#ابعاد_اجتماعی_اسلام
🔰قسمت پنجاه و ششم🔰
🔹 پر واضح است كه اگر اعتقاد به معاد نباشد هيچ سبب اصيل ديگرى نيست كه:
✔️ بشر را از پيروى هواى نفس باز بدارد.
✔️ و وادار سازد به اين كه از لذائذ و بهره هاى طبيعى نفس صرف نظر كند.
چون:
طبع بشر چنين است كه:
➕به چيزى اشتها و ميل كند و چيزى را دوست بدارد كه نفعش عايد خودش شود.
➖ نه چيزى كه نفعش عايد غير خودش شود،
مگر آنكه برگشت نفع غير هم به نفع خودش باشد.
🔸 بنا بر اين:
✔️در مواردى كه انسان از كشتن حق غير، لذت مى برد.
✔️و هيچ رادع و مانعى نيست كه او را از اين لذت هاى نامشروع باز بدارد.
✔️و هيچ قانونى نيست كه او را در برابر اين تجاوزها مجازات كند.
✔️و حتى كسى نيست كه او را سرزنش نموده و مورد عتاب قرار دهد.
⬅️ ديگر چه مانعى مى تواند او را از ارتكاب اينگونه خطاها و ظلم ها (هر قدر هم كه بزرگ باشد) جلوگيرى نمايد⁉️
عواملى مانند:
✔️وطن دوستى
✔️نوع دوستى
✔️مدح و تمجيد طلبى سببيت اخلاقى ندارد.
#علامه_طباطبایی
#تفسیر_المیزان
https://eitaa.com/joinchat/1103298577C35a67e59ab
#ابعاد_اجتماعی_اسلام
🔰قسمت پنجاه و هفتم🔰
... اما اين كه:
مثلا حب وطن، نوع دوستى، ثنا و تمجيد در مقابل صحت عمل و ... بتواند كسى را از تجاوز به حقوق همنوع و هموطن باز بدارد،
توهمى است پوچ⛔️
و خيالى است باطل ⛔️
چرا كه امور نام برده،
✔️ عواطفى است درونى
✔️ و انگيزه هايى است باطنى
كه جز تعليم و تربيت، چيزى نمى تواند آن را حفظ كند
و خلاصه اثرش بيش از اقتضا نيست،
و به حد سببيت و عليت نمى رسد،
تا تخلف ناپذير باشد،
⬅️ پس اينگونه حالات، اوصافى هستند اتفاقى
و امورى هستند عادى
كه با برخورد موانع زايل مى شوند
و اين توهم مثل توهم ديگرى است كه پنداشته اند عوامل نام برده( يعنى حب وطن، علاقه به همنوع، و يا عشق به شهرت و نام نيك)
اشخاصى را وادار مى كند به اينكه:
✔️ نه تنها به حقوق ديگران تجاوز نكنند
✔️بلكه خود را فداى ديگران هم بكنند ‼️
🔺مثلا خود را به كشتن دهد تا وطن از خطر حفظ شود
🔺و يا مردم پس از مردنش او را تعريف كنند،
آخر كدام انسان بى دين،( انسانى كه مردن را نابودى مى داند؛)
حاضر است براى بهتر زندگى كردن ديگران
و يا براى اينكه ديگران او را تعريف كنند و
او از تعريف ديگران لذت ببرد؛
...خود را به كشتن دهد⁉️
🌀او بعد از مردنش كجا است كه تعريف ديگران را بشنود و از شنيدنش لذت ببرد⁉️
#علامه_طباطبایی
#تفسیر_المیزان
https://eitaa.com/joinchat/1103298577C35a67e59ab
#ابعاد_اجتماعی_اسلام
🔰قسمت پنجاه و هشتم🔰
🔷 هيچ متفكر بصير، ترديد نمى كند در اين كه:
✅ انسان هر چه مى كند به منظور سعادت خود مى كند، و هرگز بر محروميت خود اقدامى نمى كند،
هر چند كه بعد از محروميت او را مدح و ثنا كنند،
و وعده هايى كه در اين باره به او مى دهند كه مثلا :
🔺اگر براى سعادت جامعه ات فداكارى كنى
🔺قبرت بنام سرباز گمنام مزار عموم مى گردد
🔺و نامت تا ابد به نيكى ياد مى شود،
🔺و افتخارى جاودانى نصيبت مى شود و ...
⬅️تمام اينها وعده هايى است پوچ و فريبكارانه كه مى خواهند او را با اين گونه وعده ها گول بزنند،
و عقلش را در كوران احساسات و عواطف بدزدند
... و چنين شخص فريب خورده اى اينگونه خيال مى كند كه بعد از مردنش و به اعتقاد خودش بعد از باطل شدن ذاتش همان حال قبل از مرگ را دارد:
🔻مردم كه تعريف و تمجيدش مى كنند
🔻 او مى شنود
🔻و لذت مى برد
⬅️و اين چيزى جز غلط در وهم نيست.
همان غلط در وهمى است كه مى گساران مست در حال مستى دچار آن مى شوند:
🔺وقتى احساساتشان به هيجان در مى آيد بنام فتوت و مردانگى از جرم مجرمين در مى گذرند
🔺و جان و مال و ناموس و هر كرامت ديگرى را كه دارند در اختيار طرف مى گذارند،
⬅️و اين خود سفاهت و جنون است،
✔️چون اگر عاقل بودند هرگز به چنين امورى اقدام نمى كردند.
#علامه_طباطبایی
#تفسیر_المیزان
https://eitaa.com/joinchat/1103298577C35a67e59ab
#ابعاد_اجتماعی_اسلام
🔰قسمت پنجاه و نهم🔰
... اين لغزش ها و امثال آن خطرهايى است كه غير از توحيدى كه ذكر شد، هيچ سنگرى نيست كه انسان را از آن حفظ كند.
🔸و به همين جهت است كه اسلام اخلاق كريمه را كه جزئى از طريقه جاريه او است بر اساس توحيد پى ريزى نموده است:
🔹توحيدى كه اعتقاد به توحيد هم از شؤون آن است.
🔹و لازمه اين توحيد و آن معاد اين است كه انسان هر زمان و هر جا كه باشد روحا ملتزم به احسان و دورى از بديها باشد.
✔️چه اينكه تك تك موارد را تشخيص بدهد كه خوبى است يا بدى است و يا نداند.
✔️و چه اينكه ستايشگرى، او را بر اين اخلاق پسنديده ستايش بكند و يا نكند.
✔️و نيز چه اينكه كسى با او باشد كه بر آن وادار و يا از آن بازش بدارد يا نه.
🔸چرا كه چنين كسى خدا را:
✔️ با خود
✔️و داناى به احوال خود
✔️و حفيظ و قائم بر هر نفس مىداند
✔️و معتقد است كه خداى تعالى عمل هر انسانى را مى بيند.
✔️و نيز معتقد است كه در ما وراى اين عالم روزى است كه در آن روز هر انسانى آنچه را كه كرده حاضر مى بيند (چه خير و چه شر)
✔️و در آن روز هر كسى بدانچه كرده جزا داده مى شود.
#علامه_طباطبایی
#تفسیر_المیزان
https://eitaa.com/joinchat/1103298577C35a67e59ab
#ابعاد_اجتماعی_اسلام
🔰قسمت شصتم🔰
🔷 تفاوت انگيزه عقلانى و انگيزه احساسی:
🔹منطق احساس انسان را تنها به منافع دنيوى دعوت و وادار مى كند،
در نتيجه⬅️
✔️هر زمان كه پاى نفع مادى در كار بود
✔️و انسان مادى آن را احساس هم كرد
✔️آتش شوق در دلش شعله ور گشته
⬅️و به سوى انجام آن عمل تحريك و وادار مى شود.
✔️... و اما اگر نفعى در عمل نبيند :
⬅️خمود و سرد است،
🔹ولى در منطق تعقل:
انسان به سوى عملى تحريك مى شود كه حق را در آن ببيند و تشخيص دهد،
چنين كسى پيروى حق را سودمندترين عمل مى داند،
حال چه اينكه سود مادى هم در انجام آن احساس بكند و يا نكند،
چون معتقد است:
🌀آنچه نزد خدا است بهتر و باقى تر است.🌀
🔸و تو مى توانى در اين باره بين دو نمونه زير از اين دو منطق يعنى منطق تعقل و منطق احساس مقايسه كنى:
🔸از منطق" احساس" شعر عنتره شاعر را به ياد مى آوريم كه مى گويد:
🍃و قولى كلما جشات و جاشت مكانك تحمدى او تستريحى"🍃
می گوید:
من در جنگها هر گاه آتش جنگ شعله ور و تنورش داغ ميشود و احساس خطر متزلزلم مى سازد، براى اين كه دلم را محكم كنم به دلم مى گويم:
💪ثبات و استوارى به خرج بده، چرا که؛
✔️ اگر كشته شوى مردم تو را به ثبات قدم و فرار نكردنت مى ستايند
✔️ و اگر دشمن را بكشى راحت مى شوى و به آرزويت مى رسى،
⬅️ پس ثبات قدم در هر حال براى تو بهتر است.
#علامه_طباطبایی
#تفسیر_المیزان
https://eitaa.com/joinchat/1103298577C35a67e59ab
#ابعاد_اجتماعی_اسلام
🔰قسمت شصت و دوم🔰
... و نمونه ديگر از منطق تعقل در کلام الهی آيه زير است:
☘ لا يُصِيبُهُمْ ظَمَأٌ ... لِيَجْزِيَهُمُ اللَّهُ أَحْسَنَ ما كانُوا يَعْمَلُونَ.☘
🔸هيچ تشنگى و رنج و مخمصهاى در راه خدا نمىبينند.
🔸و در هيچ صحنهاى كه مايه خشم كفار است قدم نمىنهند.
🔸 و از دشمن هيچ صدمهاى نمىخورند.
🔸 مگر آنكه برايشان در برابر آن، عملى صالح نوشته مىشود.
🔸چون خداى تعالى اجر نيكوكاران را ضايع نمىكند.
🔸و هيچ هزينهاى اندك و يا بسيار انفاق نمىكند.
🔸و هيچ بيابانى را طى نمىكنند.
🔸 مگر آنكه در حسابشان نوشته مىشود تا خداى تعالى پاداشى به آنان دهد بهتر از آنچه مى كردند.
🍃سوره توبه آيه: 121🍃
مى گويند حال كه منطق ما اين است؛
🔹 اگر ما را بكشيد پاداشى عظيم خواهيم داشت.
🔹و عاقبت خير نزد پروردگار ما است.
🔹و اگر ما شما را بكشيم، باز پاداشى عظيم و عاقبتى نيكو خواهيم داشت.
🔹علاوه بر اينكه در دنيا دشمنمان را نيز سركوب كردهايم.
⬅️ پس ما در هر حال پيروز و سعادتمنديم.
🔹و وضع ما در هر حال مايه حسرت شما است
🔹و شما هيچ ضررى به ما نمىرسانيد.
🔹و در جنگيدنتان با ما هيچ آرزويى درباره ما نمىتوانيد داشته باشيد، مگر يكى از دو خير را.
🌀 پس ما در هر حال سعادتمندیم.
و شما تنها در يك صورت:
و آن در صورتى است كه ما را شكست دهيد🌀
🔹بنابراین؛ ما در انتظار بدبختى شما هستيم، ولى شما نسبت به ما جز مايه خوشبختى را نمىتوانيد انتظار داشته باشيد.
#علامه_طباطبایی
#تفسیر_المیزان
https://eitaa.com/joinchat/1103298577C35a67e59ab
#ابعاد_اجتماعی_اسلام
🔰قسمت شصت و سوم🔰
🔶تفاوت اين دو منطق اين شد كه:
✔️ يكى ثبات قدم و پايدارى در جنگ را بر مبناى احساس پى نهاده
✔️و دیگری از دو فايده محسوس برخوردار است كه عبارتند از:
☑️ ستايش مردم
و
☑️ راحت شدن از شر دشمن
🔸البته همين نفع محسوس هم در صورتى است كه
از مرحله آرزو تجاوز نموده و در خارج محقق شود،
🔸و اما اگر محقق نگردد،
مثلا:
❗️يك طرفش كه ستايش مردم بود، مردم او را ستايش نكنند و قدر و قيمت جهاد را ندانند
❗️مردمى باشند كه خدمت و خيانت در نظرشان يكسان باشد
❗️و يا خدمتى كه او به خاطر آن خود را به هلاكت انداخت خدمتى باشد كه فهم مردم به هيچ وجه آن را درك نكند
❗️و همچنين خيانت و خدمت طورى باشد كه براى هميشه از نظر مردم پنهان بماند
❗️و همچنين در طرف ديگر قضيه، يعنى نابود كردن دشمن، استراحتى از نابودى او احساس نكند،
بلكه در اين ميان تنها حق باشد كه از هلاكت دشمن بهره مى برد،
⬅️ در اين صورت جز خستگى و ناتوانى براى او اثرى نخواهد داشت.
#علامه_طباطبایی
#تفسیر_المیزان
https://eitaa.com/joinchat/1103298577C35a67e59ab
#ابعاد_اجتماعی_اسلام
🔰قسمت شصت و چهارم🔰
... همين مواردى كه شمرديم خود اسبابى است كه در تمامى موارد بغى و خيانت و جنايت دخیل هستند:
🔹 آن كسى كه خيانت مى كند و حرمتى براى قانون قائل نيست منطقش اين است كه:
✔️مردم قدر خدمت او را نمى دانند و با سپاسى معادل و برابر، خدمتش را تلافى و جبران نمى كنند،
✔️در نظر مردم هيچ فرقى بين خادم و خائن نيست
بلكه افراد خائن وضع و حال بهترى دارند.
🔹آن كسى هم كه به ظلم و جنايت دست مى زند منطقش اين است كه:
✔️من اين كار را مى كنم و از كيفر قانون فرار مى كنم،
✔️چون قواى پليس كه نگهبان قانونند نمى توانند از جنايت من خبردار شوند،
✔️مردم هم كه شامه تشخيص جانى از غير جانى را ندارند،
⬅️در نتيجه هيچ بويى نمى برند كه مرتكب فلان جنايت وحشتناك منم.
🔹 آن كسى هم كه در اقامه حق و قيام عليه دشمنان حق كوتاهى نموده، و با آن دشمنان مداهنه و سازش مى كند، براى اين شانه خالى كردنش عذر مى آورد كه:
✔️ قيام بر حق، آدمى را در نظر مردم خوار مى كند و در دنياى امروز به ريش آدم مى خندند و مى گويند:
✔️اين آقا را ببين مثل اينكه از دوران هاى قرون وسطايى و از عهد اساطير، به يادگار مانده.
🔸و اگر در پاسخشان سخن از شرافت نفس و طهارت باطن به ميان آورى مى گويند:
✖️برو بابا شرافت نفس به چه كار مى آيد، وقتى شرافت و طهارت باطن به جز گرسنگى و ذلت در زندگى ثمره اى نداشته باشد هفتاد سال بعد از اين هم نباشد‼️
اين منطق پيروان حس است.
#علامه_طباطبایی
#تفسیر_المیزان
https://eitaa.com/joinchat/1103298577C35a67e59ab
#ابعاد_اجتماعی_اسلام
🔰قسمت شصت و پنجم 🔰
و اما منطق آن طرف ديگر يعنى منطق دين مبين اسلام غير اين است؛
چون دين اسلام اساس خود را بر:
🌀پيروى حق و تحصيل اجر و پاداش خداى سبحان🌀
قرار داده،
🔹و اما اين كه اگر منافع دنيوى را هم هدف دانسته؛ در مرتبه اى بعد از پيروى حق و تحصيل پاداش اخروى است:
اين غرض ثانوى و آن غرض اولى است
و معلوم است كه چنين غرضى در تمامى موارد وجود دارد
و ممكن نيست كه هیچ موردى از شمول آن خارج باشد و كليت و عموم آن را نقض كند.
⬅️ پس عمل، تنها بخاطر خدا انجام مى شود.
🔹 يك مسلمان ؛
✔️اگر فعلى را انجام مى دهد براى اين است كه خدا خواسته و او تسليم امر خدا است.
✔️و اگر انجام نمى دهد باز به خاطر خدا است، چون خدايش انجام آن را باطل دانسته ،
▪️چون معتقد است كه خداى تعالى اعمالش را مى نويسد و به آن عليم و دانا است،
▪️خواب و چرت هم ندارد كه هنگام خوابش عمل باطل را انجام دهيم.
▪️و كسى غير از او هم نيست كه از عذاب به او پناه ببريم.
▪️و خدا نه تنها به اعمال ما آگاه است بلكه در همه آسمان و زمين چيزى بر او پوشيده نيست
و او از آن چه ما مى كنيم با خبر است.
🔹پس در بينش يك مسلمان:
✔️ بر بالاى سر هر انسانى در آنچه مى كند و آنچه به او مى كنند رقيبى است گواه،
✔️كه براى شهادت دادن در قيامت ايستاده و تماشا مى كند،
✔️حال چه اينكه مردم هم آن عمل را ببينند يا نبينند
✔️و چه زياد او را بستايند، و يا نكوهش كنند،
✔️و چه بتوانند جلو آدمى را از آن عمل بگيرند و يا نتوانند.
#علامه_طباطبایی
#تفسیر_المیزان
https://eitaa.com/joinchat/1103298577C35a67e59ab
#ابعاد_اجتماعی_اسلام
🔰قسمت شصت و ششم🔰
و حسن تاثير تربيت اسلامی و دینی به جايى رسيد كه :
در زمان رسول خدا (ص) كسانى كه مرتكب گناهى شده بودند؛
✔️ با پاى خود نزد آن جناب آمده
✔️و با زبان خود اعتراف مى كردند به اينكه، فلان گناه را مرتكب شده ايم
✔️و فعلا توبه كرده ايم
✔️و يا اگر گناهى كه مرتكب شده بودند حدى داشته، تلخى آن حد را( كه يا اعدام بوده و تازيانه و يا ... )مى چشيدند تا
✔️هم خدا از ايشان راضى شود
✔️و هم خود را از آلودگى و قذارت گناه پاك كرده باشند.
🔹 با مقدارى دقت در اين حوادث بخوبى مى فهميم كه به ندرت اتفاق مى افتد كه يك دانشمند خوب بتواند به آثار عجيب و غريبى كه بيانات دينى در نفوس بشر دارد پى ببرد،
🔹و بفهمد كه چگونه اين مكتب قادر است انسانها را عادت دهد به ترك لذيذترين لذائذ يعنى جان شيرين و زندگى دنيا و يا تحمل مشقات كيفرهاى پائين تر از اعدام.
و اگر سخن ما پيرامون تفسير نبود، پاره اى از نمونه هاى تاريخى را در اينجا نقل مى كرديم.
#علامه_طباطبایی
#تفسیر_المیزان
https://eitaa.com/joinchat/1103298577C35a67e59ab
#ابعاد_اجتماعی_اسلام
🔰قسمت شصت و هفتم🔰
🌀 معناى پاداش خواستن از خدا و اعراض از غير خدا چيست؟
چه بسا ساده دلانى توهم كنند كه:
🔺اگر در عموم كارها، اغراض و پاداش هاى اخروى هدف از زندگى انسان اجتماعى قرار گيرد، باعث مى شود كه مردم نسبت به اغراض زندگى كه نيروى طبيعى انسان را به تامين آن مى خواند بى اعتنا شوند.
🔺و معلوم است كه سقوط آن اغراض نظام اجتماع را به كلى تباه ساخته
🔺و جامعه را به سوى انحطاط رهبانيت مى كشاند.
🔺چطور ممكن است در يك عمل، هم پاداش آخرت هدف باشد و هم تامين حوائج دنيا با اينكه اين دو نقيض يكديگرند⁉️
لكن؛
🔹اين توهم ناشى از جهل به حكمت الهى و به اسرارى است كه معارف قرآن از آن پرده بر مى دارد.
آری؛
🔅 اسلام تشريع خود را بر اساس تكوين پى ريزى نموده🔅
و فرموده:
☘ فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفاً فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتِي فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْها...☘
🔹حاصل مضمون آيه اين است كه:
آن سلسله اسبابى كه در عالم، دست اندر كارند، همه دست به هم داده اند تا نوع بشر ايجاد شود.
و همه آن اسباب بر اين مجرا جارى شده اند كه:
‼️ انسان را به سوى هدفى كه برايش در نظر گرفته شده سوق دهند‼️
پس؛ بر خود انسان نيز لازم است كه:
✔️اساس زندگى خود را بر موافقت آن اسباب پايه گذارى كند.
✔️در هر تلاشى كه مى كند موافقت با اسباب نام برده را در نظر بگيرد.
⬅️ تا بر خلاف مسير آب شنا نكرده
⬅️و سرانجام كارش به هلاكت نرسد.
🔅و اين همان معنای اسلام است.🔅
#علامه_طباطبایی
#تفسیر_المیزان
https://eitaa.com/joinchat/1103298577C35a67e59ab
ضمن خوشامدگویی به اعضای جدید گروه👇
هشتک مباحث کانال برای دسترسی آسان عزیزان⬅️
🔰هشتک بر اساس موضوعات🔰
#گام_های_سلوک
#زن_در_آينه_جلال_و_جمال
#ابعاد_اجتماعی_اسلام
#اسلام_و_انسان
#اسلام_و_انسان_معاصر
#اسرار_نماز
#تمدن_نوین_اسلامی
#بانوان_و_تمدن_سازی
#جایگاه_بانوان
#توحید
#بانوان_و_تمدن_سازی
#طینت_پاک
#ابعاد_اجتماعی_ایمان
#نکات_ناب
#نکته_سلوکی
#نکته_فلسفی
#نکته_روشی
https://eitaa.com/joinchat/1103298577C35a67e59ab
#ابعاد_اجتماعی_اسلام
🔰قسمت شصت و هشتم🔰
🔹از آنجا که ما فوق همه اسباب يگانه سببى قرار دارد كه پديد آورنده اسباب و مسبب آنها است،
⬅️ بر انسان لازم است كه در برابر آن مسبب الاسباب، تسليم و خاضع گردد
واين كه مى گوئيم :
🔅توحيد يگانه اساس و پايه دين اسلام است🔅 همين است.
🔹از اينجا روشن مى گردد كه
✔️حفظ كلمه توحيد و
✔️تسليم خدا شدن و
✔️رضاى خدا را در زندگى طلب كردن
⬅️ بر طبق جريان همه اسباب قدم برداشتن است
و نيز دادن حق هر يك از آن سبب ها است.
يك فرد مسلمان با اعتقادش به توحيد و لوازم آن،
✔️هم شرك نورزيده
✔️و هم نسبت بحق هيچ يك از اسباب مرتكب غفلت نشده،
🌀پس يك فرد مسلمان هدفها و اغراضى دنيايى و آخرتى دارد 🌀
و يا به عبارت ديگر:
✔️هم ماديات هدف او است
✔️و هم معنويات
لكن نسبت به هر يك از آن اهداف، آن مقدار اعتنا مى ورزد كه بايد بورزد (نه كمتر و نه بيشتر)
و به همين جهت است كه مى بينيم اسلام
✔️هم خلق را به توحيد و انقطاع از هر چيز و اتصال به خداى تعالى و اخلاص براى او و اعراض از هر سببى غير او دعوت مى كند،
✔️و هم در عين حال به مردم دستور مى دهد كه از نواميس حيات پيروى كنند و مطابق مجراى طبيعت قدم بردارند، (بخورند، بنوشند، مداوا كنند، كشت و زرع نمايند، ازدواج كنند و ...).
🔹و همين جا است كه فساد يك توهم ديگر، روشن مى شود؛ و آن این که:
🔻حقيقت دين؛ تنها اقامه عدالت در اجتماع است و مسائل عبادتى، فروعات آن غرض است.🔺
☘ ترجمه المیزان. جلد ۴. صفحه ۱۸۳
#علامه_طباطبایی
#تفسیر_المیزان
https://eitaa.com/joinchat/1103298577C35a67e59ab
#ابعاد_اجتماعی_اسلام
🔰قسمت شصت و نهم🔰
سخن حول یک توهم بود و آن این که:
🔺حقيقت دين و غرض اصلى آن تنها اقامه عدالت در اجتماع است🔺
(و مسائل عبادتى، فروعات آن غرض است
و تنها علامتى است براى اينكه معلوم شود كسى كه مثلا نماز مى خواند متدين به دين هست، هر چند نماز خواندنش ناشى از عقيده به خدا و به فرض عبوديت خدا نباشد.)
با اينكه بطلان اين سخن نیاز به هيچ استدلالى ندارد و كسى كه در كتاب خدا و سنت پيشوايان دين و مخصوصا سيره رسول خدا (ص) دقت كند براى واقف شدن به بطلان اين توهم، نيازمند مئون هاى ديگر و زحمت استدلال نمى شود، با اين حال مى گوئيم اين توهم، لوازمى دارد كه هيچ آشناى به معارف دين، ملتزم به آن نمى شود:
🔸اول آنکه: مستلزم اسقاط توحيد از مجموعه نواميس دينى است،
يعنى گوينده اين سخن، اعتقاد به توحيد را لازم نمى داند،
🔸دوم آنكه: فضائل اخلاقى را نيز از آن مجموعه ساقط مى كند،
🔸و سوم آن که: هدف نهايى دين را كه همانا كلمه توحيد است به يك هدف پست ارجاع مى دهد، يعنى مى گويد:
دين جز براى اين نيامده كه مردم متمدن شوند، يعنى بهتر بخورند و بهتر از ساير لذائذ متمتع شوند، با اينكه قبلا روشن كرديم كه اين دو هدف ربطى به هم ندارند، یعنی:
✔️نه برگشت توحيد به تمدن است
✔️و نه برگشت تمدن به توحيد
✔️نه در اصلش
✔️و نه در فروعات و ثمراتش.
📚 ترجمه المیزان . جلد ۴. صفحه ۱۸۳
#علامه_طباطبایی
#تفسیر_المیزان
https://eitaa.com/joinchat/1103298577C35a67e59ab
#ابعاد_اجتماعی_اسلام
🔰قسمت هفتادم🔰
🌀حريت در اسلام به چه معنا است؟
🔸كلمه حريت به آن معنايى كه مردم از آن در ذهن دارند، عمر و دورانش بر سر زبانها، بيش از چند قرن نيست.
و چه بسا اين كلمه را نهضت تمدنى اروپا كه سه، چهار قرن قبل اتفاق افتاد بر سر زبان ها انداخت.
🔸ولى عمرِ معناى آن بسيار طولانى است،
يعنى بشر از قديم ترين اعصارش خواهان آن بوده.
و به عنوان يكى از آرزوهايش در ذهنش جولان داده.
🔸ريشه طبيعى و تكوينى اين معنا، جهاز حريت است و آن عبارت است از :
✔️اراده اى كه او را بر عمل وامی دارد.
چون اراده حالتى است درونى كه اگر باطل شود حس و شعور آدمى باطل مى شود و معلوم است كه باطل شدن حس و شعور به بطلان انسانيت منتهى مىگردد.
🔹نکته اینجاست که:
انسان موجودى است اجتماعى و طبيعتش او را به سوى زندگى گروهى سوق مى دهد.
🔸و لازمه اين سوق دادن اين است كه يك انسان اراده اش را داخل در اراده همه و فعلش را داخل در فعل همه كند.
🔸و باز لازمه آن اين است كه در برابر قانونى كه اراده ها را تعديل مى كند و براى اعمال مرز و حد درست مى كند، خاضع گردد.
لذا بايد بگوئيم:
🔺همان طبيعتى كه آزادى در اراده و عمل را به او داد، دوباره همان طبيعت بعينه ارادهاش و عملش را محدود و آن آزادى را كه در اول به او داده بود مقيد نمود.🔻
از سوى ديگر:
🔸 اين محدوديتها كه از ناحيه قوانين آمد به خاطر اختلافى كه در قانون گذاران بود مختلف گرديد.
📚 ترجمه المیزان .جلد ۴. صفحه ۱۸۴.
#علامه_طباطبایی
#تفسیر_المیزان
https://eitaa.com/joinchat/1103298577C35a67e59ab
#ابعاد_اجتماعی_اسلام
🔰قسمت هفتاد و هشتم🔰
... حال اگر بگويى همه آنچه ذکر شد نيز در معرض تحول است:
✔️اعتقادات
✔️اخلاقيات كلى
و امثال آن همه تحول را مىپذيرد.
چه ما بخواهيم و چه نخواهيم.
زيرا خوب و بد آنها هم با تغيير اوضاع اجتماعى
و اختلافهاى محيطى
و نيز با مرور زمان دگرگون گشته
خوبش بد و بدش خوب مى شود.
پس نمی توان منكر شد كه:
🔺 طرز فكر انسان جديد غير طرز فكر انسان قديم است.
🔺و طرز فكر انسان استوايى غير طرز فكر انسان قطبى است.
🔺و انسان صحرانشين غير انسان شهرنشين.
🔺و انسان ثروتمند غير انسان فقير است.
چون افكار و عقايد به خاطر اختلاف عوامل (عامل زمانى يا منطقه اى و يا وضع زندگى شخصى) مختلف مى شود.
🔹و بی شك هر عقيدهاى كه فرض كنيم هر قدر هم بديهى و روشن باشد با گذشت اعصار متحول مىگردد.
🔸در پاسخ مىگوئيم:
اين اشكال فرع بر نظريهاى است كه مىگويد:
🌀هيچ يك از علوم انسانى كليت ندارد، بلكه صحت آنها نسبى است🌀
لازمه اين نظريه در مساله مورد بحث ما اين مى شود كه:
✔️حق و باطل و خير و شر هم امورى نسبى باشند.
در نتيجه:
✔معارف كلى نظرى هم كه متعلق به مبدأ و معاد است و نيز آراى كلى علمى از قبيل:
▪️اجتماع براى انسان بهتر از انفراد است.
و
▪️عدل بهتر از ظلم است.
حكم كلى نباشد.
✔️بلكه درستى آنها به خاطر انطباقش با مورد باشد.
✔و هر جا مورد به خاطر زمان و اوضاع و احوال تغيير كرد، آن حكم نيز تغيير كند.
(و ما در جاى خود فساد اين نظريه را روشن نمودهایم.)
📚 ترجمه المیزان، ج ۴، ص۱۸۹.
#علامه_طباطبایی
#تفسیر_المیزان
#ابعاد_اجتماعی_اسلام
🔰قسمت هشتادم🔰
✅ آيا اسلام با همين احكام و شرايعى كه دارد مى تواند انسان عصر حاضر را به سعادتش برساند⁉️
چه بسا كسانى بگویند:
🔸گيرم اسلام به خاطر اينكه متعرض تمامى شؤون انسان موجود در عصر نزول قرآن شده بود، مىتوانست انسان و اجتماع بشرى آن عصر را به سعادت حقيقى و به تمام آرزوهاى زندگی اش برساند.
🔸اما امروز؛
زمان به كلى راه زندگى بشر را عوض كرده،
زندگى بشر امروز علمى و صنعتى شده📡
و هيچ شباهتى به زندگى ساده چهارده قرن قبل او ندارد، 📻
🔻آن روز زندگى منحصر بود به وسايل طبيعى و ابتدايى،🕯⚒🎠🛶
ولى امروز؛
🔺بشر در اثر مجاهدات طولانى و كوشش جان كاهش به جايى از ارتقا و تكامل مدنى رسيده كه قابل مقایسه با هم نیستند.🔭🌡💻📱
با اين حال چگونه ممكن است:
✔️ قوانين و مقرراتى كه آن روز براى تنظيم امور زندگى ساده بشر وضع شده،
امور زندگى حيرت انگيز امروزش را تنظيم كند⁉️
✔️و چطور ممكن است آن قوانين، سنگينى وضع امروز را تحمل كند،⁉️
✔️و وضع امروز دنيا سنگينى آن قوانين را تحمل نمايد؟
ادامه دارد....
📚ترجمه المیزان، ج ۴، ص۱۸۹
#علامه_طباطبایی
#تفسیر_المیزان
https://eitaa.com/joinchat/1103298577C35a67e59ab
#ابعاد_اجتماعی_اسلام
🔰قسمت هشتاد و دوم🔰
🔸اختلافى كه بين زندگى مدرن و سنتی است،
در مصداق وسايل آن است:
✔️هم مصداق وسايلى كه با آن حوائج مادى خود را بر طرف مى سازد،
✔️و هم مصداق حوائجى كه او را وادار به ساختن وسايلش مى سازد.
🔸برای مثال:
انسان اولیه براى رفع حاجتش به غذا،
ميوه ها و گياهان و گوشتِ شكار مى خورد،
آن هم با ساده ترين وضعش، 🍗🍳🥩
امروز نيز همان را مى خورد،
اما با هزاران رنگ و سليقه، 🍟🍕🍔
🔸امروز؛
✔️ هم در تشخيص آثار و خواص خوردنی ها و نوشيدنی ها استاد و صاحب تجربه شده،
✔️ و هم در ساختن غذاهاى رنگارنگ و با طعم هاى گوناگون و نو ظهور تسلط يافته،
🔸غذاهايى مى سازد كه:
✔️هم داراى خواص مختلف است، 🥗🍲
✔️و هم ديدنش لذت بخش است،🍕🍟
✔️و هم طعم و بويش براى حس شامه و كيفيتش براى حس لامسه لذت آور است.🌮🍡
🔹اين اختلاف فاحش باعث نمى شود كه:
انسان امروز با انسان ديروز دو نوع انسان شوند،🚫
چون غذاهاى ديروز و امروز در اين اثر يكسانند كه:
🍛هر دو غذا هستند
🍛و انسان از آن تغذّى مى كرده،
🍛و سدّ جوع مى نموده
🍛و آتش شهوت شكم خود را خاموش مى ساخته،
👌🏻👌🏻امروز هم همان استفاده ها را از غذا مى كند.
📚تفسیر المیزان. جلد ۴. ص ۱۹۰.
#علامه_طباطبایی
#تفسیر_المیزان
https://eitaa.com/joinchat/1103298577C35a67e59ab
#ابعاد_اجتماعی_اسلام
🔰قسمت هشتاد و چهارم🔰
... و اما احكام جزئيه؛
كه مربوط به حوادث جاريه است و روز به روز رخ مى دهد.
و طبعاً خيلى زود هم تغيير مى يابد.
از قبيل احكام مالى،💵
انتظامى و نظامى،💣
مربوط به دفاع⚔
و نيز احكام راجع به تسهیل ارتباطات و اداره شهر☎️
و امثال اينها،
✅ احكامى است كه زمان آن بدست والى و متصدى امر حكومت است.
🔸چون نسبت والى به قلمرو ولايتش نظير نسبتى است كه هر مردى به خانه خود دارد.
🔸او مى تواند در قلمرو حكومت ولايتش همان تصميمى را بگيرد كه صاحب خانه درباره خانه اش مى گيرد.
🔸همان تصرفى را بكند كه او در خانه خود مى كند.
📌پس والى حق دارد درباره امورى از شؤون مجتمع تصميم بگيرد.
✔️چه شؤون داخل مجتمع و چه شؤون خارج آن.
✔️چه درباره جنگ باشد و چه درباره صلح.
✔️چه مربوط به امور مالى باشد و چه غير مالی
ادامه دارد...
📚 ترجمه المیزان، جلد ۴، صفحه ۱۹۱.
#علامه_طباطبایی
#تفسیر_المیزان
https://eitaa.com/joinchat/1103298577C35a67e59ab
#ابعاد_اجتماعی_اسلام
🔰قسمت هشتاد و پنجم🔰
بیان شد که والى حق دارد درباره امورى از شؤون مجتمع تصميم بگيرد.
🔹البته در صورتى كه اين تصميم گيری ها به صلاح حال مجتمع باشد و با اهل مملكت يعنى مسلمانان داخل و ساكن در قلمرو حكومت مشورت كند.
هم چنان كه خداى تعالى در آيه شريفه:
☘وَ شاوِرْهُمْ فِي الْأَمْرِ فَإِذا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ☘:
✔️هم به ولايت حاكم كه در عصر نزول آيه، رسول خدا (ص) بوده اشاره دارد.
✔️و هم به مساله مشورت.
🔸همه اينها كه گفته شد در باره امور عامه بود.
🔸و در عين حال امورى بود جزئى مربوط به عموم افراد جامعه.
🔸و امور جزئى با دگرگون شدن مصالح و اسباب كه لا يزال يكى حادث مى شود و يكى ديگر از بين مى رود دگرگون مى شود.
🔸و اين گونه امور، غير احكام الهيه است كه كتاب و سنت مشتمل بر آن است.
🔹چرا که احكام الهى دائمى و به مقتضاى فطرت بشر است و نسخ راهى به آن ندارد (هم چنان كه حوادث راهى به نسخ بشريت ندارد).
📚 ترجمه المیزان، جلد ۴، صفحه ۱۹۱.
#علامه_طباطبایی
#تفسیر_المیزان
https://eitaa.com/joinchat/1103298577C35a67e59ab
#ابعاد_اجتماعی_اسلام
🔰قسمت هشتاد و پنجم🔰
بیان شد که والى حق دارد درباره امورى از شؤون مجتمع تصميم بگيرد،
🔹البته در صورتى كه اين تصميم گيری ها به صلاح حال مجتمع باشد و با اهل مملكت يعنى مسلمانان داخل و ساكن در قلمرو حكومت مشورت كند،
هم چنان كه خداى تعالى در آيه شريفه:
☘وَ شاوِرْهُمْ فِي الْأَمْرِ فَإِذا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ☘:
✔️هم به ولايت حاكم كه در عصر نزول آيه، رسول خدا (ص) بوده اشاره دارد،
✔️و هم به مساله مشورت.
🔸همه اينها كه گفته شد در باره امور عامه بود.
🔸و در عين حال امورى بود جزئى مربوط به عموم افراد جامعه،
🔸و امور جزئى با دگرگون شدن مصالح و اسباب كه لا يزال يكى حادث مى شود و يكى ديگر از بين مى رود دگرگون مى شود
🔸و اين گونه امور، غير احكام الهيه است كه كتاب و سنت مشتمل بر آن است.
🔹چرا که احكام الهى دائمى و به مقتضاى فطرت بشر است و نسخ راهى به آن ندارد (هم چنان كه حوادث راهى به نسخ بشريت ندارد).
📚 ترجمه المیزان، جلد ۴، صفحه ۱۹۱.
#علامه_طباطبایی
#تفسیر_المیزان
https://eitaa.com/joinchat/1103298577C35a67e59ab
#ابعاد_اجتماعی_اسلام
🔰قسمت هشتاد و ششم🔰
🌀 رهبر جامعه اسلامى چه كسى است و چگونه روشى دارد❓❓❓
🔸در عصر اول اسلام، ولايت امر جامعه اسلامى به دست رسول خدا (ص) بود
🔸و خداى عزوجل اطاعت آن جناب را بر مسلمين و بر همه مردم واجب كرده بود،
🔸و دليل اين ولايت و وجوب اطاعت، صريح قرآن است:
چنانچه در این آيات مشاهده میکنیم:
☘وَ أَطِيعُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُوا الرَّسُولَ
☘لِتَحْكُمَ بَيْنَ النَّاسِ بِما أَراكَ اللَّهُ
☘النَّبِيُّ أَوْلى بِالْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ
☘قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ
و آيات بسيار ديگری كه هر يك بيانگر قسمتى از شؤون ولايت عمومى در مجتمع اسلامى و يا تمامى آن شؤون است.
🔹بهترين راه براى کاوشگرى كه بخواهد در اين باب مطلع شود اين است كه:
✔️ نخست سيره رسول خدا (ص) را مورد مطالعه و دقت قرار دهد،
✔️آن گاه تمامى آياتى كه در مورد اخلاق و قوانين (عبادى و معاملاتى و سياسى و اجتماعى) وجود دارد را مورد دقت قرار دهد،
چرا که از این طریق می توان به بیانی بسیار روشن و گویا دست یافت.
📚 ترجمه المیزان، جلد ۴، صفحه ۱۹۲.
#علامه_طباطبایی
#تفسیر_المیزان
https://eitaa.com/joinchat/1103298577C35a67e59ab
#ابعاد_اجتماعی_اسلام
🔰قسمت هشتاد و هفتم🔰
🔹نكته ديگرى كه كاوشگر بايد به آن اعتنا كند اين است كه تمامى آياتى كه متعرض مساله اقامه عبادات و قيام به امر جهاد و اجراى حدود و قصاص و غيره است؛ خطابهايش متوجه عموم مومنين است نه رسول خدا (ص) به تنهايى.
مانند:
☘وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ
☘وَ أَنْفِقُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ
☘كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيامُ
☘ وَ لْتَكُنْ مِنْكُمْ أُمَّةٌ يَدْعُونَ إِلَى الْخَيْرِ وَ يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ يَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ
و بسیاری آيات ديگر.
🔹كه از همه آنها استفاده مى شود:
🌀دين يك صبغه و روش اجتماعى است كه خداى تعالى مردم را به قبول آن وادار نموده،
✔️چون كفر را براى بندگان خود نمى پسندد.
✔️و اقامه دين را از عموم مردم خواسته است.
✔️ پس مجتمعى كه از مردم تشكيل مى شود اختيارش هم به دست ايشان است.
بدون اينكه بعضى بر بعضى ديگر مزيت داشته باشند و يا زمام اختيار به بعضى از مردم اختصاص داشته باشد.
✔️و از رسول خدا (ص) گرفته تا پائين، همه در مسئوليت امر جامعه برابرند.
✔️و اين برابرى از آيه زير به خوبى استفاده مى شود:
☘أَنِّي لا أُضِيعُ عَمَلَ عامِلٍ مِنْكُمْ مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثى بَعْضُكُمْ مِنْ بَعْضٍ☘
📚ترجمه المیزان، جلد ۴، صفحه ۱۹۳.
#علامه_طباطبایی
#تفسیر_المیزان
https://eitaa.com/joinchat/1103298577C35a67e59ab
#ابعاد_اجتماعی_اسلام
🔰قسمت هشتاد و نهم🔰
... بیان شد که همه در مسئولیت امر جامعه برابرند.
🔹البته؛ تفاوتى كه رسول خدا (ص) با ساير افراد جامعه دارد اين است كه:
✔️ او صاحب دعوت و هدايت و تربيت است.
☘ يَتْلُوا عَلَيْهِمْ آياتِهِ وَ يُزَكِّيهِمْ وَ يُعَلِّمُهُمُ الْكِتابَ وَ الْحِكْمَةَ.
🔹پس پیامبر اکرم(ص) نزد خداى تعالى متعين است براى:
✔️قيام بر شان امت
✔️ولايت و امامت
✔️و سرپرستى امور دنيا و آخرتشان،
ما دام كه در بينشان باشد.
🔸لكن چيزى كه در اينجا نبايد از آن غفلت ورزيد، اين است كه:
🔹اين رژيم ولايت و حكومت و يا به عبارتی امامت بر امت، غير رژيم سلطنت است؛
كه:
✔️ مال خدا را غنيمت
✔️و صاحب تخت و تاج، بندگان خدا را بردگان خود دانسته
✔️اجازه دارد هر كارى كه خواست با اموال عمومى بكند
✔️و هر حكمى كه دلش خواست درمورد بندگان خدا براند
چون رژيم حكومتى اسلام رژیمی نيست كه بر اساس بهره كشى مادى وضع شده باشد ❌
و حتى دموكراسى هم نيست❌
🔻چون:
با دموكراسى تفاوتهای آشکاری دارد كه به هيچ وجه نمىگذارد، آن را نظير دموكراسى بدانيم و يا با آن مشتبه كنيم.
📚ترجمه المیزان، جلد۴، صفحه ۱۹۴.
#علامه_طباطبایی
#تفسیر_المیزان
https://eitaa.com/joinchat/1103298577C35a67e59ab
#ابعاد_اجتماعی_اسلام
🔰قسمت هشتاد و هشتم🔰
... بیان شد که همه در مسئوليت امر جامعه برابرند. ⚖
🔸و اين برابرى از این آيه به خوبى استفاده مى شود:
☘ أَنِّي لا أُضِيعُ عَمَلَ عامِلٍ مِنْكُمْ مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثى بَعْضُكُمْ مِنْ بَعْضٍ.
☘من عمل هيچ يك از شما را كه بجا مىآوريد بى اجر نمىگذارم، چه مرد و چه زن، چون همه از هميد.(۱۹۵ آل عمران)
🔹چون اطلاق آيه دلالت دارد بر اين كه:
هر تاثير طبيعى كه اجزاى جامعه اسلامى در اجتماع دارد ⬅️
همان طور كه تكويناً منوط به اراده خدا است،
تشريعاً و قانوناً نيز منوط به اجازه او است.
و او هيچ عملى از اعمال فرد فرد مجتمع را بى اثر نمى گذارد.
🔸و در جاى ديگر قرآن مى خوانيم:
☘إِنَّ الْأَرْضَ لِلَّهِ يُورِثُها مَنْ يَشاءُ مِنْ عِبادِهِ وَ الْعاقِبَةُ لِلْمُتَّقِينَ.
☘خداى تعالى زمين را به هر كس از بندگانش كه بخواهد ارث مى دهد، و سرانجام نيك از آن مردم با تقوا است.( ۱۲۸ اعراف)
📚ترجمه المیزان، جلد۴، صفحه ۱۹۳.
#علامه_طباطبایی
#تفسیر_المیزان
https://eitaa.com/joinchat/1103298577C35a67e59ab