#مشروطیت از نگاه علامه #نائینی به مناسبت سالگرد صدور فرمان مشروطيت
⭕️قسمت دوم:
❓پرسش:
آیا مشروطه دوم #انحراف از مشروطیت بود یا اساساً برداشت نائینی و رهبران مذهبی نجف از مشروطیت درست نبوده که در این دوره تصور کردند که مشروطیت دچار انحراف شده است؟
پاسخ
♻معتقدم با تعریف رهبران مذهبی مشروطه که مشروطیت «تحدید قدرت مطلقه سلاطین» است، و می تواند در هر جامعه ای با هر مرام و مکتبی، و با رعایت شرایط و اقتضائات و باورهای اکثریت مردم آن جامعه پیاده شود. معتقد بودند که مشروطه خواهان بخصوص پس از فتح تهران شرایط و اقتضائات و باروهای جامعه دینی ایران را نادیده گرفتند ؛ اصلا برای #شریعت حرمتی قائل نبودند؛ و عملا باورهای دینی اکثریت مردم را نادیده گرفتند؛ به طور کلی روحانیت را از صحنه اجتماع بیرون کردند، نه تنها از علمای مخالف مشروطه، بلکه از رهبران دینی مشروطه در ایران خلع ید کردند. شیخ فضل الله نوری، مجتهد اول تهران را در روز میلاد علی (ع)، با آن وضعیت اعدام کردند. سید عبدالله بهبهانی، از رهبران مذهبی مشروطه را ترور کردند؛ با سید محمد طباطبایی که جزو رهبران مذهبی مشروطه در ایران بود، آن گونه برخورد کردند؛ و در نهایت هم رضاخان به قدرت رسید و استبداد به شکل دیگری تثبیت شد.
⭕این رویّه، #انحراف از مشروطیتی بود که هدفش#تقلیل_ظلم، محدود کردن قدرت سلاطین، #آزادی از بردگی صاحبان قدرت و #مساوات_مردم با #زمامداران در حقوق، احکام و مجازاتها بود؛ و این اهداف منافاتی با شریعت اسلام و باورهای دینی اکثریت مردم نداشت.
احساس علمای نجف این بود که این رویّه انحراف از اهداف مشروطیت است؛ لذا در تاریخ هست آخوند خراسانی تصمیم گرفت با سفر به ایران، و رهبری نهضت از نزدیک، مشروطیت را به مسیر اصلی اش باز گرداند ولی به طرز مشکوکی از دنیا رفت .
🔻حتی فراتر از اقتضائات اکثریت جامعه دینی ایران، ارکان اصلی مشروطیت هم به محاق رفت. آیا قانون اساسی و التزام بدان، مجلس شورای ملی برآمده از رأی اکثریت، آزادی بیان و قلم، مساوات مردم با زمامداران جامعه در حقوق، احکام و مجازاتها که همگی از ارکان مشروطیت اند، در دوران حاکمیت پهلوی چه سرنوشتی پیدا کرد؟
اسناد دوران پهلوی اول را مشاهده کنید که چگونه به بلاد مختلف دستورالعمل صادر می کردند که فلانی و فلانی و فلانی باید به عنوان نماینده آن استان از صندق درآید. رأی اکثریت چه سرنوشتی پیدا کرد؟
❓آیا همه اینها نشانه هایی بر #انحراف از مشروطیت نبود؟
همانگونه که معتقدم امروز هم با #جمهوری_اسلامی فاصله گرفته ایم.
❓پرسش:
آیا تفاوت بین علما ازجمله مرحوم #نائینی با شیخ #فضل_الله_نوری شاهد بر این نیست که نتوان از شریعت به عنوان یک امر ثابت یاد کرد؟
در این صورت مشروطیت متناسب با جامعه دینی، براساس نگاه کدام عالم باید شکل بگیرد؟
📌پاسخ:
👈اشاره کردم که رهبران مذهبی مشروطه در نجف بر این باور بودند که مشروطیت در هر جامعه باید با رعایت شرایط و اقتضائات آن جامعه تحقق پیدا کند.
👈مقصود از #اقتضائات_جامعه_دینی ایران، باورهای ایمانی، ارزش های اخلاقی و احکام شرعی است. حتی عادت و سنتهای ملی جامعه هم جزو اقتضائات جامعه است. پس فقط مقصود از اقتضائات و شرایط جامعه، فقط شریعت نیست.
به علاوه، شریعت دارای دو دسته احکام است: احکام مسلّم شرعی که مورد اتفاق فقیهان است و اصلا اجتهاد در آنها راه ندارد،
و احکام نظری که اختلاف نظر در این بخش دیده می شود.
نمی شود همه این آموزه ها را نادیده گرفت و در صدد پیاده کردن مشروطیت اروپایی با همه لوازم و پیامدهایش در جامعه ایران بر آمد، در حالی که متناسب با اقتضائات آن جامعه است.
مثالی بزنم تا مقصودم از اقتضائات جامعه دینی ایران روشن شود.
📌 بر اساس ماده دوم متمم قانون اساسی مشروطه، هیئت طرازی متشکل از #مجتهدان باید بر مصوبات مجلس نظارت می کردند، ولی هیچ گاه اجازه ندادند چنین هیأتی شکل بگیرد و بر قوانین مصوب مجلس نظارت کند، چون کسانی که در مشروطه دوم به قدرت رسیدند اصولا نهاد دین و علما و مجتهدان را مزاحم میدانستند.
👈معقتدم رویکردی که پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ موجب شد تا اصولی مثل اصل ولایت فقیه و شورای نگهبان که به مراتب قدرتمندتر از هیئت طراز متمم قانون اساسی مشروطه است، در قانون اساسی جمهوری اسلامی گنجانده شود، واکنشی بود به آنچه بعد از انقلاب مشروطیت رخ داد تا بار دیگر نتوان نهاد دین و روحانیت را از عرصه سیاست بیرون کرد. شاهد بر این سخن این است که برخی از نمایندگان مجلس بررسی نهایی قانون اساسی در دفاع از اصول یاد شده، همین گونه استدلال کردند
ادامه دارد.
🖋حجت الاسلام سيدجواد ورعي
کانالِ قرآنپویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دين
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━┛
#دعاهای_روزانه
«یا الله یا رَحْمانُ یا رَحیمُ، یا مُقَلبَ الْقُلُوبِ، ثَبتْ قَلْبی عَلی دینِک؛
ای رحمتگستر، ای مهربان، ای زیروروکننده دلها، دلم را بر دینت استوار بدار».
@quranpuyan
༻🍃🌸🍃༺
💝باسلام بہ همراهان عزیز در تلاوت روزانہ یڪ صفحہ از قرآن📖
🔷✨از آنجا ڪه هدف از این برنامہ، تلاوت آیات همراہ با ترجمہ و آگاهی از تفسیر ساده آن صفحہ است،
👈 روزهاے جمعه ، صفحہ جدیدے ارسال نمیشود تا دوستانیڪہ در طول هفتہ موفق بہ مطالعہ برخی پستها یا صفحات نشدند، فرصت ڪنند خود را باسایر عزیزان، همراه نمایند.
التماس دعا🙏
༻🍃🌸🍃༺
🆔@quranpuyan
May 11
4_5812025924782133973.mp3
17.08M
عاشورا،اتمام حجت با حکومت ظالم و جامعه استبدادزده
تفسیر افراطی و تفریطی از #اتمام_حجت؛
❓ آیا امام حسین قبل از حرکت به سمت عراق نسبت به سرنوشت خود آگاهی داشت؟
🔹 حرکت امام بر مبنای اتمام حجت بود،
🔸اتمام حجت براساس مسئولیت است.دوعنصر اساسی مسئولیت انسان را می سازد:عنصر اول علم و آگاهی، عنصر دوم قدرت و توانایی
👈برای عنصر اول، رهبران الهی بر اساس علم و آگاهی با انسان اتمام حجت می کنند. اما در عنصر دوم، منشا قدرت انسانها هستند و با آمادگی جامعه حجت بر انبیا و اولیاء الهی تمام میشود،
🔸در کربلا، یکسو دعوت مردم است و یکسو بیانات امام حسین است. مردم کوفه با اعلام آمادگی و نامه های فراوان، حجت را بر امام تمام کردند
🔹قبل از انقلاب، پرچم دار مبارزه و مخالفت با مرحوم #شریعتی، مرحوم #مصباح بود و شهید بهشتی، بعنوان مدیر مدرسه حقانی که مرحوم مصباح در آن درس می دادند، گفتند: آقای مصباح می گوید بعنوان اتمام حجت می گویم، گفتم: برادر! اتمامحجت چیست؟ قبل از اتمام حجت، هدایت مطرح است و اگر هدایت آسیب ببیند، چه اتمام حجتی؟!
حرکتهای شما شبیه حرکت چماقداران در دوره تفتیش عقاید کلیساست و اینها اثر عکس بر نسل جوان دارد.
🔻 امروز؛ هم ما بینه و حجت را نادیده می گیریم،
جریان دادگاه هواپیمای اوکراینی و دهها موضوع شبیه این از کوی دانشگاه ۷۸ و...ما وقتی برای مسایل، بینه ارایه نمی کنیم، ذهن مردم از ابهامات انباشته می شود و هرچقدر درخواست و خواهش و التماس برای انتخابات می کنیم، اکثر جامعه نمی پذیرند، چون #بینه ندارند.
ایت الله سروش محلاتی
🆔@quranpuyan
#مشروطیت از نگاه علامه #نائینی به مناسبت سالگرد صدور فرمان مشروطيت
⭕️قسمت سوم:
❓پرسش:
به نظر شما از دل اندیشه سیاسی نائینی چگونه حکومتی در می آید؟
📌پاسخ:
معتقدم نائینی در تنبیه الامه مطالب خود را در دو بخش تنظیم وارائه کرده است. بخشی از این کتاب دفاع از #مشروطه_سلطنتی در آن مقطع تاریخی است.
👈ولی بخش مهمتر آن بیان اصول و #معیارهای_ثابتی است که هر حکومتی در هر عصر و زمانی، حتی عصر امام معصوم باید واجد آنها باشد.
به عنوان مثال:
👈اینکه حقیقت حکومت، نه تنها در نگاه دینی، بلکه نگاه عقلانی، #امانتداری است و زمامداران جامعه باید آن را امانتی بدانند که وظیفه حراستش را دارند، نه مالکیت نسبت به مملکت، منابع و ذخائر آن،
و نسبت به مردم. طبعا امانتدار باید #پاسخگوی امانتی باشد که در اختیارش نهاده شده،
نمی تواند خود را مبرّای از مسئولیت و پاسخگویی بداند. این شاخصه اصلی است.
🔻افزون بر آن، می توان شاخصه های دیگری را هم برشمرد:
اینکه اختیارات حکومت #محدود و #مقید به قانون است و قانون فصل الخطاب است،
قانونی که با #رأی_اکثریت مردم و بر اساس مصالح عمومی وضع میشود، 👈👈و به تعبیر شهید بهشتی «مبنای نظم اجتماعی در عصر غیبت امام معصوم، رأی اکثریت است.»
البته در هر جامعه ای، به ویژه در جوامع دینی و مکتبی رأی اکثریت مردم در چارچوب مرام و مکتبی است که در رتبه پیشین برگزیده اند؛
بر همین اساس، هیچ مقامی #فوق_قانون نیست؛
مردم دارای #آزادی های اجتماعی وسیاسی اند؛
مردم #حق_نظارت بر دولتمردان را دارند و این حق مستند به دلایل متعددی است؛
مردم با صاحبان قدرت از نظر حقوق، احکام و مجازاتها یکسان اند و زمامداران در این زمینه ها امتیازی بر مردم ندارند.
به نظرم از دیدگاه نائینی شاخصه های فوق از اصول و معیارهای ثابت حکومت مطلوب و ایده آل است.
❓پرسش:
❓آیا مفاهیمی چون #آزادی، #مساوات، تفکیک قوا، پارلمان و مانند آن را میتوان از دل شریعت استخراج کرد؟ و اصولا با دیدگاه نائینی میتوان مشروطیت و ارکان آن را تحلیل کرد؟
📌پاسخ:
نائینی معتقد بود مفاهیمی مثل #شورا، آزادی، مساوات و اعتبار رأی اکثریت، به آن معنایی که مرادش بود از آموزههای دینی استخراج می شود 👈👈و حتی تصریح می کرد آنچه در اروپا به عنوان مشروطه و ارکان آن مطرح شد، برگرفته از تمدن اسلامی است.
تعبیر «هذه بضاعتنا رُدّت الینا» که در تنبیه الامه به کار برده شده، به همین معناست.
ولی من عرض می کنم لازم نیست مفاهیم نو را از دل شریعت استخراج کنیم، همین که این مفاهیم با موازین و احکام مسلّم دینی تعارضی نداشته باشد، کافی است.
🔻به علاوه، آنچه از نظر عقل و #بنای_عملی_عقلا پذیرفته شود، میتواند با رعایت اصولی، از نظر شریعت هم پذیرفته شود.
بالاخره #عقل یکی از مبانی استنباط احکام شریعت است، همچنین برخی از بنائات عقلایی می تواند مورد تأیید شریعت هم باشد. پس در مواجهه با مفاهیم نو الزاماً ضرورت ندارد که از دل شریعت استخراج گردد.
❓پرسش:
آیا پروژه #نائینی برای مسائل امروز ایران #راهگشا و مؤثر می دانید؟
📌پاسخ:
اگر شاخصهای مدنظر نایینی مانند حاکمیت قانون، اعتبار رأی اکثریت، امانت دانستن حکومت و قدرت، #پاسخگو بودن زمامداران، #حق_نظارت_مردم بر قدرت، وضع قانون بر معیار مصالح و منافع عمومی چنانچه در جمهوری اسلامی رعایت شود و کارنامه چهل ساله از این زاویه مورد بازبینی قرار گیرد، می توان امیدوار بود که ما بعد از مشروطیت گامهای دیگری برداشته ایم.
البته نفس برچیدن نظام سلطنتی و تأسیس جمهوری اسلامی خودش گام دیگری بود که بعد از مشروطه برداشته شد، بالاخره نظام جمهوری در مقایسه با سلطنت، گامی به جلو و پیشرفت شمرده میشود.
معتقدم آنچه امام در اواخر عمرشان در موضوع قانونگذاری مطرح کردند، در مقایسه با نائینی گامی فراتر از بود. نائینی معتقد بود حکومت فقط در دایره #مباحات می تواند قانون وضع کند، ولی امام معتقد بود حتی در قلمرو الزامیات شرعی هم، نمایندگان مردم می توانند بر اساس مصلحت و منافع عمومی قانون وضع کنند. متاسفانه این گام بلند جدی گرفته نشد و ابعاد مختلفش پیگیری نشد.
پایان
🖋حجت الاسلام سيدجواد ورعي
کانالِ قرآنپویان
تدبر در قرآن ،تفقه در دين
┏━━🌹💠🌹━━┓
🆔@quranpuyan
┗━━🌹💠🌹━━┛
#دعاهای_روزانه
🔹رَبِّ إِنِّي ظَلَمْتُ نَفْسِي فَاغْفِرْ لِي
🔸پروردگارا! همانا من بر خود ستم كردم، پس مرا بيامرز
📗سوره قصص، آیه ۱۶
@quranpuyan