✡️ کابالا و مسیحگرایی اروپایی
1️⃣ از نیمه دوّم سده 15، کابالیستهای یهودی به تدوین برخی رسالههای کابالی منطبق با زبان و فرهنگ مسیحیان دست زدند. این رسالهها در ایتالیا و بهویژه در کانون فرهنگی #خاندان_مدیچی در فلورانس بسیار مؤثر بود. بهنوشته دائرةالمعارف یهود محافل فرهنگی #رنسانس عمیقاً باور کردند که در رسالههای کابالی به منابع اصیل و دست اوّل رازهای کهن هستی دست یافتهاند؛ رسالههای گمشدهای که اینک پدیدار شده و به کمک آن نه تنها میتوان به اسرار نوشتههای افلاطون و سایر متفکرین یونان باستان پی برد، بلکه رازهای مسیحیت را نیز میتوان شناخت!
2️⃣ در سدههای 16 و 17 فرقه #کابالا در تمامی مراکز مهم قاره اروپا گسترده شد. مورخین دانشگاه عبری اورشلیم این گسترش را به قدرت خلاقه، نیروی معنوی و توانمندی روانی #یهودیان_مخفی (مارانوها) نسبت میدهند. بدینسان، مکتب کابالا به نیروی متنفّذ سیاسی در میان مسیحیان بدل شد که بر آرمانهای مسیحایی و صلیبی جدید دامن میزد و طلوع قریبالوقوع دولت جهانی اروپاییان را نوید میداد. به تأثیر از این موج، بسیاری از متفکران اروپایی به این نتیجه رسیدند که باید آرمان #ظهور_مسیح را با مفاهیم رازآمیز شناخت و تنها منبع معتبر برای این شناخت «رسالههای کابالی» است!
3️⃣ #جووانی_پیکو_دلا_میراندولا از نامدارترین و مؤثرترین چهرههای فکری رنسانس، بهعنوان «پدر #کابالیسم مسیحی» شناخته میشود. وی از بنیانگذاران دانش شرقشناسی اروپا نیز بهشمار میرود. این بهدلیل پیوند پیکو با گروهی از #یهودیان است که در پیرامون او حضور داشتند. بهدلیل این پیوندها، پیکو به نخستین چهره فرهنگی اروپا بدل شد که به «دانش رازآمیز یهود» و رسالههای کابالی شیفتگی داشت. مهمترین اقدام پیکو ارائه 900 تز به علمای دینی مسیحی در شهر رم در سال 1486 بود. یکی از این تزها چنین است: «هیچ علمی چون #جادو و کابالا حقانیت مسیح را بر ما ثابت نمیکند.» ادعاها و تبلیغات او در جلب توجه مسیحیان به مکتب کابالا بسیار مؤثر بود و رسالههایی که دوستان یهودی او، به لاتین ترجمه کردند به منبع تغذیه فکری #کابالیسم_مسیحی بدل شد.
4️⃣ پس از پیکو، #یوهانس_روشلین، عبریشناس نامدار دربار فردریک سوّم، در ترویج کابالا در محافل فکری مسیحیان نقشی برجسته داشت. روشلین در سال 1490 در ایتالیا با پیکو دیدار کرد و تحت تأثیر او به کابالا علاقمند شد. در همین زمان، #پل_ریچیوس، یهودی مسیحی شده و پزشک دربار امپراتور ماکزیمیلیان نیز به نگارش کتابهایی در زمینه کابالا اشتغال داشت! نوشتههای پیکو و روشلین، بهعنوان دو شخصیت درجه اوّل فرهنگی اروپای آن روز، تأثیر عمیقی بر جای نهاد و توجه محافل اشرافی و فرهنگی اروپا را به این #طریقت_جادویی نوظهور جلب کرد.
5️⃣ در نیمه دوّم سده 16، عقاید رازآمیز کابالی چنان در محافل مسیحی جاذبه داشت که حتی برخی شخصیتهای مهم دینی مسیحی در آثار خود به تکرار مضامین و مفاهیم کابالی پرداختند. در این زمان، #کتاب_زوهر به اثری نامدار بدل شد و ارجاع به آن رواج فراوان یافت. سرانجام، کار بدانجا کشید که گیوم پاستل فرانسوی، یکی از شخصیتهای متنفذ رنسانس، به ترجمه و انتشار کتاب زوهر به لاتین دست زد و به همراه آن شرح مفصل خود را نیز انتشار داد. این در حالی است که ترجمه عبری زوهر هنوز منتشر نشده بود!
✍️ عبدالله شهبازی
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡️ دو روز پیش که بهمناسبت سالروز درگذشت اسحاق لوریا، انتشار مطالبی در مورد کابالا را آغاز كردیم، هدف اصلی در کنار شناخت این شخصیت مهم یهودی، تأثیر افکار او در دوران کنونی بود. مطالب امروز نقشی کلیدی در این باب دارد. پس لطفاً با دقت بیشتر مطالعه کنید.
✡️ کابالیسم لوریایی
1️⃣ در همین 👆 زمان، ربّی #اسحاق_لوریا (1534-1572)، اندیشهپرداز جدید #کابالیسم پدید شد و کانون اصلی این مکتب در ایتالیا و در پیرامون لوریا تمرکز یافت. اسحاق لوریا به یک خاندان سرشناس #یهودی تعلق داشت که شاخههای آن در بسیاری از کشورهای اروپایی و اسلامی گسترده بود. اسحاق در نوجوانی به مصر رفت و مدتی در جزیرهای در نزدیکی قاهره که به عمو و پدرزنش تعلق داشت زیست. در این دوران بود که لوریا به اندیشهپرداز کابالی و یکی از رهبران اصلی این فرقه بدل شد.
2️⃣ اندیشههای لوریا در کنار #کتاب_زوهر یکی از دو منبع اصلی فکری #کابالا بهشمار میرود. هستیشناسی جدید کابالی و ترسیم جهان بهصورت «عین صوف» کار اسحاق لوریا است. اندیشه اسارت #زمزم (اخگر الهی) بهدست #سیترا_اهرا (نیروهای شیطانی) که بر سرزمین #کلیپت (خلافت/ اسلام) حکم میرانند در این مفهوم تبلور یافت. فرآیند دیالکتیکیِ رهایی زمزم، که #تیکون (نوزایی) نامیده میشود، نیز متعلق به لوریاست. مفهوم کابالی تیکون، که احتمالاً از «کَوْن» (شُدَن) در عرفان اسلامی اخذ شده، سراسر تاریخ #قوم_یهود را بهصورت فرایند مسیحایی در راه تحقّق #مأموریت_الهی ترسیم میکند.
3️⃣ در اندیشه لوریا، #زن جایگاهی خاص مییابد. مفهوم #شخینا در اندیشه کابالی پیشتر به معنی «تجلّی روحانی داوود» بود. در #کابالیسم_لوریایی، این مفهوم به نمادی مؤنث بدل شد. در ماجرای هبوط «انسان قدیم» (آدم کدمن)، که با هبوط قوم یهود انطباق مییابد، نیروهای شیطانی ملخ (ملک، پادشاه) را از شخینا یا صفیرا ملخوت (ملکه) جدا میکنند. تمامی تکاپوی پسین برای رسیدن به شخینا و وصل شدن به اوست. در مکتب لوریایی کابالا، هبوط آدم تنها بهدلیل گناه نیست؛ بلکه برای انجام مأموریت الهی معینی است و آن گردآوری اخگرهایی است که در سرزمین «خلافت» فروافتاده و اسیر آن شده اند.
4️⃣ پیروان لوریا او را «مسیح بن یوسف» میدانستند که راه را برای ظهور مسیح اصلی، «مسیح بن داوود» (سلطان موعود قوم یهود)، هموار کرد. بدینسان، کابالیستهای یهودی و محافل مسیحی متأثر از آنان، که کم نبودند، با انتظار ظهور قریبالوقوع مسیح بن داوود به سده 17 گام نهادند. در نیمه اوّل سده 17، کانون اصلی این #مسیحگرایی در بندر #آمستردام متمرکز بود و با الیگارشی ماوراء بحار هلند پیوند تنگاتنگ داشت. در این زمان، بخش مهمی از تکاپوی چاپخانههای آمستردام بر اشاعه آرمان #ظهور_مسیح و افسانه #اسباط_گمشده بنیاسرائیل متمرکز بود.
5️⃣ در دوران استقرار مرکز فرقه کابالا در آمستردام، فرایند تیکون، یعنی جنگ با #نیروهای_شیطانی (سیترا اهرا) مستقر در سرزمین کلیپت (خلافت)، بهشدت برجسته شد و جایگاه اصلی را در مکتب کابالا یافت. در این زمان، #کابالیسم بهشکلی آشکار به ایدئولوژی جنگ با #جهان_اسلام بدل شد، #شیطانشناسی به یکی از اشتغالات فکری دائم رهبران فرقه کابالا بدل گردید و رسالههای متعدد در این زمینه انتشار یافت.
✍️ عبدالله شهبازی
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡️ حاخام «شلوم شرابی» در بیتالمقدس مستقر شد و به رهبر معنوی فرقه کابالا در شمال آفریقا و به تعبیر دائرةالمعارف یهود «در سراسر مشرقزمین» بدل شد. «طریقت شرابی» به مشرب صوفیان مسلمان شباهت آشکار داشت!
🌇 شرح عکس: یک نقاشی از حاخام شلوم شرابی و عکسی از مقبرهی او (به رنگ آبی قبر توجه کنید.)
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡️ کابالیسم در خاورمیانه و شمال آفریقا
1️⃣ در سده 17، از طریق افرادی چون حییم بن عطار مراکشی و شالوم بن یوسف شبّازی، شاعر نامدار یهودی ساکن یمن، فرقه #کابالا در شمال آفریقا و یمن گسترش یافت. در این دوران در تونس و الجزایر نیز برخی چهرههای سرشناس یهودی رهبری حلقههای کابالا را به دست داشتند. مردخای بن موسی ساسون بغدادی در بغداد حلقه متنفذی از فرقه کابالا پدید ساخت که تا سده 20 در منطقه حضور داشت.
2️⃣ اسحاق بن موسی نیز در روستای حریر (اربیل کردستان) مستقر شد و #خاندان_حریری را بنیان نهاد. یکی از پسران اسحاق، به نام پیناس، در ماجرای شبتای زوی [بزودی دربارهاش صحبت میكنیم] شرکت فعال داشت. دو پسر دیگر او، به نامهای حییم و اسحاق، حاخامهای شهر رواندوز اربیل بودند. اعضای خاندان حریری در تمامی سدههای 18 و 19 در #کردستان فعال بودند و از رهبران فرقه کابالا در بینالنهرین بهشمار میرفتند.
3️⃣ در نیمه دوّم سده 18، حاخام #شلوم_شرابی (1720-1777)، که به یک خانواده یهودی مستقر در یمن تعلق داشت، در بیتالمقدس مستقر شد و به رهبر معنوی فرقه کابالا در شمال آفریقا و به تعبیر دائرةالمعارف یهود «در سراسر مشرقزمین» بدل شد. #طریقت_شرابی به مشرب صوفیان مسلمان شباهت آشکار داشت.
4️⃣ بدینسان، #بیتالمقدس به یکی از کانونهای مهم تولید #صوفیان_یهودی و تکاپوی آنان در شمال آفریقا و سراسر مشرق زمین بدل شد. با توجه به پیشینه تاریخی و فضای فکری و سیاسی مکتب کابالا، روشن است که این کانون میتوانست تأثیرات جدی بر فرقههای اهل #تصوف داشته باشد و به منبع الهام انواع #مدعیان_مهدویت در میان مسلمانان بدل گردد. [دقت كنید]
5️⃣ دائرةالمعارف یهود مینویسد: «اقتدار تفوقآمیز این حلقه به سرعت در تمامی کشورهای اسلامی تثبیت شد و مواضعی بسیار نیرومند کسب کرد.» [دقت كنید] طریقت شرابی تا سده بیستم در بیتالمقدس مستقر بود.
✍️ عبدالله شهبازی
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡️ شابتای زوی و فرقه دونمه (1)
1️⃣ فضای پرهیاهوی مسیحایی که در حوالی نیمه سده 17 آفریده شد و به انقلاب پوریتانی انگلیس و موج گسترده انتقال نیروی انسانی به قاره آمریکا پیوند خورد، طبعاً باید «مسیح» خود را میآفرید. چنین بود که در سال 1665 «شابتای زوی» ظهور کرد!
2️⃣ #شابتای_زوی (1626-1676) در بنادر غربی #عثمانی «ظهور» کرد! نخست ادعا کرد که مسیح است ولی مدتی بعد، در زندان عثمانی، ادعای خدایی نمود. کمی بعد به #اسلام گروید. پیروان شابتای یهودیانی بودند که به بازار او رونق میدادند. با گروش شابتای به اسلام، پیروان #یهودی او نیز «مسلمان» شدند و همانند مارانوهای مسیحی فرقهای از #یهودیان_مخفی را در جهان اسلام بنیان نهادند که #دونمه نامیده میشوند.
3️⃣ سیر تکوین ماجرای شابتای زوی و دعاوی او و ترکیب پیروانش پیشنمونه ظهور سه «پیامبر» دروغین و نامدار دیگر در دو سده پسین است: #یاکوب_فرانک در شرق اروپا، #نمود در هند و #علیمحمد_باب در ایران.
4️⃣ شابتای زوی از حمایت یک «پیامبر دروغین» بهنام #ناتان_غزهای برخوردار بود و درواقع تکاپوی این دو سناریوی واحدی را رقم زد. نام اصلی ناتان غزهای (1643-1680) «آبراهام ناتان لوی» است. پدرش حاخامی سرشناس با گرایش های کابالی بود و رئیس #یهودیان_اشکنازی مقیم بیتالمقدس به شمار میرفت.
5️⃣ ناتان در سال 1663 با دختر یک تاجر ثروتمند یهودی مقیم غزه ازدواج کرد و در این بندر اقامت گزید. او از این زمان به مطالعه رسالههای #کابالا پرداخت، از مریدان طریقت #اسحاق_لوریا شد و به مناسک و اعمال رازآمیز روی آورد. مدتی بعد مدعی شد که در حال مکاشفه صدای خداوند را شنیده که اعلام کرده شابتای زوی «مسیح بن داوود» است و ناتان پیامبر اوست!!
6️⃣ #کابالیستها و مروّجین مسیحی #آرمانهای_مسیحایی آتش این دسیسه را شعلهور میساختند. آنان #ظهور شابتای را تأییدی بر پیشگوییهای قبلی دال بر ظهور مسیح در سال 1666 میلادی یافتند. بهدلیل تبلیغات کانون مقتدر #زرسالاری_یهودی مستقر در #آمستردام، از تابستان 1665 داستان خروج شابتای زوی، آمیخته با افسانههای تحریککننده مسیحایی، از طریق آمستردام در انگلستان و سراسر اروپا پخش شد. گفته میشد #اسباط_دهگانه بنیاسرائیل خروج کردهاند، مکّه را تصرف نموده و اکنون با سپاهیان خود در صحرای عربستان عازم اشغال ایراناند!!
7️⃣ از این زمان نویسندگان «یهودی – مارانو» و چاپخانههای هلند و ایتالیا تکاپویی شدید را آغاز کردند. در طول سال 1666 تبلیغات گسترده و حیرتانگیز انتشاراتی، بهسود شابتای صورت گرفت و رسالههای متعدد به زبانهای هلندی، انگلیسی، آلمانی و ایتالیایی درباره خروج شابتای زوی و کرامات و تعالیم او در سراسر اروپا منتشر شد. تصویر روی جلد برخی از این رسالهها در دائرةالمعارف یهود مندرج است. برای نمونه، در آلمان تصاویری پخش شد که شابتای زوی، پادشاه ده سبط گمشده #بنیاسرائیل را سوار بر اسب و ایستاده بر روی تپهای نشان میداد در حالی که در زیر پای او ارتش صلیبی در حال هجوم است و ارتش مسلمانان در حال گریز!
8️⃣ کمی بعد در آمستردام رسالهای منتشر شد که #ظهور_مسیح را اعلام میکرد. در این رساله نقاشیای از شابتای زوی مندرج است در حالیکه بر تخت سلطنت تکیه زده، تاجی بزرگ بر فراز سر اوست و درباریان در پیرامونش ایستادهاند. بر روی جلد رساله دیگر (چاپ آمستردام)، که بر آن تصویر تاج شابتای مندرج است، این عبارت را میخوانیم: «شابتای زوی، پادشاه اسرائیل و مسیحِ خداوند یعقوب.» تاریخ چاپ این رساله «سال اول احیای پیامبری و سلطنت» است.
✍️ عبدالله شهبازی
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡️ شابتای زوی و فرقه دونمه (2)
1️⃣ ماجرای #شابتای_زوی موجی بزرگ را در اروپا پدید ساخت و تعداد کثیری از مردم فقیر مسیحی، حتی از طریق فروش خانه و وسایل زندگی خود، گروه گروه راهی زیارت بیتالمقدس شدند. تحریک فوقالعاده #آرمانهای_مسیحایی در قاره اروپا یکی از دستاوردهای ماجرای شابتای زوی است.
2️⃣ ماجرای شابتای واکنش مقامات عثمانی را برانگیخت. #احمد_کوپرولو، صدراعظم مقتدر عثمانی، دستور دستگیری شابتای را صادر کرد اما ماجرای شابتای را جدّی نگرفت. او «ماهیت سیاسی» ماجرا را درنیافت و آن را صرفاً یک داعیهی دینی و احتمالاً ناشی از عدم تعادل روانی شابتای دانست. در ظاهر، ادعای مسیحایی شابتای در چارچوب فرهنگ و عقاید #یهود بود و به مسلمانان ارتباط نداشت و دعوی سلطنت او بر #بنیاسرائیل حقیر و احمقانه جلوه میکرد.
3️⃣ بر شابتای سخت نگرفتند و تنها وی را حبس کردند. شابتای در 15 سپتامبر 1666 در حضور سلطان محمد چهارم داوطلبانه اعلام مسلمانی کرد. سلطان، که فردی مذهبی بود، تحت تأثیر گروش شابتای قرار گرفت و سادهدلانه نام «عزیز محمد افندی» را بر او نهاد و به وی لقب «کپچی باشی» و مقرری روزانه 150 پیاستر اعطا کرد.
4️⃣ شابتای پس از اعلام مسلمانی در آدریانوپول و سپس در استانبول ساکن شد و زندگی دوگانهای در پیش گرفت. او در ظاهر مناسک اسلامی را انجام میداد ولی در خفا #یهودی بود. شابتای اینک در رأس فرقهای از #یهودیان_مخفی جای داشت که به تأسی از او به #اسلام گرویده بودند. دائرةالمعارف یهود مینویسد: «همگی آنان یهودیان پنهانی بودند که بهمثابه یک گروه #جنگجویان_مخفی علیه خلیفه عمل میکردند.»
5️⃣ شابتای در مراسم پنهانی فرقه، که دارای صبغه کاملاً #یهودی بود، حضور مییافت و نمایندگان و سخنگویان اصلی او، و در رأس آنها #ناتان_غزهای، رسماً #یهودی بودند. شابتای که اینک مورد علاقه سلطان بود، با فرقههای #دراویش مسلمان عثمانی نیز رابطه برقرار کرد؛ با تلاش او و اعضای فرقهاش آداب و عقاید جدیدی در میان برخی از فرقههای دراویش شکل گرفت که آمیختهای از #تصوف سنتی اسلامی و عقاید و مناسک #یهودی بود. [دقت كنید]
6️⃣ مناسک فرقه شابتای آمیخته با #هرزگی_جنسی بود. بعدها، این گرایش در فرقه #یاکوب_فرانک بارزتر شد. پس از مدتی راز تکاپویِ فرقه شابتای آشکار شد و در اوت 1672 شابتای زوی و برخی از پیروانش به دلیل ترویج هرزگی جنسی در میان مسلمانان دستگیر شدند. در ژانویه 1673، احمد کوپرولو شابتای و سران فرقهاش را به آلبانی تبعید کرد. در دوران تبعید شابتای نیز پیروان او در کسوت مسلمانان به زیارتش میرفتند. در 17 سپتامبر 1676، شابتای زوی در پنجاه سالگی در آلبانی درگذشت.
✍️ عبدالله شهبازی
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡️ شابتای زوی و فرقه دونمه (3)
1️⃣ اعلام مسلمانی #شابتای_زوی نه تنها ناتان را در غزه ساکت نکرد، بلکه او با همان شدت پیشین به اعلام «مکاشفات» و انجام رسالت «پیامبری» خود ادامه داد! #ناتان_غزهای با اتکاء به پشتوانهای از متون عبری و نمونههای فراوان از تاریخ #قوم_یهود، اندیشهپرداز این موج جدید شد و راه آینده را به روشنی به پیروان شابتای نشان داد. بهنوشته دائرةالمعارف یهود، شابتای اندیشهپرداز نبود و تفکر منسجم نداشت؛ این ناتان بود که به جعل یک مکتب از عقاید منتسب به شابتای دست زد؛ مکتبی که تداوم #کابالیسم پیشین بهشمار میرود.
2️⃣ پس از مرگ شابتای، ناتان به سیروسیاحت در اروپا پرداخت و چنین تبلیغ کرد که شابتای نمرده، بلکه از نظرها پنهان شده و به هجرتی رازآمیز در «انوار آسمانی» رفته و زمانی که خدای اسرائیل مشیّت کند بار دیگر #ظهور خواهد کرد. ناتان غزهای در 11 ژانویه 1680، سه سال پس از شابتای، در مقدونیه درگذشت.
3️⃣ نظریات ناتان غزهای جامهی ایدئولوژیکی است بر سیاست #نفوذ به درون ساختار سیاسی و اقتصادی و فرهنگی سرزمینهای مسلمان و تسخیر آن از درون. پس از اعلام مسلمانی شابتای، ناتان غزهای توجیه نظری این دگرگونی را آغاز کرد. او اعلام کرد که گروش شابتای به اسلام انجام یک #مأموریت (رسالت) جدید است و هدف از آن «برافروختن #اخگر_مقدس در میان کفار [مسلمانان] است.»
4️⃣ دائرةالمعارف یهود هسته اصلی نظریهپردازی ناتان را چنین بیان میدارد:
👈 رسالت اصلی #ملت_یهود افروختن اخگرهای مقدسی است که در روح آنان وجود دارد. ولی اخگرهایی وجود دارد که افروختن آن تنها کار مسیح است. لذا، مسیح [شابتای زوی] برای انجام این رسالت به «قلمرو خلیفه» وارد شده؛ «زهراً در برابر او تسلیم شده ولی درواقع در حال انجام واپسین و دشوارترین بخش مأموریت خود است و آن #تسخیر خلیفه از درون است. او برای انجام این مأموریت مانند یک جاسوس عمل میکند که به درون سپاه دشمن اعزام شده»؛ این «مبارزهای در درون #سرزمین_شیطان است.»
5️⃣ بنابراین، مسلمان شدن شابتای به معنی #ارتداد از دین یهود نیست بلکه بغرنجترین چهره مأموریت مسیحایی اوست. بهنوشته دائرةالمعارف یهود، بدینسان ناتان غزهای الهیات شابتایی را توسعه بخشید و بنیادهای ایدئولوژی پیروان شابتای را «برای یکصد سال آینده» پی ریخت. به این دلیل است که منابع یهودی مکتب جدیدالاسلامی شابتای را #ارتداد_رازگونه میخوانند؛ یعنی آنگونه ارتداد از دین یهود که راز و رمزی در آن نهفته است.
6️⃣ تعداد یهودیانی که در سال 1666 اعلام مسلمانی کردند 200 خانوار ذکر شده که عمدتاً در #ادرنه، پیرامون شابتای، مستقر شدند. [استانبول و ادرنه در زندگی حسینعلی بهاء هم نقش مهمی دارند!] در سال 1683 موج بزرگ دیگری از اعلام اسلام در میان یهودیان عثمانی رخ داد و تعداد آنها تنها در بندر سالونیک به 300 خانوار رسید. این جدیدالاسلامها از حمایت برخی حاخامهای برجسته برخوردار بودند. رهبری این گروه با یوسف فیلسوف، حاخام سالونیک و پدرزن شابتای زوی، و سلیمان فلورنتین بود. یهودیان فوق #دونمه نام گرفتند که بهمعنای برگشته یا #جدیدالاسلام است.
7️⃣ از سده 18، پیروان شابتای زوی در یمن، #ایران، عثمانی و شمال آفریقا پراکنده شدند. بزرگترین مراکز زندگی دونمهها شهرهای سالونیک، ازمیر و #استانبول بود. بهنوشته دائرةالمعارف یهود، از اوایل سده 18، دونمهها متهم به #هرزگی_جنسی بودند: «تردیدی نیست که طی چند نسل آمیختگی [هرج و مرج] جنسی در میان آنان رواج داشته است. در اشعار یهودا لوی تووا (درویش افندی)، که در سال 1960 منتشر شد، دفاعیات جسورانهای به سود الغاء محدودیتهای جنسی مندرج است.» دونمهها جشن ویژهای موسوم به #جشن_بره دارند که طی آن به اجرای برخی مناسک جنسی میپردازند.
✍️ عبدالله شهبازی
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡️ فیلیپ برگ و احیای فرقه کابالا (1)
1️⃣ چند سال پیش، «پل اسکات» در روزنامه «دیلی میل» گزارشی از پیوستن #مدونا به فرقه #کابالا ارائه داد و از این طریق بود که من با داستان عجیب احیای فرقه کابالا و آغاز موج گسترش سریع آن آشنا شدم.
2️⃣ بنیانگذار و رهبر این فرقه، که عملاً بر #هالیوود حکومت میکرد، یک #یهودی بهنام #فیوال_گروبرگر بود. او سالها پیش نام خود را به #فیلیپ_برگ تغییر داد و به کمک معشوقهی سابق و همسر بعدیاش، کارن، سازمانی بهنام «مرکز آموزش کابالا» تأسیس کرد و خود را رهبر #طریقت_کابالا خواند.
3️⃣ فیلیپ برگ کمتر در محافل ظاهر میشد و عکسهای اندکی از او وجود دارد. پیشینه او نیز در هالهای از ابهام است. پل اسکات مینویسد: من کشف کردم که فیلیپ برگ قبل از ازدواج با کارن، زن داشت و حداقل هشت فرزند. ولی در زندگینامه رسمی فیلیپ برگ درباره ازدواج اوّل او مطلبی دیده نمیشود.
4️⃣ برگ ادعا میکرد که از موطنش، نیویورک، برای آموختن کابالا از ربی #یهودا_براندوین به اسرائیل رفت. براندوین، که دایی همسر اوّل برگ بود، بهعنوان یکی از برجستهترین استادان کابالا شناخته میشد. ولی پسر براندوین ارتباط استادی و شاگردی برگ با پدرش را تکذیب میکند.
5️⃣ پل اسکات میافزاید: برخلاف این ادعا، برگ نه با انگیزههای معنوی بلکه با مقاصد مالی به #اورشلیم رفت. آوراهام گروبرگر، یکی از پسران فیلیپ برگ از همسر اوّل، میگوید: «پدرم فروشنده بیمه بود و برای این کار به اورشلیم سفر کرد»!
✍️ عبدالله شهبازی
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡️ فیلیپ برگ و احیای فرقه کابالا (2)
1️⃣ #فیلیپ_برگ برای اوّلین بار در سال 1969 دفتر فرقه خود را در اورشلیم (بیتالمقدس) گشود و سپس کار خود را در لسآنجلس ادامه داد. دفتر مرکزی فرقه در بلوار رابرتسون، واقع در جنوب شهر بورلی هیلز (در حومه لسآنجلس و در نزدیکی هالیوود)، واقع است.
2️⃣ این رهبر «خودخوانده» فرقه #کابالا فعالیت خود را بر #هالیوود متمرکز کرد، و از طریق جلب هنرپیشگان و ستارههای هالیوود و مشاهیر هنر غرب به شهرت و ثروت و قدرت فراوان دست یافت، خانههای اعیانی در لسآنجلس و مانهاتان خرید و شیوه زندگی پرخرجی را در پیش گرفت.
3️⃣ امروزه، شبکه فرقه برگ از توکیو تا لندن و بوئنوسآیرس گسترده است و این سازمان دارای چهل دفتر در سراسر جهان است. در سال 2002 دارایی فرقه برگ حدود 23 میلیون دلار تخمین زده میشد ولی در سال 2003 تنها در لسآنجلس 26 میلیون دلار ثروت داشت. فرقه کابالا ادعا میکند که دارای سه میلیون عضو است.
4️⃣ سازمان برگ خود را «فرا دینی» میخواند و مدعی است که کابالا «فراتر از دین، نژاد، جغرافیا، و زبان است» و با این تعبیر، درهای خود را به روی همگان گشوده است. اعضای فرقه، فیلیپ برگ را «راو» میخواندند. «راو» همان «رب» یا «ربای» یا «ربی» است که به حاخامهای بزرگ یهودی اطلاق میشود.
5️⃣ فرقه کابالا، علاوه بر دریافت کمکهای کلان از اعضای ثروتمند، از روشهای خاصی برای کسب درآمد از سایر اعضا بهره میجوید: آب معدنی معمولی را، که در کانادا و با نام «آب کابالا» تهیه میشود، با این اعتقاد که این آب دارای «انرژی مثبت» است و سرطان را مداوا میکند، به قیمت گزاف میفروشد! کتابهای کابالی نیز به قیمت گزاف عرضه میشود. مثلاً هر دوره کتاب زوهر، که در بسیاری از کتابفروشیها به قیمت زیر یکصد دلار موجود است، در فرقه برگ 430 دلار است!
✍️ عبدالله شهبازی
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡️ فیلیپ برگ و احیای فرقه کابالا (3)
1️⃣ فعالیت فرقه کابالای #فیلیپ_برگ بهناگاه اوج گرفت و با اعلام پیوستن #مدونا به این فرقه در رسانهها بازتاب جنجالی داشت. این جنجال واکنش برخی حاخامهای سنتگرای یهودی را برانگیخت. ربی «یاکوب ایمانوئل شاخت» حاخام یهودی و متخصص کابالا، گفت: مدونا جذب خرافات شده است نه کابالا.
2️⃣ ربی «باری مارکوز» از کنیسه مرکزی لندن، نیز علیه فرقه برگ سخن گفت و او را شیادی نامید که در پی سودجویی است. و مهمتر از همه، ربی «اسحاق کدوری»، حاخام سرشناس بیتالمقدس، فرقه برگ و رهبر آن را محکوم کرده و او را شیادی خواند که پیروانش را شستشوی مغزی میدهد!
3️⃣ ولی واقعیات نشان میدهد که برگ تنها نبود. کانونها و رسانههای مقتدری در پی ترویج فرقه او بودند و مقالات جذاب و جانبدارانه دربارهاش مینوشتند. «کابالا هالیوود را فرا گرفته است» عنوانی بود که آن روزها به چشم میخورد. در میان حاخامهای یهودی نیز کسانی بودند که از برگ و فرقه او حمایت میکردند!
4️⃣ ربی «پیناس گیلر» استاد کابالا در دانشگاه یهودیت لسآنجلس، گفت: «اینجا آمریکاست و ما از آزادی دین برخورداریم. بهعنوان یک استاد کابالا من تلاش برگ را ارج مینهم زیرا او کابالای رازآمیز را به عموم معرفی کرد.» تایمز لندن نیز گزارش مفصلی درباره پیوستن مدونا به فرقه کابالا منتشر کرد. گزارش تایمز همدلانه و تبلیغ بهسود فرقه برگ بهشمار میرفت. بهنوشته تایمز، در جشن #پوریم که در دفتر مرکزی فرقه کابالا برگزار شد، صدها تن از مشاهیر لسآنجلس و هالیوود حضور داشتند. یکی از مهمترین این افراد مدونا بود كه 5 میلیون دلار به فرقه کابالا کمک مالی کرد!
5️⃣ در 18 ژوئن 2004 سی. ان. ان. نیز از عضویت رسمی مدونا در فرقه کابالا خبر داد و نوشت که مدونا در جشن پوریم، که در دفتر فرقه برگ برگزار شد، به یاد ملکه اسطورهای یهودی، #استر نام گرفته و اعلام کرده که از این پس او را استر بخوانند!
✍️ عبدالله شهبازی
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡️ آنچه طی روزهای اخیر همراه با ما مرور كردید، قسمت اعظم مقالهی سه قسمتی شناخت کابالا نوشتهی استاد عبدالله شهبازی بود. متن كامل این مقالات در آدرسهای ذیل دستیاب است:
1️⃣ پیشینه و پیدایش کابالا و کتاب زوهر
👉 goo.gl/KDjTnE
2️⃣ کابالیسم لوریایی، شابتای زوی و فرقه دونمه
👉 goo.gl/5BtQzR
3️⃣ از یاکوب فرانک و فیلیپ برگ تا مدونا
👉 goo.gl/oHyxpm
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
📚 مقدمهای برای شروع بحث «ذبیح»
1️⃣ در باب تاریخ حضرت ابراهیم، مسئلهی شناخت #ذبیح بسیار اهمیت دارد به طوریکه ریشهی اختلاف اسلام و #یهود از جهاتی به همین موضوع برمیگردد.
2️⃣ اگر قول #یهود و #تورات تحریفشده را بپذیریم، پیامبر خاتم باید از نسل #اسحاق و پسرش یعقوب بیاید، یعنی از میان قوم #بنیاسرائیل.
3️⃣ و چون چنین پیامبری تاکنون در میان یهودیان نیامده، لذا باید معتقد شویم که آخرین پیامبر که آنها او را #ماشیح مینامند، در آیندهای نامعلوم خواهد آمد!!
4️⃣ اما اگر قول دین #اسلام را صادق بدانیم، پیامبر خاتم باید از نسل #اسماعیل بیاید، که طبیعتاً رسولالله (ص) همان پیامبری است که انبیاء وعده آمدنش دادهاند.
5️⃣ سال قبل در ضمن مقالهای، با استفاده از خودِ تورات اثبات كردیم كه ذبیح، اسماعیل است و نه اسحاق. متن کامل این مقاله بههمراه ادله و مستنداتش در لینک زیر قابل مطالعه است:
👉 yon.ir/4fc0
6️⃣ با توجه به اینکه قول انحرافی یهود مبنی بر ذبیح بودن اسحاق، توسط افراد نفوذی به میان مسلمانان نیز کشیده شده، امسال در مقالهای دیگر به بررسی همین مسأله در سنّت اسلامی پرداختهایم که متن کامل و مستند آن در سایت اندیشکده و خلاصهی آن در این کانال منتشر خواهد شد.
🔹 با ما همراه باشید...
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
📚 دو دیدگاه در مورد ذبیح در سنّت اسلامی
🌐 پیشینهی بحث در سنّت اسلامی
1️⃣ از آنجاکه قرآن کریم از بیان نام فرزند قربانی خودداری کرده، مفسّران سدهی اوّل برای فهم جزئیات این جریان، بر آن شدند تا با کنجکاوی فراوان و با رجوع به شواهد درون متنی و نیز برخی روایات موجود در این زمینه، نام فرزند #ذبیح را کشف کنند. نتیجهی برخی از این تلاشها معرفی حضرت #اسحاق (ع) بود! در این میان نباید از نفوذ #اسرائیلیات و مرجعیت یافتن یهودیانِ تازهمسلمانی، که سعی در وارد کردن باورها و اسطورههای یهودی در سنّت اسلامی داشتند، چشم پوشید.
2️⃣ ابن کثیر در این زمینه مینویسد:
👈 جمع زیادی از گذشتگان قائل بودند که ذبیح اسحاق (ع) است و آن را از #کعبالأحبار یا از صحف اهل کتاب اخذ کرده بودند. این کار در حالی صورت گرفت که خدا بهتر میداند در آنها حدیث صحیحی از معصوم وجود ندارد تا به واسطهی آن، از ظاهر قرآن کریم دست بکشیم و این معنا از قرآن کریم فهمیده نمیشود، بلکه مفهوم یا منطوق بلکه نص قرآن حاکی از آن است که ذبیح #اسماعیل بوده است.
3️⃣ با گذر زمان و دستیابی به شواهد بیشتری در این زمینه و انجام تأملات بیشتر در قرآن کریم و مرور شواهد تاریخی، دانشمندان اسلامی به این نتیجه رهنمون شدند که مصداق آیات سورهی صافّات و بشارت به «غلام حلیم» باید اسماعیل باشد و نه اسحاق. شاید بتوان از جمله پیشگامان در بین اهل سنّت را ابن کثیر دانست. وی پس از نقل روایاتی، که اسحاق را ذبیحالله دانستهاند، مینویسد:
👈 این اقوال همگی از کعبالأحبار گرفته شده است. او زمانیکه در دولت عمر اسلام آورد، عمر از کتب گذشتهی او نقل روایت کرد، پس گاهی اوقات خود به گفتهی او گوش فرا میداد و مردم را نیز به استماع سخنان او رخصت میداد و از او روایات ضعیف و قوی را با هم نقل میکرد. در حالیکه خدا بهتر میداند، این امّت حتّی به یک حرف از آنچه نزد وی بود، نیازی ندارد.
✍️ محمدرسول ایمانی
📖 متن کامل مقاله بههمراه ادله و مستندات:
👉 yon.ir/ZABIH
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
📚 دو دیدگاه در مورد ذبیح در سنّت اسلامی
🌐 قرائن لفظی موجود در قرآن در مورد ذبیح
1️⃣ تأمّل دقیق و موشکافانه و مراجعهی بدون پیشفرض به آیات سورهی صافات، این نکته را روشن خواهد ساخت که فرزندی که خداوند بشارت او را قبل از بشارت به اسحاق (ع)، به ابراهیم (ع) داده و آنگاه دستور ذبح او را صادر کرد، کسی جز اسماعیل (ع) نیست.
2️⃣ شیخ صدوق در معانی الأخبار اینگونه روایت میکند که داود بن کثیر از امام صادق (ع) سؤال میکند که از بین اسماعیل (ع) و اسحاق (ع)، کدامیک بزرگتر بوده و کدامیک ذبیح میباشد. حضرت در پاسخ میفرمایند:
👈 اسماعیل پنج سال از اسحاق بزرگتر بود و ذبیح نیز اسماعیل بود و منزل وی در مکه بود. همانا ابراهیم خواست تا اسماعیل را در منا در موسم حج قربانی کند… بین بشارت به اسماعیل و بشارت به اسحاق پنج سال فاصله بود. آیا کلام ابراهیم در قرآن را ملاحظه نکردی که فرمود: «پروردگارا فرزندی از صالحان به من عطا کن» (صافات: 100) و آنگاه خداوند با این کلام «فبشّرناه بغلام حلیم»، مژدهی تولّد اسماعیل از هاجر را به او داد و آنگاه در جریان ذبح کبشی را جایگزین او کرد. پس از اینها بود که خداوند فرمود: «و بشارت اسحاق را که پیامبری از صالحین است به او داده و نسل او و اسحاق را برکت دادیم». منظور خداوند از «او»، بشارت به اسماعیل قبل از بشارت به برکت یافتن نسل اسحاق است. پس، هرکس گمان کند که اسحاق بزرگتر از اسماعیل بوده و ذبیح اوست، آنچه را که خداوند در قرآن کریم نازل کرده، تکذیب کرده است.
3️⃣ استناد حضرت به توالی آیات و ضمایری است که به صورت متوالی در آیات سورهی صافات آمده و ظاهر کلام فصیح اقتضا میکند که مرجع واحدی داشته باشند. در آیهی پایانی مربوط به بحث، خداوند میفرماید: «وَ بارَکنا عَلَیهِ وَ عَلی إِسْحاقَ وَ مِنْ ذُرِّیتِهِما مُحْسِنٌ وَ ظالِمٌ لِنَفْسِهِ مُبین» (صافات:113) در این آیه، حرف عطف اقتضا میکند که مرجع ضمیر در «علیه»، کسی غیر اسحاق یعنی اسماعیل باشد. از اینرو، در آیات قبل نیز که صحبت از بشارت به یک فرزند و امر به ذبح او و جایگزین کردن او بهجای کبش است، باید مرجع ضمیر اسماعیل باشد. در حقیقت، بشارتی که در آیات ابتدایی به ابراهیم داده شده، غیر از بشارت به اسحاق است که در آیات پایانی بیان شده.
✍️ محمدرسول ایمانی
📖 متن کامل مقاله بههمراه ادله و مستندات:
👉 yon.ir/ZABIH
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter