🔰 بر کرانه آیهها
#نکات_لغوی_ادبی (حمد/7)
اَنعَمتَ عَلَيهِم: نعمت دادی به آنها
غَيرِ المَغضوبِ عَلَيهِم: که مورد غضب قرار نگرفتهاند.
لَا الضّآلّينَ: گمراه نيستند.
🔸منبع: #در_محضر_قرآن_کریم ، ج1، ص15
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
#اشاره_روایی (حمد/7)
❇️ عَنِ الرِّضا عَلَیهِ السَّلامُ: «غَيرِ المَغضوبِ عَلَيهِم» استِعاذَةٌ مِن اَن يَكونَ مِنَ المُعانِدينَ الكافِرينَ المُستَخِفّينَ بِهٖ وَبِاَمرِهٖ وَنَهيِهٖ «وَلَا الضّآلّينَ» اعتِصامٌ مِن اَن يَكونَ مِنَ الَّذينَ ضَلّوا عَن سَبيلِهٖ مِن غَيرِ مَعرِفَةٍ.
❇️ امام رضا علیه السلام: ذکر «غیر المغضوب علیهم» پناه بردن به خداست از اینکه انسان، جزء معاندان و کافرانی قرار گیرد که خدا و امر و نهی او را سبک میشمارند «ولا الضالین» پناه بردن به خداست از اینکه انسان از کسانی باشد که از راه خدا به بیراهه رفتند بیهیچ معرفتی.
🔸منبع: من لا یحضره الفقیه، ج1، ص310
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
#شرح_تفسیری_آیه
صِراطَ الَّذينَ اَنعَمتَ عَلَيهِم غَيرِ المَغضوبِ عَلَيهِم وَلَا الضّآلّينَ (حمد/7)
راه کسانی که به آنها نعمت بخشیدی، آنان که مورد غضب تو قرار نگرفتهاند و راه (راست) را گم نکردهاند.
✅ بر اساس آیه شریفه راه برخی (الَّذينَ اَنعَمتَ عَلَيهِم) به سوی بلندی است (اعراف/40) و راه بعضی (المَغضوبِ عَلَيهِم) به سوی پستی است (طه/81) و برخی (الضّآلّینَ) راه را گم کردهاند (بقره/108). از این رو صراط مستقیم که به هیچوجه، شرک، ظلم و ضلالت در آن راه ندارد، آن دو طریق دیگر یعنی مغضوب علیهم و ضالین نیست.
💢 در اینکه «مغضوب علیهم» و «ضالین» چه کسانی هستند سه نظریه تفسیری وجود دارد:
👈 1- #مغضوب_عليهم مرحلهاى سختتر و بدتر از #ضالين است. منظور از «ضالين» گمراهان عادى هستند، و «مغضوب عليهم»، گمراهان لجوج يا منافقان هستند.
👈 2- برخی از مفسرین، قائل به این هستند که مراد از «ضالين»، منحرفين نصارىٰ و منظور از «مغضوب عليهم»، منحرفان يهودند.
👈 3- اين احتمال نيز وجود دارد كه «ضالين» به گمراهانى اشاره مىكند كه اصرارى بر گمراه ساختن ديگران ندارند در حالیكه «مغضوب عليهم» كسانى هستند كه هم گمراهند و هم گمراهکننده و با تمام قوا مىكوشند ديگران را همرنگ خود سازند.
🔸 منبع: قرآن حکیم (ویژه دانشجویان)، ص1؛ تفسیر نمونه، ج1، ص52
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
#نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (حمد/7)
💢 کلمه «صِراط»:
علاوه بر مطالب مربوط به علامتگذاری که در آیه پیشین پیرامون این کلمه بیان شد، نکاتی در حوزه #رسم_المصحف نیز برای این کلمه در هر دو آیه وجود دارد که در این قسمت به آن میپردازیم:
✓ چنانکه میبینیم این لغت با توجه به نقش کلمه در جمله و قواعد علم «نحو»، یک بار در آیه قبل با الف و لام و یک بار در این آیه بدون الف و لام آمده است. البته واژه «صراط»، چندین مرتبه دیگر نیز در قرآن تکرار شده است.
✓ نکته جالب توجه در نگارش این کلمه آن است که در اکثر قرآنها با الف وسط کلمه (صراط) و در برخی دیگر با #الف_کوچک و بدون #الف_مدی در وسط کلمه (صرٰط) نوشته شده است.
✓ بر اساس آنچه در منابع رسمالمصحف آمده است نگارش این کلمه چه با الف و لام و چه بدون الف و لام، یا در شکلهای دیگر، هم با الف وسط (صراط) و هم بدون آن (صرٰط) بلامانع است، لذا بر همین مبنا و با توجه به این که مردم غیرعربزبان، مانند ایرانیان و ترکها و مردم شبهقاره هند، غالبا شکل الف کشیده ( ا ، ـا ) را برای صدای الف مدی میشناسند و همواره نگارش کلمات را با اثبات الف، راحتتر و صحیحتر قرائت میکنند بنا بر این در مصاحف ایرانی، ترکی و هندی و نیز مصحف #کم_علامت ، این شکل از کلمه «صراط» اختیار شده تا آسانترین و نزدیکترین شکل به قرائت صحیح قرآن نوشته شود.
💢 عبارت «وَلَا الضّآلّین»:
نکته دیگری که در این آیه مورد توجه است اتصال دو کلمه «وَلَا» و «الضّآلّین» است.
← در میان این دو کلمه، سه حرف ناخوانا وجود دارد که به ترتیب دو الف و یک لام هستند.
✓ در #ضبط_مصری (عثمانطه) و #ضبط_ترکی ، برای الفِ «لا» هیچ علامتی در نظر گرفته نشده، روی الفِ «الضّآلّین» علامت صاد کوچک آمده ( ٱ ) و روی لام هم هیچ علامتی گذاشته نشده است. در حالی که هر سه ناخوانا هستند!!!
✓ در #ضبط_هندی و #ضبط_کم_علامت ، به طور یکدست، روی هیچیک از حروف ناخوانا علامتی گذاشته نشده و بر اساس قواعد روخوانی ضبط کمعلامت، الف -هر تعداد که باشد- بعد از فتحه (وَلَا ا) و لام قبل از #حروف_شمسی (لضّـ) ناخواناست و هیچ نیازی به گذاشتن علامت برای مشخص کردن حروف ناخوانا وجود ندارد. بنا بر این حرف لام با حرکت فتحه بلافاصله به حرف ضاد مشدّد میچسبد و قرائت میشود.
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🗓️ دوشنبه 9 مهر 1403
🔅 الٓمٓ (1) ذٰلِكَ الكِتٰبُ لارَيبَ فيهِ هُدًی لِلمُتَّقينَ (2) (بقره/1و2)
📝 فهرست نکات:
1️⃣ نکات لغوی-ادبی
2️⃣ شرح تفسیری
3️⃣ اشاره روایی
4️⃣ نکات نگارشی و علامتگذاری
🔰 بر کرانه آیهها
#نکات_لغوی_ادبی (بقره/2)
ذٰلِكَ الكِتٰبُ: آن کتاب، يعنی قرآن. اشاره با «ذلک» به خاطر تعظيم و بزرگداشت است.
لارَيبَ فيهِ: حق است، جای شک در آن نيست.
🔸منبع: #در_محضر_قرآن_کریم ، ج1، ص16
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
#شرح_تفسیری_آیه
ذٰلِكَ الكِتٰبُ لارَيبَ فيهِ هُدًی لِلمُتَّقينَ (بقره/2)
این کتاب باعظمت که هیچ شکی در آن وجود ندارد، هدایتی برای پرهیزکاران است.
❓ چرا قرآن فقط پرهیزکاران را هدایت میکند؟ مگر قرآن برای هدایت همه مردم نیست؟
✅ در پاسخ به این سؤال میتوان گفت: قرآن برای هدایت همه نازل شده است ولی افراد، توانایی استفاده از آن را باید داشته باشند. کسی که به دنبال فهم حقیقت نیست و برای رسیدن به آن از خواستهها و لذتهای خود نمیگذرد توان لازم برای دریافت هدایتهای قرآن را ندارد.
✅ در مقابل، بسیاری از مردم حجاز در اولین برخوردشان با پیامبر گرامی اسلام و پس از شنیدن قرآن از زبان آن حضرت، بدون هیچ تردیدی اسلام را میپذیرفتند و از نعمت هدایت آن بهرهمند میشدند. این درحالی بود که دشمنان پیامبر سعی میکردند که هر کاری بکنند تا صدای قرآن به مردم نرسد. آیا چنین افرادی توان لازم برای هدایتهای قرآن را دارند؟
✅ پیامبر گرامی اسلام «ص»: «هرکس قرآن را پیش روی خود قرار دهد، قرآن او را به #بهشت راهنمایی میکند، و هرکس قرآن را پشت سرش بیندازد، قرآن او را به #دوزخ میراند.»
🔸 منبع: قرآن حکیم (ویژه دانشآموزان)، چاپ مرکز طبع و نشر قرآن کریم، ص2؛ قرآن حکیم (ویژه عموم مردم)، ص2.
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
#اشاره_روایی (بقره/1و2)
❇️ عَنِ الحَسَنِ العَسکَرِيّ عَلَیهِ السَّلامُ: كَذَّبَت قُرَيشٌ وَاليَهودُ بِالقُرآنِ وَقالوا سِحرٌ مُبينٌ تَقَوَّلَه. فَقالَ اللهُ «الٓمٓ ذٰلِكَ الكِتٰبُ» اَي يا مُحَمَّدُ هٰذَا الكِتابُ الَّذي اَنزَلناهُ عَلَيكَ هُوَ الحُروفُ المُقَطَّعَةُ الَّتي مِنها اَلِفٌ لامٌ ميمٌ، وَهُوَ بِلُغَتِكُم وَحُروفِ هِجائِكُم فَأتوا بِمِثلِهٖ اِن كُنتُم صادِقينَ.
💢 «لِلمُتَّقینَ» الَّذینَ یَتَّقونَ الموبِقاتِ وَیَتَّقونَ تَسلیطَ السَّفَهِ عَلیٰ اَنفُسِهِم حَتّیٰ اِذا عَلِموا ما یَجِبُ عَلَیهِم عِلمُه عَمِلوا بِما یوجِبُ لَهُم رِضا رَبِّهِم.
❇️ امام حسن عسکری علیهالسلام: قريش و يهود به قرآن، نسبت ناروا دادند گفتند: قرآن، سحر است، آن را خودش ساخته و به خدا نسبت داده است، خداوند فرمود: «الٓمٓ ذٰلِكَ الكِتٰبُ» يعنى: اى محمد! كتابى كه بر تو فروفرستاديم از همين حروف مقطعه مانند الف، لام و میم تشکیل شده که به زبان خودتان و از همان حروف الفباى شماست. اگر راستگو هستید مثل آن را بیاورید.
💢 «لِلمُتَّقینَ» همان کسانی که از گناهان هلاککننده پرهیز میکنند و از اینکه کمخردی بر آنان چیره شود [و از درک حقایق بازمانند] خود را برکنار میدارند؛ و چون بر واجبی آگاه شوند، آن را به کار میبندند تا سزاوار خشنودی پروردگارشان شوند.
🔸 منبع: معانی الاخبار، ص24
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
#نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/2)
💢 ذٰلك:
این کلمه، از لحاظ رسم، با اتفاق جمیع علما و کاتبین، هم در نگارش املای عربی و هم در کتابت قرآن، همواره بدون الف مدی آمده است و همگی آن را با #الف_کوچک بر روی ذال نوشتهاند.
✓ نکته مربوط به علامتگذاری این کلمه، وجود حرکت #فتحه همراه الف کوچک در #ضبط_مصری است و در ضبطهای ایرانی و ترکی و هندی و #کم_علامت ، فقط الف کوچک بهتنهایی آمده و حرکت دیگری همراه آن نیست.
💢 الکتٰب:
این کلمه که در کل قرآن به تعداد زیادی وجود دارد، بر اساس رسمالمصحف -به جز 4 موضع- همواره با حذف الف وسط کلمه (کتٰب) نوشته میشود و البته در #ضبط_مصری همراه الف کوچک، حرکت فتحه نیز آمده است.
✓ در 4 موضعی که اشاره شد، این کلمه در همه مصاحف جهان اسلام با اثبات الف (کتاب) نوشته شده است که عبارتند از: رعد/38، حجر/4، کهف/27 و نمل/1.
💢 هدًی:
این کلمه از نظر رسم، نکتهای ندارد اما در حوزه ضبط، جای علامت تنوین بر اساس ضبطهای مختلف، متفاوت است:
✓ ضبط #ترکی روی حرف «ی»: (هدیً)
← که در این حالت، در صورت رعایت منطق علامتگذاری میتوان آن را به اشتباه، «هُدْیًا» (با سکون حرف دال و خوانا بودن حرف یاء و تنوین گرفتن آن) قرائت کرد.
✓ ضبط #مصری و #ایرانی و #کم_علامت روی حرف «د»: (هدًی)
← که در این صورت بر اساس منطق علامتگذاری، یاء ناخوانا و تنوین مربوط به دال میباشد.
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
هدایت شده از شورای عالی قرآن
💠 جامعه قرآنی کشور برگزار میکند:
✅ تــجمع قــرآنــیان
🏴 بزرگداشت مجاهد کبیر و پرچمدار مقاومت
🌹 شهید سید حسن نصرالله
🗓 چهارشنبه ۱۱ مهر ـ ساعت ۱۹
📍میدان فلسطین ـ مسجد امام صادق (ع)
•┈•✾•☘️🌸☘️•✾•┈•
💠 کانال رسمی شورای عالی قرآن
🆔 @quranshora