⭕️نگاهي به كتاب معروف ميرزاي #ناييني
به مناسبت سالگرد صدور فرمان #مشروطيت
🛑قسمت چهارم ؛
تنبیه ُالاُمَّة و تَنْزیه ُالمِلَّة، مشهورترین رساله درباره مبانی فکری و ابعاد گوناگون حکومت مشروطه، بر اساس نگرش شیعی، و به زبان فارسی است.
✏️✏️نويسنده
📌میرزا محمدحسین غروی #نائینی (متوفی ۱۳۵۵ق) از شاگردان مبرِّز میرزا حسن شیرازی (متوفی ۱۳۱۲ق ۱۲۷۳ش)، آقا سید محمد فشارکی اصفهانی (متوفی ۱۳۱۶ق۱۲۷۷ش) و آخوند ملامحمد کاظم خراسانی (متوفی ۱۳۲۸ق)، و مجتهدی توانا و آگاه به مسائل زمان خود بود
📚محتوا
👈کتاب شامل مقدمه، پنج فصل و خاتمه است.
در مقدمه مطالبی درباره حقیقت استبداد و مشروطیت، دولت، قانون اساسی، مجلس شورای ملی، حریت و مساوات آمده است.
فصول پنج گانه کتاب عبارتاند از:
🔹1-پژوهش در بنیان سلطنت مجعوله در دین اسلام و توضیحِ اینکه نزد همه شرایع و حکما و عقلا، #سلطنت_استبدادی و «دل بخواهانه» پذیرفته نیست و سلطنت فقط به اقامه «وظایف و مصالح لازمه نوعیه» محدود است.
🔹2-بحث درباره اینکه در عصر غیبت چون دسترسی به صاحب مقام عصمت ممکن نیست و نایبان عام امام (فقیهان) نیز از «اقامه وظایفِ» حکومتی به دور ماندهاند، واجب است سلطنت از شکل #استبدادی به صورت «تحدید استیلای جَوْری» ارجاع گردد.
🔹3-کفایت حکومت مشروطه برای محدودساختن حاکمیت.
🔹4-بررسی شبههها و ایرادهایی که درباره تأسیس حکومت مشروطه مطرح شده است.
🔹5-شرایط صحت و مشروعیت دخالت نمایندگان منتخب مردم در سیاست و وظایف آنان.
خاتمه کتاب نیز دربرگیرنده دو «مقصد» (بخش) است:
در «استقصاء #قوای_ملعونه_استبداد»
علاج قوای استبدادی
❇#هدف_کتاب
هدف از نگارش این کتاب، چنانکه نائینی به صراحت بیان کرده، تنبیه امت به ضروریات شریعت و مبرّا کردن ساحَت دین (ملت) از زندقه و الحاد و بدعت (ظلم و استبداد) است.
👈هدف اصلی کتاب، نفی استبداد و اقامه دلیل بر درستی حکومت مشروطه، بر اساس مکتب تشیع، و پاسخ به اشکالات و شبهات مخالفان مشروطه است.
✏️نویسنده در سراسر کتاب، با دیدگاهی که #اسلام را توجیه کننده #استبداد و حاکمیت استبدادی میداند، به شدت مخالفت میکند.
📌 به عقیده او منکران و مخالفان #آزادی، مساوات، شورا و #قانون از قوای استبدادند،
از این میان به ویژه افرادی را که در زیِّ روحانیتاند و از جهل مردم به سود خویش سوء استفاده میکنند، «شعبه #استبداد_دینی» در کنار «شعبه استبداد سیاسی» میداند.
به عقیده مؤلف، #استبداد_دینی و قوای نفرین شده آن، از تمام جنبههای استبداد، برای جامعه خطرناکتر و مقابله با آن نیز مشکلتر و «در حدود امتناع است ».
❇اهمیت کتاب
به دلیل حساس بودن موضوع و نظریه ابراز شده در این کتاب، از آغاز نگارش آن تا امروز نظرهای متفاوتی درباره آن اظهار شده است، ولی حتی جدیترین منتقدان، نتوانستهاند عمق مباحث و دقت علمی آن را نادیده بگیرند و از ستایش و تحسین آن خودداری ورزند.
⭕آخوند خراسانی آن را «اجلّ از تمجید» دانسته و ملا عبدالله مازندرانی ضمن تمجید از این اثر، تمام اصول و مبانی سیاسی آن را مأخوذ از اسلام ذکر کرده است.
⭕به نوشته سیدمحمود طالقانی، این کتاب «با حرارت و استدلال محکم» نوشته شده و نظر نهایی و عالی اسلام و شیعه درباره حکومت با ارائه مدارک موثق، در آن بیان شده است و برای علما و مجتهدان، کتابی استدلالی و اجتهادی و برای عوام رسالهای تقلید درباره وظایف اجتماعی است.
⭕مرتضی مطهری این کتاب «ذی قیمت» را تفسیری دقیق از توحید عملی، اجتماعی و سیاسی اسلام دانسته که با استدلالها و استشهادهای متقن، از قرآن و نهج البلاغه توأم است.
💻نقل از ويكي شيعه.
کانالِ قرآنپویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دين
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━┛
⭕️نگاهي به كتاب معروف #ناييني
به مناسبت سالگرد صدور فرمان #مشروطيت
🛑قسمت پنجم ؛
🟢مهم ترین اثر میرزای #نائینی که شهرت سیاسی و اجتماعی وی به دلیل نگارش آن است، "تبنیه الامه و تنزیه المله" به شمار می رود. وی این کتاب را در ۱۳۲۷ هجری در دوران استبداد صغیر نوشت.
تنبیه الامه به معنای آگاه کردن امت اسلام به ضروریات #شریعت بوده و
تنزیه المله یعنی منزه دانستن دین اسلام از بدعت #استبداد است.
#استبداد عامل #عقب_ماندگی #مسلمانان
❇در زمان مشروطه این اندیشه که #استبداد، عامل #انحطاط و عقب ماندگی ایران است در فضای فکری ایران موج می زد و برخی از متجددان، #اسلام را دینی استبدادی و مخالف آزادی و دموکراسی و بنابراین علت و عامل انحطاط و عقب ماندگی می پنداشتند و این چیزی بود که بر نائینی گران آمد.
او ضمن پذیرش این باور که استبداد عامل اصلی عقب ماندگی و انحطاط ایران و جهان اسلام بوده و هست، 👈👈تلاش کرد تا بر این نظر که اسلام دینی استبداد پذیر و مخالف آزادی و مشروطه است خط بطلان بکشد.
حتی از این پا فراتر می نهد و می گوید که حکومت صدر اسلام نیز مبتنی بر ۲ اصل مصلحت مردم و #آزادی_مردم بوده که اصول اساسی مشروطیت هستند.
📌بنابراین تلاش می کند تا ثابت کند که سیره و سنت پیامبر(ص) و ائمه و آموزه های قرآن همه موافق با اصول#حکومت_شورایی و در جهت نفی و نابودی حکومت استبدادی بوده و حتی اروپاییان حکومت عملی، احکام سیاسی و علوم مدنی خود را از اسلام و مسلمانان پس از جنگ های صلیبی گرفته اند.
🔹نائینی راز ترقی سریع و خارق العاده اسلام و مسلمانان اولیه را در نوع حکومت غیر استبدادی می داند که با شهادت حضرت علی(ع) و روی کار آمدن معاویه حکومت مسلمانان به استبداد تغییر کرد و از آن پس رو به انحطاط رفتند.
👈نائینی معتقد بود #استبداد، باعث اوضاع نابسامان کشور شده است و تنها راه حل برای خروج از این بنبست را تأیید #مشروطه میدانست.
نائینی، #استبداد_دینی را یکی دیگر از عوامل عقب ماندگی جوامع می داند و پیدایش شعبه استبداد دینی را نیز به سیاست معاویه مربوط می کند
و می نویسد که شعبه استبداد دینی دو رشته است: #سکوت در برابر ظلم و استبداد و #معاونت به استبداد. بنابراین وی استبداد را به استبداد سیاسی و دینی تقسیم می کند و معتقد است هر دو می تواند باعث عقب ماندگی جوامع شوند.
👈بنابراین نائینی معتقد بود استبداد، باعث اوضاع نابسامان کشور شده است و تنها راه حل برای خروج از این بنبست را تأیید مشروطه میدانست.
وی در رساله خود حاکمیت اسلام را با دلیل و برهان قاطع اثبات کرد و پرده از چهره حکومتهای استبدادی برداشت و همچنین زندگی در زیر سلطه استبداد را مساوی با #برده بودن اعلام کرد.
❇#نائینی و #بیداری_مردم
✏️نائینی در رساله خود وظیفه حکومت را محدود می کند به حفظ نظم، رساندن حق به حق دار، حفظ امنیت مردم و جلوگیری از تجاوز بیگانگان.
وی برخی امور را به عنوان #حقوق_شهروندان در یک جامعه غیر استبدادی معرفی میکند که عبارتند از آزادی، مساوات، مشارکت، #نظارت، امنیت مالی، امنیت بر عرض و ناموس، امنیت بر مسکن، #عدم_تجسس از خفایای افراد، عدم نفی انسان ها از تصرف در مال و...
بنابراین نائینی با طرح این نظریات در برابر فضای استبداد زده جامعه، باعث آگاهی و بیداری جامعه اسلامی شد.
❇نائینی معتقد است ۲ نوع حکومت بیشتر وجود ندارد ↩️یکی حکومت #تملیکیه و دیگری #ولایتیه است. حکومت تملیکه همان #استبدادی است که شاه هر چه می خواهد انجام می دهد و مملکت، مردم، جان، مال و ناموس خلایق از اموال شاه محسوب می شود.
نائینی این حکومت را استبدادی و #شرک_آمیز می داند و آن را بدعتی در اسلام می شمارد.
↩️اما در #حکومت_ولایتیه، قدرت امانتی است نزد حاکمان، #امانتی که هر یک از مردم در آن سهمی دارند و می توانند #حاکم را بازخواست کنند در واقع در حکومت ولایتیه این خواست مردم است که اجرا می شود و حاکم تنها در محدوده ای که در قانون اساسی تعیین شده، اختیار دارد.
🖋نقل از "نائینی، نظریه پرداز سیاسی ایران در دوره مشروطه " سايت ايرنا
کانالِ قرآنپویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دين
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━┛