان کرد: یکی از پیامدهای نامبارک اشغال ایران، حضور آمریکایی‌ها در ایران در کنار نیروهای روس و انگلیس است. اگر بخواهیم درباره روابط ایران و آمریکا مرور تاریخی داشته‌ باشیم، شاید بتوان تاریخ روابط ایران و آمریکا را براساس تحولات رخ‌داده، میزان ارتباطات و مداخلات آمریکا در ایران به چهار دوره بزرگ تقسیم کرد. دوره نخست از اواخر قاجار تا شهریور سال ۱۳۲۰ است که ارتباطات در سطح فعالیت‌های مستشاری کوتاه‌مدت و فعالیت‌های مذهبی هیئت‌های تبشیری است.   وی افزود: دوره دوم، دوره #اشغال_ایران از شهریور ۱۳۲۰ تا کودتای ۲۸ مرداد است که آمریکا در ایران به‌تدریج نفوذ پیدا می‌کند. اما بعد از کودتای سال ۱۳۳۲ شاهد دوره متفاوتی هستیم؛ کودتایی آمریکایی ـ انگلیسی که به براندازی دولت #مصدق انجامید و هدف از آن هم این بود که این دولت‌ها بتوانند سهمی از نفت ایران داشته ‌‌باشند. از سال ۱۳۳۲ به بعد دوره تحکیم سلطه آمریکاست که تا زمان پیروزی انقلاب ادامه می‌یابد. در این دوره، آمریکایی‌ها بر تمام حیات اقتصادی، سیاسی و فرهنگی ایران مسلط می‌شوند و تقریبا می‌توان گفت قدرت بی‌رقیب‌اند.   این پژوهشگر در ادامه توضیح داد: با پیروزی انقلاب نیز فصل جدیدی شکل می‌گیرد که رسما روابط ایران و آمریکا قطع می‌شود و در این چهار دهه همواره شاهد تنش بین دو کشور بوده‌ایم.   عاملی درخصوص پیشینه روابط دو کشور عنوان کرد: نخستین‌بار در دوره ناصری و در عهد صدارت امیرکبیر و با این استدلال که آمریکا در آینده قدرتی جهانی خواهد بود، و با سیاست توسل به قدرت سومی که بتواند رقابت سنتی میان روس و انگلیس را تعدیل کند، اندیشه ارتباط با آمریکا شکل گرفت که به نتیجه نرسید و پس از امیرکبیر این قضیه بی‌نتیجه ماند. آغاز رسمی روابط ایران و آمریکا به قرارداد مودّت در ۱۲۷۳ق برمی‌گردد، اما تا سال ۱۳۰۰ تبادل سفیر صورت نمی‌گیرد و  در ۱۳۰۰ اولین سفیر آمریکا وارد ایران می‌شود.   وی ادامه داد: در دوره جنگ جهانی اول ارتباطات آمریکا در حد فعالیت‌ هیئت‌های مذهبی و کمک‌های غذایی و برخی مذاکرات نفتی است. درواقع از اواخر قاجار و اوایل دوره رضاشاه با علاقه دو طرف مذاکراتی شکل گرفت، اما با دخالت انگلستان عملا بی‌نتیجه ماند.   این پژوهشگر تأکید کرد: پس از آن به زمان رضاشاه می‌رسیم که تمایل بسیاری برای ارتباط با آمریکاییان داشت. واقعیت این است که زمینه بالقوه‌ای برای ارتباط ایران و آمریکا از دو طرف وجود داشت؛ از یک‌سو مقامات ایرانی‌ با سیاست موازنه مثبت، خواستار ورود قدرت سومی به ایران بودند و از سوی دیگر آمریکایی‌ها هم می‌خواستند سهمی از نفت ایران داشته‌ باشند.   وی اشاره کرد: در آن دوره آمریکا چهره امپریالیستی نداشت و امتیازاتی نسبت به دولت‌های روس و انگلیس داشت و برای ایرانیان قابل اعتمادتر بود و به تصور ایرانیان می‌توانست وزنه‌ای برای تعادل قدرت باشد. اما اشغال ایران سرآغاز روابط جدی ایران و آمریکاست و در پی آن، آمریکایی‌ها وارد ایران می‌شوند و همین رخداد زمینه مداخلات آمریکا در ایران را فراهم می‌کند. ناتوانی آمریکایی‌ها در کمک به ایران و مشکلات ناشی از اشغال و قحطی و ناامنی، به‌تدریج نگاه ایرانی‌ها به آمریکا را تغییر داد؛ به‌ویژه اینکه گزارش‌های مفصلی از شکایت‌های ایرانیان از رفتارهای نادرست آمریکاییان وجود داشت که به آنها ترتیب اثری هم داده نشد.   عاملی در پایان گفت: این گونه بود که تصویری که از آمریکایی‌ها به‌عنوان یک دولت صلح‌طلب و آزادی‌خواه وجود داشت، شکسته شد و این رویا بر باد رفت و اقدامات آمریکایی‌ها موجب شد در همین دوره، جنبشی ضدآمریکایی شکل بگیرد و گسترش یابد.  https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir

✳️ دستور #ملکه_انگلیس برای سانسور مطبوعات ایران! پس از #اشغال_ایران در شهریور 1320، اوضاع کشور چنان آشفته و در اختیار قوای بیگانه بود که آنان حتی خبرهای منتشرشده در روزنامه‌ها را نیز تحمل نمی‌کردند و از سفارت انگلیس به وزارت امور خارجه هشدار داده می‌شد که خبرهای مرتبط با جنگ جهانی می‌بایست از زیر سانسور آنان رد شود و تابع مقررات سانسور باشد! مکاتبه سفارت انگلیس در تهران با وزارت امور خارجه درباره تخطی روزنامه‌ها از مقررات سانسور و اقدام به دریافت و درج مستقیم اخبار بی‌سیم به تاریخ 6 اسفند 1320 این نابسامانی و وضعیت آشفته و تحقیرآمیز کشور در آن روزها را نشان می‌دهد: سفارت انگلیس طهران، 6 اسفند 1320، شماره 136 سفارت اعلیحضرت پادشاه انگلستان تعارفات خود را به وزارت امور خارجه شاهنشاهی اظهار و محترما توجه اولیای آن وزارتخانه را به این موضوع متوجه می‌سازد که بعضی از روزنامه‌های محلی مستقیما اخبار بی‌سیم را به وسیله دستگاه‌های شخصی خود از ممالک خارجه دریافت نموده و بدون سانسور آنها را در روزنامه‌های خود درج می‌نمایند. این عمل نه فقط منافی با کلیه مقررات سانسور بوده، بلکه به جهات عدیده واضحی نامطلوب می‌باشد. از قرار معلوم در حقیقت به روزنامه‌نگاران طهران شفاها گفته شده است که فقط اخباری را که از طرف آژانس پارس تهیه می‌شود منتشر نمایند، لیکن سفارت اعلیحضرت پادشاه انگلستان پیشنهاد می‌نماید که بهتر است دولت شاهنشاهی موافقت نمایند به اینکه دستور رسمی در این باب صادر نمایند تا عذری برای انحراف به عنوان اینکه مقرراتی راجع به این موضوع وجود ندارد باقی نماند. [حاشیه پایین اول] به اداره انتشارات و تبلیغات اجمالا نوشته شود که به روزنامه ها تذکر دهند رعایت کنند. [امضا] علی سهیلی [حاشیه پایین دوم] آقای برومند اقدام شود.* #منبع * اسنادی از مطبوعات ایران (1340-1320 ه.ش)، اداره کل آرشیو، اسناد و موزه دفتر رئیس‌جمهور، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان چاپ و انتشارات، 1378 ، صص 1 و 2. ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

✳️ #اسناد_اشغال_ایران (قحطی و بحران غذایی ۱۹۴۵-۱۹۴۱) به نمایشگاه کتاب رسید! کمتر کشوری را مانند ایران می‌توان یافت که با وجود اعلام بی‌طرفی، آماج لطمات و آسیب‌های ناشی از #جنگ_جهانی_دوم قرار گرفته باشد. #اشغال_ایران پیامدهای سیاسی و اقتصادی ناگواری را برای کشور رقم زد که قحطی گسترده در سراسر کشور، یکی از آنها بود. کتاب اسناد اشغال ایران مجموعه ارزشمندی از اسناد آرشیوهای آمریکایی درباره تحولات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ایران در دوران اشغال است. عمده اسناد این مجموعه چند جلدی مربوط به مکاتبات سفارت آمریکا در تهران با وزارت خارجه آن کشور، گزارش‌های اداره خدمات استراتژیک (OSS)، گزارش‌‌ وابسته‌های نظامی و گزارش‌های مطبوعاتی است. بخش زیادی از مطالب جلد اول درخصوص کمبود مواد غذایی و قحطی گسترده در ایران و شیوع انواع بیماری‌ها است. گزارش‌های این مجلد مربوط به بازه زمانی اوت 1941 تا ژوئن 1945 / مرداد 1320 تا خرداد 1324 است. این مجموعه در ده جلد به همت انتشارات #موسسه_مطالعات_تاریخ_معاصر_ایران قرار هست تقدیم پژوهشگران تاریخ معاصر شود که در گام اول شش جلد نخست آن به نمایشگاه کتاب رسیده و مجلدات بعدی نیز به زودی در دسترس علاقمندان قرار خواهد گرفت. ارتباط با ادمین @IICHSTORE_IR شماره تماس 02122605073 سایت iichstore.ir کانال انتشارات تاریخ معاصر👇 @iichstore