🔰 بر کرانه آیه‌ها 1️⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه پنجم سوره مبارکه بقره) این قرآن که به شماره 2۴۳۷ در کتابخانه آستان قدس رضوی نگهداری می‌شود در ۴۱۰ برگه و روی پوست نگاشته شده است. ابعاد این قرآن 20.9 در 14.4 سانتی‌متر می‌باشد و در هر صفحه، ۱۲ سطر کتابت شده است. خط نسخه، #کوفی بوده و بر اساس دسته‌بندی فرانسوا دروش در کتاب سبک عباسی، می‌توان آن را در دسته C یا D قرار داد. معمولا این دسته از قرآن‌ها در قرن دوم هجری کتابت شده‌اند. نسخه فاقد نَقط‌ُالاِعجام (نقطه‌گذاری برای تمییز حروف متشابه) می‌باشد اما برای نشان دادن حرکات، از ضبط ابوالاَسود (نَقطُ‌الاعراب) که به شکل نقاطی به رنگ قرمز دیده می‌شود استفاده شده است. آیه‌ها با دایره‌های طلایی‌رنگ از همدیگر جدا شده‌اند که ظاهرا این جداسازی در دورانی متأخرتر از کتابت اولیه انجام شده است. در کنار نقطه‌های قرمزرنگ، گاهی اوقات از رنگ سبز یا زرد نیز برای نشان دادن سایر قرائات استفاده شده است. نسخه، کل قرآن را شامل شده و از ابتدا یا انتها نقصانی ندارد. در دو صفحه ابتدایی، از تذهیب‌های طلایی‌رنگ با نقوش مربع و مستطیل استفاده شده و سرسوره‌ها با قلم زر و یک تذهیب در حاشیه نوشته شده است. این قرآن از اوراق مکشوفه‌ای است که در دهه ۴۰ در آستان قدس رضوی به دست آمده است. در این رابطه در مطلبی جداگانه به‌زودی نکاتی خدمتتان تقدیم خواهد شد. 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 2️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/5) اُولـٰٓئِكَ عَلیٰ هُدًی: آنها هدايتی دارند، گویی آنها بر هدايت، سوار هستند و آن را در اختيار دارند. اُولـٰٓئِكَ هُمُ المُفلِحونَ: آنها هستند که به نتيجه مطلوب، دست يافته‌اند [نه ديگران]. 🔸منبع: #در_محضر_قرآن_کریم ، ج1، ص17 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 3️⃣ #اشاره_روایی (بقره/5) ❇️ عَنِ الحَسَنِ العَسکَرِیّ عَلَیهِ السَّلامُ: «اُولـٰٓئِكَ هُمُ المُفلِحونَ‏» النّاجونَ مِمّا مِنهُ يوجِلونَ، الفائِزونَ بِما يُؤَمِّلونَ. ❇️ امام حسن عسکری علیه‌السلام: منظور از «آنان همان رستگارانند» کسانی هستند که از آنچه بیم دارند، نجات خواهند یافت و به آنچه که به آن امید دارند، دست خواهند یافت. 🔸منبع: تفسیر منسوب به امام حسن عسکری «ع»، ص90 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 4️⃣ #شرح_تفسیری_آیه 🔸 اُولـٰٓئِكَ عَلیٰ هُدًی مِن رَبِّهِم وَ اُولـٰٓئِكَ هُمُ المُفلِحونَ (بقره/5) (متقین) از هدایتی (بزرگ) از جانب پروردگارشان برخوردارند و ایشان‌اند که به هدف خود دست خواهند یافت. ✅ «اُولـٰٓئِكَ» اشاره به پرهیزکارانی دارد که صفاتشان در آیات قبل ذکر شد. یعنی هدایت پروردگار شامل حال پرهیزکارانی است که به غیب، ایمان دارند و اهل نماز، انفاق و يقين به آخرت هستند. ✅ «عَلیٰ هُدًی مِن رَبِّهِم» بدین معناست که هدایت و ایمان از جانب خداست هرچند توسط بنده‌اش انجام شده باشد. علامه طباطبایی (ره) در این خصوص می‌فرمایند: «هدايت، همه‌اش از خداى سبحان است، و هيچ قِسمى از آن، به هيچ‌كس نسبت داده نمی‌شود، مگر به طريق مجازگويى.» ✅ تعبير به هُدًی (به‌صورت نكره) اشاره به عظمت هدايتى است كه از ناحيه خداوند، شامل حال آنها مى‌شود، يعنى آنها هدايتى بس عظيم دارند و این هدایت، قطعی و تضمین‌شده است. ✅ با توجه به اینکه لفظ «عَلیٰ» در ادبیات عربی، بیانگر تسلط و چیرگی است، بنابراین تفسیر عبارت «عَلیٰ هُدًی» این می‌شود: گویا پرهیزکاران بر مرکبی از هدایت سوارند که با واسطه آن بر همه چیز چیره شده و به سوی هدف نهایی رهسپارند. 🔸منابع: قرآن حکیم (خلاصه مجمع البیان) ص2؛ الکشاف، ج1، ص43؛ تفسیر نمونه، ج1، ص77؛ تفسیر المیزان، ج1، ص46؛ تفسیر نور، ج1، ص51 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 5️⃣ #نکات_نگارشی_و_علامتگذاری 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 5⃣ #نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/5) 💢 اُولـٰٓئِكَ: در مورد این کلمه که در آیه 5 سوره مبارکه بقره دو مرتبه تکرار شده، دو نکته در حوزه #رسم مطرح است: 1⃣ حرف «واو» بعد از الف: این حرف در #کتابت می‌بایست حتما نوشته شود ولی در #قرائت ، ناخواناست. ❓ اما چرا باید حرفی را که نمی‌خوانیم بنویسیم؟! ✓ می‌دانیم که قرآن کریم در ابتدای شکل‌گیری و کتابت، بدون #نقطه و #علامت ، نگارش می‌شده و تشخیص قرائت صحیح کلمات، بیشتر به‌واسطهٔ #حفظ آیات میسّر بوده است. در این میان، کاتبان وحی نیز تا حد امکان، تلاش می‌کردند تا #نگارش_خاص کلمات به صحیح‌خوانی قرآن کمک کند. ✓ در کلمهٔ «اُولـٰٓئِكَ» حرف واو، زائد است و خوانده نمی‌شود و #تنها_دلیل وجود آن، ایجاد تفاوت با کلمهٔ «اِلَيكَ» است که با توجه به مطالب بالا، اگر آن را بدون نقطه در نظر بگیریم (الىك) بسیار شبیه «اولىك» می‌شود و تنها #وجه_تفاوت بین این دو کلمه، حرف «واو» بین الف و لام است. 2⃣ حرف الف بعد از لام: در این خصوص اتفاق نظر میان همهٔ علمای رسم‌المصحف و کاتبان متقدم و متأخر قرآن بر این است که این کلمه در تمام متون عربی، چه قرآن و چه غیر قرآن به این شکل نگارش می‌شود و صدای #الف_مدی در آن، با #الف_کوچک نشان داده می‌شود، که به ضبط‌المصحف مربوط است. ✓ در زمینهٔ قرائت این کلمه و کلمات مشابه آن مانند «اُولاء»، «اُولوا»، «اُولي» و ... می‌بایست به #ناخوانا بودن حرف واو، دقت ویژه داشت که دخالتی در کلمه نداشته و #صدای_کوتاه ضمه در الف، تبدیل به #صدای_کشیده واو مدی نشود. ✓ ضبط واو: در ضبط مصری، روی واو، علامتی شبیه صفر به نشانه ناخوانا بودن حرف گذاشته شده است. در ضبط هندی، ترکی، ایرانی و کم‌علامت، هیچ علامتی روی واو وجود ندارد. ✓ ضبط «الف کوچک»: #الف_کوچک با علامت مد در ضبط مصری، هندی، ایرانی و ضبط کم‌علامت، در #سمت_چپ لام، و قبل از دندانهٔ پایهٔ همزه گذاشته شده است. در ضبط ترکی، برخی کاتبان این الف کوچک را در #سمت_راست حرف لام و علامت مد را بالای حرف لام نوشته‌اند و برخی ابتدا علامت مد را روی حرف لام و سپس الف کوچک را در بالای علامت مد نوشته‌اند همچنانکه در تصویر مشاهده می‌شود. ✓ ضبط «همزه روی دندانه»: علامت‌گذاری این حرف در ضبط مصری و هندی به این صورت است که همزه و حرکت کسره، هر دو در زیر دندانه نوشته شده است. در ضبط ایرانی، برخی کاتبان، علامت همزه را روی دندانه و حرکت کسره را در زیر همزه (بین دندانه و علامت همزه) نوشته‌اند؛ برخی دیگر نیز علامت همزه را روی دندانه و کسره را زیر دندانه نوشته‌اند. در ضبط ترکی و کم‌علامت، همزه روی دندانه و حرکت کسره زیر دندانه نوشته شده است (مطابق تصویر). 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🗓️ یکشنبه 15 مهر 1403 🔅 اِنَّ الَّذينَ كَفَروا سَوآءٌ عَلَيهِم ءَاَن‍ـذَرتَ‍هُم اَم لَ‍م تُنذِرهُم لايُؤمِنونَ (بقره/6) 📝 فهرست نکات: 1️⃣ نکات لغوی-ادبی 2️⃣ اشاره روایی 3️⃣ شرح تفسیری 4️⃣ نکات نگارشی و علامت‌گذاری 5️⃣ معرفی نسخه

🔰 بر کرانه آیه‌ها 1️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/6) اِنَّ الَّذينَ كَفَروا: کسانی که کافر شدند [منظور، بزرگان قريش است] سَوآءٌ عَلَيهِم: يکسان است برای آنها ءَاَن‍ـذَرتَ‍هُم: چه آنها را هشدار دهی اَم لَ‍م تُنذِرهُم: چه آنها را هشدار ندهی؛ انذار يعنی هشدار دادن، اعلام خطر کردن و ترساندن. 🔸منبع: #در_محضر_قرآن_کریم ، ج1، ص18 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 2️⃣ #اشاره_روایی (بقره/6) ❇️ عَنِ العَسکَرِيّ عَلَیهِ السَّلامُ: لَمّا ذَكَرَ هٰؤُلاءِ المُؤمِنينَ وَمَدَحَهُم، ذَكَرَ الكافِرينَ المُخالِفينَ لَهُم في كُفرِهِم، فَقالَ: «اِنَّ الَّذینَ کَفَروا» بِاللهِ وَبِما آمَنَ بِهٖ هٰؤُلاءِ المُؤمِنونَ مِن تَوحیدِ اللهِ وَنُبُوَّةِ مُحَمَّدٍ رَسولِ اللّهِ صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَآلِهٖ وَسَلَّمَ وَبِوَصِیِّهٖ عَلِيٍّ عَلَیهِ السَّلامُ وَلِيِّ اللهِ وَوَصِيِّ رَسولِهٖ وَبِالاَئِمَّةِ الطَّیِّبینَ الطّاهِرینَ صَلَواتُ اللهِ عَلَیهِم اَجمَعینَ خِیارِ عِبادِهِ المَیامینَ، القَوّامینَ بِمَصالِحِ خَلقِ اللهِ. ❇️ امام حسن عسکری علیه‌السلام: وقتی خداوند از این مؤمنین یاد کرد و آنان را ستود، از کافران یاد کرد که با کفرشان با مؤمنین مخالفت می​​‌کردند، پس فرمود: «اِنَّ الَّذینَ کَفَروا» کسانی هستند که به خدا و به آنچه این مؤمنین ایمان آوردند، کافر شدند [آنچه که این مؤمنین به آن ایمان آوردند عبارت است از]: یگانگی و توحید خدا، نبوّت حضرت محمّد صلی الله علیه و آله و سلم و نیز وصایت حضرت علی علیه‌السلام ولیّ خدا و جانشین پیامبرش و امامان پاک، صلوات الله علیهم اَجمعین که از میان بندگان شایسته خدا و برگزیده هستند و در میان مردم به حفظ مصالح خلق قیام کرده‌اند. 🔸منبع: تفسیر منسوب به امام حسن عسکری «ع»، ص91 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 3️⃣ #شرح_تفسیری_آیه 🔸 اِنَّ الَّذينَ كَفَروا سَوآءٌ عَلَيهِم ءَاَن‍ـذَرتَ‍هُم اَم لَ‍م تُنذِرهُم لايُؤمِنونَ (بقره/6) برای کافران (لجوج) یکسان است که آنان را (از عذاب الهی) بیم دهی یا ندهی؛ (در هر صورت، آنان) ایمان نمی‌آورند. ✅ مراد از کافران در این آیه، همه کافران نیستند، بلکه کسانی هستند که بر کفر، ثابت‌اند و انکار و تکذیب حق، بر دل‌های آنها چیره شده است و از هیچ تلاشی برای دشمنی و لجاجت با دین خدا مضایقه نمی‌کنند؛ مانند سران کافر قریش که تا آخرین لحظه زندگی‌شان از دشمنی با پیامبر دست برنداشتند. طبق آیه 136 سوره #شعراء چنین کسانی چون گناه، تمام قلبشان را سیاه کرده و هیچ راهی برای آنها نمانده، در مقابل پیامبران می‌گویند: «...برای ما یکسان است که ما را پند دهی یا ندهی.» 🔸منبع: قرآن حکیم (ویژه عموم مردم)، ص 3 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 4️⃣ #نکات_نگارشی_و_علامتگذاری 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 4️⃣ #نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/6) 💢 «کَفَروا»: در زبان عربی، کلماتی شبیه به این کلمه که صیغهٔ سوم افعال غایب یا مخاطب هستند و انواع گوناگونی از لحاظ زمان دارند، بنا بر دلایلی به حرف الف ختم می‌شوند؛ مانند «فعلوا»، «اَنکِحوا»، «تکفروا»، «یکونوا» و ... ✓ قاعدۀ ثابت در این‌گونه کلمات، #ناخوانا بودن الفِ بعد از واوِ آخر کلمه است که در مصاحف، با علامت‌گذاری گوناگون به نوعی نشان داده شده است. ✓ در ضبط #مصری روی حرف راء، حرکت ضمّه و روی این الف -که همواره ناخواناست- علامت #دایره_کوچک گذاشته شده که یکی از نشانه‌های ناخوانا بودن حروف است (همان علامت شبیه به صفر بر روی واو کلمه «اولئك» کهدر آیه 5 توضیح داده شد). ✓ در ضبط #هندی که شلوغ‌ترین و پرعلامت‌ترین مصحف در میان مصاحف است، علاوه بر ضمه که روی راء گذاشته شده، یک علامت سکون هم بر روی حرف واو آمده، اما روی حرف الف ناخوانای آخر کلمه، هیچ علامتی نوشته نشده است. ✓ در ضبط #ترکی و #ایرانی ، حرکت ضمّه بر روی حرف واو نوشته شده است و علامتی روی راء و الف وجود ندارد. ✓ در ضبط #کم_علامت ، هیچ علامتی بر روی الف به‌عنوان حرف ناخوانا گذاشته نشده است. برای آگاهی از منطق علامت‌گذاریِ «الف بعد از واو آخر کلمه»، روی عبارت «توضیح» ضربه بزنید. 💢 «ءَاَنذَرتَهُم»: به نظر برخی از صاحب‌نظران علم تجوید، حرف همزه، یکی از حروف سنگین برای تلفظ است؛ حتی گاهی در برخی قرائات، همزه، #تسهیل می‌شود یعنی در هنگام تلفظ، اندکی از تیزی و سنگینی آن گرفته می‌شود. در کلمۀ «ءَاَنذَرتَهُم» دو حرف همزه، بلافاصله در کنار هم قرار گرفته‌اند که این موجب سنگینی بیشتر در تلفظ این حرف شده است، لذا در هنگام قرائت می‌بایست به این موضوع توجه داشته و مراقب از بین نرفتن صفت ذاتی حرف همزه -که اصطلاحا در تجوید به آن «نَبر» گفته می‌شود- باشیم. ✓ نکته: باید توجه داشته باشیم که در این کلمه، دو همزه‌ای که در کنار هم آمده‌اند هرچند به ابتدای کلماتی مانند «ءامنوا» شبیه هستند اما در «ءَاَنذرتهم»، هر دو حرف اول کلمه، #همزه است و هر دو با حرکت #فتحه تلفظ می‌شوند اما در کلمه «ءامنوا»، حرف دوم، با صدای الف مدی، تلفظ می‌شود. 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹