🔰 بر کرانه آیهها
#نکات_نگارشی_و_علامتگذاری
💢 کلمه «اؚهدِنَا»:
این کلمه دارای یک همزه و یک الف مدی است:
✓ همزه ابتدای کلمه: #همزه_وصل و ذاتا بدون حرکت است: اؚ
✓ الف مدی انتهای کلمه: در وقف، خوانا و در وصل، ناخواناست.
درباره #همزه_وصل_ابتدای_کلمه، در مطلب مربوط به #نکات_نگارشی_و_علامتگذاری آیه ۲ همین سوره، توضیحاتی ارائه شد که میتوانید برای مطالعه آن، اینجا ضربه بزنید.
نکته قابل توجه در اینجا این است که همچنانکه در خصوص حذف علامت فتحه قبل از الف، کسره قبل از یاء و ضمه قبل از واو در قرآن #کم_علامت توضیحاتی در مطلب آیه قبل (ایّاك نعبد ...) ارائه شد؛ اما اکنون در کلمه «اهدنَا» با حالت دیگری از این موضوع مواجه میشویم که این حرکتها -که در اینجا فتحه است- حتی در قرآن کمعلامت، مانند عموم مصاحف، نهتنها حذف نشده است؛ بلکه وجود آن در اینجا کاملا لازم و ضروری است.
✓ دلیل این نوع علامتگذاری:
با توجه به اینکه کلمه «اهدنا» معمولا همراه با کلمه بعد (الصّراط)، قرائت میشود؛ لذا الف آخر «اهدنَا» و همزه اول کلمه «الصراط» در حالت وصل، #ناخوانا هستند و در قرائت این دو کلمه، حرف نون با حرکت فتحه بلافاصله به صاد مشدَّدِ مکسور ( صِّ ) چسبیده و قرائت میشود (نَـ … ـصّـِ).
← بنابراین بر خلاف کلمه «ایَّاك» در آیه قبل، که دارای #الف_مدی بوده و فتحه آن، غیرضروری است وجود فتحه نون در «اهدنَا» و تمام کلمات دیگر که فتحه، قبل از #الف_ناخوانا قرار گرفته باشد، ضروری بوده و در قرآن #کم_علامت نیز درج شده است.
💢 کلمه «الصّراط»:
مطابق قواعد زبان عربی، در این کلمه و تمام کلمات دیگر با شرایط مشابه، حرف «لام» هنگامیکه بعد از الف و قبل از #حروف_شمسی بیاید #همواره ناخواناست. حروف شمسی عبارتند از: ت، ث، د، ذ، ر، ز، س، ش، ص، ض، ط، ظ، ل، ن
نکته: باید توجه داشت که بر خلاف سه حرف «و، ا، ی» که در شرایط مختلف، ناخوانا میشوند، حرف «لام» تنها در این موقعیت (بعد از الف و قبل از حروف شمسی)، ناخواناست و در هیچیک از شیوههای علامتگذاری، روی این حرف در موضع ناخوانا علامتی گذاشته نشده است.
💢 کلمه «المستقیم»:
با توجه به توضیحات بالا، چنانچه میبینیم در کلمه «المستقیم»، به این دلیل که حرف میم از #حروف_شمسی نیست، لذا حرف لام پیش از آن، ناخوانا نبوده و کامل تلفظ میشود.
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org
◾️ وَسَيَعلَمُ الَّذينَ ظَلَموٓا اَیَّ مُنقَلَبٍ يَنقَلِبونَ (شعراء/227)
بهزودی ستمکاران خواهند دانست به چه مکان (وحشتناکی) بازخواهند گشت.
◾️ شهادت سید و سرور #مقاومت و بنده صالح خدا، شهید سید حسن نصرالله را به امام زمان اروحنا فداه، مقام معظم رهبری و شما ملت بزرگ ایران تسلیت عرض میکنیم.
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🗓️ یکشنبه 8 مهر 1403
🔅 صِراطَ الَّذينَ اَنعَمتَ عَلَيهِم غَيرِ المَغضوبِ عَلَيهِم وَ لَا الضّآلّينَ (حمد/7)
📝 فهرست نکات:
1️⃣ نکات لغوی-ادبی
2️⃣ اشاره روایی
3️⃣ شرح تفسیری
4️⃣ نکات نگارشی و علامتگذاری
🔰 بر کرانه آیهها
#نکات_لغوی_ادبی (حمد/7)
اَنعَمتَ عَلَيهِم: نعمت دادی به آنها
غَيرِ المَغضوبِ عَلَيهِم: که مورد غضب قرار نگرفتهاند.
لَا الضّآلّينَ: گمراه نيستند.
🔸منبع: #در_محضر_قرآن_کریم ، ج1، ص15
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
#اشاره_روایی (حمد/7)
❇️ عَنِ الرِّضا عَلَیهِ السَّلامُ: «غَيرِ المَغضوبِ عَلَيهِم» استِعاذَةٌ مِن اَن يَكونَ مِنَ المُعانِدينَ الكافِرينَ المُستَخِفّينَ بِهٖ وَبِاَمرِهٖ وَنَهيِهٖ «وَلَا الضّآلّينَ» اعتِصامٌ مِن اَن يَكونَ مِنَ الَّذينَ ضَلّوا عَن سَبيلِهٖ مِن غَيرِ مَعرِفَةٍ.
❇️ امام رضا علیه السلام: ذکر «غیر المغضوب علیهم» پناه بردن به خداست از اینکه انسان، جزء معاندان و کافرانی قرار گیرد که خدا و امر و نهی او را سبک میشمارند «ولا الضالین» پناه بردن به خداست از اینکه انسان از کسانی باشد که از راه خدا به بیراهه رفتند بیهیچ معرفتی.
🔸منبع: من لا یحضره الفقیه، ج1، ص310
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
#شرح_تفسیری_آیه
صِراطَ الَّذينَ اَنعَمتَ عَلَيهِم غَيرِ المَغضوبِ عَلَيهِم وَلَا الضّآلّينَ (حمد/7)
راه کسانی که به آنها نعمت بخشیدی، آنان که مورد غضب تو قرار نگرفتهاند و راه (راست) را گم نکردهاند.
✅ بر اساس آیه شریفه راه برخی (الَّذينَ اَنعَمتَ عَلَيهِم) به سوی بلندی است (اعراف/40) و راه بعضی (المَغضوبِ عَلَيهِم) به سوی پستی است (طه/81) و برخی (الضّآلّینَ) راه را گم کردهاند (بقره/108). از این رو صراط مستقیم که به هیچوجه، شرک، ظلم و ضلالت در آن راه ندارد، آن دو طریق دیگر یعنی مغضوب علیهم و ضالین نیست.
💢 در اینکه «مغضوب علیهم» و «ضالین» چه کسانی هستند سه نظریه تفسیری وجود دارد:
👈 1- #مغضوب_عليهم مرحلهاى سختتر و بدتر از #ضالين است. منظور از «ضالين» گمراهان عادى هستند، و «مغضوب عليهم»، گمراهان لجوج يا منافقان هستند.
👈 2- برخی از مفسرین، قائل به این هستند که مراد از «ضالين»، منحرفين نصارىٰ و منظور از «مغضوب عليهم»، منحرفان يهودند.
👈 3- اين احتمال نيز وجود دارد كه «ضالين» به گمراهانى اشاره مىكند كه اصرارى بر گمراه ساختن ديگران ندارند در حالیكه «مغضوب عليهم» كسانى هستند كه هم گمراهند و هم گمراهکننده و با تمام قوا مىكوشند ديگران را همرنگ خود سازند.
🔸 منبع: قرآن حکیم (ویژه دانشجویان)، ص1؛ تفسیر نمونه، ج1، ص52
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
#نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (حمد/7)
💢 کلمه «صِراط»:
علاوه بر مطالب مربوط به علامتگذاری که در آیه پیشین پیرامون این کلمه بیان شد، نکاتی در حوزه #رسم_المصحف نیز برای این کلمه در هر دو آیه وجود دارد که در این قسمت به آن میپردازیم:
✓ چنانکه میبینیم این لغت با توجه به نقش کلمه در جمله و قواعد علم «نحو»، یک بار در آیه قبل با الف و لام و یک بار در این آیه بدون الف و لام آمده است. البته واژه «صراط»، چندین مرتبه دیگر نیز در قرآن تکرار شده است.
✓ نکته جالب توجه در نگارش این کلمه آن است که در اکثر قرآنها با الف وسط کلمه (صراط) و در برخی دیگر با #الف_کوچک و بدون #الف_مدی در وسط کلمه (صرٰط) نوشته شده است.
✓ بر اساس آنچه در منابع رسمالمصحف آمده است نگارش این کلمه چه با الف و لام و چه بدون الف و لام، یا در شکلهای دیگر، هم با الف وسط (صراط) و هم بدون آن (صرٰط) بلامانع است، لذا بر همین مبنا و با توجه به این که مردم غیرعربزبان، مانند ایرانیان و ترکها و مردم شبهقاره هند، غالبا شکل الف کشیده ( ا ، ـا ) را برای صدای الف مدی میشناسند و همواره نگارش کلمات را با اثبات الف، راحتتر و صحیحتر قرائت میکنند بنا بر این در مصاحف ایرانی، ترکی و هندی و نیز مصحف #کم_علامت ، این شکل از کلمه «صراط» اختیار شده تا آسانترین و نزدیکترین شکل به قرائت صحیح قرآن نوشته شود.
💢 عبارت «وَلَا الضّآلّین»:
نکته دیگری که در این آیه مورد توجه است اتصال دو کلمه «وَلَا» و «الضّآلّین» است.
← در میان این دو کلمه، سه حرف ناخوانا وجود دارد که به ترتیب دو الف و یک لام هستند.
✓ در #ضبط_مصری (عثمانطه) و #ضبط_ترکی ، برای الفِ «لا» هیچ علامتی در نظر گرفته نشده، روی الفِ «الضّآلّین» علامت صاد کوچک آمده ( ٱ ) و روی لام هم هیچ علامتی گذاشته نشده است. در حالی که هر سه ناخوانا هستند!!!
✓ در #ضبط_هندی و #ضبط_کم_علامت ، به طور یکدست، روی هیچیک از حروف ناخوانا علامتی گذاشته نشده و بر اساس قواعد روخوانی ضبط کمعلامت، الف -هر تعداد که باشد- بعد از فتحه (وَلَا ا) و لام قبل از #حروف_شمسی (لضّـ) ناخواناست و هیچ نیازی به گذاشتن علامت برای مشخص کردن حروف ناخوانا وجود ندارد. بنا بر این حرف لام با حرکت فتحه بلافاصله به حرف ضاد مشدّد میچسبد و قرائت میشود.
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🗓️ دوشنبه 9 مهر 1403
🔅 الٓمٓ (1) ذٰلِكَ الكِتٰبُ لارَيبَ فيهِ هُدًی لِلمُتَّقينَ (2) (بقره/1و2)
📝 فهرست نکات:
1️⃣ نکات لغوی-ادبی
2️⃣ شرح تفسیری
3️⃣ اشاره روایی
4️⃣ نکات نگارشی و علامتگذاری
🔰 بر کرانه آیهها
#نکات_لغوی_ادبی (بقره/2)
ذٰلِكَ الكِتٰبُ: آن کتاب، يعنی قرآن. اشاره با «ذلک» به خاطر تعظيم و بزرگداشت است.
لارَيبَ فيهِ: حق است، جای شک در آن نيست.
🔸منبع: #در_محضر_قرآن_کریم ، ج1، ص16
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
#شرح_تفسیری_آیه
ذٰلِكَ الكِتٰبُ لارَيبَ فيهِ هُدًی لِلمُتَّقينَ (بقره/2)
این کتاب باعظمت که هیچ شکی در آن وجود ندارد، هدایتی برای پرهیزکاران است.
❓ چرا قرآن فقط پرهیزکاران را هدایت میکند؟ مگر قرآن برای هدایت همه مردم نیست؟
✅ در پاسخ به این سؤال میتوان گفت: قرآن برای هدایت همه نازل شده است ولی افراد، توانایی استفاده از آن را باید داشته باشند. کسی که به دنبال فهم حقیقت نیست و برای رسیدن به آن از خواستهها و لذتهای خود نمیگذرد توان لازم برای دریافت هدایتهای قرآن را ندارد.
✅ در مقابل، بسیاری از مردم حجاز در اولین برخوردشان با پیامبر گرامی اسلام و پس از شنیدن قرآن از زبان آن حضرت، بدون هیچ تردیدی اسلام را میپذیرفتند و از نعمت هدایت آن بهرهمند میشدند. این درحالی بود که دشمنان پیامبر سعی میکردند که هر کاری بکنند تا صدای قرآن به مردم نرسد. آیا چنین افرادی توان لازم برای هدایتهای قرآن را دارند؟
✅ پیامبر گرامی اسلام «ص»: «هرکس قرآن را پیش روی خود قرار دهد، قرآن او را به #بهشت راهنمایی میکند، و هرکس قرآن را پشت سرش بیندازد، قرآن او را به #دوزخ میراند.»
🔸 منبع: قرآن حکیم (ویژه دانشآموزان)، چاپ مرکز طبع و نشر قرآن کریم، ص2؛ قرآن حکیم (ویژه عموم مردم)، ص2.
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹