#كرامتانساني، ذاتي يا اكتسابي،
تفاوتها و آثار.
🛑قسمت هشتم :
#مناقشاتی نسبت به #کرامت_ذاتی_انسان
مطالبی که گاه و بیگاه به عنوان مناقشه در كرامت ذاتي انسان شنیده میشود، از این قرار است:
↩️- فقه شیعه قائل است #اهل_کتاب حتی اگر #جزیه داده و حربی هم نباشند، باز نباید #محترم و مکرم شناخته شوند، بلکه باید با ذلّت، تحقیر و توهین با آنها برخورد شود. بر این مدعا تمسّک به آیه ۲۹ سوره توبه «حَتَّىٰ یعْطُوا الْجِزْیهَ عَنْ یدٍ وَهُمْ صَاغِرُونَ» و همچنین عبارتی از شرح لمعه به نقل از تذکره شده است: «و زاد فی التذکره آن یخرج الذمی یده من جیبه ویحنی ظهره، ویطأطئ رأسه و یصب ما معه فی کفه المیزان و یأخذ المستوفی بلحیته و یضربه فی لهزمتیه». در برخی فتاوا داریم که اگر ذمی در کوچهای عبور میکرد، راه را بر او تنگ کنید. اگر ناسزا داد، او را بزنید و اگر زد او را بکشید. این برخورد ما با اهل کتاب است.
پاسخ: 🔻برداشت شما از اسلام و شیعه نسبت به #تحقیر و تذلیل اهل کتاب، خلاف صد در صد صریح قرآن و روایات اهل بیت عصمت و طهارت است.
آنچه از علامۀ حلی در کتاب تذکره به نقل لمعه در توضیح «حَتَّىٰ یعْطُوا الْجِزْیهَ عَنْ یدٍ وَهُمْ صَاغِرُونَ» نقل کردید. مراجعه میکنیم به تذکره تا ببینیم ایشان چه میگوید. علامه این عبارت را دو قسمت از کتاب تذکره آورده است. در مورد اول میگوید: «وقال الشافعی هو آن یطأطأ رأسه عند التسلیم فیأخذ المستوفى بلحیته ویضربه فی لهازمه» بله بعدا که دوباره این عبارت را میآورد، کأنّ این گفته را قبول کرده و دیگر از نقل شافعی بیان نمیکند.
👈آنچه مهم است این است که ریشه حرف از شافعی است نه از امام صادق(ع). یک روایت برای من بیاورید که « #صاغرون» را اینگونه معنا کرده باشد. بنا است فقه قم و نجف از شافعی گرفته شود؟ این حرف شافعی است.😔
👈علاوه بر این، شما میفرمایید یک مراجعه به کتابهای جلو دست مثل لمعه بیاندازید تا ببینید «صاغرون» را چگونه معنا کردهاند. من هم میگویم که به یک کتاب جلو دست به نام المیزان مراجعه کنید. فیلسوف، فقیه، اصولی و مفسر است.
علامه میفرماید: «أن یکون المراد بصغارهم خضوعهم للسنه الإسلامیه و الحکومه الدینیه» یعنی قانونشکنی نکنند و تسلیم قانون باشند. «…لاإهانتهم و السخریه بهم من جانب المسلمین أو أولیاء الحکومه الدینیه» نه اینکه به آنها از جانب مسلمانان یا حکومتداران اسلامی توهین بشود. 👈👈#حق_توهین ندارند.
«فإن هذا مما لا یحتمله السکینه و الوقار الإسلامی و آن ذکر بعض المفسرین»؛
💢عرض من این است که این حرف شافعی و امثال شافعی است؛ حال در #فقه ما متأسفانه آمده است.
😔😔
🖌محمد عندلیب همدانی، استاد درس خارج فقه حوزه علمیه قم،
💫ادامه دارد
کانالِ قرآنپویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دين
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━
#كرامتانساني، ذاتي يا اكتسابي،
تفاوتها و آثار.
🛑قسمت يازدهم :
#کرامت_ذاتی_انسان» در آرای #فقهای معاصر شیعه
🔸"در میان معاصران ما نیز نخست به دیدگاه کلی استاد مکرم، آیت الله #صانعی، رحمة الله علیه اشاره میکنم که نهتنها به کرامت، بلکه بارها و بارها به #انسان_بما_انسان، استدلال کرده و قائل به حقوق انسانی است. ایشان به عدالت هم استدلال کردهاند که یکی از مبانی ایشان است و بنده قبلا هم مقالهای در این زمینه نوشتهام .
🔸 استاد دیگر ما مرحوم آیت الله #منتظری بارها از کرامت انسان، سخن گفته و برای استدلال کرده است و در اینجا به دو عبارت کوتاه ایشان بسنده میکنم:
- ایشان در «حکومت دینی و حقوق انسان»، صفحه ۱۱۶ آورده است:
«از آیات و روایات متعددی که در رساله حقوق به آنها اشاره شده است، استفاده میشود که خدای متعال 👈👈انسان را بدون ملاحظه عقیده و فکر آنها، از نظر انسانیت، دارای حقوقی میداند و آیه شریفه «ولقد #کرمنا بنی آدم» و آیات و روایات مشابه آن اشاره به همین مطلب است».
- آقای منتظری همچنین در کتاب «مجازاتهای اسلامی و حقوق بشر» گفته است:
«کرامت انسانی نیز در تعالیم اسلام، مورد توجه اکید قرار گرفته است. از باب نمونه در قرآن مجید آمده است: «وَ لَقَدْ کَرَّمْنَا بَنِی آدَمَ وَ حَمَلْنَاهُمْ فِی الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ وَ رَزَقْنَاهُمْ مِنَ الطَّیِّبَاتِ وَ فَضَّلْنَاهُمْ عَلَی کَثِیرٍ مِمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِیلاً».
👈👈بدیهی است کرامتی که خداوند به بنی آدم داده است، مستلزم حقوقی اساسی و فطری است که مشترک میان بنی آدم است».
ایشان در کتاب حقوق انسان و سب و بهتان نیز به تفصیل به آیه کرامت برای #حرمت_ناسزا گفتن به غیر مسلمان استناد کرده است و مجال بازگویی نیست.
🔸 آیت الله #سیستانی (حفظه الله) که به نظر میرسد نهتنها به کرامت انسان بهعنوان یک قاعده، بلکه بهعنوان #یک_اصل در ارزیابی مفاد روایات، تاکید کرده است. ایشان در «مباحث الحجج» و در بحث حجیت خبر واحد، بحثی کردهاند که برای سنجیدن اعتبار خبر واحد، تنها به جهات سندی و تعارض با ظواهر قرآن مانند اطلاق و عموم نباید اکتفا کرد بلکه خود محتوای روایات (خبرهای واحد) را باید با اصول اولیه اسلام، که در واقع روح شریعت و جان اسلام است سنجید. به عنوان مثال، 🔴اگر خبر واحد را هم میخواهید ببینید، ولو صحیح السند باشد، باید ببینید با #کرامت_انسانی، موافقت دارد یا نه؟ محتوای خبر باید با اموری، موافق باشد که یکی از آنها کرامت انسانی است.
👈👈نتیجه چنین نگاهی، #رفتارانسانی آیتالله سیستانی در کشوری مانند عراق و کشورهای دیگر حتی با غیرمسلمانان است که نمونه آن را در رفتار ایشان یا ایزدیان، دیده شد.
این کلام علمایی است که در زمره فقهایند.
⁉پس چگونه با توجه به این دیدگاهها میتوانیم نسبت جعلی بودن قاعده کرامت را بدهیم و بگوییم اساسا ربطی به فقه شیعه ندارد و از جاهای دیگر، به فقه ما نفوذ کرده است؟!
🔸به نظر میرسد که بخش عمدهای از مشکلات ما در دنیا با همکیشان خود، سایر مسلمانها و دیگر انسانها این است که در مبادی، مشکلاتی داریم و باید در آن مبادی، مقداری اصلاحات صورت گیرد.
این بهمعنای رهاکردن فقه، مبادی و منابع خودمان نیست، بلکه بهمعنای شناخت بهتر، درستتر، دقیقتر و منسجمتر است. هیچگاه بهمعنای هضم شدن در فقه، فقاهت و منابع دیگران نیست.
👈البته سخن حق در هر جا دیده شد و مفید بود، خواست شرع مقدس اسلام و آموزههای دینی ما پذیرش آن است؛ چون حق است؛ نه چون دیگری یا شخص خاصی گفته است.
🎙گزیدهای از گفتار ایت الله سیدضیاء مرتضوی
ادامه دارد
http://quranpuyan.com/yaf_postst2869_mrd-z-khrmn-bny-dm-chyst--y-nsn-jnshyn-khd-dr-zmyn-st.aspx
کانالِ قرآنپویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دين
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━
#كرامتانساني، ذاتي يا اكتسابي،
تفاوتها و آثار.
🛑قسمت دوازدهم :
#چالشهاي كرامت ذاتي انسان
🔸#نجاست_مشركان و تقابل آن با كرامت انسان
↩️"پذيرش نظريه كرامت ذاتي با چالشهاي متعدد قرآني ازجمله، جهاد ابتدايي، ارتداد، و نجس بودن مشركين و اوصاف دوگانه انسان، همراه است.
رفع اين چالشها ميتواند باعث تقويت نظريه كرامت ذاتي انسان شود؛
از چالشهاي كرامت ذاتي انسان، نجس دانستن مشركين در آيه 28 سوره توبه: إِنَّمَا الْمُشْرِكُونَ نَجَسٌ است.
❓ آيا #نجس دانستن مشرك، متناقض با اصالت و كرامت ذاتي انسان نيست؟ آيا اين نجاست ظاهري است يا
باطني؟ اگر باطني است پس معناي كرامت ذاتي انسان چيست؟
واژه «نجس» از نظر اهل لغت به معناي «ناپاكي»، «كثيفي»، «پليدي»، «ضد طهارت» و «ضدنظافت» است.
برخي از فقهاي متقدم ازجمله شيخ طوسي معتقدند كه مفهوم نجس نزد ما، نجس بودن بدن مشركان است و ظهور آيه نيز حجّت است .
اما علّامه طباطبايي، نجاست مشركين در اين آيه را چيزي فراتر از حكم نجاستي كه موجب نجس شدن ساير اشياء ميشود ميداند؛
🔻حال بر فرض دلالت اين آيه بر نجس بودن مشركين (چه ظاهري باشد و چه باطني، چه اعم از هر دو)، تناقض و تقابلي با #كرامت_ذاتي_انسان ندارد؛
زيرا از نظر اسلام، شرك به خدا و به احكام خدا، بزرگترين گناه محسوب ميشود و تعبيري مانند «نجس» در آيه فوق، يك نوع مجازات تلقي ميشود،
شخص مشرك، با انكار خداوند و سرپيچي از عبادت پروردگار و عـنـاد در بـرابر دعوت پيامبران، دچار يك نوع آلودگي روحي و نجاست باطني است؛ بنابراين، نجس دانستن مشركين از اين نظر مهم است كه به نوعي در تغيير اخلاق، عقيده و تعصّبهاي بي دليل برخي از مشركان، مفيد واقع شود و از سوي ديگر، ممنوعيت گرايش به عقايد باطل و آثار زيان بار و منفي آن را به عموم مردم اعلام مينمايد.
👈در نتيجه اين آيه هم،كرامت ذاتي انسان را نفي نميكند"
📃برگرفته از مقاله #کرامت_ذاتی انسان در قرآن کریم و چالش های فراروی آن
🖌نویسندگان: داود سلمان پور ،مهدی مهریزی ، سید محمد علی ایازی
💫ادامه دارد
http://quranpuyan.com/yaf_postst2869_mrd-z-khrmn-bny-dm-chyst--y-nsn-jnshyn-khd-dr-zmyn-st.aspx
کانالِ قرآنپویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دين
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━
#كرامتانساني، ذاتي يا اكتسابي،
تفاوتها و آثار.
🛑قسمت سيزدهم :
#چالشهاي كرامت ذاتي انسان
2⃣-اوصاف دوگانه انسان و تقابل آن با كرامت ذاتي
⁉دومين چالش كرامت ذاتي انسان، اوصاف #مذمتآميز انسان است؛ يعني چگونه ممكن است انسان هم كرامت ذاتي داشته باشد و از ديگر سو، مورد #سرزنش و تحقير قرار گيرد. اين تعارض در قالب نظرياتي چند، مطرح شده كه به شرح ذيل عنوان ميشود:
↩️ .نظريه اول: تكريم، ناظر به روح الهي انسان و تحقير، ناظر به طبيعت انسان اين نظريه بر اين اصل، استوار است كه انسان داراي دو جنبة وجودي است؛ «نفي امتياز به عالم طبيعت برميگردد كه در مرحلة نخست، حيوانِ ضعيفي بيش نيست كه در اصلِ جوهريتِ نفس
با ديگر حيوانات مشترك است» (موسوي خميني، 1389 ،ج10 ،ص68 ) يعني «همة فضائل انساني به فطرت و
همة رذايل به طبيعت بازميگردد» (جوادي آملي،1390 ،ص20 )
👈مفهوم اين رأي، اين است كه انسان به گونه اي آفريده شده كه همانگونه كه تمايل ذاتي به بديها دارد، تمايل به خوبيها هم دارد، پاكي فطرت انسان، بخشي از ابعاد وجودي انسان است. اصالتاً اوصاف سرزنش آميز، در خلقتو طبيعت اوّليّة انسان وجود ندارد؛ بلكه عدم توجّه و تبعيت از فطرت و شريعت الهي، اينِ اوصاف ناپسند را در انسان، عارض و تقويت ميكند؛ مثلاً «ناشكري و ناسپاسي»: در اثر غفلت از ياد خدا و نعمتهاي بيشمار خداوند براي انسان ايجاد ميشود كه نتيجتاً، انسان، مستحق سرزنش ميشود.
↩️نظريه دوم: #تكريم تمامي صفات و غرايز انساني
تمام نكوهشها، در واقع، مدح در قالب ذمّ است؛ تمام صفات و غرايز انسان، في حدّ نفسه خير است و لازمة كمال و حيات انسان. علاّمه طباطبائي ميگويد: «حرص كه ذاتي انساني است به خودي خود از رذائل اخلاقي نيست. وقتي بد ميشود كه انسان آن را درست تدبير نكند. هر صفت نفساني اگر در حدّ اعتدال نگه داشته شود، فضيلت است و اگر به طرف افراط و تفريط
منحرف گردد، رذيله است» ( طباطبائي، 1417 ،ج20 ،ص13 .)
👈فخر رازي ميگويد: انسان، آفريده خداست و خداوند، فعل خود را مذمّت نميكند؛ دليل ادعاي او اين است كه اگر انسان ذاتاً «هلوع» آفريده شده بود، هيچ انساني قادر بر ترك آن نبود؛ لذا مذمت، به دليل آن است كه انسان، اين صفتِ حرص شديد را به جاي اينكه در كسب
خوشبختي خود و رضاي خداوند صرف كند، در تحصيل امور زودگذر دنيا هزينه ميكند (فخررازي1420 ،ج30 ،ص644 .)
👈به نظر ميرسد اوصاف منفي انسان، از آن نظر كه انسان آن را در غير مسير صحيح خود بكار ميگيرد،حالت سرزنش پيدا ميكند. بنابراين اين نظريه، تقابلي با #كرامت_ذاتي_انسان ندارد
📃برگرفته از مقاله #کرامت_ذاتی انسان در قرآن کریم و چالش های فراروی آن
🖌نویسندگان: داود سلمان پور ،مهدی مهریزی ، سید محمد علی ایازی
💫ادامه دارد
http://quranpuyan.com/yaf_postst2869_mrd-z-khrmn-bny-dm-chyst--y-nsn-jnshyn-khd-dr-zmyn-st.aspx
کانالِ قرآنپویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دين
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━