🗓️ سهشنبه 17 مهر 1403
🔅 فی قُلوبِهِم مَرَضٌ فَزادَهُمُ اللهُ مَرَضًا وَلَهُم عَذابٌ اَليمٌ بِما كانوا يَكذِبونَ (بقره/10)
📝 فهرست نکات:
1️⃣ معرفی نسخه
2️⃣ نکات لغوی-ادبی
3️⃣ اشاره روایی
4️⃣ شرح تفسیری
🔰 بر کرانه آیهها
1️⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه دهم سوره مبارکه بقره)
نسخه حاضر که به شماره Minutoli296 در کتابخانه ایالتی برلین نگهداری میشود حاوی 21 پوستبرگه قرآنی است. 18 برگ نخست آن بیشتر سوره بقره را در بر گرفته و سه برگ آخر، بخشهایی از سورههای حجر، ابراهیم و نحل است.
این نسخه در 16 سطر در قطع افقی (بَیاضی) به خط #کوفی کتابت شده که بنا بر طبقهبندی فرانسوا دروش در کتاب سبک عباسی، در دسته B.II قرار میگیرد. این دسته از مصاحف معمولاً در ابتدای قرن دوم هجری کتابت شدهاند.
متن نسخه فاقد نقط الاعجام است و برای علامتگذاری از نظام #ابوالاسودی با بهرهگیری از نقطهگذاری قرمز استفاده شده است.
متن نسخه، حاوی نشانه پایان آیات (عدّ الآی) است. در پایان هر 10 آیه (تعشیر) دایرهای قرمزرنگ رسم شده و شماره آیه بر اساس حروف ابجد در میان آن نوشته شده است.
در برگ پایانی نسخه، عبارت کتبه «عثمان بن عفان» نوشته شده است.
این نسخه دارای اجزای دیگری نیز میباشد که بخشی از آن در کاخ گلستان به شماره 1041 و کاخموزه توپقاپی موجود است. برخی از برگهای این مصحف نیز درحراجهای کریستیز، بنهامز و ساتبیز، فروخته شده است.
جهت مطالعه بیشتر ویژگیهای نسخه و دیگر پارههای آن میتوانید به کتاب «قرآنهای کوفی در ایران و دیگر پارههای آن در جهان» صفحات 63 تا 80 مراجعه فرمایید.
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
2️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/10)
زادَ:
اضافه کرد، افزود: اين فعل، در اينجا دومفعولی است، «هُم» مفعول اول و «مرضًا» مفعول دوم است.
بِما کانوا يَکذِبونَ:
بهخاطر اينکه دروغ میگفتند، بهخاطر دروغگفتنشان
🔸منبع: #در_محضر_قرآن_کریم ، ج1، ص19
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
3️⃣ #اشاره_روایی (بقره/10)
❇️ اَلا وَاِنَّ مِنَ البَلاءِ الفاقَةَ، وَاَشَدُّ مِنَ الفاقَةِ مَرَضُ البَدَنِ، وَاَشَدُّ مِن مَرَضِ البَدَنِ مَرَضُ القَلبِ.
اَلا وَاِنَّ مِنَ النِّعَمِ سَعَةَ المالِ، وَاَفضَلُ مِن سَعَةِ المالِ صِحَّةُ البَدَنِ، وَاَفضَلُ مِن صِحَّةِ البَدَنِ تَقوَى القَلبِ.
❇️ آگاه باشید که یکی از #گرفتاریها ، تنگدستی است و سختتر از تنگدستی، بیماری جسمی است و سخت تر از بیماری جسم، بیماری دل و جان است.
بدانید که یکی از #نعمتها ، مال فراوان است و برتر از مال فراوان، سلامت جسم است و برتر از سلامت جسم، تقوای دل و جان است.
🔸منبع: نهج البلاغه، حکمت 388
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
4️⃣ #شرح_تفسیری_آیه
🔸 فی قُلوبِهِم مَرَضٌ فَزادَهُمُ اللهُ مَرَضًا (بقره/10)
در دلهایشان مرض (بزرگ شک و نفاق) وجود دارد؛ پس خدا (نیز) بر مرضشان افزود...
✅ منظور از #قلب در قرآن، حقیقت وجود انسان یعنی جان و روح اوست. از آیات قرآن فهمیده میشود که قلب و روح آدمی همچون جسم او دارای سه حالت سلامت، بیماری و مرگ است.
✅ در آیات 88 و 89 سوره شعرا در خصوص سلامت قلب آمده است: «قیامت، روزی است که مال و فرزند، سودی نمیبخشد، مگر کسی که با قلب سالم به نزد خداوند بیاید.» درباره بیماری قلب در آیه 10 سوره بقره میخوانیم: «در دلهایشان مرض (بزرگ شک و نفاق) وجود دارد.»
✅ همچنین مرگ قلب، موضوعی است که پروردگار متعال در آیه 36 سوره انعام از آن سخن گفته و میفرماید: «تنها کسانی به دعوت تو پاسخ مثبت میدهند که گوش شنوا دارند (ولی اینان مردگانند) و خداوند، مردهدلها را در قیامت زنده میکند.»
✅ بیماری دل، همان ورود شک و تردید در دل است؛ به گونهای که نور ایمان به خدا و نشانههای او را در دل از بین میبرد. هرچه این تردید بیشتر شود بیماری قلب بیشتر میشود. تا آنجا که این نور، خاموش میشود و قلب آدمی میمیرد.
🔸 منبع: قرآن حکیم (ویژه عموم مردم)، ص3
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🗓️ چهارشنبه 18 مهر 1403
🔅 وَاِذا لَقُوا الَّذينَ ءامَنوا قالوٓا ءامَنّا وَاِذا خَلَوا اِلیٰ شَيٰطينِهِم قالوٓا اِنّا مَعَكُم اِنَّما نَحنُ مُستَهزِءونَ (بقره/14)
📝 فهرست نکات:
1️⃣ معرفی نسخه
2️⃣ نکات لغوی-ادبی
3️⃣ اشاره روایی
4️⃣ شرح تفسیری
5️⃣ نکات نگارشی و علامتگذاری
🔰 بر کرانه آیهها
1️⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه چهاردهم سوره مبارکه بقره)
✅ این نسخه به شماره arabe353a در کتابخانه ملی فرانسه نگهداری میشود.
✓ در هر صفحه، 7 سطر روی پوست کتابت شده است.
✓ خط نسخه، #کوفی و بر اساس طبقهبندی فرانسوا دروش در دسته D قرار میگیرد و احتمالاً در اواخر سده دوم و اوایل سده سوم، کتابت آن صورت گرفته است.
✓ این نسخه در اصل، فاقد #نقط_الاعجام بوده ولی در دورانی متأخرتر، نقطهگذاری حروف انجام شده است. برای حرکات نیز بر طبق نظام #ابوالاسود ، نقاطی با رنگ قرمز وضع شده است.
✓ برای پایان آیات نیز از دایرهای طلایی که با نقاط سبز و قرمز، محاط شده استفاده کردهاند که به نظر میرسد وضع آن همزمان با کتابت نبوده است. برای اشاره به سایر قرائات نیز از نقاط سبزرنگ استفاده شده است.
✓ علامات مربوط به #تخمیس و #تعشیر در حاشیه مصحف و با استفاده از یک دایره رنگارنگ که در میان آن، کلمه «خمس» و «عشر» نوشته شده دیده میشود.
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
2️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/14)
لَقوا:
ببينند، ملاقات کنند.
خَلَوا اِلیٰ ...:
رفتند نزدِ ...، تنها شدند با ... .
شَيٰطينِهِم:
بزرگانِ شيطانصفتشان
🔸منبع: #در_محضر_قرآن_کریم ، ج1، ص19
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
3️⃣ #اشاره_روایی (بقره/14)
❇️ الباقِرُ عَلَیهِ السَّلامُ: «اِنَّما نَحنُ مُستَهـزِءونَ» اَی نَستَهزِئُ بِاَصحابِ مُحَمَّدٍ صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَ آلِه وَنَسخَرُ بِهِم فی قَولِنا آمَنّا.
❇️ امام باقر علیهالسلام: «اِنَّما نَحنُ مُستَهـزِءونَ» یعنی: ما یاران محمّد صلی الله علیه و آله را #استهزا میکنیم و با این سخنمان که میگوییم «ایمان آوردهایم»، آنها را مسخره میکنیم.
🔸منبع: نور الثقلین، ج1، ص35
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
4️⃣ #شرح_تفسیری_آیه
🔸 وَاِذا لَقُوا الَّذينَ ءامَنوا قالوٓا ءامَنّا وَ اِذا خَلَوا اِلیٰ شَيٰطينِهِم قالوٓا اِنّا مَعَكُم اِنَّما نَحنُ مُستَهزِءونَ (بقره/14)
هنگامی که با مؤمنان دیدار کنند، میگویند: «ایمان آوردیم»، و زمانی که با همدستان پلیدشان خلوت کنند، میگویند: «ما با شماییم (و) فقط (آنان را با اظهار ایمان) مسخره میکنیم.»
✅ تماس و ارتباط #منافقان با مؤمنان، آشكار و علنى است ولى تماس آنان با كفّار، سرّى و محرمانه، در نهان و خلوت صورت مىگيرد. این بدین معناست که منافقان گرچه اظهار ایمان برای مسلمانان دارند ولی در واقع از عوامل نفوذی کفار هستند.
✅ علامه طباطبایی (ره) در خصوص معنای «شیاطین» در آیه شریفه میگوید: #شيطان به معناى موجودى سراپا شرّ است، و به همين جهت، ابليس را شيطان ناميدهاند.
همچنین امام باقر علیهالسلام در بیان مصادیق شیاطین میفرمایند: «منظور از شیاطین، رؤسای کافر یا یهودیان فرماندهنده یا کاهنان هستند.»
🔸منبع: قرآن حکیم (خلاصه مجمع البیان)، ص3؛ المیزان، ج1، ص55؛ تفسیرنور، ج1، ص66
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
5️⃣ #نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/14)
✴️ از موارد جالبی که در این آیه وجود دارد آمدن همزمان سه کلمه شبیه به هم در یک آیه است. کلمات «لَقُوا»، «قالوا» و «خَلَوا» که در هر سه کلمه، حروف پایانی کاملا شبیه به هم هستند اما در علامتگذاری و قرائت، با یکدیگر تفاوت دارند.
💢 «لَقُوا»:
در این کلمه، حرف «قاف» با حرکت ضمه بلافاصله به حرف لام مشدد در کلمۀ بعدی (الّذین) چسبیده و قرائت میشود. پیرو آنچه در گذشته گفته شد -مبنی بر اینکه در شیوۀ کمعلامت، الف بعد از فتحه، ناخواناست-؛ اکنون در تکمیل این قاعده گفته میشود که در شیوۀ ضبط #کم_علامت بهطور کلی «الف بعد از هر حرکت کوتاهی ناخواناست». در این ترکیب نیز در اتصال دو کلمه «لَقُوا» و «الّذین» به دو قاعدهٔ زیر توجه فرمایید:
✓ 1- واو بعد از ضمه، ناخواناست.
✓ 2- هر یک از حروف «و ، ا ، ل ، ی» که حرکتی نداشته باشند قبل از تشدید ناخوانا هستند.
البته قاعدهٔ دوم صرفاً مخصوص شیوهٔ کمعلامت نیست؛ بلکه در همهٔ شیوههای علامتگذاری، این قاعده منطبق است.
همچنین در این خصوص یک قاعدهٔ کلی دیگر نیز حاکم است که علاوه بر قاعدهٔ دوم، همواره بر اتصال بین کلمات جاری است و آن اینکه: «الفِ بدون حرکت -یکی باشد یا دوتا-، بعد از هر حرکتی ناخواناست».
❓ شُبهه:
برخی بر این ادعا هستند که بر اساس منطق علامتگذاریِ شیوۀ کمعلامت، در کلماتی از این دست مانند: «لَقُوا»، «قالوا»، «خَلَوا»، «کانوا»، «قتلوا»، «توبوا» که منتهی به «الف بعد از واو آخر کلمه» هستند از آنجا که حروف ناخوانا بدون علامت هستند و علامت سکون در این شیوه وجود ندارد، لذا نوآموزان در قرائت این کلمات، دچار تشکیک شده و برخی، الف آخر این کلمات را خوانا فرض نموده و بهصورت الف مدی با واو تلفظ میکنند (وا).
✅ پاسخ این شُبهه این است:
اولا همانطور که قبلا نیز اشاره شد الف بعد از واو آخر کلمه، همواره ناخواناست (بهجز یک استثنا).
ثانیا برای دستیابی به حد اکثر نتیجه از این شیوۀ علامتگذاری، لزوما میبایست هر دو بُعد #عملی (مهارتمحوری) و بُعد تئوری و قاعدهگویی را با هم ببینیم. از طرفی، قرائت اشتباه مورد ادعا، درصد بسیار اندکی از نوآموزان را شامل میشود که آن هم به دلیل نوع علامتگذاری نیست بلکه ارتباط کم این افراد با قرائت قرآن، مؤثرترین عامل این اشتباه است. از طرفی دیگر، برای معدود افرادی که دچار چنین اشتباهی بشوند هم قاعدۀ بالا راهگشا و برطرفکنندۀ اشکال خواهد بود.
با این همه، علاوه بر نکاتی که ذکر شد، مرکز طبع و نشر قرآن بهعنوان ابداعکنندۀ این شیوۀ علامتگذاری، برای افراد نوآموز، مصاحفی را بهعنوان مصاحف آموزشی چاپ و منتشر کرده است که در این مصاحف، تمامی حروف ناخوانا با رنگی متمایز و گاه کمرنگتر از خط، نوشته شده است تا نوآموزان با نخواندن حروف رنگی یا کمرنگ، موفق به قرائتی سالم و بینقص شوند.
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
8.92M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
🎥 اهمیت تلاوت روزانه قرآن در بیانات حکیم انقلاب
🔰 هیچکس نباید پیدا بشود که یک روز بر او بگذرد و آیاتی از قرآن را تلاوت نکند...
#کلیپ_ویدیو
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹