✅ #مصاحبه 🗓 زمان: ۳۰ اردیبهشت ۹۹ ⏮ گفتگوی اختصاصی #دفتر_مطالعات_اسلامی با آیت‌الله ملک زاده؛ 🔶 قسمت #دو ✅ تبیین #اجتهاد_ابتدائى و #اجتهاد_دفاعى با تطبیق بر مسائل #فقه_فضاى_مجازى ... منظور از «روات حدیث» فقها و اسلام شناسان تخصصی هستند. 🔶 همچنین روایات و نورگفته‌های دیگری، مثل حدیثی از امام صادق (ع) که امام حسن عسکری (ع) آن را نقل نموده است: ◾️ من کان من الفقهاء صائناً لنفسه و حافظاً لدینه و مخالفاً علی هواه و مطیعاً لأمر مولاه، فللعوام أن یُقلّدوه و ذلک لایکون إلا بعض فقهاء الشیعه. و غیره. 🔶 البته در نگاه بَدْوی، ممکن است برخی گمان کنند چیزی به نام مسائل فضای مجازی، و یا به تعبیر دقیق‌تر، مسائل اختصاصیِ فضای مجازی وجود ندارد که فقیهی بخواهد وقت علی حده برای استنباط احکام آنها بگذارد و مبتنی بر تعبیر مذکور، به اجتهاد دفاعی در این ساحت بپردازد؛ زیرا به طور مثال همان‌گونه که کذب، غیبت، تهمت، اشاعه فساد و فحشا، نمیمه و غیره در فضای بیرونی حرام هستند، در فضای مجازی و با استفاده از ابزارها و قابلیت‌های این فضا هم حکمشان حرمت است. 🔶 روشن است که اگر مسائل فضای مجازی در این حد باشند، نیازمند یک فقه مجزّا، مضاف و تخصصی به نام «فقه فضای مجازی» نیستیم و بیان چنین احکامی، به اجتهاد و کوشش فِقاهیِ خاصی نیاز ندارد. و تقریباً هر استدلالی که برای استنباط حکم این امور در خارج و در فضای بیرون از رایانه و اینترنت و غیره مطرح می‌شود، طابَقَ النعلُ بالنعل، درباره حکم آنها در فضای مجازی هم قابل طرح است و تقریباً «الکلام الکلام». 🔶 البته می‌دانید که درباره فضای سایبر بحث‌های هستی‌شناسانه و چیستی‌شناسانه فراوانی در جریان است، ولی به هر حال و با نگاه فقهی، آن شخص بهره‌گیر، کاربر، کنشگر و کسی که به هر نحوی از انحاء با فضای مجازی و در این فضا کار می‌کند اگر یک انسانِ مکلّف باشد همه احکامی که در فضای بیرونی بر افعال او مترتّب می‌شود، در فضای سایبر هم مترتّب می‌گردد، و مثلاً همان‌طور که همیاری و تعاون در اعمال و امور متّصف به عنوان «برّ و تقوا» و یا مثلاً امر به معروف و نهی از منکر، با وجود شرایطشان، در فضای بیرونی بر او لازم و واجب هستند، در فضای مجازی هم، بی کم و کاست، بر وی لازم و واجب می‌باشند. 🔶 بنده خودم هم وقتی می‌خواستم بحث خارج فقه فضای مجازی برگزار کنم، چون می‌دانستم چنین برداشت و تصوّری در ذهن خیلی‌ها وجود دارد، در همان جلسه نخست به فضلای حاضر در بحث عرض کردم که ما نمی‌خواهیم مسائل و اموری که فضای مجازی هیچ تأثیری در ایجاد یا تغییر موضوع و یا حمل عناوین ثانوی بر آن ندارد را به بحث بگذاریم و دوباره بررسی فقهی و فِقاهی کنیم؛ یعنی به طور مثال، نمی‌خواهیم مجدداً ادلّه حرمت غیبت را از اول تا آخر طرح کنیم و پس از بحث طولانی و نقض و اِبرام فراوان، سرآخِر بگوییم: خُب، در فضای مجازی هم غیبت حرام است. بلکه در این درس فقط از مسائل ویژه فضای مجازی بحث می‌شود. 🔶 بگذریم، به هر حال، همین بزرگواران و مجتهدانی که در نگاه اولیه و با عنایت به موارد و مصادیقی که ذکر شد، می‌پندارند فرع و مسأله چندانی به عنوان فروع و مسائل مختصّ فضای مجازی و حوزه‌های مرتبط با آن وجود ندارد وقتی به صورت جدّی به این پهنه ورود می‌کنند، آرام آرام با این واقعیت مواجه می‌شوند که «شیئاً فشیئاً بَدَت تتجلّی المسائل» و مسائل یکی پس از دیگری برایشان آشکار می‌گردند تا جایی که با حجم سهمگینی از مسائل پیچیده و نوپدید روبه‌رو می‌شوند که یکایکشان پس از موضوع‌شناسی و مسأله‌شناسی دقیق، باید بر اساس ضوابط و هنجارهای فقهی و فقاهی و در چهارچوب اجتهاد مشروع بررسی شوند و حکم آنها اعمّ از حکم تکلیفی و وضعی از دیدگاه اسلام استخراج گردد. 🔶 برای نمونه، در مورد مسأله بسیار مهم و سرنوشت‌ساز #حکمرانی_فضای_مجازی با تمامی ابعاد و فروعش، مسائل مربوط به سیاست‌گذاری، جهت‌دهی، #نظارت و #فیلترینگ، یا حریم خصوصی در فضای مجازی، یا اینترنت اشیاء و سایر فناوری‌های مرتبط با فضای مجازی، گذشته از سؤالات فلسفی و غیره، سؤالات شرعی فراوانی وجود دارد که باید با خاستگاه فقهی و با بهره‌گیری از دستگاه فقاهت و در چارچوب #اجتهاد_مشروع و ضابطه‌مند به پاسخگویی به آنها بپردازیم. 🔶 همچنین درباره #هوش_مصنوعی، حقیقتاً سؤالات بسیاری وجود دارد که یکی از دَمِ دست‌ترین سؤالات درباره آن، این است که مسؤولیت حقوقیِ اقداماتی که به وسیله هوش مصنوعی به انجام می‌رسد با چه کسی است؟ خصوصاً اگر آن هوش مصنوعی به گونه‌ای طراحی شده باشد که خودش و بدون دستور گرفتن و مهار (کنترل) شدن به وسیله یک انسان، تصمیم بگیرد و اجرا کند. یعنی سازنده آن هیچ نقش مستقیمی در تصمیم‌گیری و عملیاتی ساختن آن تصمیم به وسیله آن هوش مصنوعی نداشته باشد... متن کامل مصاحبه: http://b2n.ir/746859 http://eitaa.com/joinchat/761921543C9cf554b0c9

✅ #سخنرانی ⏮ موضوع: نگاهی به طراحی الهی برای قیادت امت بر اساس تفسیر منسوب به امام حسن عسکری (ع) 🔶 اشتراط وثاقت، عدالت یا قداست در #مرجعیت و #ولایت_فقیه؟ 👤 آیت الله ملک زاده 💥 در جمع طلاب و فضلای مسجد سلیمان - #خوزستان 🗓 زمان: ۲ مهر ۱۴۰۲ http://eitaa.com/joinchat/761921543C9cf554b0c9

🔊 #تذکر 🔊 ✅ شروع درس #خارج_اصول استاد ملک زاده به روز شنبه ۸ مهر موکول شد. 🗓 زمان: ساعت ۱۰ صبح 🕌 مکان: مدرسه آیت‌الله العظمی تبریزی، مدرس ۱۱۳.

✅ #بیان_نکته ⏪ #وحدت_اسلامی ✅ #لعن_علنی خلفا! 🔶 خواندن #زیارت_عاشورا ⏪ عظمت و جذب عملی افراد به تشیع با لعن یا الفت؟ آیت الله ملک زاده 👇👇👇 eitaa.ir/mabaheth

🔊 #یادآوری 🔊 ✅ #گعده_علمی عصر پنجشنبه‌ها 🔶 با حضور استاد #ملک_زاده 🗓 زمان: پنجشنبه‌ها، دو ساعت به مغرب (فعلا ساعت ۴) 🕌 مکان: صفائیه، کوچه ۲۳، پلاک ۲۱ 💥 جلسه دوم: #پنجشنبه، ۶ مهر http://eitaa.com/joinchat/761921543C9cf554b0c9

✅ #سخنرانی_علمی ⏮ موضوع: بررسی نظریه اصالة الاجتماع از منظر دانش فقه 👤 آیت الله ملک زاده 🗓 زمان: 18 آذر 95 🕌 مکان: تهران، مؤسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفۀ ایران http://eitaa.com/joinchat/761921543C9cf554b0c9

✅ #مصاحبه 🗓 زمان: ۳۰ اردیبهشت ۹۹ ⏮ گفتگوی اختصاصی #دفتر_مطالعات_اسلامی با آیت‌الله ملک زاده؛ 🔶 قسمت #سه ✅ تبیین #اجتهاد_ابتدائى و #اجتهاد_دفاعى با تطبیق بر مسائل #فقه_فضاى_مجازى؛ 🔶 ... حتی اگر فرض احکام تکلیفیه، مثلاً برای یک ربات انسان‌نمای دارای هوش مصنوعی، به سهولت قابل ردّ و انکار باشد، و اصلاً «وضعُ القلم» بر او ثابت نباشد تا از «رفع القلم» از او بحث شود، آیا احکام وضعیه هم بر آن مترتب نمی‌شود. به طور مثال آیا معاملاتی که مستقلاً انجام می‌دهد نافذ هستند؟ اگر بتوان به نوعی قصد انشاء برای آن تصوّر نمود آیا باز هم، مسلوب العباره است؟ آیا می‌توان برای آن ذمّه در نظر گرفت؟ آیا می‌تواند ضامن یا دائن و یا مدین شود؟ آیا دارای شخصیت است؟ و اگر برای آن، شخصیت لحاظ شود، این شخصیت، حقیقی است یا حقوقی؟ و ... . 🔶 البته بنده بخشی از این‌گونه مسائل را بحث کرده و با بضاعت مزجات و فهم قاصر خویش پاسخ فقهی داده‌ام، ولی به هر حال، از این دست سؤالات به وفور، قابل طرح می‌باشند و باید پاسخ داده شوند. ⏮ لطفاً علاوه بر این­ها، چند مسأله دیگر از مسائلی که در درس خارج فقه فضای مجازی در حوزه علمیه قم بررسی کردید را بفرمایید. 🔶 به طور مثال، در این درس، در مورد رمزارزها بحث کردیم که از مسائل اختصاصی فضای مجازی است. رمزارز، تعدادی کد و رمز در فضای مجازی است که با تکیه بر فناوری بلاک چین به وجود می‌آید و با توجه به آن، یک ارزش مالی، یا به اصطلاح، یک ارز یا سکه اعتبار می‌گردد؛ مثل بیت کوین و امثال آن. 🔶 این ارز یا سکه، هیچ وجودی در خارج از فضای مجازی و دیجیتالی ندارد و تا الآن، به بانک مرکزی هیچ کشوری وابسته نبوده است، کما اینکه تاکنون، بسیاری از حکومت‌ها و دولت‌ها از به رسمیت شناختنِ آن سر باز زده‌اند. 🔶 یا از خیار مجلس در تجارت الکترونیکی و بیوع اینترنتی بحث کردیم. یکی از مهمترین خیاراتِ مختصّ بیع، خیار مجلس است. در حال حاضر معاملات و بیوع فراوانی در دنیا از طریق ارتباطات مجازی، در فضای اینترنتی و به صورت الکترونیکی انجام می‌شوند. در تمام این تجارات و بیوع، یا در غالب آنها، متبایعَین و طرفین بیع، یعنی خریدار و فروشنده، نه تنها در یک مکان حضور ندارند بلکه گاهی اوقات در دو نقطه بسیار دور از هم، مثلاً یکی در یک کشور و نفر دوم در کشور دیگری که ممکن است در آن طرف کره زمین قرار داشته باشد حضور دارند. در نتیجه، از همان ابتدا مجلس معامله، با همان نگاه عرف سنتی، انعقاد نیافته است و تفرّق مکانی به صورت کامل در مورد آنها صدق می‌کند. 🔶 حال، با این اوصاف و شرایط، آیا می‌توان برای تجارت و بیع اینترنتی، در صورتی که طرفین در مکان‌هایی دور از هم حضور دارند، نیز خیار مجلس در نظر گرفت و قاعده «البَیِّعان بالخیار ما لم یَفترقا» را درباره خرید و فروش در فضای مجازی و با استفاده از این فضا هم جاری دانست؟ البته خیار مجلس بحثی است که در تراث فقهی و فقه سنّتی مطرح بوده است، اما تطبیقش بر فضای مجازی، نیازمند بحث و بررسی‌های تازه و ویژه‌ای است که قبلاً صورت نگرفته است. و هکذا فروع و مسائل دیگر. ⏮ تا اینجا درباره اجتهاد دفاعی در فقه فضای مجازی، مطالب بسیار ارزشمندی را بیان کردید. اما لطف بفرمایید، اشاره‌ای هم به اجتهاد ابتدائی داشته باشید. 🔶 بله تا اینجا عرض شد که حتی اگر ما فقه و اجتهاد را در همان سطح رایج و سنتی یعنی سطح دفاعی لحاظ کنیم، باز هم فقها باید به عرصه فقه فضای مجازی و مسائل آن ورود کنند و به این مسائل و پرسش‌ها که بسیار زیاد و گاهی بسیار پیچیده، دقیق و ذو ابعاد هم هستند پاسخ دهند. 🔶 اما اگر از این سطح بالاتر رفته و علاوه بر اجتهاد دفاعی قائل به اجتهاد ابتدائی نیز شدیم، مسلّماً وظیفه فقه و فقها و انتظاری که از آنها باید داشت به مراتب افزون‌تر و اساسی‌تر خواهد شد. 🔶 در اجتهاد ابتدائی، بر خلاف اجتهاد دفاعی، فقیه منتظر نمی‌ماند تا امری به یک مشکل و مسأله تبدیل شود و بخش قابل توجهی از مردم به آن دچار شوند، سپس آن مشکل را در قالب سؤال فقهی و استفتاء با فقیه در میان بگذارند و از او راهنمایی بخواهند، آنگاه او به سراغ منابع و ادله برود و حکم آن را استنباط نماید، بلکه فقیه، خود و پیش از به وجود آمدن مسأله و گرفتار شدن انسان‌ها و مکلفین به آن، دیدگاه دین، و در حقیقت، نقشه و برنامه دین برای زندگی انسان را به دست می‌آورد و در اختیار قرار می‌دهد تا با اجرایی شدن آن برنامه، اصلاً چنان مشکل و مسأله‌ای فرصت بروز نیابد و طرح نشود. یعنی به جای حلّ مسأله و دفع مشکلی که هجوم آورده و چه بسا تلفات زیاد جانی، اعتقادی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و ... هم بر جای گذاشته است، بستر را به گونه‌ای فراهم می‌آورد که اساساً آن مشکل و مسأله به وجود نیاید ... متن کامل مصاحبه: http://b2n.ir/746859 http://eitaa.com/joinchat/761921543C9cf554b0c9

🔊 #یادآوری 🔊 ✅ شروع درس #خارج_اصول استاد ملک زاده #شنبه ۸ مهر می‌باشد. 🗓 زمان: ساعت ۱۰ صبح 🕌 مکان: مدرسه آیت‌الله العظمی تبریزی، مدرس ۱۱۳.

✅ #گعده_علمی ⏮ بررسی وثاقت #سهل_بن_زیاد، از رواتی که بیش از هزار و پانصد روایت در کافی شریف از وی نقل شده، اما وثاقتش مورد اختلاف بزرگان می‎باشد. 🔶 اشاره به دیدگاه اعلامی مانند وحید بهبهانی، مامقانی، شیخ انصاری، آیت الله خویی، آیت الله تبریزی و ... ؛ 👤 آیت الله ملک زاده 🗓 زمان: پنجشنبه، ۶ مهر ۱۴۰۲ 🕌 مکان: صفائیه، کوچه ۲۱، پلاک ۲۳ http://eitaa.com/joinchat/761921543C9cf554b0c9

✅ تعلن كلية الكلام و العلوم العقلية عن بداية #بحث_الخارج لطلابها و طلاب الحوزات العلمية تحت ادارة: 👤 سماحة آيه الله الشيخ محمد حسين ملك زاده ⏪ العنوان: #منهجية_فقه_العقيدة 🗓 الزمان: كل يوم سبت من الساعة ۱۴ الى غاية ۱۵ بعد الظهر 🕌 المكان: جامعة آل البيت(ع) العالمية، الطابق الاول، القاعة رقم ۱۰۶ 💥 الدعوة عامة http://eitaa.com/joinchat/761921543C9cf554b0c9

✅ #نکته_علمی 🔹 #اصول_فقه ⏮ استظهار عرفی و روایات بیانگر تأویل آیات 🔶 باید توجه داشت که روایات مؤوِّله را نباید در استظهار از روایت استفاده کرد. متأسفانه در کتب، دروس و منابر زیاد دیده می‌شود روایتی که در مقام تأویل آیه است و مصداقی را بر موردی تطبیق می‌کند، از این روایت برای استظهار از آیه استفاده می‌کنند. این خطای بزرگی است. 🔶 زیرا استظهار جنبه عرفی دارد. یعنی عرف از این آیه چه برداشت می‌کند. حال اینکه امام علیه السلام فرموده باشند مراد از این کلمه در این آیه، پیروان اهل بیت هستند یا مواردی از این قبیل، ظهور این آیه نیست. هرچند ما این کلام امام علیه السلام را قبول داریم و تأویل ایشان را می‌پذیریم، اما به جهت تأویل نه ظهور عرفی؛ 👤 آیت الله ملک زاده 🗓 زمان: ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۲ 🕌 مکان: مدرسه آیت الله العظمی میرزا جواد تبریزی، مدرس ۱۱۳ 💥 برگرفته از دوره سوم درس خارج اصول http://eitaa.com/joinchat/761921543C9cf554b0c9

✅ #سخنرانی ⏮ موضوع: اجتهاد؛ چیستی و چگونگی. 👤 آیت الله ملک زاده 🗓 زمان: ۱۶ بهمن ۹۵ 🕌 مکان: قم، مدرسه علمیه علوی http://eitaa.com/joinchat/761921543C9cf554b0c9

✅ #نکته_علمی 🔹 #اصول_فقه ⏮ قصد إمتثال أمر در عبادات 🔶 آیا در عبادیتِ عبادت، باید أمری نسبت به عمل صورت گرفته باشد و ما قصد إمتثال آن أمر را کنیم، تا آن عمل به صورت صحیح واقع شود، یا اینکه قصد إمتثال أمر مدخلیت ندارد، بلکه همین که انسان بفهمد که این کار نزد مولا مصلحت دارد، در عبادیتِ عبادت کفایت می‌کند. 🔶 اگر گفتیم به سببِ احتمال وجود مانع، صرف مصلحت داشتن یک عمل برای عبادت واقع شدن آن کافی نباشد، آیا صرف کشف محبوبیّت برای عبادیت یک عبادت کفایت می‌کند. 🔶 بر اساس قول افرادی که قائل به عدم وجوب شرعی مقدمه واجب هستند، و تنها وجوب مقدمه را عقلی می‌دانند، مسأله در مقدمه واجب چه صورتی پیدا می‌کند؟ 🔶 اگر گفتیم محبوبیت و اشتیاق قابل سرایت است، یعنی مولای حکیم از آنجا که ذی المقدمه را می‌خواهد، به طور طبیعی و به اقتضای عقل و حکمت، آن مقدمه را هم دوست دارد، این حُبّ به مقدمه یک اشتیاق و شوق تبعی است، که به تبع اشتیاق و حبّ به ذی المقدمه ایجاد می‌شود. لذا اگر این مقدمه را به عنوان اینکه عملی محبوب و مورد اشتیاق مولا است انجام دهیم، خود یک عبادت محسوب می‌شود. 🔶 در نتیجه اگر این باب باز شود و بگوییم در عبادات ما نیازمند این نیستیم که حتما أمر مولا را کشف کنیم و همین که محبوبیت عمل نزد مولا کشف شود، می‌توانیم قصد تقرب کرده، و آن عمل عبادت ‌شود، باب خوبی در عبادات باز شده است. 👤 آیت الله ملک زاده 🗓 زمان: ۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۲ 🕌 مدرسه آیت الله العظمی میرزا جواد تبریزی، مدرس ۱۱۳ 💥 برگرفته از دوره سوم درس خارج اصول http://eitaa.com/joinchat/761921543C9cf554b0c9 👇👇👇

🔊 تعطیلی درس چهارشنبه 🔊 ✅ ضمن تبریک میلاد با سعادت حضرت محمد رسول الله (ص) و امام جعفر صادق (ع) به اطلاع می‌رساند روز #چهارشنبه ۱۲ مهر درس #خارج_اصول آیت الله ملک زاده تعطیل می‌باشد.

✅ #بحث_علمی ⏮ موضوع: بیان دیدگاه شهید صدر در باب #اسم_جنس و انحاء #لحاظ_ماهیت 🔹 برگرفته از درس #حلقه_ثالثه 👤 آیت الله ملک زاده 🗓 زمان: سال ۹۳ 🕌 مکان: قم، مدرسه علمیه فیضیه http://eitaa.com/joinchat/761921543C9cf554b0c9

✅ حضور علمى و تبليغى آیت‌الله ملک زاده در دانشگاه شهيد چمران #خوزستان به ويژه برگزارى دروس #معرفت_دينى براى دانشجويان بسيجى و فعالان فرهنگی این دانشگاه؛ 🗓 زمان: سال ۱۳۸۰ 🕌 مکان: #دانشگاه شهيد چمران اهواز http://eitaa.com/joinchat/761921543C9cf554b0c9