🗓️ شنبه 15 دی 1403 🔅 اؘلَّذينَ ءاتَينٰهُمُ الكِتٰبَ يَتلونَهۥ حَقَّ تِلاوَتِهٖٓ اُولئِكَ يُؤمِنونَ بِهٖ ۚ وَ مَن يَكفُر بِهٖ فَاُولئِكَ هُمُ الخٰسِرونَ (بقره/121) 📝 فهرست نکات: 1️⃣ معرفی نسخه 2️⃣ نکات لغوی-ادبی 3️⃣ شرح تفسیری 4️⃣ نکات نگارشی و علامت‌گذاری

🔰 بر کرانه آیه‌ها 1️⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه 121 سوره مبارکه بقره) 💢 شماره نسخه: 3382goj ✓ محل نگهداری: کتابخانه آستان قدس رضوی ✓ کاتب: نامعلوم. ✓ واقف: احمد بن محمد الخباز در سال 418 ه‍.ق. بر حرم امام رضا «ع» وقف کرده است. ✓ نوع خط: #کوفی متمایل به نسخ ✓ تعداد برگ‌ها: 33 برگ ✓ ابعاد برگ‌ها: 110*170 میلی‌متر ✓ جنس برگ‌ها: کاغذ حنایی ✓ تعداد سطور در هر صفحه: 8 سطر ✓ نشان پایان آیات: ندارد. ✓ علامت تخمیس: ندارد. ✓ علامت تعشیر: سه نقطه که به شکل مثلث روی هم قرار گرفته‌اند. ✓ روش نقطه‌گذاری: تمامی حروف معجمه در این مصحف، دارای نقطه هستند. از ویژگی این نسخه این است که برای حروفی که امروزه فاقد نقطه هستند، نقطه وضع شده است؛ مانند «س» با سه نقطه در زیر. ✓ روش علامت‌گذاری: استفاده از حرکات و علائم ساکن، همزه، تشدید، مد با رنگ سبز به شیوه #خلیل بن احمد ✓ نام سور و تعداد آیات: نام سوره به همراه تعداد آیات به خط #کوفی نزدیک به نسخ و به قلم قرمز، مابین سوره‌ها کتابت شده است. ✅ در شیوه نگارش کلمات این قرآن، تفاوت‌هایی با قرآن‌های امروزی مشاهده می‌شود، ولی بیشتر کلمات بر اساس رسم قیاسی نوشته شده‌اند. ✅ اصل این نسخه، سی‌پاره بوده و در حال حاضر حدود 12 جزء از این قرآن، در کتابخانه آستان قدس رضوی وجود دارد. 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 2️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/121) الکِتٰبَ: تورات و انجیل یا قرآن. یَتلونَه: درحالی‌که آن را تلاوت می‌کنند. حَقَّ تِلاوَتِهٖ: آن گونه که شایسته تلاوت آن است [در آن تدبر و به احکامش عمل می‌کنند]. 🔸 منبع: #در_محضر_قرآن_کریم، ج1، ص57 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 3️⃣ #اشاره_روایی (بقره/121) ❇️ عَن جَعفَرِ بنِ مُحَمَّدٍ (ع) فی قَولِهٖ تَعالیٰ «اؘلَّذینَ ءاتَینٰهُمُ الكِتٰبَ یَتلونَه حَقَّ تِلاوَتِهٖ» قالَ: یُرَتِّلونَ آیاتِهٖ وَیَتَفَقَّهونَ فیهِ وَیَعمَلونَ بِاَحکامِهٖ وَیَرجونَ وَعدَه وَیَخافونَ وَعیدَه وَیَعتَبِرونَ بِقِصَصِهٖ وَیَأتَمِرونَ بِاَوامِرِهٖ وَیَتَناهَونَ عَن نَواهیهِ. ❇️ امام صادق (ع) ذیل آیه: «کسانی که به آنان کتاب (آسمانی) دادیم، آن را چنان‌که شایسته‌اش است، می‌خوانند.» فرمودند: منظور کسانی هستند که آیات قرآن را با دقت و شمرده می‌خوانند و در آن می‌اندیشند و به احکامش عمل می‌کنند. به مژده‌های آن امیدوار و از هشدارهای آن ترسانند. از داستان‌های آن عبرت می‌گیرند، به دستورهایش گردن می‌نهند و از آن‌چه نهی کرده، می‌پرهیزند. 🔸 منبع: ارشاد القلوب، ج1، ص78 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 4️⃣ #شرح_تفسیری_آیه 🔸 اؘلَّذینَ ءاتَینٰهُمُ الكِتٰبَ یَتلونَه حَقَّ تِلاوَتِهٖٓ اُولـٰٓئِكَ یُؤمِنونَ بِهٖ وَمَن یَکفُر بِهٖ فَاُولـٰٓئِكَ هُمُ الخٰسِرونَ (بقره/121) کسانی که به آنان کتاب (آسمانی) دادیم، آن را چنان‌که شایسته‌اش هست، می‌خوانند (و از آن پیروی می‌کنند). آنان بدان ایمان (حقیقی) دارند. (امّا) کسانی که به آن کفر ورزند، زیانکاران حقیقی هستند. ✅ آیا همه یهودیان و مسیحیان مورد مذمّت قرآن هستند؟ از آنجا که جمعی از حق‌طلبان یهود و نصاری، دعوت پیامبر اسلام «ص» را لبیک گفتند و این آیین را پذیرا شدند، قرآن پس از مذمّت گروه سابق، از اینها به نیکی یاد می‌کند و می‌گوید: «کسانی که کتاب آسمانی را به آنها دادیم و از روی دقت آن را تلاوت کرده و حق تلاوتش را (که تفکر و اندیشه و سپس عمل است) ادا کردند به پیامبر اسلام «ص» ایمان می‌آورند.» ✅ منظور از حق تلاوت چیست؟ این تعبیر، تعبیر پر معنایی است و خط روشنی برای ما در برابر قرآن مجید و کتب آسمانی مشخص می‌سازد، چراکه مردم در برابر این آیات الهی چند گروهند: گروهی تمام اصرارشان بر ادای الفاظ و حروف از مخارج آن است، به گفته قرآن این‌ها همانند حیوانی هستند که کتاب‌هایی بر او حمل شده باشد. گروهی دیگر از الفاظ، فراتر رفته و در معانی دقت می‌کنند و در ریزه‌کاری‌ها و نکات قرآن می‌اندیشند و از علوم آن آگاهند امّا از عمل خبری نیست! ولی گروه سومی هستند که مؤمنان راستینند، قرآن را به‌عنوان یک کتاب عمل، و یک برنامه کامل زندگی پذیرفته‌اند، خواندن الفاظ و اندیشه در معانی و درک مفاهیم این کتاب بزرگ را مقدمه‌ای برای عمل می‌دانند، و لذا هر زمان قرآن می‌خوانند روح تازه‌ای در کالبد آنها پیدا می‌شود، تصمیم و اراده تازه، آمادگی و اعمال تازه، و این است حق تلاوت. 🔸 منبع: تفسیر نمونه، ج1، ص429. 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org

🔰 بر کرانه آیه‌ها 5️⃣ #نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/121) 💢 «ءاتَینٰهُم»: بر اساس علم #رسم_المصحف الف بعد از نون جمع متکلم که مقرون به ضمیر مفعولی باشد، لازم است حذف شود، بنابراین واژه «ءاتَینٰهُم» بایست به #حذف_الف دوم نگاشته شود؛ با این حال نگارش این واژه در مصاحف مختلف در دو دسته قابل مشاهده است: الف. درج همزه در ابتدا و #حذف_الف دوم: مصحف امیری، مصحف لیبی، مصحف مدینه و مصحف #کم_علامت مرکز طبع و نشر قرآن کریم ب. حذف همزه در ابتدا و #اثبات_الف دوم: مصحف ترکی و مصاحف ایرانی قدیم. (وجه اثبات الف دوم، مخالف قواعد رسم‌المصحف است.) 💢 «الخـٰسِرونَ»: واژه «الخـٰسِرونَ» در علم رسم، بنا به قاعده جمع‌های مذکر و مؤنث سالم به #حذف_الف نوشته می‌شود؛ لذا در مصاحفی که ملتزم به رعایت قواعد رسم هستند، این کلمه به #حذف_الف نگارش شده، مانند: مصحف امیری، مصحف مدینه، مصحف الجزایر، مصحف لیبی و مصحف #کم_علامت مرکز طبع و نشر قرآن کریم ✍️ #اثبات_الف پس از حرف «خاء» در مصاحف ترکی و ایرانی قدیم، خلاف قواعد رسم‌المصحف است. ✴️ برای آشنایی بیشتر با انواع رسم و ضبط عبارات در مصاحف مختلف کشورهای اسلامی، می‌توانید به #دانشنامه قرائت و کتابت قرآن کریم مرکز طبع و نشر قرآن به نشانی زیر مراجعه کنید: http://pediaquran.ir 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🗓️ یکشنبه 16 دی 1403 🔅وَاِذِ ابتَلیٰٓ اِبرٰهیمَ رَبُّه بِکَلِمٰتٍ فَاَتَمَّهُنَّ قالَ اِنّی جاعِلُكَ لِلنّاسِ اِمامًا قالَ وَمِن ذُرِّيَّتی قالَ لا یَنالُ عَهدِی الظّٰلِمینَ (بقره/124) 📝 فهرست نکات: 1️⃣ معرفی نسخه 2️⃣ نکات لغوی-ادبی 3️⃣ اشاره روایی 4️⃣ شرح تفسیری 5️⃣ نکات نگارشی و علامت‌گذاری ❇️ برای مطالعه هر بخش، بر روی پیوند مربوطه اشاره فرمایید. 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 اهتمام یاران اهل بیت عصمت و طهارت به علم قرائات در دو قرن اول هجری 🔸 در کتاب‌های قرائات و تراجم، نام تعدادی از اصحاب ائمه اطهار علیهم‌السلام آورده شده که بیانگر توجه شاگردان اهل‌بیت به این علم است؛ در ادامه به برخی از این افراد اشاره می‌شود: 1️⃣ حذیفة بن یمان (صاحب سرّ رسول‌الله صلی الله علیه و آله) ابن جزری –از بزرگان علم قرائات- درباره وی می‌گوید: حذیفة بن یمان -که خدا از او راضی باشد- روایتی از او در خصوص حروف قرآن نقل شده است. 2️⃣ زِرّ بن حُبَیش (از یاران حضرت علی علیه‌السلام) ابن جزری در خصوص تسلط وی بر علم قرائت می‌نویسد: وى قرائت خود را بر امام على علیه‌السلام، عبداللّه بن مسعود و عثمان عرضه كرد و قاريانى چون عاصم، سليمان بن مهران اَعمش و يحيى بن وثّاب قرائت خود را برای او خوانده‌اند. همچنین عاصم درباره زِرّ گفته است: دانشمندتر از زرّ در قرائت ندیده‌ام. 3️⃣ حُمران ابن اعین الشیبانی (از یاران امام باقر و امام صادق علیهماالسلام و وکیل امام صادق «ع») ابن قاصح در خصوص حمران می‌گوید: حمزه کوفی (یکی از قراء هفتگانه مشهور) قرائتش را بر حمران بن اعین عرضه کرد، درحالی‌که حمران برای ابوالاسود دئلی خوانده بود و وی برای حضرت علی علیه‌السلام. ابن جزری در کتاب غایة النهایة می‌گوید: «حمران از بزرگان علم قرائت است.» 4️⃣ اَبان بن تغلب (از شاگردان برجسته امام باقر و امام صادق علیهماالسلام. وی 30هزار حدیث از امام صادق «ع» نقل کرده است.) امام باقر «ع» به ابان بن تغلب فرمودند: «در مسجد بنشین و برای مردم فتوا بده، من دوست دارم در بین شیعیان، شخصی مثل تو دیده شود.» دکتر فضلی نقل می‌کند: سید حسن صدر در کتاب «تأسیس الشیعة لعلوم الاسلام» می‌نویسد: «اولین کسی که در علم قرائات، کتاب نوشت ابان بن تغلب بود.» 🔸 منابع: ابن جزری، ج1، ص295؛ غایة النهایة، ج1، ص394؛ سرج القاری المبتدی، ص12 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 فهرست مطالب ارائه شده در ارتباط با علم قرائات بهمراه پیوند: 👈 علاقه‌مندان با اشاره روی پیوند مدنظر به مطلب اصلی منتقل خواهند شد. 1️⃣ آیا اختلاف قرائت، مستلزم #تحریف قرآن است؟ 2️⃣ دیدگاه شیعه در خصوص علم قرائات. 3️⃣ توجه اهل بیت عصمت و طهارت به علم قرائات (اختلاف قرائت). 4️⃣ اهتمام یاران اهل بیت عصمت و طهارت به علم قرائات در دو قرن اول هجری 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🗓️ دوشنبه 17 دی 1403 🔅وَاِذ جَعَلنَا البَيتَ مَثابَةً لِلنّاسِ وَاَمنًا وَاتَّخِذوا مِن مَقامِ اِبرٰهيمَ مُصَلًّی وَعَهِدنآ اِلیٰٓ اِبرٰهيمَ وَاِسمٰعيلَ اَن طَهِّرا بَيتِیَ لِلطّـآئِفينَ وَالعٰكِفينَ وَالرُّكَّعِ السُّجودِ (بقره/125) 📝 فهرست نکات: 1️⃣ معرفی نسخه 2️⃣ نکات لغوی-ادبی 3️⃣ اشاره روایی 4️⃣ شرح تفسیری 5⃣نکات نگارشی و علامت‌گذاری

🔰 بر کرانه آیه‌ها 1️⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه 125 سوره مبارکه بقره) 💢 شماره نسخه: KFQ53 ✓ محل نگهداری: مجموعه ناصر خلیلی، لندن ✓ نوع خط: #کوفی D، بر اساس طبقه‌بندی فرانسوا دروش ✓ تعداد برگ‌ها: 2 برگ ✓ ابعاد هر برگ: 283*377 میلی‌متر ✓ جنس برگ: پوست ✓ تعداد سطور در هر صفحه: 15 سطر ✓ نشان پایان آیات: یک دایره تزیینی که در اصل، طلایی بوده و بعدها پاک شده است. ✓ علامت تخمیس: با توجه به محدود بودن صفحات، علامتی یافت نشد. ✓ علامت تعشیر: یک دایره طلایی در متن مصحف که در میان آن، شماره آیه بر اساس حساب ابجد نوشته شده است و در حاشیه نیز یک شمسه منقش رسم شده که بعدها پاک شده است. ✓ نقط الاعجام: بیشتر حروف، فاقد نقطه بوده؛ ولی بعضی از حروف مانند «ن» نقطه‌دار هستند. ✓ علامت‌گذاری: نسخه فاقد هرگونه علامت چه به شیوه ابوالاسود و چه به شیوه خلیل بن احمد است. 📘 این نسخه معروف به #قرآن_آبی می‌باشد و علت این نام‌گذاری رنگ پوستی است که قرآن روی آن کتابت شده است. ویژگی دیگر، #مرکب طلاست که برای کتابت از آن استفاده شده و در نوع خود نیز کم‌نظیر است. ❇️ درباره خاستگاه جغرافیایی این نسخه نیز احتمالاتی وجود دارد برخی آن را متعلق به عراق دوره عباسی، برخی نیز متعلق به شمال آفریقا در دوره فاطمی می‌دانند؛ ولی به‌طور قطع نمی‌توان نتیجه گرفت و نیازمند بررسی بیشتری است. ✅ در حال حاضر حدود 130 برگ از این قرآن شناخته شده است که می‌توانید فهرست و ویژگی آنها را در اینجا ببینید. 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹