#پرسش_و_پاسخ_ديني
⁉️ايا دين، #بهتان زدن به مخالفان را مجاز كرده است؟ آيا حديث #باهتوهم صحيح است؟ مراد از #مباهته چيست؟
🛑:قسمت اول
⭕️پيرو انتشار كليپي مبني برمجاز بودن تهمت زدن به مخالفان فكري ازجمله ولايت فقيه و نيز سابقه ان و ريشه دار بودن اين انديشه غلط در ذهن بسياري از علماي متاخر، در چند قسمت به اين موضوع خواهيم پرداخت.
🔻🔻"برخی از متفکران اسلامی، با نگاه آسیب شناسانه به وضع اخلاق در جامعه ما، متوجه این بیماری خطرناک شده اند که در نزد بسیاری از متدیّنان، «تهمت و افترا زدن» به مخالفان، جایز شمرده می شود و چنین استدلال می کنند که با تهمت باید آبرو و حیثیت آنها را از بین برد تا کسی به آنها اعتماد نکند و تحت تأثیر ضلالت و گمراهی شان قرار نگیرد.
شرایط اجتماعی امروز، ما را با این سؤال مواجه می سازد که قضیه از چه قرار است؟ این توهّم که «به مخالفان هر دروغی را میتوان نسبت داد» چه ریشه ای دارد؟ عواقب و پیامدهای آن چیست ؟ این سخن از «کجا» آمده و ما را به «کجا» می برد؟ …
1⃣- دستور #مباهته
روایتی از رسول اکرم (ص) نقل شده که حضرت، وظیفه امت را در مقابل « #اهل_بدعت» بیان فرموده و دستور داده اند که از آنان برائت جسته، عیب ها و ایراداتشان را بازگو کنید و آنان را «مبهوت» سازید تا برای تباه کردن ِ اسلام، طمع نکنند:«إذا رأیتم اهل الریب و البدع من بعدی فأظهروا البرائه منهم … و باهتوهم کی لایطعموا فی الفساد فی الاسلام و یحذّرهم الناس[۲]».
🔹واژه «باهتوهم» از ماده «بهت» به معنی «مبهوت ساختن» است، یعنی به قدری با قوّت با آنان بحث کنید و دلیل محکم و قاطع ارائه کنید، که اهل بدعت را «متحیّر و مبهوت» ساخته و از پاسخ دادن ناتوان کنید. چه اینکه حضرت ابراهیم هم، چنان منطقی و مستحکم با کافر بت پرست احتجاج کرد که او را #مبهوت نمود: «فبهت الذی کفر[۳]».
منابع اصیل لغت عرب، همین معنا را برای این ریشه ذکر کرده اند، مثلا جوهری در صحاح می گوید: «بهته بهتًا أخذه بغته و بهت الرجل إذا دهش و تحیّر»، و فیّومی در مصباح می گوید: «بهت: دهش و تحیّر». زمخشری در اساس البلاغه می گوید که بهت و باهت (ثلاثی مجرد و مزید) تفاوتی ندارد: «بهته بکذا و باهته به». ابن فارس هم در معجم مقاییس اللغه آورده است که اصل این ماده به همان معنی «حیرت »، و « #بهتان» به معنی دروغ است: «الباء و الهاء و التاء اصل واحد و هو کالدهش و الحیره، یقال: بهت الرجل یبهت بهتا و البیهته: الحیره، فأمّا البهتان فالکذب».
👈بهر حال از نظر لغت، دلیلی وجود ندارد که «باهتوهم» را به « #تهمتزدن و #افترابستن و نسبت دروغ دادن» معنی کنیم و نتیجه بگیریم که رسول خدا اجازه داده است تا برای کوبیدن و ضایع کردن افراد منحرف، هر دروغی به آنها ببندیم و هر نسبت خلافی به آنها بدهیم!"
💫ادامه دارد
🖌تهمت در خدمت ديانت،محمد سروش محلاتي
http://quranpuyan.com/yaf_postst5621_y-dyn--bhtn-zdn-bh-mkhlfn-r-mjz-krdh-st--y-Hdyth-bhtwhm-SHyH-st.aspx
کانالِ قرآنپویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دين
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━┛
#پرسش_و_پاسخ_ديني
⁉️ايا دين، #بهتان زدن به مخالفان را مجاز كرده است؟ آيا حديث #باهتوهم صحيح است؟ مراد از ان چيست؟
⭕️پيرو انتشار كليپي مبني برمجاز بودن تهمت زدن به مخالفان فكري ازجمله ولايت فقيه و نيز سابقه ان و ريشه دار بودن اين انديشه غلط در ذهن بسياري از علماي متاخر، در چند قسمت به اين موضوع خواهيم پرداخت.
🛑قسمت سوم:
4⃣- رواج تفكر خطرناك #مصلحت_تهمت در فقه شيعه
🔻متاسفانه از قرن سیزدهم، نقطه سیاهی بر دفتر فقه شیعه نقش بست و نظریه «به #اهل_بدعت « #تهمت» بزنید تا آنها را از میدان بدر کنید»، در فقه پدیدار شد.
این نظریه ابتدا به شکل احتمال مطرح شد که «باهتوهم» می تواند به معنی «تهمت زدن» باشد و سپس در تایید این احتمال گفته شد که: چه مانعی دارد که تهمت زدن به آنها به خاطر «مصلحت» جایز باشد، و چه مصلحتی بالاتر از آنکه با تهمت زدن – مثل آنکه فلانی دزد است، ویا کافر شده، و یا اهل زنا و لواط است- او را مفتضح و بی آبرو ساخته تا مردم از او فاصله بگیرند و دینشان حفظ شود؟
با این تهمت، هر چند یک نفر بی آبرو می شود، ولی دین و ایمان جامعه سالم می ماند!!« ویحتمل ابقائه علی ظاهره بتجویز الکذب علیهم لاجل المصلحه، فانّ مصلحه تنفیر الخلق عنهم أقوی من مفسده الکذب».
در این روند، ابتدا «یک احتمال» مطرح شد ولی «خلاف ظاهر» تلقّی گردید، ولی بعد همان احتمال ، به عنوان «ظاهر روایت»، مورد تأیید واقع شد، و سپس «فلسفه ای» برای آن بیان گردید که با وجود این فلسفه، اصلا نیازی به دلالت روایت هم نیست، و آن فلسفه آن است که در تزاحم ، با صرف نظر از یک حکم مهم ، باید از رعایت «حکم اهمّ» که مصلحت بیشتر و قوی تری دارد ، مراقبت کرد.
مثلا آیت الله خوئی در پاسخ به این سوال که آیا می توان مخالفان و اهل بدعت را با نسبت های ناروا و عیب و ایرادهایی که در آنها نیست، « #هجو» کرد؟ گفت: هرچند دروغ حـرام است ولی گاه « #مصلحـت » اقتضـا می کند که به آنها «تهمـت» زده شـود و بـرای مفتضـح شدنشان، کارهای زشتی که نکرده اند، به آنها نسبت داده شود، تا مردم متدیّن عوام، از آنها فاصله بگیرند و تحت تاثیر آنان واقع نشوند!!
آیت الله گلپایگانی نیز با معنی کردن «باهتوهم» به «آنها را متهم کنید»، نتیجه گرفت که به اقتضای این روایت، باید گفت که در چنین مواردی، #دروغ جایز است، چون با این دروغ مصلحت مهم تری استیفا می شود، وآن مصلحت، « #بی_آبروکردن» بدعت گذار در میان مردم است.
این نظریه در دوران ما محدود به آن مراجع نبوده، بلکه برخی علمای دیگر را نیز به دنبال خود کشانده است. تا آنجا که برای آیت اله مؤمن قابل قبول است که : قذف و نسبت #زنا دادن به آنان نه تنها جایز است،😳😳 بلکه رجحان دارد. وبا این روایت، روایاتی که قذف را حرام می داند تخصیص می خورد.(البته قذف در موارد مشکوک جایز است، نه با علم به کذب)😔
5⃣- #عاقبت_تهمت_مصلحتي به مخالفان : ايا اتهاماتي كه حكومت به مخالفان خود مي زند را بايد باور كرد يا از باب مجاز بودن #مباهته است؟⁉⁉
نظریه جواز تهمت به مخالفان، از نظر مبانی استدلالی، کاملا آسیب پذیر است ونیازی به نقد تفصیلی آن دراینجا نیست، مثلِ
↩️الف)فاصله گرفتن از معنای لغوی «بهت» که مورد توجه شارحان حدیث بوده،
↩️ب)بی توجهی به «اجمال» حدیث،در صورت اشتراک لفظی بهت دو معنای «تحیّر» و «تهمت» ودر نتیجه غیر قابل استناد بودن،
↩️ج)عدم تامل در قرائن داخلی وخارجی که نشان می دهد در اینجا «بُهت» به معنای تهمت نیست،
↩️د)«مفاسد» مهم #تهمت_زدن به مخالفان دینی و سیاسی را نادیده گرفتن و آن را به «مصلحت» دین شمردن و… .
👈ولی مهم تر از این مباحث علمی که در جای خود از اهمیت برخوردار است، این است که در پرتو این نظریه فقهی واخلاقی، «چه جامعه ای» ساخته می شود؟ وگفتگوهای علمی به چه سمت و سوئی پیش می رود؟ و رقابت های سیاسی گروه ها، به کجا می انجامد؟ بر فضای رسانه ای کشور چه جوّی حاکم می شود؟ و… .
اگر کسانی با این نگاه، به مناصب حکومتی دست پیدا کنند، و در برابر اعتراضات به حق، یا به ناحق قرار گیرند و به مخالفان خود «نسبت هایی» بدهند، حتی اگر در تقوی مانند سلیمان و ابوذر باشند، سخنان آنها چه اعتباری دارد؟ و خاطراتی که بازگو می کنند و یا می نویسند، چقدر با صداقت توأم است؟
👈👈 واگر آمارها وگزارش هایی از جنایت های دشمنان خارجی، ارائه کنند، چگونه حمل بر حقیقت می توان کرد؟ و #اعترافاتی که از #متهمان اخذ می کنند و اعلام می نمایند، به چه دلیل عاری از حقیقت نباشد؟
🔻اگر تا به حال، به دلیل تدیّن و ایمان و عدالت و تقوی، «احتمال دروغ» و تهمت را در گفتارشان نفی می کردیم، اینک به اقتضای تقوی و عدالتشان، سخنشان را چگونه راست بدانیم یا دروغ؟
🖌تهمت در خدمت ديانت،محمد سروش محلاتي
ادامه دارد
http://quranpuyan.com/yaf_postst5621_y-dyn--bhtn-zdn-bh-mkhlfn-r-mjz-krdh-st--y-Hdyth-bhtwhm-SHyH-st.aspx
کانالِ قرآنپویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دين
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━
#پرسش_و_پاسخ_ديني
⁉️ايا دين، #بهتان زدن به مخالفان را مجاز كرده است؟ آيا حديث #باهتوهم صحيح است؟ مراد از ان چيست؟
⭕️پيرو انتشار كليپي مبني برمجاز بودن تهمت زدن به مخالفان فكري ازجمله ولايت فقيه و نيز سابقه ان و ريشه دار بودن اين انديشه غلط در ذهن بسياري ازعلماي متاخر، در چند قسمت به اين موضوع خواهيم پرداخت
🛑قسمت چهارم
↩️ #بهانه_ی_بد_مستی: مخالفان را به بهانه بدعت، هر تهمتي مي زنند.
🌱روایت رسول خدا در خصوص « #اهل_بدعت» است، ولی اگر در میان متدینان باب « #تهمت» نسبت به آنان باز شود، این باب به روی دیگران هم باز خواهد بود وهر کس پس از «انگ بدعت» گذاری، مستحق هر نسبتی می شود و می توان هر کار زشتی را به نام او ثبت کرد!!
⁉مگر در نهضت #مشروطه که آخوند خراسانی و میرزای نائینی، از تاسیس مجلس شورای ملی، و تدوین قانون اساسی، دفاع کردند، به عنوان حامیان«بدعت» معرفی نشدند؟ 😔و مگر تنبیه الامّه نائینی در پاسخ به این اتهام نیست که قانون اساسی را «بدعت» نگوئید، ومجلس شورای را بدعت نخوانید، و اخذ به رأی اکثریت را بدعت نشمارید و مگر فتوای شهید ثانی به وجوب عینی نماز جمعه در عصر غیبت،از سوی برخی از علما، « #بدعت» دانسته نشد؟ 😔
🛑در جامعه ای که عده ای به دنبال بهانه برای « #بدمستی» اند، کافی است که فردی در اثر کینه ی شخصی و اختلاف جناحی، به سرعت ، بدعت گذار شود، و بعد هم هر نسبتی به او جایز باشد که: بهائی است، و همجنس باز است و .
❇قضیه «بهانه برای مستی» را شهید مطهری به همین تناسب نقل میکند: «آن زمانی که یک شاهی ارزش داشت، یک نفر رفت دکان عرق فروشی وگفت: یک شاهی عرق بده، عرق فروش گفت: یک شاهی که عرق نمی شود،او اصرار کرد که یک ته استکان! عرق فروش گفت مردم عرق می خورند که مست بشوند،این یک ذره فائده اش چیست؟ گفت: تو همان را بده، بد مستی اش با خودم!»
🔹🔻شهيد مطهری سپس می گوید: بعضی مردم که دنبال بهانه اند برای بدمستی و هرزگی اند گفته اند: اجازه هست هر #دروغی که دلمان میخواهد، برای اهل بدعت جعل کنیم، بعد با هر کسی که کینه ی شخصی پیدا می کنند، فورًا یک تهمتی می زنند و می گویند: او اهل بدعت است، و شروع می کنند به جعل کردن و تهمت زدن! آن وقت ببینید بر سر دین، چه می آید؟😔😔
🔹برای اینکه روشن شود، در جامعه ما #انحراف و اعوجاج تا کجا رسوخ کرده و فقه و #اخلاق چگونه آسیب دیده است،
👈می توان سخن #مقدس_اردبیلی را به عنوان مقیاس قرار داد، شخصیتی که در «تحقیق» و «تقوی» الگوی فقهاست:
🔻«مسلمانی که عقیده ی کافری را مورد نقد و اعتراض قرار می دهد، 👈فقط می تواند از «دلیل منطقی» بر علیه او استفاده کند، 👈و حق ندارد به او نسبت ناروا داده و او را قذف کند، حتی اجازه نداردکه زشتی های ظاهری و یا عیوب باطنی اش را موجب ناسزا قرار داده و به او خطاب کند: ای جزامی، و لو در واقع هم جزامی باشد، ویا او را کودن و پست بنامد!
⭕مسلمان حق ندارد، به دین و آئین کفر او دروغ ببندد و زشتی ها و ایراداتی که در آن واقعا وجود ندارد، به آن نسبت دهد. از قواعد شهید هم همین طور استفاده می شود.»
ادامه دارد
🖌تهمت در خدمت ديانت،محمد سروش محلاتي
http://quranpuyan.com/yaf_postst5621_y-dyn--bhtn-zdn-bh-mkhlfn-r-mjz-krdh-st--y-Hdyth-bhtwhm-SHyH-st.aspx
کانالِ قرآنپویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دين
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━
#پرسش_و_پاسخ_ديني
⁉️ايا دين، #بهتان زدن به مخالفان را مجاز كرده است؟ آيا حديث #باهتوهم صحيح است؟ مراد از ان چيست؟
🛑قسمت پنجم:
تا وقتي #اخلاق را حاکم بر #فقاهت و #سیاست و دیانت قرار ندهیم، علاج واقعه امکان ندارد
👈عده ای از بزرگان، براین شیوه ی ضد اخلاق گروهی از دینداران که با « #تهمت » میخواهند از دین دفاع کنند، انتقاد کرده اند،
❇عــلامه شعرانی می گوید: «بعض عوام» بر #اهل_بدعت» افترا می بندند و جملات «کفر»آمیز را به دروغ به آنها نسبت میدهند تا آنها را از چشم مردم ساقط کنند، ولی این کار #غلط است و تهمت، #حرام است:
«ربما یختلف فی ذهن بعض العوامّ انّه یجوز البهتان والافتراء علی اهل البدع بأن ینسب الیهم کفر لم یتفوهّوا به لمزید تنفّر الناس عنهم و هو غلط.»
ولی این عالم بزرگوار چرا این کار را به «بعض عوام» نسبت داده و چرا نقش «بعض خواص» را در این ماجرا ندیده است؟
🔻استاد عالیقدر (شهيد مطهري)هم وقتی از این جریان انتقاد می کند می گوید:
👈"بعضی آدم های «بی سواد» این « #باهتوهم» را اینطور معنی کرده اند که به آنها تهمت بزنید ودروغ ببندید، و بعد می گویند: اهل بدعت دشمن خدا هستند و من دروغ علیه او جعل می کنم،😔 با هر کسی هم که دشمنی شخصی داشته باشد،می گوید: این ملعون اهل بدعت است😔، صغری و کبری تشکیل می دهد، بعد هم شروع می کند دروغ جعل کردن علیه او. آن وقت است که شما می بینید، #دروغ_اندر_دروغ جعل می شود"
"🛑در زمینه اهل بدعت ما حدیثی داریم که هرگاه اهل بدعت را دیدید «فَباهِتوهُم». شیخ انصاری تصریح میکند که اگر با اهل بدعت روبرو شدید با منطقی قوی با آنها روبرو شوید و #مبهوتشان بکنید تا مردم بفهمند اینها اهل بدعت هستند و دروغ میگویند. عدهای میگویند اگر اهل بدعت را دیدید اینجا دیگر دروغ گفتن جایز است. 🔻🔻یعنی برای کوباندن اهل بدعت که هدفی مقدس است از یک #وسیله_نامقدس یعنی #دروغ بستن استفاده شود. بعد با هر کسی که کینه شخصی پیدا میکند یک نسبتی به او میدهد و بعد میگوید او اهل بدعت است و شروع میکند به دروغ گفتن و تهمت زدن و میگوید به ما اجازه دادهاند! آنوقت شما ببینید بر سر دین چه میآید!"😔 [شهید مطهری، کتاب سیری در سیره نبوی، صفحه ۱۱۳و۱۱۴] -
🔻 شهيد مطهری، با اشاره به یک نمونه در این باره، جامعه ما را « #اجتماع_ننگین» می نامد، مطهری با درایت و بصیرت خود، #انحرافات_ اخلاقی در میان متدینان را به خوبی تشخیص داده بود و نسبت به خطرات آن هشدار داد، ولی تا وقتی که در صدد یافتن ریشه های این انحراف بر نیائیم و تا وقتی که نپذیریم این انحرافات در حوزه ی «بی سوادان جامعه» محدود نمی شود، بلکه در بیرون آن ریشه دارد ،
⭕وبالاخره تا وقتی که #نظریات_فقهی و اخلاقی را تهذیب نکنیم
و #اخلاق را حاکم بر فقاهت و سیاست و دیانت قرار ندهیم، علاج واقعه امکان ندارد.😔
🖌تهمت در خدمت ديانت،محمد سروش محلاتي
ادامه دارد
http://quranpuyan.com/yaf_postst5621_y-dyn--bhtn-zdn-bh-mkhlfn-r-mjz-krdh-st--y-Hdyth-bhtwhm-SHyH-st.aspx
کانالِ قرآنپویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دين
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━