🔰 بر کرانه آیهها
3️⃣ #اشاره_روایی (بقره/9)
❇️ الرَّسولُ صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَآلِهٖ قیلَ لَه: وَکَیفَ یُخادِعُ اللهَ؟ قالَ: یَعمَلُ بِما اَمَرَ اللهُ بِهٖ ثُمَّ یُریدُ بِهٖ غَیرَه، فَاتَّقُوا اللهَ وَاجتَنِبُوا الرِّیاءَ فَاِنَّه شِرکٌ بِاللّٰهِ.
❇️ به پیامبر صلی الله علیه و آله عرض شد: چگونه کسی خدا را فریب میدهد؟ فرمودند: [در ظاهر] به فرمان خداوند عزوجل عمل میکند، اما در دل، نیتی به جز او دارد و قصدش چیز دیگری است. #تقوا پیشه کنید و از ریا بپرهیزید که #ریا شرک به خداوند است.
🔸منبع: بحارالانوار، ج69، ص295
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
4️⃣ #شرح_تفسیری_آیه
🔸 يُخـٰدِعونَ اللهَ وَالَّذينَ ءامَنوا وَما يَخدَعونَ اِلّآ اَنفُسَهُم وَما يَشعُرونَ (بقره/9)
(به خیالشان) خدا و کسانی را که ایمان آوردهاند، فریب میدهند؛ درحالی که فقط خویش را میفریبند و (خود) نمیفهمند.
✅ در صدر اسلام، پیامبر خدا و مسلمانان از طرف دو گروه تهدید میشدند؛ گروه نخست، کافران بودند، کسانی که دعوت پیامبر را آشکارا رد میکردند و برای نابودی اسلام، شمشیر کشیده بودند. گروه دوم، منافقان بودند، کسانی که اسلام را در ظاهر پذیرفته بودند اما در حقیقت هیچ اعتقادی به آن نداشتند و تمام همّ و غمّ آنها نابود کردن دین خدا بود.
✅ خداوند بارها و بارها مسلمانان را از خطر منافقان آگاه کرده است و در آیه 4 سوره منافقون به پیامبر درباره آنان فرموده است: «دشمنان واقعی، آنان هستند؛ بنابراین از آنها بپرهیز.» همین افراد، مسیر خلافت پیامبر را تغییر دادند و جانشین حقیقی آن حضرت یعنی علیابنابیطالب را کنار زدند، این درحالی بود که حدود دو ماه پیش از رحلت پیامبر اکرم «ص» بیش از صدهزار نفر از مسلمانان در #غدیر_خم با او بیعت کرده بودند.
✅ پیامبر گرامی اسلام: «من از منافق پنهانکار میترسم که به شما آسیب برساند؛ کسانی که به زیبایی سخن میگویند و سخنانی بر زبان میآورند که شما آن را سخنان خوب میدانید؛ ولی کارهایی میکنند که آن کارها را زشت میشمارید.»
🔸 منبع: قرآن حکیم (ویژه دانشآموزان)، ص3
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
5⃣ #نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/9)
💢 «یُخـٰدِعونَ»:
بر اساس نظر همه علمای رسمالمصحف و کاتبان مدینه، کوفه، بصره و شام، کتابت این کلمه با حذف الف بعد از حرف خاء، صحیح بوده و بر آن، اتفاق نظر دارند. بنا بر آنچه در کتاب «نثر المرجان في رسم نظم القرآن» که یکی از کتب مرجع در زمینۀ رسمالمصحف است نوشته شده، دلیل دیگر #حذف_الف در این کلمه و برخی کلمات مشابه در قرآن، #کوتاه و #سبُک کردن آنهاست.
✓ در شیوۀ علامتگذاری #مصری -همانطور که در آیات گذشته نیز توضیح داده شد- در کنار الف کوچک روی حرف خاء، حرکت #فتحه نیز نوشته شده است، همچنین بر روی حرف «ع»، حرکت #ضمه آمده است (یُخَـٰدِعُون).
✓ در شیوۀ علامتگذاری #هندی ، روی حرف خاء، فقط یک الف کوچک نوشته شده اما در حروف پایانی کلمه، هم روی حرف «ع»، حرکت #ضمه و هم روی حرف واو مدی، علامت #سکون گذاشته شده است (یُخـٰدِعُوْن).
✓ در ضبط #ترکی که رسمالمصحف را رعایت نکرده و خاء را با الف آورده است، مانند ضبط مصری قبل از الف، روی حرف خاء، حرکت #فتحه گذاشته شده، همچنین بر روی حرف «ع»، حرکت #ضمه آمده است (یُخَادِعُون).
✓ در ضبط #کم_علامت اما -همانطور که قبلا نیز گفته شد- از حرکت و علامت غیرضروری پرهیز شده است، بنا بر این در علامتگذاری این کلمه -بر مبنای آنچه در نگارش فارسی آموزش داده میشود- بر روی حرف خاء فقط یک #الف_کوچک (بدون حرکت همراه) قرار داده شده و بر روی حرف «ع» و «واو»، علامتی نوشته نشده است (یُخٰدِعون).
💢 «ءامَنوا»:
روز گذشته در توضیح کلمهٔ «ءَاَنذَرتَهُم» (بقره/6)، در خصوص #همزه بودن هر دو حرف ابتدای آن، مطالبی ارائه شد. اکنون در کلمۀ «ءامَنوا» هرچند از لحاظ شکل کلمه و نگارشی، ابتدای هر دو کلمه شبیه به هم هستند اما شرایط متفاوت است.
✓ #تفاوت دو حرف ابتدای این دو کلمه در آن است که در «ءامنوا» ابتدا #همزه آمده و سپس حرف #الف_مدی ، صدای کشیدۀ حرف همزه شده است، در حالی که در کلمۀ «ءَاَنذَرتَهُم» دو حرف #همزه با حرکت #فتحه آمده است که هیچکدام از آنها مدّی نیستند.
❓ شاید در اینجا این سؤال مطرح شود که «چرا در "ءانذرتهم" همزۀ دوم (ا) شبیه به همزۀ اول (ء) نوشته نشده و شبیه به الف است؟»
✅ پاسخ این است که علمای رسمالمصحف در مواضع استفهام (جملۀ سؤالی که در عربی با همزۀ مفتوح شروع میشود)، از نگارش دو بار از یک حرف در کنار هم خودداری نموده و در اینگونه کلمات، به نگارش یک همزه اکتفا کردهاند که در مصاحف مختلف، گاه همزۀ اول به صورت کوچک (رأسُ العَین) نوشته شده است و گاه همزۀ دوم.
✓ این رویه در کلمات مشابه در قرآن نیز دیده میشود، مانند: «ءَاَشفَقتُم»، «ءَاَنتُم»، «اَءِلـٰهٌ» یا «اَءُلقِیَ».
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بزرگداشت شیخ زین العابدین محلاتی با میزبانی یکصد استاد خوشنویسی کشور
❇️ بخوانید:
✅ برگزاری همایش شیخ زین العابدینمحلاتی در سالن فرهنگسرای اندیشه محلات.
✅ سخنرانی «استاد علیرضا بخشی» پیرامون «زین العابدین محلاتی»، بیانات استاد «محسن جدیدی» در خصوص «تاثیرات زین العابدین محلاتی در هنر ایران»، اشاره به موضوع «مقایسه و تطبیق خط نسخ دوره صفوی و دوره قاجار» توسط «استاد فرهاد نصیری شیرازی»، پرداختن به موضوع «ساختار کتابت نسخ ایرانی در شیوه زین العابدین محلاتی و زین العابدین اصفهانی اشرف الکتاب» توسط استاد «مصطفی یونسیان» و سخنرانی «استاد مجید سعید کافی» در خصوص «ارزشهای کتابت در خط نسخ زین العابدین محلاتی».
✅ برپایی نمایشگاه آثار شیخ زین العابدین محلاتی، شجره نامه و یک جلد قرآن کامل دست نویس ایشان.
✅ به نمایش گذاشته شدن آثار چهل هنرمند برتر خوشنویس کشور.
✅ کتابت آیات نورانی قرآن و ادعیه توسط خوشنویسان برتر خط نسخ و ثلث کشور.
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم:
👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🗓️ سهشنبه 17 مهر 1403
🔅 فی قُلوبِهِم مَرَضٌ فَزادَهُمُ اللهُ مَرَضًا وَلَهُم عَذابٌ اَليمٌ بِما كانوا يَكذِبونَ (بقره/10)
📝 فهرست نکات:
1️⃣ معرفی نسخه
2️⃣ نکات لغوی-ادبی
3️⃣ اشاره روایی
4️⃣ شرح تفسیری
🔰 بر کرانه آیهها
1️⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه دهم سوره مبارکه بقره)
نسخه حاضر که به شماره Minutoli296 در کتابخانه ایالتی برلین نگهداری میشود حاوی 21 پوستبرگه قرآنی است. 18 برگ نخست آن بیشتر سوره بقره را در بر گرفته و سه برگ آخر، بخشهایی از سورههای حجر، ابراهیم و نحل است.
این نسخه در 16 سطر در قطع افقی (بَیاضی) به خط #کوفی کتابت شده که بنا بر طبقهبندی فرانسوا دروش در کتاب سبک عباسی، در دسته B.II قرار میگیرد. این دسته از مصاحف معمولاً در ابتدای قرن دوم هجری کتابت شدهاند.
متن نسخه فاقد نقط الاعجام است و برای علامتگذاری از نظام #ابوالاسودی با بهرهگیری از نقطهگذاری قرمز استفاده شده است.
متن نسخه، حاوی نشانه پایان آیات (عدّ الآی) است. در پایان هر 10 آیه (تعشیر) دایرهای قرمزرنگ رسم شده و شماره آیه بر اساس حروف ابجد در میان آن نوشته شده است.
در برگ پایانی نسخه، عبارت کتبه «عثمان بن عفان» نوشته شده است.
این نسخه دارای اجزای دیگری نیز میباشد که بخشی از آن در کاخ گلستان به شماره 1041 و کاخموزه توپقاپی موجود است. برخی از برگهای این مصحف نیز درحراجهای کریستیز، بنهامز و ساتبیز، فروخته شده است.
جهت مطالعه بیشتر ویژگیهای نسخه و دیگر پارههای آن میتوانید به کتاب «قرآنهای کوفی در ایران و دیگر پارههای آن در جهان» صفحات 63 تا 80 مراجعه فرمایید.
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
2️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/10)
زادَ:
اضافه کرد، افزود: اين فعل، در اينجا دومفعولی است، «هُم» مفعول اول و «مرضًا» مفعول دوم است.
بِما کانوا يَکذِبونَ:
بهخاطر اينکه دروغ میگفتند، بهخاطر دروغگفتنشان
🔸منبع: #در_محضر_قرآن_کریم ، ج1، ص19
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
3️⃣ #اشاره_روایی (بقره/10)
❇️ اَلا وَاِنَّ مِنَ البَلاءِ الفاقَةَ، وَاَشَدُّ مِنَ الفاقَةِ مَرَضُ البَدَنِ، وَاَشَدُّ مِن مَرَضِ البَدَنِ مَرَضُ القَلبِ.
اَلا وَاِنَّ مِنَ النِّعَمِ سَعَةَ المالِ، وَاَفضَلُ مِن سَعَةِ المالِ صِحَّةُ البَدَنِ، وَاَفضَلُ مِن صِحَّةِ البَدَنِ تَقوَى القَلبِ.
❇️ آگاه باشید که یکی از #گرفتاریها ، تنگدستی است و سختتر از تنگدستی، بیماری جسمی است و سخت تر از بیماری جسم، بیماری دل و جان است.
بدانید که یکی از #نعمتها ، مال فراوان است و برتر از مال فراوان، سلامت جسم است و برتر از سلامت جسم، تقوای دل و جان است.
🔸منبع: نهج البلاغه، حکمت 388
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
4️⃣ #شرح_تفسیری_آیه
🔸 فی قُلوبِهِم مَرَضٌ فَزادَهُمُ اللهُ مَرَضًا (بقره/10)
در دلهایشان مرض (بزرگ شک و نفاق) وجود دارد؛ پس خدا (نیز) بر مرضشان افزود...
✅ منظور از #قلب در قرآن، حقیقت وجود انسان یعنی جان و روح اوست. از آیات قرآن فهمیده میشود که قلب و روح آدمی همچون جسم او دارای سه حالت سلامت، بیماری و مرگ است.
✅ در آیات 88 و 89 سوره شعرا در خصوص سلامت قلب آمده است: «قیامت، روزی است که مال و فرزند، سودی نمیبخشد، مگر کسی که با قلب سالم به نزد خداوند بیاید.» درباره بیماری قلب در آیه 10 سوره بقره میخوانیم: «در دلهایشان مرض (بزرگ شک و نفاق) وجود دارد.»
✅ همچنین مرگ قلب، موضوعی است که پروردگار متعال در آیه 36 سوره انعام از آن سخن گفته و میفرماید: «تنها کسانی به دعوت تو پاسخ مثبت میدهند که گوش شنوا دارند (ولی اینان مردگانند) و خداوند، مردهدلها را در قیامت زنده میکند.»
✅ بیماری دل، همان ورود شک و تردید در دل است؛ به گونهای که نور ایمان به خدا و نشانههای او را در دل از بین میبرد. هرچه این تردید بیشتر شود بیماری قلب بیشتر میشود. تا آنجا که این نور، خاموش میشود و قلب آدمی میمیرد.
🔸 منبع: قرآن حکیم (ویژه عموم مردم)، ص3
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🗓️ چهارشنبه 18 مهر 1403
🔅 وَاِذا لَقُوا الَّذينَ ءامَنوا قالوٓا ءامَنّا وَاِذا خَلَوا اِلیٰ شَيٰطينِهِم قالوٓا اِنّا مَعَكُم اِنَّما نَحنُ مُستَهزِءونَ (بقره/14)
📝 فهرست نکات:
1️⃣ معرفی نسخه
2️⃣ نکات لغوی-ادبی
3️⃣ اشاره روایی
4️⃣ شرح تفسیری
5️⃣ نکات نگارشی و علامتگذاری
🔰 بر کرانه آیهها
1️⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه چهاردهم سوره مبارکه بقره)
✅ این نسخه به شماره arabe353a در کتابخانه ملی فرانسه نگهداری میشود.
✓ در هر صفحه، 7 سطر روی پوست کتابت شده است.
✓ خط نسخه، #کوفی و بر اساس طبقهبندی فرانسوا دروش در دسته D قرار میگیرد و احتمالاً در اواخر سده دوم و اوایل سده سوم، کتابت آن صورت گرفته است.
✓ این نسخه در اصل، فاقد #نقط_الاعجام بوده ولی در دورانی متأخرتر، نقطهگذاری حروف انجام شده است. برای حرکات نیز بر طبق نظام #ابوالاسود ، نقاطی با رنگ قرمز وضع شده است.
✓ برای پایان آیات نیز از دایرهای طلایی که با نقاط سبز و قرمز، محاط شده استفاده کردهاند که به نظر میرسد وضع آن همزمان با کتابت نبوده است. برای اشاره به سایر قرائات نیز از نقاط سبزرنگ استفاده شده است.
✓ علامات مربوط به #تخمیس و #تعشیر در حاشیه مصحف و با استفاده از یک دایره رنگارنگ که در میان آن، کلمه «خمس» و «عشر» نوشته شده دیده میشود.
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
2️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/14)
لَقوا:
ببينند، ملاقات کنند.
خَلَوا اِلیٰ ...:
رفتند نزدِ ...، تنها شدند با ... .
شَيٰطينِهِم:
بزرگانِ شيطانصفتشان
🔸منبع: #در_محضر_قرآن_کریم ، ج1، ص19
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
3️⃣ #اشاره_روایی (بقره/14)
❇️ الباقِرُ عَلَیهِ السَّلامُ: «اِنَّما نَحنُ مُستَهـزِءونَ» اَی نَستَهزِئُ بِاَصحابِ مُحَمَّدٍ صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَ آلِه وَنَسخَرُ بِهِم فی قَولِنا آمَنّا.
❇️ امام باقر علیهالسلام: «اِنَّما نَحنُ مُستَهـزِءونَ» یعنی: ما یاران محمّد صلی الله علیه و آله را #استهزا میکنیم و با این سخنمان که میگوییم «ایمان آوردهایم»، آنها را مسخره میکنیم.
🔸منبع: نور الثقلین، ج1، ص35
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
4️⃣ #شرح_تفسیری_آیه
🔸 وَاِذا لَقُوا الَّذينَ ءامَنوا قالوٓا ءامَنّا وَ اِذا خَلَوا اِلیٰ شَيٰطينِهِم قالوٓا اِنّا مَعَكُم اِنَّما نَحنُ مُستَهزِءونَ (بقره/14)
هنگامی که با مؤمنان دیدار کنند، میگویند: «ایمان آوردیم»، و زمانی که با همدستان پلیدشان خلوت کنند، میگویند: «ما با شماییم (و) فقط (آنان را با اظهار ایمان) مسخره میکنیم.»
✅ تماس و ارتباط #منافقان با مؤمنان، آشكار و علنى است ولى تماس آنان با كفّار، سرّى و محرمانه، در نهان و خلوت صورت مىگيرد. این بدین معناست که منافقان گرچه اظهار ایمان برای مسلمانان دارند ولی در واقع از عوامل نفوذی کفار هستند.
✅ علامه طباطبایی (ره) در خصوص معنای «شیاطین» در آیه شریفه میگوید: #شيطان به معناى موجودى سراپا شرّ است، و به همين جهت، ابليس را شيطان ناميدهاند.
همچنین امام باقر علیهالسلام در بیان مصادیق شیاطین میفرمایند: «منظور از شیاطین، رؤسای کافر یا یهودیان فرماندهنده یا کاهنان هستند.»
🔸منبع: قرآن حکیم (خلاصه مجمع البیان)، ص3؛ المیزان، ج1، ص55؛ تفسیرنور، ج1، ص66
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
5️⃣ #نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/14)
✴️ از موارد جالبی که در این آیه وجود دارد آمدن همزمان سه کلمه شبیه به هم در یک آیه است. کلمات «لَقُوا»، «قالوا» و «خَلَوا» که در هر سه کلمه، حروف پایانی کاملا شبیه به هم هستند اما در علامتگذاری و قرائت، با یکدیگر تفاوت دارند.
💢 «لَقُوا»:
در این کلمه، حرف «قاف» با حرکت ضمه بلافاصله به حرف لام مشدد در کلمۀ بعدی (الّذین) چسبیده و قرائت میشود. پیرو آنچه در گذشته گفته شد -مبنی بر اینکه در شیوۀ کمعلامت، الف بعد از فتحه، ناخواناست-؛ اکنون در تکمیل این قاعده گفته میشود که در شیوۀ ضبط #کم_علامت بهطور کلی «الف بعد از هر حرکت کوتاهی ناخواناست». در این ترکیب نیز در اتصال دو کلمه «لَقُوا» و «الّذین» به دو قاعدهٔ زیر توجه فرمایید:
✓ 1- واو بعد از ضمه، ناخواناست.
✓ 2- هر یک از حروف «و ، ا ، ل ، ی» که حرکتی نداشته باشند قبل از تشدید ناخوانا هستند.
البته قاعدهٔ دوم صرفاً مخصوص شیوهٔ کمعلامت نیست؛ بلکه در همهٔ شیوههای علامتگذاری، این قاعده منطبق است.
همچنین در این خصوص یک قاعدهٔ کلی دیگر نیز حاکم است که علاوه بر قاعدهٔ دوم، همواره بر اتصال بین کلمات جاری است و آن اینکه: «الفِ بدون حرکت -یکی باشد یا دوتا-، بعد از هر حرکتی ناخواناست».
❓ شُبهه:
برخی بر این ادعا هستند که بر اساس منطق علامتگذاریِ شیوۀ کمعلامت، در کلماتی از این دست مانند: «لَقُوا»، «قالوا»، «خَلَوا»، «کانوا»، «قتلوا»، «توبوا» که منتهی به «الف بعد از واو آخر کلمه» هستند از آنجا که حروف ناخوانا بدون علامت هستند و علامت سکون در این شیوه وجود ندارد، لذا نوآموزان در قرائت این کلمات، دچار تشکیک شده و برخی، الف آخر این کلمات را خوانا فرض نموده و بهصورت الف مدی با واو تلفظ میکنند (وا).
✅ پاسخ این شُبهه این است:
اولا همانطور که قبلا نیز اشاره شد الف بعد از واو آخر کلمه، همواره ناخواناست (بهجز یک استثنا).
ثانیا برای دستیابی به حد اکثر نتیجه از این شیوۀ علامتگذاری، لزوما میبایست هر دو بُعد #عملی (مهارتمحوری) و بُعد تئوری و قاعدهگویی را با هم ببینیم. از طرفی، قرائت اشتباه مورد ادعا، درصد بسیار اندکی از نوآموزان را شامل میشود که آن هم به دلیل نوع علامتگذاری نیست بلکه ارتباط کم این افراد با قرائت قرآن، مؤثرترین عامل این اشتباه است. از طرفی دیگر، برای معدود افرادی که دچار چنین اشتباهی بشوند هم قاعدۀ بالا راهگشا و برطرفکنندۀ اشکال خواهد بود.
با این همه، علاوه بر نکاتی که ذکر شد، مرکز طبع و نشر قرآن بهعنوان ابداعکنندۀ این شیوۀ علامتگذاری، برای افراد نوآموز، مصاحفی را بهعنوان مصاحف آموزشی چاپ و منتشر کرده است که در این مصاحف، تمامی حروف ناخوانا با رنگی متمایز و گاه کمرنگتر از خط، نوشته شده است تا نوآموزان با نخواندن حروف رنگی یا کمرنگ، موفق به قرائتی سالم و بینقص شوند.
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🎥 اهمیت تلاوت روزانه قرآن در بیانات حکیم انقلاب
🔰 هیچکس نباید پیدا بشود که یک روز بر او بگذرد و آیاتی از قرآن را تلاوت نکند...
#کلیپ_ویدیو
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🗓️ شنبه 21 مهر 1403
🔅 اؘللهُ يَستَهزِئُ بِهِم وَيَمُدُّهُم فی طُغيانِهِم يَعمَهونَ (بقره/15)
📝 فهرست نکات:
1️⃣ معرفی نسخه
2️⃣ نکات لغوی-ادبی
3️⃣ اشاره روایی
4️⃣ شرح تفسیری
5️⃣ نکات نگارشی و علامتگذاری
🔰 بر کرانه آیهها
1️⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه پانزدهم سوره مبارکه بقره)
✅ این نسخه که به شماره Is_1431 در کتابخانه چستربیتی شهر دوبلین ایرلند نگهداری میشود یکی از مهمترین نسخههای قرآنی در جهان به شمار میرود. برخی از مهمترین ویژگیهای این قرآن عبارتند از:
✓ 1- بر اساس نوشته پایانی مصحف، کاتب نسخه، علی بن هلال معروف به #ابن_بَوّاب است که آن را همزمان با حکومت آلبویه در سال 391 ه.ق در شهر بغداد کتابت کرده است.
✓ 2- نسخه در 286 برگه به ابعاد 13.5 در 17.5 سانتیمتر کتابت شده است.
✓ 3- خط نسخه به اعتقاد برخی، از قدیمیترین نمونههای خط #نسخ است، هر چند به #ریحان و #محقق هم شبیه است و تا حدودی رگههای #ثلث نیز در آن دیده میشود.
✓ 4- نقطهگذاری حروف (نقط الاعجام) به طور کامل انجام شده است و حتی برای برخی از حروف که امروزه نقطه استفاده نمیشود نیز نقطه وضع شده است؛ مثلاً حرف سین، سه نقطه در زیر و حرف دال و راء هم یک نقطه در زیر دارند.
✓ 5- این نسخه جزء قدیمیترین نسخههایی است که برای نشان دادن حرکات از علائم خلیل بن احمد فراهیدی (ــَــِـــُــــْــــّ) استفاده کرده است.
✓ 6- قرائت نسخه بر اساس قرائت قاری بصره، ابو عمرو بصری، یکی از قراء هفتگانه است.
✓ 7- برای #تخمیس (جداسازی ۵ آیه) از علامت «هاء» و برای #تعشیر از حروف ابجد استفاده شده است.
✓ 8- این نسخه از معدود نسخههای کهن است که قواعد رسمالمصحف در آن بسیار کم رعایت شده و رسم بسیاری از کلمات، مطابق رسم قیاسی صورت گرفته است.
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
2️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/15)
الله يستهزئ:
الله خودش مسخره میکند: «استَهزَاَ به: سَخِرَ». مقدم شدن «الله» بر فعل، #تأکيد يا #حصر را میرساند.
يمدّهم:
[طغيان] آنها را افزايش میدهد يا آنها را میکشاند.
يعمهون:
در حالی که متحير و سرگردانند.
🔸منبع: #در_محضر_قرآن_کریم ، ج1، ص19
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
3️⃣ #اشاره_روایی (بقره/15)
❇️ الرِّضا عَلَیهِ السَّلامُ: اِنَّ اللّٰهَ عَزَّوَجَلَّ لایَسخَرُ وَلایَستَهزِئُ وَلایَمکُرُ وَلایُخادِعُ وَلٰکِنَّه عَزَّوَجَلَّ یُجازیهِم جَزاءَ السُّخرِیَّةِ وَجَزاءَ الِاستِهزاءِ وَجَزاءَ المَکرِ وَالخَدیعَةِ، تَعالَی اللهُ عَمّا یَقولُ الظّالِمونَ عُلُوًّا کَبیرًا.
❇️ امام رضا علیهالسلام: همانا خداوند عزّوجلّ #مسخره ، #استهزا ، #مکر و #خدعه نمیکند بلکه تمسخر، استهزا، مکر و نیرنگ آن منافقین را #جزا میدهد. [اوصاف] خداوند از آنچه که ستمگران میگویند، بسیار والاتر است.
🔸منبع: توحید صدوق، ص163
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
4️⃣ #شرح_تفسیری_آیه
🔸 اؘللهُ يَستَهزِئُ بِهِم وَيَمُدُّهُم فی طُغيانِهِم يَعمَهونَ (بقره/15)
(اما این) خداست که (با از کار انداختن درک و فهمشان) آنان را مسخره میکند و در حالی که سرگرداناند، درطغیانشان غوطهور میکند.
❇️ در معناى اينكه خدا منافقان را مسخره میکند، وجوه زیر گفته شده است:
✅ 1- خداوند به آنان نعمت میدهد و آنها تصور میكنند كه اين نعمت، پاداش رفتار و كردار صحيح آنان است در حالى كه فقط به اين منظور، خدا به آنان نعمت میدهد كه همچنان در عمل زشت و گناه خود بمانند و ادامه دهند و در نتيجه به عذاب و بدبختى كه نتيجه عمل خودشان است گرفتار شوند و از اين جهت به اين نعمت دادن، #استهزا گفته شده است كه ظاهر آن، نعمت و نيكى است ولى در واقع، كشاندن آنان است به هلاكت و عذابى كه با اعمال زشت خود مستحق آن شده بودند.
✅ 2- باتوجه به اینکه منافقان در دنیا اظهار ايمان میكردند خداوند آنان را از نظر احكام شرعى مانند ارث، نكاح، دفن و احكام مشابه آنها در رديف مسلمانان قرار داده است ولى بهعلت نفاق و كفر درونى در آخرت مانند كفار، عذابشان خواهد كرد و اين دو نوع روش در دنيا و آخرت بهمنزله استهزاء آنان است.
✅ 3- كيفرهاى الهى، متناسب با گناهان است؛ چون آنها مؤمنان را مسخره میکردند (اِنَّما نَحنُ مُستَهزِءونَ) خدا نیز آنان را مسخره خواهد کرد (اؘللهُ يَستَهزِئُ بِهِم)؛ مانند تكبّر داشتن در مقابل شخص متكبّر.
🔸 منابع: مجمعالبیان، ج1، ص141؛ قرآن حکیم (خلاصه مجمعالبیان)، ص3؛ تفسیر نور، ج1، ص63
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
5️⃣ #نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/15)
💢 «یَستَهزِئُ»:
یکی از حروفی که در خط قرآن، #گاهی ناخواناست حرف «یاء» است و یکی از مواضعی که حرف یاء، ناخوانا میشود هنگامی است که در زیر همزه (رأسالعین) بهعنوان پایه قرار میگیرد. البته گاهی این حرف یاء، به شکل دندانۀ بدون نقطه نیز در این موقعیت قرار میگیرد (ىـ) که در مطالب آتی دربارهٔ آن خواهیم گفت.
❓اما چرا یاء؟ ... دلیل انتخاب این حرف برای پایۀ همزه چیست و چرا الف یا واو برای پایۀ همزه انتخاب نشدهاند؟
✅ بر اساس آنچه در منابع رسمالمصحف در خصوص «یَستَهزِئُ» و کلماتی نظیر آن آمده است؛ هنگامیکه کلمه به همزه ختم شود و حرکت حرف قبل از آن، یکی از حرکات کوتاه باشد، پایۀ همزه، یکی از حروف ناخوانا (و ، ا ، ی) متناسب با حرکت حرف قبل از همزه (نه حرکت خودِ همزه)، نوشته میشود، یعنی:
✓ اگر حرکت حرف قبل از همزه، #ضمه باشد حرف #واو
✓ اگر #فتحه باشد حرف #الف ،
✓ اگر #کسره باشد حرف #یاء ،
بهعنوان پایۀ همزه نگاشته میشود. البته این قاعده برای برخی لغات، نکات دیگری هم دارد که در مطالب بعدی در مواجهه با آن کلمات توضیح داده خواهد شد.
🟥 به پایۀ همزه و حرکت قبل از آن در کلمات زیر توجه فرمایید:
«بَدَأَ» «سَبَإٍ»: با پایهٔ الف به دلیل #فتحه قبل از همزه
«اللُّؤلُؤُ»: با پایهٔ واو به دلیل #ضمه قبل از همزه
«قُرِئَ»: با پایهٔ یاء به دلیل #کسره قبل از همزه
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🗓️ یکشنبه 22 مهر 1403
🔅 يَكادُ البَرقُ يَخطَفُ اَبصارَهُم كُلَّمآ اَضآءَ لَهُم مَشَوا فيهِ وَاِذآ اَظلَمَ عَلَيهِم قاموا وَلَو شآءَ اللهُ لَذَهَبَ بِسَمعِهِم وَاَبصارِهِم اِنَّ اللهَ عَلیٰ كُلِّ شَیءٍ قَديرٌ (بقره/20)
📝 فهرست نکات:
1️⃣ معرفی نسخه
2️⃣ نکات لغوی-ادبی
3️⃣ اشاره روایی
4️⃣ شرح تفسیری
5️⃣ نکات نگارشی و علامتگذاری
🔰 بر کرانه آیهها
1⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه بیستم سوره مبارکه بقره)
❇️ ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، بعدازظهر روز دوشنبه، دوم آذر 1394 هجری شمسی مصادف با 22 نوامبر 2015 میلادی، با رهبر معظم انقلاب اسلامی دیدار و چاپ نفیسی از یک قرآن تاریخی را به ایشان اهدا کرد.
✅ مصحف اهدایی، در ۹۷ برگ، به خط #حجازی نوشته شده است. این مصحف که از چند نسخه پراکنده در شهرهای سنپترزبورگ، کتهلنگر، بخارا و تاشکند گردآوری شده است، حدود نیمی از آیات قرآن را پوشش میدهد.
مصحف مزبور در طول تاریخ بهعنوان یکی از مصاحف عثمان شناخته میشده است. نتایج آزمایشات رادیوکربن، این نسخه را با اطمینان 65.4 درصد، متعلق به سالهای 158 تا 385 هجری میداند.
همچنین مطالعات خطشناسیِ انجامشده بر روی این نسخه، تاریخ نگارش آن را به اواخر قرن دوم هجری میرساند که تا حدی با آزمایشات رادیوکربن، همخوانی دارد.
❇ مصحف #سن_پترزبورگ در طول تاریخ، دستکم دو یا سه بار بازخوانی و ویرایش شده است. کلمات مصحف سنپترزبورگ در مقایسه با قواعد رسمالخطی که شیخین (ابوعمرو عثمان بن سعید دانی و ابو داود سلیمان بن نجاح) در دو کتاب «#المقنع» و «#مختصر_التبیین» بیان کردهاند، به چهار دسته کلی تقسیم میشود:
✓ ۱- کلماتی که با نقلهای شیخین همخوانی دارد: 55%
✓ ۲- کلماتی که تنها با نقلهای ابوعمرو همخوانی دارد: 1.5%
✓ ۳- کلماتی که تنها با نقلهای ابو داود همخوانی دارد: 13.5%
✓ ۴- کلماتی که با نقلهای شیخین همخوانی ندارد 30%
❇ مصحف سنپترزبورگ از حیث قرائات، مانند اکثر مصاحف قرآنی کهن، طبق یک قرائت خاص نوشته نشده است؛ با این حال، این مصحف در میان قرّاء مناطق مختلف اسلامی، بیشترین مطابقت را با قرائت قاریان مدینه (نافع و ابوجعفر) و سپس شام (ابنعامر) دارد.
❇ عدّ بهکاررفته در این مصحف، بهطور کامل، بر اساس هیچیک از مذاهب عدد مشهور نیست، هر سورهای با یک یا چند مذهب همخوانی دارد و در برخی موارد نیز با هیچ کدام از آنها تطابق ندارد.
جهت مطالعه بیشتر ویژگیهای این نسخه میتوانید به کتاب «ویژگیهای مصحف اهدایی رئیس جمهور روسیه به رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران» چاپ مرکز طبع و نشر قرآن کریم مراجعه فرمایید.
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹