▪️▫️▪️ 📌 چرا مکران مهم است؟ ⭕️ بخش چهارم (۱) 🗺 #ژئوپلتیک ✍️ #یادداشت به قلم یاسین کریمیان 🔸 قرن 18 و 19 میلادی برای تاریخ ایران دوران مهمی است. در این دوران نابسامانی‌های داخلی به اوج می‌رسد و مصادف است با اتفاقات مهم در اروپا و جغرافیای ایران در رقابت قدرت‌های اروپایی در آسیا و شرق، نقش حیاتی پیدا می‌کند. 🔹 دو مسئلۀ مهم و پربسامد این دوران در نسبت با موقعیت جغرافیایی ایران و به تبع آن منطقۀ مکران، تلاش ناپلئون برای رسیدن به هند و نیاز کمپانی هند شرقی بریتانیا برای ارتباط با سرزمین انگلستان با استفاده از فناوری جدید آن زمان یعنی تلگراف است. بخش چهارم چرا مکران مهم است به بررسی مختصر این دو رویداد پرداخته و در دو قسمت منتشر می‌شود. 🔸 ۱۰۰ سال پس از بازپس‌گیری جزیرۀ هرمز، اصفهان در سال 1722م به دست افغان‌ها سقوط کرد. از این تاریخ تا به سلطنت‌رسیدن فتحعلی‌شاه قاجار، جغرافیای ایران فاقد حاکمیت مقتدر مرکزی بود. با به تخت نشستن فتحعلی‌شاه در 1797 دوران جدیدی در تاریخ ایران آغاز شد. 🔹 سه سال پیش از انقلاب فرانسه، آقامحمد‌خان قاجار در 1786 تاج‌گذاری می‌کند. قدرت مطلق بریتانیا در دریا سبب می‌شود ناپلئون بناپارت که از میان جنگ‌های داخلی در فرانسه و اروپا به مقام دایرکتوار اول جمهوری فرانسه رسیده است، برای ضربه‌زدن به منافع بریتانیا در هند دست به اقدام نظامی در خشکی از طریق مصر و ایران بزند. 🔸 به همین دلیل در سال 1798 یعنی یک سال پس از بر تخت‌ نشستن فتحعلی‌شاه، لشکرکشی ارتش فرانسه به مصر و سوریه آغاز می‌شود. از طرف دیگر به قدرت رسیدن تیپوسلطان در هند و ادامه کشمکش‌های نظامی با کمپانی هند شرقی بریتانیا که از زمان پدر او یعنی حیدرعلی‌خان آغاز شده بود، فرصت مناسبی برای فرانسویان ایجاد کرد تا قدرت خود را در شبه‌قاره احیا کرده و کمپانی هند شرقی بریتانیا را شکست دهند. 🔹 نزدیک شدن تیپوسلطان و ناپلئون برای اقدام علیه منافع کمپانی هند شرقی در شبه‌قاره یکی از مهم‌ترین دلایل لشگرکشی ناپلئون به غرب آسیا بود. پس از آنکه ناپلئون در حمله به مصر و شامات ناموفق بود، بریتانیا در 1801 قراردادی با فتحعلی‌شاه امضا کرد تا مانع از حضور فرانسویان در ایران شود. 🔸شکست‌های ایران در جنگ اول با روسیه (1804-1813) و تلاش فرانسه برای کمک به ایران در برابر روسیه سبب نزدیکی و عقد قرارداد فینکنشتاین در 1807 شد. اما با شکست ائتلاف چهارم اروپا (روسیه، سوئد، پروس و انگلستان) در برابر ناپلئون و امضای قرارداد تیلسیت یک ماه پس از فین کنشتاین، عملاً این قرارداد فاقد اعتبار شد. 🔹 با ناامید شدن ایران از فرانسه، بار دیگر بریتانیا و ایران به یکدیگر نزدیک می‌شوند و قراردادهای مفصل و مجمل در 1809 و 1812 میان دو کشور امضا می‌شود. یکی از مهم‌ترین مفاد این قراردادها اجازه ندادن ایران به دیگر ممالک برای دسترسی به خاک شبه‌قاره از مسیر ایران بود. 🔸 تلاش‌های بریتانیا برای دور نگه‌ داشتن رقبا از شبه‌قارۀ هند سبب شده بود تا جغرافیای ایران نقش مهمی در معادلات قدرت‌های اروپایی داشته باشد. در واقع مسیر دسترسی به شبه‌قاره که در اختیار حکام ایران بود، شامل مسیر هرات، سیستان و مکران می‌شد. از اواسط قرن 19 میلادی بریتانیا تلاش کرد تا با ایجاد مناطق حائل و دست‌نشانده، از نفوذ دشمنان خود در منطقۀ شبه‌قاره جلوگیری کند. 🔹 اما مسئلۀ نفوذ دشمنان بریتانیا در منطقۀ شبه‌قاره تنها دلیل دخالت‌های‌ بریتانیا در شرق ایران نبود. دور بودن هند از انگلستان سبب کندی ارتباط میان کارگزاران و روسا در دو نقطه جغرافیایی بسیار دور از هم بود. در اواسط قرن 19، فناوری جدید ارتباطی به نام تلگراف اختراع شد تا عصر ارتباطات وارد دوران جدیدی شود. ✴️ مَکُ‌ایران را دنبال کنید، بخوانید و در صورتی که پسندیدید به دوستان خود پیشنهاد دهید. 🔗 ایتا | تلگرام | توییتر | بله 🆔 @MakoIran_ir

▪️▫️▪️ 📌 چرا مکران مهم است؟ ⭕️ بخش چهارم (۲) 🔸 مصادف با تلاش‌های ناپئلون برای رسیدن به مرزهای غربی شبه‌قارۀ هند از مسیر ایران، در سال 1809 کاپیتان گرانت از سوی سرجان ملکم به بهانۀ فروش اسب به منطقۀ مکران اعزام می‌شود؛ اما در واقع او می‌بایست به این سؤال جواب می‌داد که آیا ارتشی اروپایی می‌تواند از طریق جنوب ایران به شبه‌قاره دسترسی یابد؟ گرانت پاسخ سؤال را مثبت می‌داند. 🔹 اما داده‌های بعدی نشان می‌دهد که در بین مسیر‌های غربی هرات، سیستان (قندهار) و مکران، کم‌ترین شانس را مکران خواهد داشت؛ زیرا به دلایل جغرافیایی و مشخصاً کمبود آذوقه نمی‌توان لشگر گسترده‌ای را از این ناحیه عبور داد؛ فلذا در این تاریخ مسئلۀ مکران در کنار دیگر مسیرهای دسترسی به هند برای بریتانیا قرار می‌گیرد. 🔸 در اواسط قرن 19 در هندِ تحت استعمار بریتانیا شورش بزرگی در میان سربازان تحت اختیار کمپانی هند شرقی علیه استعمار بریتانیا رخ می‌دهد. این قیام به جنگ اول بریتانیا و هند و قیام سیپوی معروف است. 🔹 آنچه که در سرکوب این قیام خود را نمایان کرد، نقش شبکۀ تلگراف هند بود که کمپانی هند شرقی شهرهای مهم هند را از طریق تلگراف به یکدیگر وصل کرده بود. با این اقدام به سرعت اخبار رویدادها انتشار می‌یافت و سبب می‌شد تا کمپانی هند شرقی واکنش مناسب از خود نشان دهد. تجربۀ سرکوب قیام هند در 1857 و نقش شبکۀ تلگراف، مدیران کمپانی را به این واداشت تا بمبئی را نیز از طریق کابل زیر دریا به لندن وصل نمایند. 🔸 اولین خط تلگراف با عبور از دریای سرخ و مدیترانه به لندن می‌رسید که پس از چند وقت از کار افتاد. پیشنهاد بعدی اتصال به بغداد، فاو و سپس اتصال از زیر دریا به کراچی بود؛ اما به دلیل تنش‌های طایقه‌ای و قومی در نیمۀ جنوبی عراق، مسیر خانقین به بوشهر و سپس کراچی مطرح شد. 🔹 پس از کش‌وقوس‌های فراوان در نهایت قرارداد تلگراف میان ایران و بریتانیا در تاریخ 1862م به امضای دو طرف رسید. خط تلگراف از بندرعباس به جاسک، چابهار و گوادر و کراچی می‌رسید؛ اما مسئله‌ای مهم برای کمپانی هند شرقی هنوز رفع نشده بود: امنیت خطوط. 🔸 از بندرعباس به سمت شرق نفوذ دولت مرکزی کاهش می‌یافت. هر چند به سبب شورش آقاخان علیه محمدشاه و ناصرالدین شاه (1838-1844) مرزهای جنوب شرقی ایران و اعادۀ حاکمیت بر آن اهمیت یافته بود، اما سران محلی از قدرت اجرایی بیشتری برخوردار بودند. حکمرانی بر منطقۀ مکران در اختیار حاکم بم یا کرمان بود که بیشتر وظیفۀ جمع‌آوری مالیات را داشت. 🔹 اتصال گوادر به چابهار با ممانعت و مزاحمت‌های طوایف و قبایل محلی مواجه شد. در این زمان سیاست کمپانی هند شرقی بریتانیا آن بود که با بستن قرارداد و تأمین مالی قبایل، آن‌ها را برای تأمین امنیت خطوط تلگراف به کار گیرد. بسیاری از این قبایل خواستار حمایت بریتانیا از آنان در برابر حکومت مرکزی ایران بودند. به همین سبب در مراحل دیگر، کمپانی اقدام به تسلیح این قبایل کرد تا توان این افراد را در برابر دولت مرکزی و دیگر گروه‌ها تقویت کند. 🔸 اعزام گلد اسمید از سوی کمپانی برای احداث خط تلگراف و نقشه او برای امنیت خطوط تلگراف سبب قرارداد گلداسمید و جدایی بخش بزرگی از بلوچستان از ایران شد. نشانه‌گذاری‌های مرزی سال‌ها طول کشید تا بالاخره در سال 1338 شمسی به صورت کامل حدود مرزی تعیین شد. 🔹 تجربۀ بریتانیا در مسئلۀ ناپلئون و تهدید از مسیر ایران را می‌توان یکی از مهم‌ترین دلایل برای ایجاد دولت‌های حائل مانند افغانستان و خانات کلات برای دور نگه‌داشتن دشمنان خود از هندوستان دانست. ✴️ مَکُ‌ایران را دنبال کنید، بخوانید و در صورتی که پسندیدید به دوستان خود پیشنهاد دهید. 🔗 ایتا | تلگرام | توییتر | بله 🆔 @MakoIran_ir

▪️▫️▪️ 📌 تمساح پوزه کوتاه بلوچی 🔹 یکی از جاذبه‌های معروف سیستان و بلوچستان که نه تنها در حد ملی بلکه در سطح بین‌المللی حائز اهمیت است، تمساح پوزه کوتاه مردابی است. نام انگلیسی این تمساح ماگر «mugger» است اما معنی «قاپنده» نمی‌دهد! بلکه یک واژه هندی به معنای «هیولای آب» است. در ایران محلی‌ها به آن «گاندو» می‌گویند. گاندو یک واژه بلوچی به معنی «راه رفتن روی شکم» است. 🔸 آقای ملک دینار شجره یک بلوچ مهربان و دوست‌دار محیط‌زیست است. هنگامی که رودخانۀ باهوکلات در حال خشک شدن بود، او اقدام به نجات گاندوها کرد. ------------------------------------------------- 🎥 فیلم بخشی از قسمت چهارم مجموعه مستند #دروازه_خورشید است که از سوی گروه البرزیست تهیه شده و در زمستان ۱۳۹۸ از شبکۀ مستند سیما به پخش رسید. برای دیدن نسخۀ کامل این مستند می‌توانید به لینک زیر مراجعه بفرمایید: B2n.ir/f76928 ✴️ مَکُ‌ایران را دنبال کنید، بخوانید و در صورتی که پسندیدید به دوستان خود پیشنهاد دهید. 🔗 ایتا | تلگرام | توییتر | بله 🆔 @MakoIran_ir

▪️▫️▪️ 📌 «میارداری» در بلوچ‌ها و حمایت از پناهندگان ❇️ #میارداری 🔁 #بازنشر 🔹 بلوچ‌ها، مردمان جنوب شرق ایران، قوانینی در فرهنگ خود دارند که بر اساس آن به پناهندگان تعرض نمی‌کنند و آن‌ها را از هر خطری دور نگاه می‌دارند. این رسم منشأ بسیاری از رفتارهای اجتماعی این قوم در کنش و واکنش به آسیب‌های اجتماعی در گذشته به‌ویژه در خونخواهی‌ها و تظلم‌خواهی‌ها بوده است. 🔸 «میارداری» در زبان بلوچی به معنای پناهندگی و پناهجویی است. «میارجلی» و «میارداری» قوانینی در زندگی بلوچ‌هاست که بدون شناخت این ویژگی نمی‌توان به درستی دربارۀ این قوم قضاوت کرد. شاید هنوز هم کسی به درستی نداند بسیار پیشتر از آنکه تجارب جنگ جهانی دوم به کمک کشورهای جهان بیاید و «کمیساریای عالی پناهنگان سازمان ملل متحد» شکل بگیرد، در بلوچستان ایران زیر عنوان «میارداری» قوانینی وجود داشته که پناهندگان را از هر تعرضی مصون می‌داشته است. 🔹 گرچه از تاریخ شکل‌گیری رسم میارداری در بلوچ‌ها سررسیدی در دست نیست یا کسی نمی‌داند نخستین بار از واژه «میارداری» کجا و چگونه استفاده شد، اما بی‌تردید داستان‌ها و روایت‌های بسیاری در میان بلوچ‌ها نقل می‌شود که نشان می‌دهد این رسم بسیار قبل‌ از تاریخ شکل‌گیری کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل در زندگی بلوچستانی‌ها جاری بوده است. 🔸 فرهاد انصاری،‌ یکی از اهالی چابهار درباره میارداری در بلوچستان می‌گوید: «این عبارت فقط حکم ضرب‌المثل ندارد. توصیفی است از روش زندگی بلوچ‌ها؛ بلوچ‌ها سرشان می‌رود ولی میارشان نمی‌رود. در همه نقاط کشور ویژگی‌های رفتاری مثبتی زبان به زبان نقل می‌شود. حتی خصوصیت مهمان‌نوازی در بسیاری از استان‌های جنوبی کشور زبان‌زد است؛ اما درباره میارداری این ویژگی منحصر به بلوچ‌هاست.» 🔹 خانم «حمیرا ریگی» که از سال ۸۰ تا ۸۵ بخشدار یکی از بخش‌های شهرستان چابهار بوده در تعریف این ارزش و معیار اجتماعی نزد بلوچ‌ها می‌گوید:«پناهجویی و پناه‌دادن به‌عنوان یک رفتار اجتماعی در میان بلوچ‌ها مرسوم بوده و از آن به‌عنوان شاخص و ممیز افراد و معرفی آن‌ها استفاده می‌شده است. یعنی ویژگی‌ خاصی به شمار می‌آمده و می‌آید. میارداری کاملاً بر پایه صداقت و درستکاری و اخلاق استوار بوده و این‌گونه نبوده و نیست که فردی به عنوان ترفند برای نجات جان خود از آن سوءاستفاده کند بلکه به آن معناست که فرد آنچنان صادق و پایبند به اصول اخلاقی است که از کرده خود پشیمان و در صدد جبران این نقص بوده است.» --------------------------------------------------- 📎 منبع: B2n.ir/m63402 ✴️ مَکُ‌ایران را دنبال کنید، بخوانید و در صورتی که پسندیدید به دوستان خود پیشنهاد دهید. 🔗 ایتا | تلگرام | توییتر | بله 🆔 @MakoIran_ir

▪️▫️▪️ #دروت_مکران 📌 ۷ ساحل شگفت‌انگیز شرق مکران 🆔 @MakoIran_ir

▪️▫️▪️ 🌅 #دروت_مکران 🌊 مکران ساحلی است به طول ۷۰۰ کیلومتر که هر نقطۀ آن شکلی منحصربه‌فرد دارد. در فیلم ۷ ساحل معروف شرق آن را می‌بینید که از حیث تنوع شگفت‌انگیز است. 🏖 ساحل کمب: دماغه یا ساحل کمب که با نام تِراس کمب هم مشهور است یکی از جاذبه‌های شرق چابهار است. این ساحل در ۵ کیلومتری چابهار و در نزدیکی روستای کمب قرار دارد و ارتفاع زیادی از سطح دریا دارد. 🏖 ساحل بریس: اسکله بریس در یکی از زیباترین سواحل دریای مکران در نزدیکی چابهار قرار دارد. این اسکله یکی از فعال‌ترین اسکله‌های ماهیگیری در سیستان‌وبلوچستان است که قایق‌ها و لنج‌های صیادی دائم در حال تردد در آن هستند. تماشای رفت‌وآمد قایق‌های رنگارنگ در این ساحل صخره‌ای بسیار لذت‌بخش است. 🏖 ساحل درک: ساحل درک، یکی از عجیب‌ترین و در عین‌ حال شگفت‌انگیزترین نقاط ایران و حتی جهان است که دریا و کویر با هم ملاقات می‌کنند. درک، تنها ساحل ایران است که در کنار کویر واقع شده و در جهان فقط چند نقطه وجود دارد که دارای ویژگی‌هایی مشابه با این ساحل دیدنی هستند. 🏖 ساحل رمین: رمین روستایی زیبا و دیدنی است که در فاصله چند کیلومتری از چابهار واقع شده است. یکی از عجیب‌ترین دیدنی‌های روستای رمین ساحل فیتوپلانکتون‌هاست. این پدیدۀ زیبا و دیدنی هنر طبیعت است. در روستای رمین دور از هرگونه آلودگی نوری، نقطه‌های نورانی آبی رنگی به چشم می‌خورد که در واقع پلانکتون‌ها از خود ساطع می‌کنند و این منظره دیدنی را به وجود می‌آورند. 🏖 ساحل پزم تیاب: در ساحل پزم چند جاذبه را می‌توان یک‌جا دید. از جمله سواحل زیبای صخره‌ای، اسکله صیادی و سنگی، غار ساحلی، ساحل ماسه‌ای یا شوکین، چشم اقیانوس، کوه، غروب آفتاب و خرچنگ‌ها. 🏖 جنگل حرای گواتر: خلیج مرزی ایران، خلیج گواتر، نیمی در ایران و نیمی در پاکستان است. درختان و درختچه‌های این جنگل بسته به شرایط زیست‌محیطی تا ارتفاع بین 5 تا 10 متر هم رشد می‌کنند و بالا می‌آیند. این جنگل زیستگاه پرندگانی چون فلامینگو، مرغ ماهی‌خوار و عقاب است که بروی برگ‌های پهن و سبز جنگل لانه می‌سازند و فضایی زیبا برای پرنده‌نگری فراهم می‌کنند. 🏖 دماغه زرین‌سر: این دماغه در جنوب اسکلۀ بریس قرار دارد و ساحلی صخره‌ای و در ارتفاع بسیار زیاد است. بکر بودن این ساحل چشم‌اندازی از اقیانوس را پیش‌روی چشم قرار می‌دهد که از شگفتی‌های منحصربه‌فرد این سواحل محسوب می‌شود. ✴️ مکُ‌ایران را دنبال کنید، بخوانید و در صورتی که پسندیدید به دوستان خود پیشنهاد دهید. 🔗 ایتا | تلگرام | توییتر | بله 🆔 @MakoIran_ir

▪️▫️▪️ 📌 فرهنگ بلوچی متأثر از فرهنگ شبه‌قاره #بلوچ #گفت‌وگو با عبدالوهاب شهلی‌بر ‌🆔 @MakoIran_ir

▪️▫️▪️ 📌 فرهنگ بلوچی متأثر از فرهنگ شبه‌قاره #بلوچ #گفت‌وگو با عبدالوهاب شهلی‌بر 🔸 گزارش افسرالدین کرمانی در قرن ششم، می‌گوید یکی از سواحل و بنادر پررونقی که در آن منطقه [مکران] وجود دارد، همین تیز یا تیس امروز است. در این متن می‌گوید تاجرانی از شبه‌قارۀ هند و آفریقا و عمان و جاهای مختلف به هم می‌رسیدند و محصول آنجا پانیذ یا نیشکر خودمان است. این نشان می‌دهد که آنجا رونق داشته است. یعنی اگر در متون نگاه کنید، می‌بینید در آن خطه، یکی بندر سیراف در بوشهر و یکی بندر تیس است. بندر تیس هم در جایی بوده است که به نوعی جادۀ ابریشم به دریا وصل می‌شد. 🔹 الان به طور خاص به منطقۀ ساحلی مکران که نگاه می‌کنید، می‌بینید که خرده فرهنگ‌های مختلفی از گذشته در آنجا مانده است؛ مثلاً موسیقی ریتمیک و کوبه‌ای که در آن منطقه وجود دارد، به خوبی نشان می‌دهد که چقدر فرهنگ آفریقا و رقص‌هایی که در گذشته در آنجا وجود داشته است، از طریق تُجاری که خرید و فروش می‌کردند یا مهاجرت‌هایی که از آنجا صورت می‌گرفت و مردمی که به‌عنوان نیروی کار به منطقۀ بلوچستان و مکران می‌آمدند، به آنجا آورده شده است. 🔸 یا مثلاً اگر عادت‌های غذایی آنجا را ببینید، متوجه می‌شوید که این ذائقۀ غذایی تند چقدر متأثر از فرهنگ غذایی شبه‌‌قارۀ هند است و چقدر هند در آنجا بروز و ظهور جدی دارد. حتی اگر معماری را در نظر بگیرید، به طور خاص در خیلی از مساجد، گچ‌بری‌ها تحت‌تأثیر شبه‌قارۀ هند است. --------------------------------------------- 🔰 بخشی از گفت‌وگوی تحریریۀ مَکُ‌ایران با عبدالوهاب شهلی‌بر که در بهمن ۱۳۹۹ صورت گرفته است. ✴️ مکُ‌ایران را دنبال کنید، بخوانید و در صورتی که پسندیدید به دوستان خود پیشنهاد دهید. 🆔 @MakoIran_ir

▪️▫️▪️ 📌 تشنگی بر مدار بی‌تدبیری ناتمام 💧 #آب ✍️ #یادداشت به قلم زهرا میری 🆔 @MakoIran_ir

▪️▫️▪️ 📌 تشنگی بر مدار بی‌تدبیری ناتمام 💧 #آب ✍️ #یادداشت به قلم زهرا میری 🔹 به گزارش خبرگزاری ایرنا، جانشین ستاد پیشگیری، هماهنگی و فرماندهی عملیات پاسخ به بحران چابهار گفته است: «سد زیردان این شهرستان در آستانه سریز شدن است و حجم آب آن از ۲۰۰ میلیون مترمکعب گذشت و به روستائیان توصیه می‌شود از تردد در پایین‌دست سد در بخش‌های پیرسهراب، تلنگ، پلان و دشتیاری جداً خودداری کنند». 🔸اما زیردان کجاست و چه اهمیتی برای چابهار و شرق مکران دارد؟ اخبار سد زیردان این‌گونه منعکس شده است: 🔸سد مخزنی زیردان با ظرفیت ۲۰۷ میلیون مترمکعب در ۱۴۰ کیلومتری شمال شهر چابهار و بر روی رودخانه کاجو در استان سیستان و بلوچستان قرار دارد و در سال ۱۳۹۰ به بهره‎برداری رسید. 🔹 این سد با هدف اعلامی آبیاری مزارع کشاورزی پایین‌دست در پیرسهراب، تأمین آب آشامیدنی روستاهای چابهار و کنارک و روستاهای اطراف و همچنین تأمین آب موردنیاز صنایع شهرهای چابهار و کنارک ساخته شد. 🔸 همچنین احداث خط انتقال آب از سد زیردان به ۴۰۰ روستای پایین‌دست شهرستان چابهار از جمله بخش‌های پلان، پیرسهراب و تلنگِ قصرقند از سال ۱۳۹۲ در پروژه‌ای ادامه‌دار آغاز شد. 🔹این فرآیند در سال ۱۴۰۰ قرار بود طی طرح جهاد آبرسانی با اجرای خط انتقال لاتیدان (پایین‌دست کاجو) به مجتمع کمبل سلیمان، ۵۸ روستای بخش مرکزی چابهار با ۳۵هزار نفر جمعیت به آب پایدار انتقالی از سد زیردان متصل شود. 🔸 طرحی که ۴۶ میلیارد هزینه به قرار زیر داشت: ۱۰ میلیارد تومان مبلغ قرارداد پیمانکار مجری طرح و ۳۶ میلیارد تومان هم بابت خرید لوله‌های موردنیاز. اعتباراتی که از محل توسعه سواحل مکران در نظر گرفته شده بود و طی ۹ ماه بایستی اجرایی می‌شد. 🔹 در راستای اجرای این پروژه قرار بود لوله‌گذاری به طول ۲۰ کیلومتر با لوله ۳۵۰ پلی‌اتیلن، احداث یک باب مخزن ۲۰۰ مترمکعبی بتنی و احداث ایستگاه پمپاژ صورت گیرد. 🔸 طرحی که مقرر شد از طریق خطوط لوله فرعی و شبکه‌های توزیع، تعدادی از روستاهای بخش مرکزی از جمله وشنام‌ها، کمبل سلیمان و تیس کوپان را پوشش دهد. 🔹 پیش‌بینی می‌شد که با تکمیل خط لاتیدان و اجرای شبکه‌های روستاهای بخش مرکزی شاخص بهره‌مندی از آب آشامیدنی در چابهار و در بخش روستایی به بیش از ۹۸ درصد ارتقا پیدا کند و همه روستاها از آب آشامیدنی بهره‌مند شوند. اما این مسئله همچنان در حد پیش‌بینی باقی مانده است. 🔸 با اینکه برای انتقال آب از سد زیردان طی جهاد آبرسانی تلاش‌های زیادی شده است، هنوز به تمامی روستاها آب خام منتقل می‌شود و به دلیل نبود سیستم تصفیه، مناب آشامیدن نیست و مردم منطقه آب موجود را فقط برای شست‌وشوی لباس و ظروف، استحمام، احشام و سایر مصارف استفاده می‌کنند. 🔹 همچنین خط لوله اصلی انتقال آب از سد زیردان چابهار به ۴۰۰ روستای پایین‌دست نواقص زیادی دارد و هر چند وقت دچار شکستگی می‌شود. به طور مثال در محدوده روستای هوشمب و نیامبیت بیش از ۲ ماه لوله شکسته شده و آب به صورت جوی، روان شده و اقدامی برای ترمیم و جلوگیری از هدررفت آب صورت نگرفته بود. 🔸 نبود دفتر مستقل در مرکز بخش برای انجام امورات آب و فاضلاب و استخدام و بکارگیری نیرو برای نگهداری و رفع شکستگی‌های خط انتقال آب از سد زیردان در بخش پیرسهراب از دیگر مشکلات منطقه است. 🔹 اما چرا این تدبیرها ناقص و در جهت عکس توسعه منطقه هستند؟ بیش از چندین دهه است که شبکه پایین‎دست برخی از سدهای استان سیستان و بلوچستان تکمیل نشده و نبود منابع مالی کافی علت آن بیان شده است. حال در این شرایط و بدون اتمام پروژه‌های پیشین، مطالعات جدیدی برای ساخت سازه‎های نو در منطقه مکران انجام شده است. در صورتی که نتیجه سازه‌های پیشین در فصول گرم سال تبخیر شدید و در فصول پربارش آورد رسوبی داشته و حجم مفید این سدها را به شدت کاهش داده است. در واقع نوعی سردرگمی شدید در برقراری نسبت با اقلیم منطقه بلوچستان دیده می‌شود که به دلیل نداشتن شناخت درست از منطقه است. 🔸 علاوه بر این مسائل، هر ساله سیلاب زیرساخت‏‌های پایین‎دست را تخریب می‌کند، مزارع و باغات را از بین می‌برد و زندگی صدها روستا و شهر حاشيه سواحل را با مشكل جدی مواجه می‌کند. آنچه که در سیل اخیر جلب توجه می‌کند، حجم تخریب سیلاب‌ها و بازتاب بسیار اندک آن در رسانه‌ها بوده است. 🔹 در استانی كه هر قطره آب برای ساكنانش حياتی است و مردمان آن بيش از هر جای ديگری در كشور قدر آب را می‌دانند، بسیاری از شهرهای آن آب شرب ندارند و هوتک‌هایی كه با آب باران پر می‌شود، منبع تأمين‌كننده آب احشام و خانواده‌هاست. تشنگی بر مدار بی‌تدبیری‌های ناتمامی که گاهاً رنگ و بوی سیاسی به خود می‌گیرند، وجهۀ غالب مناطق کشور گشته و همچنان ادامه دارد. 🆔 @MakoIran_ir

▪️▫️▪️ 📌 اسفند ۱۴۰۲ چه سرنوشتی برای مکران رقم خواهد زد؟ #انتخابات 🆔 @MakoIran_ir

▪️▫️▪️ 📌 اسفند ۱۴۰۲ چه سرنوشتی برای مکران رقم خواهد زد؟ #انتخابات 🔸 سواحل مکران که جنوب استان سیستان‌وبلوچستان و شرق هرمزگان را در برمی‌گیرد، دو حوزۀ انتخابیه در مجلس شورای اسلامی را داراست: حوزۀ انتخابیه چابهار (جنوب سیستان‌وبلوچستان) که شهرستان‌های چابهار، نیکشهر، قصرقند، کنارک، دشتیاری و زرآباد در استان سیستان‌وبلوچستان را با یک سهمیه نمایندگی شامل می‌شود. و حوزۀ انتخابیه میناب (شرق هرمزگان) که شهرستان‌های میناب، رودان، جاسک، سیریک و بشاگرد را با یک سهمیه نمایندگی در برمی‌گیرد. 🔹 دو نمایندۀ مکران در مجلس شورای اسلامی باید بدانند که علاوه بر نمایندگی مردم نجیب بلوچ در خانۀ ملت، نمایندگی یک پهنۀ ملی که می‌تواند نقش‌آفرین جدی در آیندۀ توسعۀ کشور باشد نیز بر عهده دارند. از این حیث توجه و داشتن نگاهی ملی از سوی نماینده منتخب مردم در کنار نگاه منطقه‌ای به مسائل شهرستان‌های مکران حائز اهمیت خواهد بود. 🔸 در دوازدهمین دورۀ انتخابات مجلس شورای اسلامی، ۳۰ کاندیدا در حوزۀ انتخابیۀ چابهار و ۲۵ کاندیدا در حوزۀ انتخابیۀ شرق هرمزگان (میناب) با یکدیگر به رقابت می‌پردازند که در میان آن‌ها نام‌های آشنایی از جمله برخی نمایندگان سابق، جوانان اهل منطقه و برخی مسئولان سابق اجرایی دیده می‌شود. 🔹 حرکت آونگی رد و تأیید صلاحیت برخی از افراد مشهور منطقه در این دور از سوی شورای نگهبان و هیئت‌های اجرایی وزارت کشور، علاوه بر خدشه‌ای که در ترغیب مردم به مشارکت در انتخابات وارد می‌کند و مسئلۀ مهمی در آینده مکران است، تعجب و نارضایتی مردم منطقه را با خود به همراه داشته است که ممکن است چالش‌هایی را برای مدیریت منطقه در آینده ایجاد نماید. ✴️ مَکُ‌ایران را دنبال کنید، بخوانید و در صورتی که پسندیدید به دوستان خود پیشنهاد دهید. 🔗 ایتا | تلگرام | توییتر | بله 🆔 @MakoIran_ir

▪️▫️▪️ 📌 نتایج انتخابات دوازدهم مجلس شورای اسلامی در مکران زیر سایه سنگین سیلاب 🆔 @MakoIran_ir

▪️▫️▪️ 📌 نتایج انتخابات دوازدهم مجلس شورای اسلامی در مکران زیر سایه سنگین سیلاب 🔹 با وجود سیل و کمبود امکانات و اقدام دیرهنگام مجموعه دستگاه‌های دولتی برای کمک‌رسانی به سیل‌زدگان جنوب سیستان و بلوچستان (منطقه مکران)، انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی با شمارش آرای منتخبان به پایان رسید و محمد انور بجارزهی در غیاب رقیب اصلی خود، معین‌الدین سعیدی (نماینده کنونی منطقه) که به دلیل رد صلاحیت از حضور در رقابت‌ها باز مانده بود، توانست حائز اکثریت آرای حوزه انتخابیه جنوب استان شود. 🔸 بجارزهی با ۵۴هزار و ۲۵ رأی از مجموع ۱۱۵هزار و ۲۶۸ رأی اخذ شده نماینده ۴ سال آینده خطه مکران در جنوب سیستان و بلوچستان شده است. باید منتظر ماند و دید که بجارزهی آیا می تواند به شایستگی نمایندگی مردم نجیب جنوب بلوچستان را به جا آورد یا خیر. 🔹 با این وجود انتقادات گسترده از نحوه اطلاع‌رسانی و خدمت‌رسانی به مردم آسیب‌دیده از سیل همچنان خبر داغ منطقه بلوچستان است. معین‌الدین سعیدی در سفر به منطقه با انتقاد شدید از زیرساخت‌های ضعیف خدمت‌رسانی در استان، مسئولان استانی را به باد انتقاد گرفته و از آنان به دلیل حواس‌پرتی در کمک‌رسانی به مردم انتقاد کرده است. 🔸 پس از گذشت ۶ روز از وقوع سیل مهیب جنوب سیستان و بلوچستان، احمد وحیدی وزیر کشور دیروز وارد فرودگاه کنارک شد و مورد استقبال استاندار قرار گرفت. 🔹 همچنین غلبه فضای انتخاباتی رسانه‌ها باعث شده بود تقریباً در هیچ یک از اخبار رسمی کشور سیل مهیب امسال که قابلیت مقایسه با سیل سال ۹۸ را داراست، در صدر اخبار قرار نگیرد. این‌ها سختی مضاعفی بر روی دوش بجارزهی می‌نهد که آیا آن‌گونه که سعیدی (درست یا غلط) صدای رسایی از انباشت محرومیت منطقه بود، می‌تواند پیگیر حل‌وفصل اتفاقات ریز و درشت منطقه باشد یا خیر؟ 🔸 اما در همسایه غربی مکران ِبلوچستان، یعنی شرق هرمزگان، سید عبدالکریم هاشمی نخل ابراهیمی با ۷۲هزار و ۳۶۷ رأی از مجموع ۲۲۱هزار و ۱۱۵ رای اخذ شده، برگزیدۀ مردم برای کرسی مجلس شد. هاشمی پیش از این در دوره نهم مجلس شورای اسلامی نماینده شرق هرمزگان بوده است. حسین رییسی که اکنون نمایندگی این منطقه را بر عهده دارد، در این رقابت‌ها نفر دوم شد و از راهیابی به مجلس بازماند. 🔹 انباشت محرومیت شرق استان نسبت به غرب و شهر بندرعباس و همچنین محقق نشدن هیچ یک از وعده‌های اجرایی توسعه مکران از سوی دولت دوازدهم و سیزدهم شاید یکی از دلایل نارضایتی از رییسی در کسوت مطالبه‌گر حق مردم از دولت باشد. رییسی همچنین تاکنون در مجلس اقدام مؤثری برای تسهیل و ریل‌گذاری حضور دولت تحت عنوان توسعه سواحل مکران انجام نداده است. باید دید هاشمی که خود سابقه حضور در مجلس را نیز داراست، می‌تواند اثرگذار بر مسئله منطقه‌ای و ملی توسعه مکران در مجلس باشد یا نه؟! 🔸 در آینده بیشتر در زمینه وظایف دو چندان نمایندگی مردم مکران شرقی و غربی و همچنین تبعات عظیم سیل مکران به‌عنوان مهم‌ترین رویداد حال حاضر این منطقه به بحث می‌پردازیم. ✴️ مَکُ‌ایران را دنبال کنید، بخوانید و در صورتی که پسندیدید به دوستان خود پیشنهاد دهید. 🔗 ایتا | تلگرام | توییتر | بله 🆔 @MakoIran_ir

▪️▫️▪️ 📌 می‌‌گن اینجا آخر دنیاست هشتمین روز #سیل در #دشتیاری 🔁 #بازنشر دشتیاری پهناوره، یکی دشتیاری عرفی و یکی هم جغرافیای سیاسی این شهرستان. بخش‌های زیادی هنوز زیر آب بود و ما هم به شب خوردیم و نتونستیم کامل ببینیم همه جا رو. اما همین مشت نمونۀ خروار بود... #سوخت‌بران در این سیل بزرگ‌ترین نیروهای امدادی منطقه بودند. اون‌هایی که همیشه مورد بی‌مهری بوده‌اند اما امروز در غیاب ارگان‌های خدمت‌رسانی و امدادی و مسئولان، در کنار مردم موندند... توی گفت‌وگوهای مفصل با مردم که توی این چند دقیقه امکان نشرش نبود و روزی همه رو منتشر می‌کنم، یه جمله پررنگ بود: مردم بخش عظیمی از مشکلاتشون رو از نداشتن «جاده» و «راه» می‌دونن. -------------------------------------------- 🔰 منبع: صفحۀ اینستاگرام ساجده عرب‌سرخی، خبرنگار و فعال اجتماعی در سیستان و بلوچستان ✴️ مَکُ‌ایران را دنبال کنید، بخوانید و در صورتی که پسندیدید به دوستان خود پیشنهاد دهید. 🔗 ایتا | تلگرام | توییتر | بله 🆔 @MakoIran_ir

[ Photo ] ▪️▫️▪️ 📌 بلوچستان در دانشنامۀ ایرانیکا 🔁 #بازنشر 📚 #کتاب 🔸 این کتاب دربرگیرندۀ مقالات دانشنامۀ ایرانیکا دربارۀ بلوچستان است و به موضوعاتی متنوع شامل تاریخ، جغرافیا، زبان، ادبیات و هنر مردمان بلوچ می‌پردازد. ایرانیکا معتبرترین و جامع‌ترین مرجع پژوهش دربارۀ تاریخ و فرهنگ ایران پیش و پس از اسلام به زبان انگلیسی است. 🔹 ترجمۀ مقالات این کتاب توسط متخصصان گرایش‌های مختلف انجام شده است تا برگردان فارسی آن‌ها دقیق و فنی باشد؛ درعین‌حال مقالاتی مستقل حاوی اطلاعاتی تازه دربارۀ هر بخش، توسط مترجمان متخصص نوشته شده تا ترجمۀ متن مقالات ایرانیکا به فارسی، محتوایی افزون بر متن انگلیسی داشته باشد. 🔸 این کتاب که از مجموعۀ نخست پژوهش‌های ایران فرهنگی است، به جنوب شرق ایران اختصاص دارد و به همت #محسن_شهرنازدار گردآوری و از سوی انتشارات مؤسسۀ آبی پارسی به چاپ رسیده است. ----------------------------------------- 📎 منبع: B2n.ir/u05894 ✴️ مَکُ‌ایران را دنبال کنید، بخوانید و در صورتی که پسندیدید به دوستان خود پیشنهاد دهید. 🔗 ایتا | تلگرام | توییتر | بله 🆔 @MakoIran_ir

▪️▫️▪️ 📌 ماه رمضان در جاسک 🆔 @MakoIran_ir

▪️▫️▪️ 📌 ماه رمضان در جاسک #رمضان #جاسک 🔹 ماه پربرکت و عزیز رمضان برای مردم این بندر {جاسک} همیشه خاطره‌انگیز و دلنشین و گیرا بوده است. در این ماه گویی همه چیز در حال تغییر بود و شکل مأنوسی در زندگی روزمره داشت. انگار که با فطرت خویش آشتی می‌کردند و به اصل باورهای مشترک انسان‌ها باز می‌گشتند. 🔸 نوع رفتار و معاشرت، نوع لباس، نوع سفر و حتی نوع و شکل غذا نیز دگرگون می‌شد و حالتی روحانی و زیبا به خود می‌گرفت. روزهای پایانی شعبان جنب‌وجوش غریبی در میان مردم به چشم می‌خورد. چندان که اجانب نیز به دیدۀ حسرت به این شور و حال نگاه می‌کردند و در بسیاری موارد با آن‌ها همراه می‌شدند. 🔹 حلول ماه شعبان حتی بر سفرهای کشتی‌هایی که بین بمبئی و جاسک در حرکت بودند تأثیر می‌گذاشت و به‌تبع آن شکل و نوع محموله‌های غذایی نیز تغییر می‌کرد. رشته فرنگی، شیر قوطی هلندی و رب گوجه‌های کوچک چند گرمی، انواع ادویه و ... از جمله مواردی بودند که از طریق بمبئی به این بندر حمل می‌شدند. 🔸 درست است که رمضان وارد خانۀ همه مسلمین می‌شد، اما مساجد موجود در این بندر، خانه اصلی این ماه مبارک بود که باید آماده می‌شد. تعمیر، غبارروبی مساجد، اهدای فرش به مكان‌های مذهبی، كمك به نیازمندان و دادن خیرات از جمله برنامه‌های پیش از آغاز ماه مبارك رمضان در شهرستان جاسك است. 🔹 زن‌های مؤمنۀ شهر نقش اساسی را در امر پاکیزگی و تغییر دکوراسیون ساده و همین‌طور استقبال از رمضان ایفا می‌کردند. بعد از رؤیت ماه مبارک رمضان، شادی و شعف همه بندر را به هیجان می‌آورد، دل‌ها سرشار از ترحم و دلدادگی نسبت به یکدیگر می‌شد و شور و نشاط چهره بچه‌ها را چون شکوفه‌های بهاری از هم می‌شکفت. 🔸 از دیرباز آیین‌ها و رسومی از قبیل گم سحرو، گرگشو، مردگانی و... در این خطه وجود داشته که هرچند در اثر گذر زمان دستخوش تحولاتی شده اما همچنان ردپایی از آنان باقی مانده است. -------------------------------------------------- 🔰 منبع: بخشی از کتاب حدیث درد، نوشتۀ حیدر حیدرنژاد، انتشارات سمت روشن کلمه ✴️ مَکُ‌ایران را دنبال کنید، بخوانید و در صورتی که پسندیدید به دوستان خود پیشنهاد دهید. 🔗 ایتا | تلگرام | توییتر | بله 🆔 @MakoIran_ir

▪️▫️▪️ 📌 منطقه آزاد چابهار، ۲ سال و ۲ ماه بعد! 🆔 @MakoIran_ir ‌

▪️▫️▪️ 📌 منطقه آزاد چابهار، ۲ سال و ۲ ماه بعد! 🌅 #چابهار 🔹 سوم بهمن ۱۴۰۰ بود که خبر ناگهانی دستگیری و برکناری عبدالرحیم کردی، مدیر سابق #منطقه_آزاد چابهار، در خبرگزاری‌ها منتشر شد. کردی که در قدیمی‌ترین منطقه آزاد کشور بیشترین مدت‌زمان ریاست را بر عهده داشت با زمان تقریبی ۶ سال و اندی، اتهام‌هایی همچون فساد مالی را از جانب دادستان چابهار و یکی از نهادهای اطلاعاتی منطقه متوجه خود دید. 🔸 آنچه که بر این پرونده تاکنون گذشته است، محل بحث این نوشته نیست. آنچه محل بحث است، این است که فرآیند تعیین مدیریت، تفویض اختیارات و انتظارات نهاد حاکمیت و دولت از منطقه سیستان و بلوچستان همچنان معیوب به نظر می‌رسد. 🔹 در ۲ سال و ۲ ماهی که از برکناری عجیب کردی از منطقه آزاد چابهار گذشته است، تغییرات متعدد مدیریتی در استان، توسعه را به حاشیه برده است و تنها رد و شمای زد و بندهای سیاسی که حاصل بی‌ثباتی در تصمیم‌گیری است، رخ می‌نماید: ▪️حسین دهقان به‌عنوان دبیر اجرایی شورای توسعه مکران به مدت یک سال و نیم عملکرد خود را آزموده و به بنیاد مستضعفان نقل‌مکان کرده است و دبیرخانۀ مکران همچنان در بلاتکلیفی روزگار می‌گذراند. ▪️حسین مدرس خیابانی که در ابتدا با رویکرد توسعه صنعتی به‌عنوان استاندار ویژۀ دولت سیزدهم برای استان پر استعداد اما محروم سیستان و بلوچستان منصوب شد، پس از وقایع هشتم مهر ماه زاهدان، عمر کوتاه مدیریتش به پایان رسید. ▪️محمد کرمی فرمانده قرارگاه قدس جنوب شرق کشور که پس از مدرس خیابانی به سمت استاندار سیستان و بلوچستان منصوب شده است، علاوه بر هماهنگی کامل با نهادهای امنیتی و اطلاعاتی منطقه، در مرداد امسال حکم نمایندۀ ویژۀ رئیس‌جمهور را نیز دریافت کرده است. مسئله‌ای که خود، تعارض و سرگردانی شدید تصمیم‌گیری‌های تهران پیرامون اختیارات استانداری، شورای عالی مناطق آزاد و شورای توسعه مکران را نشان می‌دهد و تبعات زیادی در دولت داشته است. ▪️پس از کردی، شورای عالی مناطق آزاد چند ماهی از سر ناچاری نصراللّه ابراهیمی را به سمت سرپرستی منطقه آزاد چابهار منصوب می‌کند که سعید محمد، دبیر پیشین شورای عالی مناطق آزاد کشور، در واپسین روزهای مدیریتش در مهر ۱۴۰۱، امیر مقدم را جایگزین او برای مدیرعاملی منطقه آزاد چابهار در نظر می‌گیرد. مدیرعاملی که البته هیچ‌گاه نتوانست ثبات مدیریتی را در دوران خود تجربه کند. وعده انتصاب یک بلوچ اهل سنت بر مدیریت منطقه آزاد چابهار از جانب دولت تهران‌نشین به جریان‌های قدرت منطقه، سایه سنگین و عامل اصلی این بی‌ثباتی بود. 🔸 همۀ این‌ها در کنار تحولات خرد استان همچون جابه‌جایی مکرر فرمانداران و تغییر عمدۀ نمایندگان مجلس استان به دلیل رأی نیاوردن نمایندگان فعلی یا رد صلاحیت آن‌ها، تصویری از تشتت مدیریت استان در ۲ سال و ۲ ماه گذشته را می‌سازد. 🔹 حمیرا ریگی دیروز و در این وضعیت دوران مدیریت خود بر منطقه آزاد چابهار را شروع نمود. انتصاب اولین زن بلوچ اهل سنت که سمت‌های فرمانداری و سفیر سفارت ایران در کشور برونئی را در کارنامه دارد، عملاً بخشی از وعده انتصاب یک بلوچ اهل سنت بر مدیریت کلان منطقه است. 🔸 جدای از بررسی ویژگی‌های شخصیتی ریگی جهت تصدی این پست ملی که در نقطه راهبردی چابهار منصوب شده است، باید دید که ریگی می‌تواند از پس تعارضات سنگین مدیریت منطقه آزاد چابهار برآید یا نه؟ ▫️مدیریت بزرگترین منطقه آزاد کشور با مساحت ۸۲ هزار هکتار. ▫️تلاش جهت رفع تعارض‌های مدیریتی با مدیران بخشی و فرمانداران چابهار و دشتیاری ذیل اصل ۶۵ احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور و احیای آن، ▫️تلاش جهت رفع تعارض حکم اصل ۱۲۷ محمد کرمی با قدرت شورای عالی مناطق کشور ذیل حجت عبدالملکی و سید احسان خاندوزی، ▫️تلاش جهت رفع تعارض با سازمان معطل مانده توسعه مکران در مجلس شورای اسلامی ذیل ماده ۶۸ احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور ▫️و همچنین تلاش جهت ارتقای جایگاه بین‌المللی چابهار در تعارضات دستگاه سیاست خارجی و ذی‌نفعان دیپلماسی شرق ایران، ▫️و در نهایت ارتقای وضعیت و کیفیت زیست مردمان نجیب و صبور شهرستان چابهار و دشتیاری که سیل اخیر منطقه آخرین بازتاب بی‌کفایتی‌های مدیریتی پیشین و فعلی آنجاست. این‌ها بخشی از سختی‌های کار ریگی در مدت باقی‌مانده تا انتهای دولت سیزدهم است. 🔸 حمیرا ریگی در موقعیتِ سختی که ناشی از سرگردانی تهران برای مدیریت منطقه است، مسئولیت را تحویل گرفته است. امید است بتواند با شناخت درست و جامع از همۀ شرایط منطقه و ذی‌نفعان و بازیگران آن، گام‌های مطلوبی جهت توسعه و پیشرفت واقعی یکی از راهبردی‌ترین نقاط سرزمینی ایران بردارد. ان‌شاءاللّه. ✴️ مَکُ‌ایران را دنبال کنید، بخوانید و در صورتی که پسندیدید به دوستان خود پیشنهاد دهید. 🆔 @MakoIran_ir

[ Photo ] ▪️▫️▪️ 📌 نقش آبخیزداری سازه‌محور در تسهیل سیلاب‌های منطقه مکران #یادداشت به قلم زهرا میری 🆔 @MakoIran_ir

[In reply to MakoIran Admin] ▪️▫️▪️ 📌 نقش آبخیزداری سازه‌محور در تسهیل سیلاب‌های منطقه مکران #سیلاب #یادداشت به قلم زهرا میری 🔹 وقوع سیل در جنوب‌شرقی‌ترین پهنه جغرافیایی کشور و پیامدهای ناشی از آن در روزهایی که گذشت، سبب شد تا دوباره مسئله آبخیزداری به‌عنوان روشی برای مدیریت نزولات آسمانی در کنار و حتی مقابل رویکردهای سدسازی منطقه مطرح شود. اما آیا بیان صرف آبخیزداری بدون نگاه جامع به مسائل آب می‌تواند راهگشا باشد؟ 🔸 آبخیزداری در واقع مجموعه اقداماتی است که به منظور مدیریت پایدار یک حوزه آبخیز انجام می‌پذیرد تا از منابع آب و خاک در مقابل مخاطرات طبیعی به خوبی محافظت شود. اقداماتی که در قالب عملیات بیولوژیکی و مکانیکی انجام می‌پذیرد. به‌عنوان مثال اراده غرس یک میلیارد درخت در کشور (سوای درست یا غلط بودن اجرای آن) بخشی از همین عملیات تلقی می‌گردد. 🔹 به اختصار مهم‌ترین هدف در اجرای عملیات آبخیزداری حفظ منابع زیستی یک منطقه با افزایش نفوذ آب به آبخوان‌ها یا جلوگیری از تبخیر است. 🔸 با ذکر این هدف و نقش‌های عملیاتی، نقش و جایگاه مشارکتی مردم به‌عنوان ذی‌نفعان در هر منطقه، تعامل بین بخش‌های مختلف و تناسب شیوه آبخیزداری با اقلیم و بافت هر منطقه از جمله اصول اساسی است که برای مدیریت صحیح آبخیزداری باید به آن‌ها توجه ویژه کرد. 🔹 متأسفانه اما توجه به اقلیم و دیگر شاخصه‌های اساسی با گذشت زمان و روی آوردن صرف تصمیم‌گیران در حوزه آبخیزداری به نگاه پرهزینه اما سهل‌الوصول سازه‌محور به دست‌ فراموشی سپرده شده است. در واقع هم‌اکنون با قلب معنا در حوزه آبخیزداری مواجه هستیم. 🔸 محدوده مکران، از جمله آسیب‌دیدگان از همین نوع نگاه است که بی‌توجهی به اقلیم منطقه و اعتیاد به رویکرد سازه‌محور به گونه‌ای پیشرفت کرده است که علاوه بر ساخت سدهای مخزنی فاقد شبکه انتقال، سازه‌های آبخیزداری هم به مخازنی برای تبخیر یا تخریب تبدیل شده‌اند! در واقع آبخیزداری دارویی بوده است که اکنون خود موجب تشدید بیماری شده است. 🔹 به طور مثال عملیات بند خاکی نلینت در بخش باهوکلات شهرستان دشتیاری و در پایین‌دست سد پیشین برای مهار بخشی از سیلاب‌ها و تأمین آب موردنیاز برای کشت دیم و توسعه کشاورزی پایین‌دست در سال ۱۳۹۹ انجام گرفت تا بتواند نقش مهمی در پخش سیلاب، جلوگیری از فرسایش خاک و هدررفت روان‌آب‌های بارندگی داشته باشد؛ اما شناخت اندک از اقلیم منطقه که ذیل پدیده «اشباع خاک» در سیل اخیر نیز خود را نمایان ساخت، باعث شد طی سیلاب سال ۱۴۰۰ این بند خاکی سرریز کرده و شماری از روستاهای پایین‌دست همچون پت و اسلام‌آباد دچار آبگرفتگی شدید شوند. 🔸 دایک حفاظتی عورکی چابهار نیز به‌عنوان بزرگترین سازه آبخیزداری کشور، با اعداد عجیب و غریب و غیرمنطقی برای یک بند آبخیزداری به طول ۹ هزار و ۶۰۰ متر و با حداکثر ارتفاع ۶ متر و ۲۵ سانتی‌متر از دیگر عملیات‌های آبخیزداری بزرگ منطقه است. این بند در پایین‌دست سد زیردان برای کنترل و هدایت سیلاب‌های رودخانه کاجو، جلوگیری از تخریب اراضی و پیشروی گرگروک‌ها و دیگر زیرساخت‌ها تا سال ۱۴۰۱، ۷۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است و عوارض آن همچون نلینت در پدیده‌های اقلیمی آینده نمایان می‌شود. 🔹 این دو نمونه در کنار روند ساخت سازه‎های حتی بزرگتر از عورکی در پایین‌دست سدهای منطقه، با هر بار سرریز کردن علاوه بر حمل و انباشت مقادیر زیادی رسوبات، تشدید گرگروک‌‌ها و گالی‌ها (نشست زمین‌های) ناشی از فرسایش شدید خاک را به دنبال دارد. 🔸 این مسائل در حالی است که پروژه‌های آبخیزداری متعددی برای مهار سیلاب‌ها با حجم‌ها یا مصالح مختلف در دست ساخت قرار دارند یا دستور ساخت آن‌ها در پی سیلاب‌های اخیر داده شده است؛ اما بی‌توجهی به مطالعات جامع همچنان تخریب زیرساخت‌ها را به دنبال داشته و بلای جان این دیار در پس هر سیل شده است. به طوری که در جریان بارش‌های مونسونی سال گذشته حدود ۹۱ سازه و بند آبخیزداری کاملاً تخریب شده است. در یادداشت‌های آینده بیشتر از وضعیت مدیریت و حکمرانی نادرست آب در منطقه مکران خواهیم گفت. ✴️ مَکُ‌ایران را دنبال کنید، بخوانید و در صورتی که پسندیدید به دوستان خود پیشنهاد دهید. 🔗 ایتا | تلگرام | توییتر | بله 🆔 @MakoIran_ir

▪️▫️▪️ 🔰 در سال ۱۴۰۲، ارادۀ جمعی‌مان برای فهم و گسترش شناخت مکران، بلوچستان و جنوب شرق ایران، موجب تولد «مَکُ‌ایران» شد. مبارک و میمون بودن ۱۴۰۲ برای ما از این جهت بود که توانستیم توسعه، پیشرفت و آینده را با شما از زوایای گوناگون به «گفت‌‌و‌گو» بنشینیم. امید داریم که در سال ۱۴۰۳ بیش از پیش برای مکران و ایران مفید و سازنده باشیم. نوروز و آغاز سال جدید بر شما مبارک. 🌸 🆔 @MakoIran_ir

▪️▫️▪️ 📌 مراسم گِرگِشو 🆔 @MakoIran_ir

▪️▫️▪️ 📌 مراسم گِرگِشو 🌅 #هرمزگان 🔹 این مراسم که در شب پانزدهم ماه رمضان، شب ولادت امام حسن مجتبی، انجام می‌شود، از سال‌های دور نسل‌به‌نسل منتقل گشته و امروزه به صورت آیینی هر ساله در میان مسلمانان بسیاری از مناطق، از جمله شهرهای ساحلی جنوب ایران و کشورهایی چون عمان، امارات، بحرین، قطر، کویت، عربستان و... رواج دارد. 🔸 این آیین که با نام‌های مختلفی مانند قرقیعان و گرگیعان شناخته می‌شود، در میان اهالی استان هرمزگان با نام «گرگشو» به معنای «گره گشا» معروف شده است. 🔹 هر ساله در شب پانزدهم ماه مبارک رمضان، کودکان لباس‌های محلی و رنگارنگ خود را بر تن می‌کنند، کیسه یا ظرف‌هایی در دست می‌گیرند و کوچه به کوچه‌ درب تمام خانه‌ها را می‌زنند و با سر دادن اشعار موزونی ازجمله «گرگیشو گرگیشو ... سی فردشو دکله بشو» از صاحب‌خانه طلب شکلات و تنقلات خوشمزه می‌کنند. 🔸 پس از اینکه صاحب‌خانه خوراکی‌ها را در کیسۀ آن‌ها قرار داد، برای سپاس اشعاری مانند «خونه گچی، پر همه چی» را فریاد کرده و در صورتی که از در خانه‌ای دست خالی بازگردند، اشعاری از جمله «خونه گدا، هیچیش ندا» سر می‌دهند. این مراسم از پس از افطار تا نیمه‌های شب ادامه دارد و شهر را غرق شور و شادی می‌سازد. 🔹در ریشۀ تاریخی این مراسم شنیده‌های مختلفی وجود دارد. برخی معتقدند اولین بار حضرت زهرا(س)، به یمن تولد امام حسن(ع)، اولین فرزند خود، با پخش کردن شیرینی میان کودکان همسایه، خوشحالی خود را با دیگران قسمت کرده است. بنا بر شنیده‌ای دیگر، در شب ولادت امام حسن مجتبی، مردم برای عرض تبریک به حضرت محمد(ص) و امام علی(ع) و حضرت زهرا(س) به درب منزل‌شان رفته و تولد ایشان را با نوای «قرة عین! قرة عین!» که می‌توان آن را ریشۀ نام قرقیعان دانست، تبریک گفتند. 🔸 به هر حال مردم با باور به اینکه در این شب بخشش گسترده‌ای صورت می‌گیرد که باعث افزایش رزق و روزی و گره‌گشایی از کار مردم می‌شود، هر ساله با تهیۀ خوراکی‌های خوشمزه و متنوع برای کودکان، خود را برای چنین شبی آماده می‌کنند. ✴️ مَکُ‌ایران را دنبال کنید، بخوانید و در صورتی که پسندیدید به دوستان خود پیشنهاد دهید. 🔗 ایتا | تلگرام | توییتر | بله 🆔 @MakoIran_ir