📌 مروری بر اندیشه‌های سیاسی فیرحی و طباطبایی
#گزیده_یادداشت
🔺 در اولین سالگرد درگذشت داود #فیرحی، سلسله یادداشت‌هایی از #سید_جواد_طباطبایی در کانال تلگرامی وی انتشار یافت که در تداوم لحن تند و عتاب‌آلود طباطبایی، حاوی انتقادها و اتهام‌زنی‌هایی به فیرحی بود.
🔻پیش از آن نیز کتابی با عنوان «#سکولاریسم_پنهان» از سوی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی در نقد اندیشه‌های حجت‌الاسلام والمسلمین داود فیرحی انتشار یافته بود.
🔹 #مواجهه_انتقادی، تند و گاه عاری از اخلاق حرفه‌ای با اندیشه داود فیرحی، از دو سوی ناهمگون -که یکی او را نماد عبور از فقه و نیل به #سکولاریسم تلقی می‌کند و دیگری به‌دلیل برافراشتن پرچم فقه سیاسی در برابر #فلسفه_سیاسی به نقد وی می‌نشیند- بهانه‌ای است برای بررسی سیر تطور تضاد اندیشه‌ورزی میان این دو اندیشمند.
▫️ دکتر سید جواد طباطبایی از چهره‌های مشهور اندیشه سیاسی در ایران معاصر است که با نظریه «ایرانشهری» شناخته می‌شود و در سال ۱۳۷۳ بی‌آنکه به استخدام رسمی #دانشگاه_تهران درآید، وادار به ترک همکاری شد. طباطبایی در همین سال کتاب مهم و اثرگذار خود، «زوال اندیشه سیاسی در ایران» را به دست چاپ سپرد.
- وی تاریخ ایران را در دو دوره «قدیم» و «جدید» مطالعه می‌کند و ...
طباطبایی ایده محوری فلسفه سیاسی خود را از دوره باستان تاریخ ایران وام می‌گیرد و آن را «اندیشه #ایرانشهری» می‌خواند و بر آن است که این مفهوم حاوی سه اصل بنیادین است: ۱. پادشاه مقتدر، غیرمطلقه و دادگر، ۲. خردورزی، و ۳. فره ایزدی (مشروعیت الهی)
▫️ حجت‌الاسلام والمسلمین داود فیرحی استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران بود که در سال ۱۳۹۹ پس از دوره کوتاه ابتلا به بیماری #کرونا درگذشت.
- اصلی‌ترین دغدغه حجت‌الاسلام والمسلمین فیرحی، نزدیک ساختن دین و زندگی با بهره‌گیری از #فقه_سیاسی بود؛ چرا که به‌باور وی، از میان دانش‌های دینی، فلسفه سیاسی عملاً جایگاه خود را از دست داده و تنها دانش فقه است که می‌تواند متکفل نظم و حفظ #نظم_عمومی زندگی باشد و راهبری جامعه را به عهده گیرد.
🔹 حجت‌الاسلام والمسلمین فیرحی بر خلاف رویکرد فلسفی طباطبایی، با اتخاذ موضعی #عملگرایانه و غیرفلسفی، و با پذیرفتن آنکه فلسفه سیاسی جایگاهی در دانش‌های امروز مسلمانان ندارد، دغدغه‌های اصلاحی مورد نظر خود در #شیوه_حکومتداری را نه با اتکا به اندیشه فلسفی و فلسفه سیاسی، بلکه با استفاده از فقه سیاسی دنبال می‌نمود.
🔹 وجه اصلی #درگیری_معرفتی و تفاوت دکتر طباطبایی و حجت‌الاسلام والمسلمین فیرحی آن است که یکی پروژه فکری خود را در اتصال #امر_دینی به #امر_مدرن پیگیری می‌کند و دیگری به‌دنبال ایجاد پیوند میان امر باستانی و امر مدرن، و از سوی دیگر تحدید امر دینی است.
🔺 مجادله نابرابر میان حجت‌الاسلام والمسلمین داود فیرحی و دکتر سید جواد طباطبایی، گرچه ممکن است در نگاه اول به سود کسانی باشد که فیرحی و رویکرد وی را در راستای سکولاریسم و بر خلاف چشم‌اندازهای #نظریه_ولایت_مطلقه فقیه تلقی می‌کنند، اما با دیدی وسیع‌تر و دوراندیشانه‌تر باید دریافت که فیرحی همچنان فقه را واجد توانایی #اداره_جامعه می‌پنداشت و اعراض از آن را نادرست می‌شمرد.
☑️ انتشار آثاری مانند «سکولاریسم پنهان» از سوی مراکز حوزوی، نشانگر وجود دغدغه‌های جدی در باب جلوگیری از گسترش سکولاریسم در حوزه‌های علمیه و ساختار اداره کشور است، اما می‌تواند در بلندمدت به عاملی در تشدید سکولاریسم تبدیل شود؛ چرا که مواجهه‌های اینچنینی به‌تدریج فضای علمی را با تنش و عدم اطمینان همراه می‌سازد و به‌تدریج مانع از تولید علم شده و فقه سیاسی را با چالش مواجه می‌سازد.
☑️ حجت‌الاسلام والمسلمین داود فیرحی از نگاه دکتر سید جواد طباطبایی، نماد وارد ساختن فقه به عرصه #حکومت_داری است و وجه اصلی مخالفت طباطبایی با فیرحی را می‌توان همین امر دانست. با چنین نگاهی لازم است نهادها و مؤسسات حوزوی به تبیین تلاش‌ها و رویکردهای حجت‌الاسلام والمسلمین داود فیرحی پرداخته و به‌عنوان پژوهشگری پرکار، در معرفی آثار و اندیشه‌های وی بکوشند و کفه #فقه_سیاسی را در برابر اندیشه‌های رقیب و از جمله ایده ایرانشهری سنگین‌تر سازند.
✔️ متن کامل یادداشت را در لینک زیر بخوانید: https://m-ph.ir/morori-bar-andishehaye-siyasi-feirahi-tabatabai/
🖋 به قلم #حسن_اجرایی، دانش‌آموخته حوزه علمیه قم و کارشناس ارشد فلسفه دین
🆔 @piramoonhawzah
📌 بودجه دولتی حوزه؛ آمار و ارقام
🔹 اظهارنظرهای پراکنده و گسترده‌ای درباره مقدار #بودجه_نهادهای_فرهنگی، به‌ویژه نهادهای دینی وجود دارد و عده‌ای این مسئله را مقدمه‌ای برای بیان موضوع #کارآمدی و یا #ناکارآمدی نهادهای فرهنگی-دینی از جمله حوزه‌های علمیه قرار می‌دهند.
🔹در این یادداشت برآنیم آمار دقیق بودجه نهادهای فرهنگی و مقایسه آن با سایر بخش‌ها، مقایسه سهم نهادهای حوزوی با سایر بخش‌ها، و مقایسه #بودجه_حوزه_علمیه_قم با دانشگاه‌های مطرح کشور بپردازیم تا تصور دقیق‌تری از بودجه‌ای که به حوزه تخصیص می‌یابد شکل گیرد.
🔸از سال ۱۳۶۰ تا ۱۳۹۹ بودجه یا اعتبارات فرهنگی از روندی روبه#رشد برخوردار بوده اما نسبت بودجه فرهنگی از سطحی مشخص فراتر نرفته و همواره میان ۱ تا ۴ درصد در نوسان بوده، به‌گونه‌ای که کمترین آن ۱.۲۶ درصد در سال ۱۳۶۰ و بیشترین آن ۳.۶ درصد در سال ۱۳۹۱ بوده است.
🔸 در سال ۱۴۰۱ بودجه نهادهای فرهنگی تنها به ۹ دستگاه به‌عنوان دستگاه‌های اصلی متولی فرهنگ کشور پرداخت می‌گردد. در واقع به‌نوعی #نهادهای_فرهنگی در دریافت بودجه در ۹ نهاد فرهنگی ادغام شده‌اند.
🔹 سه وزارتخانه #فرهنگ_و_ارشاد_اسلامی، #میراث_فرهنگی، #صنایع_دستی_و_گردشگری و #وزارت_ورزش_و_جوانان، همچنین #سازمان_صدا_و_سیما، #سازمان_تبلیغات_اسلامی، #شورای_عالی_انقلاب_فرهنگی، #شورای_عالی_حوزه‌های_علمیه، #شورای_برنامه‌ریزی_مدیریت_حوزه‌های_علمیه_خراسان و #شورای_سیاستگذاری_حوزه‌های_علمیه_خواهران نیز به‌عنوان دستگاه‌های اصلی شناسایی شدند.
🔸مقایسه بودجه فرهنگی #ایران با سایر کشورها
آمارها نشان می‌دهد رقم بودجه فرهنگی کشور در سال ۲۰۱۹ با لحاظ شاخص برابری #قدرت_خرید، ایران در مقایسه با #ژاپن، #کره_جنوبی، #ترکیه، #آلمان، #امریکا، #چین، #روسیه و #رژیم_صهیونیستی کمترین میزان هزینه‌کرد در موضوعات فرهنگی را دارد.
🔹 سازمان تبلیغات اسلامی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، عیال‌وارترین نهادهای فرهنگی در #لایحه_بودجه سال ۱۴۰۱ هستند؛ به‌بیان دیگر، مجموع بودجه تعریف شده برای این دو نهاد در سال آینده میان ۳۷ نهاد تقسیم خواهد شد.
این بدان معنا است که رقم ۱۵۳۴ میلیارد تومان اعتباری که برای سازمان تبلیغات اسلامی منظور شده، باید میان ۲۰ نهاد مختلف توزیع شود که یکی از آنها سازمان تبلیغات اسلامی است و این سازمان در هزینه‌کرد این میزان بودجه، ۱۹ شریک دیگر هم دارد.
🔺 حداقل سرانه آموزشی در #دانشگاه_دولتی ۱۴ میلیون تومان است، در حالی که آن دانشگاه دارای پراکندگی واحد در کشور نیز نیست و طبیعتاً هزینه سربار پراکندگی نیز ندارد، اما این سرانه در بودجه حوزه بر اساس مثلاً پیشنهاد در لایحه بودجه، نزدیک ۶ میلیون تومان است که در صورت بررسی بر اساس تخصیص دریافتی، کمتر از ۴ میلیون تومان می‌شود.
🔻نگاهی به بودجه #دانشگاه‌های_بزرگ و اصلی کشور نشان می‌دهد که ارقام بودجه نهادهای دینی چندان هم نجومی و زیاد به نظر نمی‌رسد. امسال #دانشگاه_تهران با بودجه ۶۸۸میلیاردی بالاترین میزان بودجه را به خود اختصاص داده است.
▫️ مثلاً بودجه حوزه‌های علمیه خواهران با تمام مدارس علمیه فعال در سراسر کشور، یک‌سوم #دانشگاه_الزهرای_تهران است.
▫️ یا بودجه #جامعة_المصطفی با بیش از ۵۰ هزار دانش‌پژوه غیرایرانی و نتایج آن در آشنایی بیش از ۳۰۰ هزار غیرایرانی با #فرهنگ_و_ادبیات_فارسی، تنها یک‌بیستم بودجه دانشگاه تهران با ۴۰ هزار دانشجو است.
🔺 برخی بودجه «#مرکز_خدمات_حوزه‌های_علمیه» را با بودجه «اورژانس» مقایسه می‌کنند، یا بودجه #سازمان_تبلیغات با #آموزش_و_پرورش مقایسه می‌شود که حساسیت کافی برانگیخته شود.
معنای ضمنی این مقایسه این است که مردم عزیز ایران! اگر سال بعد #آمبولانس دیر به بیمار شما رسید، به مرکز خدمات حوزه‌های علمیه مراجعه و روحانیان را مؤاخذه کنید!
✅ راهکارهایی برای کاهش حساسیت‌ها درباره دریافت بودجه حوزه‌های علمیه
1️⃣ ضرورت #شفافیت در مقدار تخصیص بودجه و هزینه‌ها و اعلام آن در رسانه‌ها
2️⃣ اعلام #دستاوردهای_سالیانه حوزه‌های علمیه در طول سال و مقایسه آن با گذشته
3️⃣ اعلام برنامه‌های آینده با هدف مشخص کردن محل‌های مصارف بودجه
✔️ متن کامل یادداشت را در لینک زیر بخوانید: https://m-ph.ir/bodje-dolate-howzah-amar-argham//
🖋 به قلم #حسین_قاسمی_فرد، دانش‌آموخته حوزه علمیه قم و کارشناس ارشد فقه سیاسی
🆔 @piramoonhawzah