🔰 یادبود #مفاخر_قرآنی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 🔸 استاد مرحوم حجة الاسلام شهیدی‌پور ✅ مرحوم حجة الاسلام محمدرضا شهیدی‌پور در سال 1337، در شهر مقدس قم متولد شد. ایشان در سال 1351 وارد حوزه‌ علمیه قم شد و در کنار علوم حوزوی به یادگیری فنون قرائت و حفظ قرآن کریم پرداخت. وی بیش از 22 سال در دانشگاه‌ها و حوزه‌های علمیه معتبر کشور به تدریس علوم قرائات پرداخت. ✅ در معرفی این استاد وارسته همین بس که در زبان دوستان و آشنایان، حُسن خلق و رفتار متواضعانه‌اش مثا‌ل‌زدنی بود و در انتقال هر آنچه می‌دانست به سایر قرآن‌آموزان و علاقه‌مندان، همواره کوشا بود و خود را هیچ‌گاه بی‌نیاز از فراگیری علوم قرآنی نمی‌دانست. ✅ از مهمترین فعالیت‌های قرآنی ایشان در مرکز طبع و نشر قرآن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: 1. عضویت در شورای تحقیق و پژوهش مرکز طبع و نشر و تأثیرگذار در تعیین راهبردها و استراتژی‌های مرکز 2. عضویت فعال در شورای علامت‌گذاری وقف و ابتدای مصحف جمهوری اسلامی ایران 3. مؤلف مؤخَّرهٔ تجویدی به سفارش مرکز (قرآنی که به نکات تجویدی مورد استفاده عموم مردم ختم می‌شود.) 4. مؤلف کتاب مستندات و مواضع وقف و ابتدا 5. مروج مصحف جمهوری اسلامی ایران در کنفرانس‌ها و نشست‌های بین‌المللی 6. مشوق دانشجویان جامعة المصطفی العالمیة به‌عنوان مدیر گروه قرائات در نوشتن پایان‌‌نامه‌های مرتبط با مباحث علمی مرکز؛ موضوعاتی همچون رسم، قرائات و وقف و ابتدا 7. پل ارتباطی بین مرکز طبع و نشر و جامعه روحانیت و خصوصا مراجع عظام تقلید به واسطه تدریس در حوزه‌های علمیه و مورد اعتماد بودن ایشان نزد مراجع عظام ✅ این استاد برجسته قرآنی، سرانجام در روز یک‌شنبه 23 مردادماه 1401 مصادف با 16 محرم‌ 1444ه‍.ق رحلت کرد و پس از تشییع و اقامه نماز بر پیکر ایشان توسط آیت‌الله العظمی شبیری زنجانی، در حرم مطهر حضرت معصومه سلام‌الله‌علیها به خاک سپرده شد. پیام تسلیت رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای به خانواده آن مرحوم و اخوان، حکایت از جایگاه ارزشمند این دانش‌آموخته مکتب قرآن دارد. 🙏 برای شادی روح این استاد عزیز، صلوات و فاتحه‌ای عنایت فرمایید. 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🗓️ شنبه 12 آبان 1403 🔅 وَاتَّقوا يَومًا لاتَجزی نَفسٌ عَن نَفسٍ شَیـًٔا وَلايُقبَلُ مِنها شَفاعَةٌ وَلايُؤخَذُ مِنها عَدلٌ وَلا هُم يُنصَرونَ (بقره/48) 📝 فهرست نکات: 1️⃣ معرفی نسخه 2️⃣ نکات لغوی-ادبی 3️⃣ اشاره روایی 4️⃣ شرح تفسیری

🔰 بر کرانه آیه‌ها 1️⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه 48 سوره مبارکه بقره) 💢 شماره نسخه: (507623)،(3) ✓ محل نگهداری: آستان مقدس حضرت ابوالفضل العباس علیه‌السلام- کربلا ✓ خط: #ثلث با قلم زر ✓ تعداد برگه‌ها: 53 برگ ✓ ابعاد برگه‌ها: 164*217 میلی‌متر ✓ جنس برگه‌ها: کاغذ ✓ تعداد سطور در هر صفحه: 5 سطر ✓ نشان پایان آیات: در زمان کتابت، علامتی برای انتهای آیات وضع نشده، اما در دوران متأخر یک گل 8 پر طلایی به این منظور استفاده شده است. ✓ علامت تخمیس: وضع یک گل به شکل قطره اشک که در میان آن، حرف «هاء» آمده و رسم یک شمسه منقش و مذهّب در حاشیه که در میان آن، کلمه «خمس» نوشته شده است. ✓ علامت تعشیر: وضع یک دایره طلایی که شماره آیه به حساب ابجد، داخل آن آمده و رسم یک دایره منقش طلایی در حاشیه که در میان آن، عدد آیات به حروف نوشته شده است مانند «عشرون، ثلاثون و …» ✓ نقط الاعجام: تمام حروف دارای نقطه هستند. ✓ روش علامت‌گذاری: استفاده از حرکات به شیوه خلیل بن احمد فراهیدی ✓ قرائت نسخه: بر اساس قرائت ابوعمرو بصری کتابت شده است. ✓ نام سوره‌ها و تعداد آیات: به قلم زر و به خط #کوفی و با یک حاشیه تزیینی ✅ نسخه، حاوی جزء اول قرآن کریم است. ❇️ #عتبه_عباسیه در سال 2015 این نسخه را همراه با توضیحات آقای علی الصفار به‌صورت عکسی منتشر کرده است. دیدگاه محقق چنان بوده که این نسخه به خط ابن بواب، کاتب مشهور دوران عباسی است، اما به نظر می‌رسد این انتساب صحیح نباشد زیرا چنانکه قبلاً گفته شد این نسخه شامل تنها یک جزء از قرآن کریم بوده و برخی از اجزای آن در کتابخانه‌ها و موزه‌های دیگر یافت شده است، به‌عنوان مثال جزء 26 در کتابخانه ملی فرانسه، جزء 18 در موزه هنرهای زیبا (بوستون) و جزء 28 در مجموعه ناصر خلیلی در لندن نگهداری می‌شود. بر اساس نسخه مجموعه خلیلی این مصحف شریف در سال 607 هجری قمری برای یکی از سلاطین زنگی در شهر سنجار به نام قطب الدین محمد بن زنگی کتابت شده است. 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 2️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/48) اتَّقوا يَومًا: خود را در امان نگه داريد از روزی که... لاتَجزی نَفسٌ عَن نَفسٍ: «هيچ‌کس نمی‌تواند مسئوليت شخص ديگری را به عهده بگيرد.» يا «هيچ‌کس نمی‌تواند به جای ديگری، حقی را ادا کند.» عَن: به جای لايُقبَلُ: پذيرفته نمی‌شود. لايُؤخَذُ: گرفته نمی‌شود. عَدلٌ: عوض، جايگزين، فديه. 👈 در اينجا يعنی هر چيزی که داده می‌شود تا از مجازات شخص، صرف نظر شود. 🔸منبع: #در_محضر_قرآن_کریم ، ج1، ص30 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 3️⃣ #اشاره_روایی (بقره/48) ❇️ قالَ الاِمامُ العَسكَرِیُّ عَلَيهِ السَّلامُ: ثُمَّ قالَ اللهُ عَزَّ وَ جَلَّ «وَاتَّقوا يَومًا لاتَجزی نَفسٌ عَن نَفسٍ شَيئًا» لاتَدفَعُ عَنها عَذابًا قَدِ استَحَقَّتهُ عِندَ النَّزعِ «وَلايُقبَلُ مِنها شَفاعَةٌ» يَشفَعُ لَها بِتَأخیرِ المَوتِ عَنها «وَلايُؤخَذُ مِنها عَدلٌ» لايُقبَلُ [مِنها] فِداءٌ [بِمَكانِهٖ] مَكانَه يُماتُ وَيُترَكُ هُوَ. ❇️ امام حسن عسکری «ع»: خداوند فرمود: «و خود را از (سختی) روزی حفظ کنید که کسی به جای شخصی (دیگر)، حقی را ادا نمی‌کند» کسی نمی‌تواند عذابى را كه شخص در هنگام مرگ، مستحق آن است از او دور کند «و شفاعتی از او پذیرفته نمی‌شود» که برایش تأخير مرگ را شفاعت کند «و جایگزینی (برای رهایی) از او گرفته نمی‌شود» یعنی جایگزینی [از او] پذيرفته نمی‌شود تا به جایش کشته شود و او رها شود. 🔸منبع: تفسیر منسوب به امام حسن عسکری «ع»، ص241 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 4️⃣ #شرح_تفسیری_آیه 🔸 وَاتَّقوا يَومًا لاتَجزی نَفسٌ عَن نَفسٍ شَیـًٔا وَلايُقبَلُ مِنها شَفاعَةٌ وَلايُؤخَذُ مِنها عَدلٌ وَلا هُم يُنصَرونَ (بقره/48) و خود را از (سختی) روزی حفظ کنید که کسی به جای شخصی (دیگر)، حقی را ادا نمی‌کند و شفاعتی از او پذیرفته نمی‌شود و جایگزینی (برای رهایی از عذاب) از او گرفته نمی‌شود و یاری نخواهند شد. ✅ در تفسیر این جمله از آیه كه می‌فرماید: «و شفاعتی از او پذیرفته نمی‌شود» گفته‌اند بیانگر این مطلب است كه #شفاعت هیچ‌كسی در قیامت بدون اجازه خداوند پذیرفته نخواهد شد؛ ولی كسانی كه خدا به آنها اجازه شفاعت بدهد، شفاعت می‌كنند و خدا نیز شفاعت آنها را قبول خواهد كرد؛ چنانكه خداوند در آیه 109 سوره طه فرموده است: «در آن روز، شفاعت (هیچ‌كس برای كسی) سودی ندارد؛ مگر این‌که (خدای) رحمان درباره‌ او اجازه‌ (شفاعت) دهد و سخن (شفاعت‌كننده) را در مورد شفاعت‌شونده بپسندد.» ✅ این آیه و مانند آن، ویژه #كفار و افرادی است كه به دلیل گناهان سنگین، از شفاعت محرومند و بنابراین با آیات شفاعت و روایات بسیاری كه می‌گویند پیامبر «ص» و سایر معصومان «ع» برای #گنهكاران این امت شفاعت می‌كنند، منافات ندارد. البته تذكر این مطلب ضروری است كه شفاعت، نه تشویق به گناه است و نه عامل عقب‌افتادگی و نه چیزی شبیه به پارتی‌بازی در جامعه‌های دنیای امروز؛ بلكه یک راهكار مهم #تربیتی است كه از جهات گوناگون، آثار مثبت و سازنده‌ای دارد؛ مانند اینكه در گنهكاران، #امید و فكر #مبارزه_با_یأس ایجاد می‌كند و اجازه نمی‌دهد آنها به‌خاطر نومیدی از بخشایش گناهان، در آلودگی غوطه‌ور شوند. ✅ همچنین كسی كه به شفاعت امید دارد، سعی می‌كند به‌نوعی با شفاعت‌كننده رابطه برقرار كند و كاری انجام دهد كه موجب خشنودی اوست و همین رابطه معنوی، باعث انتقال صفات نیكوی شفاعت‌كننده به شفاعت‌شونده می‌شود. ✅ همانطور كه گفته شد، مهمترین شرط شفاعت، اجازه خداست و بی‌شک كسی كه به شفاعت، امید دارد، باید مقدمات این اجازه را به نحوی فراهم كند؛ یعنی كاری انجام دهد كه مورد پسند خدا باشد. 🔸 منبع: قرآن حکیم (ویژه عموم مردم)، ص7 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🗓️ یکشنبه 13 آبان 1403 🔅 وَاِذ نَجَّينٰكُم مِن ءالِ فِرعَونَ يَسومونَكُم سوٓءَ العَذابِ يُذَبِّحونَ اَبنآءَكُم وَيَستَحيونَ نِسآءَكُم وَفی ذٰلِكُم بَلآءٌ مِن رَبِّكُم عَظيمٌ (بقره/49) 📝 فهرست نکات: 1️⃣ معرفی نسخه 2️⃣ نکات لغوی-ادبی 3️⃣ شرح تفسیری 4️⃣ نکات نگارشی و علامت‌گذاری

🔰 بر کرانه آیه‌ها 1️⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه 49 سوره مبارکه بقره) 💢 شماره نسخه: 661go ✓ محل نگهداری: کتابخانه آستان قدس رضوی ✓ خط: #کوفی تکامل‌یافته همراه با ترجمه فارسی به خط #نسخ کهن ✓ تعداد برگه‌ها: 224 برگ ✓ ابعاد هر برگه: 27*37 سانتی‌متر ✓ جنس برگه‌ها: کاغذ ✓ تعداد سطور در هر صفحه: 17 سطر ✓ کاتب: ابوعلی حسن بن محمد بن حسین الخطیب در تاریخ 13 صفر سال 556 ه‍.ق ✓ نشان پایان آیات: دایره زردرنگ ✓ علامت تخمیس: یک شکل منقش در حاشیه ✓ علامت تعشیر: یک دایره سبزرنگ که با 12 دایره طلایی احاطه شده و در کنار این دایره‌ها نیز نقاط سبز و قرمز تزیینی آمده است. در میان دایره سبزرنگ نخست، حرف «یاء» به نشانه عدد 10 بر اساس حساب ابجد نوشته شده است. ✓ نام سوره‌ها و تعداد آیات: به قلم زر و به خط #نسخ ✓ نقط الاعجام: تمام حروف دارای نقطه هستند. ✓ روش علامت‌گذاری: استفاده از حرکات به شیوه خلیل بن احمد فراهیدی ✅ استفاده از رنگ سبز برای نمایش سایر #قرائات و استفاده از رنگ قرمز برای نمایش علامت مد، علائم #وقف سجاوندی ❇️ نسخه تقریبا کامل بوده و از ابتدا تا انتهای قرآن را شامل می‌شود و یکی از مهم‌ترین قرآن‌های دارای ترجمه فارسی در کتابخانه آستان قدس رضوی به شمار می‌رود، چرا که بازتاب زبان و ادبیات #فارسی در قرن ششم هجری است و از جهات مختلف می‌تواند مورد تحقیق و پژوهش قرار گیرد که متأسفانه تاکنون مغفول مانده است. ❇️ نسخه از جهات علوم قرآنی (رسم، قرائات، ضبط، علائم وقف) نیز حاوی اطلاعات ارزشمندی است که شایسته تحقیق می‌باشد. عزیزانی که تمایل به #تحقیق روی نسخه را دارند می‌توانند با مدیر کانال در ارتباط باشند. 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 2️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/49) اِذ: يا مفعولٌ‌به برای «اذکر» مقدر است، يا #ظرف برای عامل مقدر، در اينجا مثلا: اَنعمنا عليكم اِذ نجّيناكم. نَجَّينٰكُم: نجات داديم شما را 📝 باب تفعيل از «نجا، ينجو» ءالِ فِرعَونَ: قوم فرعون 📝 «آل» هم به معنای #فاميل و #خانواده است، هم به معنای #قوم و اطرافيان انسان يَسومونَكُم: تحميل می‌کردند بر شما، می‌رساندند به شما 📝 «سام، يسوم» يعنی «کاری را به عهده کسی گذاردن» و لزوما #بار_منفی ندارد. سوٓءَ: بدی، زشتی سوٓءَ العَذابِ: عذاب و شکنجه بد يُذَبِّحونَ: سَر می‌بُرند [پسران زيادی را] 📝 باب تفعيل در اينجا برای #کثرت_مفعول است. يَستَحيونَ: زنده نگه می‌دارند. نِسآءَ: دختران؛ 📝 گويند: نساء، مجازاً به معنای دختران نابالغ است. ذٰلِكُم: آن؛ 📝 «كُم» در اين كلمه نشان می‌دهد كه مخاطبين، چند مرد هستند. بَلآءٌ: لطف و #نعمت يا #مصيبت يا #امتحان ؛ 📝 شايد با توجه به «اذكُروا نِعمَةَ اللهِ عَلَيكُم اِذ اَنجاكُم ... وَفی ذٰلِكُم بَلآءٌ مِن رَبِّكُم عَظيمٌ» (ابراهيم/6)، مراد از «بلاء»، نعمت باشد نه مصيبت. 🔸منبع: #در_محضر_قرآن_کریم ، ج1، صص 30 و 31 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 3️⃣ #شرح_تفسیری_آیه 🔸 وَاِذ نَجَّينٰكُم مِن ءالِ فِرعَونَ يَسومونَكُم سوٓءَ العَذابِ يُذَبِّحونَ اَبنآءَكُم وَيَستَحيونَ نِسآءَكُم وَفی ذٰلِكُم بَلآءٌ مِن رَبِّكُم عَظيمٌ (بقره/49) هنگامی (را به یاد آورید) كه شما را از (چنگال) فرعونیان نجات دادیم كه پیوسته بلا و مصیبتی سخت بر سر شما می‌آوردند (و لحظه‌ای از آزارشان در امان نبودید): بسیاری از پسرانتان را سر می‌بریدند و زنانتان را (برای كنیزی) زنده می‌گذاشتند. در آن (سختی‌ها)، از جانب پروردگارتان (برای شما) آزمایشی بزرگ بود. ✅ در اینکه چرا فرعون، پسران بنی‌اسرائیل را سر می‌برید، سخنان گوناگونی گفته شده است. بعضی گفته‌اند که او در خواب دید که شعله آتشی از سوی بیت‌المقدس برخاست و تمام خانه‌های مصر را فرا گرفت و خانه‌های قبطیان (فرعونیان) را سوزاند؛ ولی خانه‌های بنی‌اسرائیل سالم ماندند. او از تعبیرکنندگان خواب، توضیح خواست. آنها گفتند: از سرزمین بیت‌المقدس، مردی خروج می‌کند که سلطنت و قدرت فرعونیان را نابود خواهد کرد. ✅ برخی از مفسران بر آنند که فرعونیان برای تضعیف بنی‌اسرائیل این نقشه را طرح کرده بودند تا نسل ذکور آنها را که توانایی قیام و جنگ دارند، براندازند و فقط دختران و زنان را که به‌تنهایی قدرت قیام و مبارزه ندارند، برای خدمتکاری زنده بگذارند. ✅ همچنین بر اساس آیه 25 سوره مبارکه غافر، کشتن پسران و زنده نگه‌داشتن زنان بنی‌اسرائیل، حتی پس از قیام حضرت موسی «ع» نیز ادامه داشت: «پس هنگامی که حق و حقیقت را از جانب ما برایشان آورد، گفتند: "پسران کسانی را که با او ایمان آورده‌اند، بکشید و زنانشان را (برای کنیزی) زنده نگه‌ دارید." و این در حالی بود که نیرنگ کافران فقط در تباهی و گمراهی جای داشت.» 🔸 منبع: قرآن حکیم (ویژه عموم مردم)، ص8 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 4⃣ #نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/49) 💢 «نَجَّینٰکُم»: چنانکه ملاحظه می‌کنید در این کلمه، #الف حذف شده است. بر اساس قواعد رسم المصحف، حرف الف در تمامی کلمات دارای ضمیر متکلم مع‌الغیر (نا) متصل به ضمیر مفعولی (در اینجا ضمیر «کُم») با #حذف_الف نگارش شده است. ✓ #علامت_گذاری این کلمه: ضبط #مصری : نَجَّیْنَـٰکُم (علامت سکون روی حرف میم در این کلمه به دلیل ادغام با حرف میم در کلمه بعدی حذف شده است) ضبط #هندی : نَجَّیْنٰکُمْ ضبط #ترکی : نَجَّیْنَاکُمْ (اصولا حرکت فتحه قبل از الف ایستاده، قاعده‌مندتر از این حرکت قبل از الف کوچک است) ضبط #ایرانی : نَجَّیْنٰاکُمْ ضبط #کم_علامت : نَجَّینٰکُم ← چنانکه ملاحظه می‌کنید در ضبط ترکی و ایرانی #رسم_المصحف رعایت نشده است. 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🗓️ دوشنبه 14 آبان 1403 🔅 وَاِذ فَرَقنا بِكُمُ البَحرَ فَاَنجَينٰكُم وَاَغرَقنآ ءالَ فِرعَونَ وَاَنتُم تَنظُرونَ (بقره/50) 📝 فهرست نکات: 1️⃣ معرفی نسخه 2️⃣ نکات لغوی-ادبی 3️⃣ شرح تفسیری 4️⃣ نکات نگارشی و علامت‌گذاری