eitaa logo
رهنامه پژوهش
967 دنبال‌کننده
236 عکس
5 ویدیو
33 فایل
🔻 معاونت پژوهش حوزه های علمیه 🔻 مدیریت ترویج پژوهش ☘️رهنامه پژوهش، فصلنامه ای برای ترویج فرهنگ پژوهش، ارتقای مهارتهای پژوهشی و افزایش سواد پژوهش در میان طلاب جوان: www.rahnamehmag.ir ▫️ارتباط با سردبیر ✅ @sadramah ارسال پیامک 5000400030096
مشاهده در ایتا
دانلود
💢پیشنهاد 📚عنوان: «مقایسۀ تقیه در شیعه با پنهان‌دینی یهودی» 🔻توضیحات: بنابر احکام دینی یهود وقتی یک یهودی در موقعیتی قرار می گیرد که مجبور می شود دین خود را کتمان کند، شرع یهود به وی این اجازه را می دهد که او در ظاهر دین خود را ترک کرده و به آیین دیگری درآید اما در خفا بر دین یهود باقی بماند. این فرد «یهودی مخفی» یا در اصلاح یهود «اَنوسی» نامیده می‌شود. انوسی ها در شمار «کانون‌های پنهان نفوذ» قلمداد می‌شوند که تاریخ پردامنه ای در سراسر جهان دارند. تاریخ این گروه در ایران و نفوذی که در اقتصاد، سیاست، فرهنگ و مدیریت کشور داشته و به ویژه بعد از انقلاب داشته اند، موضوع جالبی برای پژوهش های ترویجی است. در همین قلمرو (یهودیت مخفی)، می‌توان چند موضوع پژوهشی را نیز کار کرد، از جمله مقایسۀ بحث تقیه در شیعه با اختفای دینی در یهود. ☘️گفتنی است یکی از منابع این پژوهش کتاب عبدالله شهبازی ـ از مورخان معاصر ـ با عنوان «زرسالاران» است که به تاریخ یهودیت مخفی پرداخته است. (منبع: کانال "موضوعات پایان نامه و پژوهش" @mozoat ) 👉@rahnameh
💢پیشنهاد 📚عنوان: «راهکارهای قرآن برای خانواده ها جهت مصونیت در برابر مخاطرات تربیتی عصر ارتباطات» 🔻توضیحات: یکی از دغدغه های خانواده ها این است که در روزگار فعلی که دسترسی به اینترنت، شبکه های پیام رسان و تبادل اطلاعات و ارتباطات انسانی بسیار آسان و همگانی شده است، تربیت فرزندان دشوارتر از قبل است؛ به ویژه اینکه فضای جامعه وحتی رسانه های عمومی نیز در برخی ابعاد، مروج فرهنگ غیراسلامی است و ضمن ایجاد بلوغ زودرس، دائما زمینه انحراف اخلاقی و بزه کاری تشدید و ترویج می شود. مجموع این عوامل سبب نگرانی والدین نسبت به تربیت فرزندانشان و گاه مقاومت در برابر فرزندآوری شده است. بنابراین لازم است در این زمینه به استنطاق قرآن پرداخت. البته آنچه به درد جامعه می خورد، راهکارهای عملیاتی و نسخه های کاربردی، روشن و دقیق است لذا باید پاسخهای احتمالا بنیادین و کلان قرآن را طی چند مرحله ـ با تفکیک دقیق سیاست ها، راهبردها و تاکتیک ها ـ به شکل دستورالعمل مشخص، شفاف و قابل اجرا درآورد؛ که البته تلاش و ابتکار ویژه ای را می طلبد. [لطفا برای چیدن میوۀ این مرحله، حوصلۀ فراوانی به خرج دهید.] همچنین باید توجه داشت مخاطب شما خانواده ها هستند پس روی این قلمرو تمرکز نمایید. ✅گفتی است اگر ما معتقدیم که قرآن دست کم در حوزۀ انسانی هیچ نیاز بشری را فروگزار نکرده است، نباید از استنطاق قرآن درباره این موضوعات تعجب کنیم و احساس کنیم که نتیجه این پژوهشها تحمیل یافته های بشری بر قرآن است. 👉@rahnameh
پیشنهاد 📚عنوان: «موانع شناخت در محیط اجتماع و راهکارهای مقابله با آن از نگاه قرآن» 🔻توضیحات: ما در متن جامعه با اخبار، حوادث و مسائلی روبه رو می شویم که نیازمند کسب اطلاع درست از یک سو و تحلیل صحیح و عمیق آن از دیگر سو هستیم. این در حالی است که ما در «شناخت اجتماعی» دست کم با دو دسته چالش روبه رو هستیم: 1ـ اطلاعات نادرست و یا ناقص از حوادث 2ـ تجزیه و تحلیل نادرست یا سطحی حوادث و مسائل متن جامعه. بنابراین برای اینکه «رفتار اطلاعاتی» صحیحی داشته باشیم نیازمندیم این موانع را بشناسیم و راهکارهایی برای حذف این موانع ارائه دهیم. 🔹به عنوان مثال شیطان با پوشاندن واقعیت «شجره ممنوعه» با زرورق «شجرة الخلد» حضرت آدم را به اشتباه انداخت و مقهور خود نمود (فَوَسْوَسَ إِلَيْهِ الشَّيْطَانُ قَالَ يَا آدَمُ هَلْ أَدُلُّكَ عَلَىٰ شَجَرَةِ الْخُلْدِ) چنانکه خداوند این ترفند ابلیس (قلب واقعیت با آرایش لفظی) را در «زَین لهم الشیطان اعمالهم» و «زُین له سوء عمله فراء حسنا» نیز مورد اشاره قرار می دهد. به نظر میرسد هر چه درباره هشدار نسبت به شیطان در قرآن آمده است میتواند سرنخ خوبی برای یافتن این موانع باشد چرا که یکی از پربسامدترین روشهای فریب شیطان، انحراف آفرینی در شناخت است. 🔹و به عنوان نمونه ای از راهکارها، می توان به داستان افک در سوره نور اشاره کرد. خداوند کسانی که اخبار مشکوک را منتشر می سازند «کاذبین» خوانده است لذا روشن می شود یکی از راهکارهای قرآن در قلمرو مدیریت شناخت اجتماعی این است که اخبار تایید نشده را در حکم دروغ قلمداد نموده است (با اینکه خبر مشکوک اعم از دروغ و راست است) لذا افراد تا زمانی که به صحت خبری واقف نشده اند باید آن را دروغ انگارند و حق انتشار و بازنشر آن را ندارند. جالب است که از پیامبر خدا (صلی الله علیه وآله) نیز نقل شده: کفی بالمرء کذبا أن یحدث بکل ما سمعه ـ امالی طوسی. [گفتی است خود این نکته اخیر نیز قابلیت نگارش یک مقاله مستقل را دارد.] (منبع: @mozoat) 👉@rahnameh
پیشنهاد 📚عنوان: «ویژگی های شهرِ دوستدار کودک از منظر اسلامی» 🔻توضیحات: یکی از موضوعات جالب در دو سه دهه اخیر «شهر دوستدار کودک» (CFC) است. تحقيق در حوزه شهرهاي دوستدار کودک، از سال هاي 1980م به بعد مورد توجه قرار گرفت. عمده اين تحقيقات در راستاي تخصيص حق شهروندي به بچه ها و رسيدگي به خواسته ها و نيازهاي آنها بود. امروزه «شهر دوستدار کودک» مورد توجه برنامه ريزان و دست اندرکاران امور شهري قرار گرفته است، چرا که تعداد جمعيت کودکان مناطق شهري جهان (شهرهاي کشورهاي در حال توسعه) در حال افزايش هستند اما معمولا به نیازها و اقتضائات این بخش سرنوشت ساز جامعه کمتر توجه می شود و عمدتا سیاستها واقدامات شهری معطوف به شهروندان بالغ است. به دیگر بیان با گسترش موج شهرنشینی در دنیا از سویی و افزونی جمعیت از سوی دیگر، کودکان در تحولات مدرن شهری نادیده گرفته می‌شوند و لزوم توجه به آنها در شهرها بیش از پیش احساس می‌شود. نظریه «شهر دوستدار کودک» برای اولین بار توسط یونیسف یا همان صندوق حمایت از کودکان ارائه شده است. 💠با این همه هنوز این موضوع از زاویه حقوق کودک در اسلام و اهداف، آرمانها و ویژگی های فرهنگی و نظام تربیتی اسلام مورد کاوش کافی قرار نگرفته است و به عنوان نمونه با استناد به آیه «ارسله معنا غدا یرتع و یلعب» (یوسف: 12) می توان دو مولفۀ طبیعت گردی و بازی در فضای طبیعی را مورد تاکید و دقت نظر قرار داد و راهبرد توسعه طبیعت‌گرایی را در راستای افزایش توجه به نیاز شهرهای کودک_دوست پیشنهاد داد. طبیعی است که مجموع این راهبردهای اسلامی، شهر را به سوی بستری برای برآوردن نیازهای مختلف کودک و رشد و پرورش همه جانبه او سوق می‌دهد. ♨️گفتنی است درباره شهر دوستدار کودک مقالات متعددی نوشته شده اما چنانکه گذشت با رویکرد اسلامی و در نظر گرفتن فرهنگ و آرمانهای اسلامی چندان مورد توجه نبوده است. کتاب حکمت نامه کودک (از منشورات دار الحدیث قم) و مباحث حقوق کودک در اسلام و اشارات آیاتی که درباره کودکی حضرت یوسف، کودکی حضرت اسماعیل، فرزند لقمان، دوران کودکی حضرت موسی و ... است می تواند رهگشا باشد. 👉@rahnameh
🌿معرفی چند منبع برای موضوع «ویژگی های شهرِ دوستدار کودک از منظر اسلامی» 🔻کتاب «شهر اسلامی دوستدار کودک»؛ 1398ش؛ آستان قدس رضوی 🔻مقاله «بررسی تطبیقی تعامل کودک با محیط شهری از منظر اندیشۀ اسلامی و غربی»؛ 1397ش ـ مرتضی میرغلامی و همکاران 🔻مقاله «شهر مربی کودک، بازتولید الگوی شهر دوستدار کودک در بستری ایرانی اسلامی»؛ 1398 ـ مرتضی میرغلامی و همکاران 👉@rahnameh
✅پیشنهاد 📚عنوان: «تحلیل ویژگی های موثر سبک زندگی اجتماعی اسلام بر افزایش امید به زندگی» 🔻توضیحات: «امید به زندگی» یا متوسط طول عمر، یک شاخص آماری است که نشان می‌دهد اعضای یک جامعه به طور میانگین چقدر عمر می‌کنند، یا به عبارت دقیق تر، انتظار می‌رود چقدر عمر کنند. برای افزایش این شاخص در دنیا عمدتا بر افزایش سطح بهداشت و درمان تاکید می شود در حالی که سبک زندگی اسلامی در قلمرو حیات اجتماعی آکنده از مولفه های است که به شکل غیر مستقیم سبب افزایش امید به زندگی در جامعه اسلامی می گردد. بررسی زوایای مطلوبیت طول عمر در اسلام (به عنوان مقدمه) و تحلیل چگونگی تاثیر ابعاد مختلف سبک زندگی اجتماعی اسلام بر افزایش نرخ امید به زندگی جامعه اسلامی، موضوعی کاربردی و جذاب است که می تواند بخشی از ظرفیتهای تمدن اسلامی را آشکار سازد. ♨️گفتنی است برای این منظور می توان به روایات طول عمر مراجعه نمود ولی نباید پژوهش خود را منحصر به این روایات کرد چرا که قطعا آنچه در این روایات آمده است از باب انحصار نیست بنابراین ضروری است با مطالعۀ ابعاد گسترده حیات اجتماعی مورد نظر اسلام و ارتباط سنجی آن با موضوع میزان امید به زندگی، در صدد بود با تحلیل مناسب، تحقیق نسبتا جامعی را ارائه نمود. 🌿به عنوان نمونه، ویژگی های: خانواده دوستی، جمع گرایی، دیگر خواهی و اخلاق مداری بخشی از ویژگی های سبک زندگی اجتماعی اسلام است که سبب افزایش میزان امید به زندگی می شود؛ البته هر یک نیازمند مستندسازی، تحلیل، استدلال و تبیین جامع مصادیق است. 👉@rahnameh
پیشنهاد 📚عنوان: «بررسی تقابل روش شناسی فلسفه و روش شناسی دین» 🔻توضیحات: ▫️موضوع فلسفه، هستی شناسی به لحاظ کلی ( وجود شناسی) و احکام وجود به ما هو وجود. یعنی کلی ترین و عمیق ترین شناخت نسبت به هستی است. روش شناسی مطالعات فلسفی ـ مانند روش ریاضی و منطق ـ روش عقلی مستقل از نوع برهان (با استفاده از بدیهیات اولیه) است.معیار صدق و کذب در این گونه مطالعات نیز واقع گرایی عقل و کاشفیت ذاتی آن در واقع نمایی است در نتیجه، نتیجه برهان، عین واقعیت است. ▫️موضوع دین نیز عبارت است از معرفی معارف، احکام و اموری که در سعادت دنیوی و اخروی بشر نقش اساسی دارد و بشر مستقلا در دریافت آن عاجز است و نیاز به وحی دارد. روش شناسی مطالعات دینی، اجتهادی یا همان روش نقلی عقلی است که البته در اکثر موارد، عقل در اینجا یا به عنوان ابزار فهم مطرح است، و یا در تایید و تبیین وحی است. تعداد مواردی که عقل به طور مستقل و بدون کمک وحی به معرفتی یا حکمی رسیده بسیار نایاب است. همچنین ملاک صدق و کذب در این گونه مطالعات حجیت یعنی اجتهاد و کوشش تا رسیدن به حجت است. 🔴 با این حال فلسفه و فیلسوف مدعی است که اساسی ترین معارف بشری را مستقل از وحی می تواند شناسایی کند. لذا به نظر می رسد این ادعا، بنیان دین را به چالش می کشد چرا که رسالت دین بیان اساسی ترین معارفی است که بشر قدرت دستیابی به آن را ندارد و بشر برای سعادت بدان نیازمند دین است. بنابراین آیا فلسفه، عقل کل (=وحی) را در مسیر شناسایی حذف می کند و خود مستقلا به شناخت می پردازد؟ اگر اینگونه باشد که عقل گرایی محض در فلسفه می تواند به همان چالشی دچار شود که تجربه گرایی محض دچار آن شده است! ✅نکته: با اینکه ادعای فیلسوفان این است که گزاره های فلسفی بدیهی هستند و یا منجر به بدیهی می شوند؛ اما در عین حال اکثر گزاره های فلسفی توسط خود فیلسوفان نقض شده است. برخلاف کلام و اصول که جز در موارد معدودی عقل استقلال نداشته و در پناه وحی و با روش اجتهادی به شناسایی می پردازد. 💎البته این بدان معنی نیست که اساسا انسان را راهی برای شناخت عوالم هستی نیست و یا گزاره هایی که دینی اند فراعقلی اند و عقل را بدان راه نیست؛ بلکه مراد این است که شناخت های اساسی نیازمند عقل کل (وحی) است؛ والا به خطا می رود. 💎حرکت عقل با عصای وحی، همان روش اجتهاد است که در روش علم کلام وجود دارد. ✍️نویسنده: حجت الاسلام رضا فخاری (@Rfakhari) 👉@rahnameh
💢پیشنهاد 📚عنوان: «بررسی نقش تقیه در پیشبرد اهداف راهبردی امامیه در عصر امامین عسکریین (علیهما السلام) » 🔻توضیحات: «تقیه» یکی از ابزارهای مهم و استراتژیک در عصر حضور ائمه (علیهم السلام) بوده است. امامیه در تنگنای عصر امامین عسکریین (علیهما السلام) از این شیوه استفاده فراوانی در پیشبرد اهداف خود برد. به عنوان نمونه استفاده امامین عسکریین (علیهما السلام) از این شیوه در عصر خویش با وجود اختناق های شدید اجتماعی و سیاسی، توانست مجموعه بزرگی نظیر سازمان وکالت را راهبری کند. البته در مقابل عباسیان نیز دست به ایجاد چنین سازمانی به نام «دعوت عباسیان» زدند که چون دارای مبانی و مبادی اسلامی نبود به شکست منجر شد، اما سازمان وکالت با استفاده از شبکه های اجتماعی، در پرتو نقش تقیه، توانست در تحقق اهداف امامیه که مهمترین آن حفظ و پیشرفت مکتب بود، موفق عمل کند. 🌐امروزه نهادهای فرهنگی انقلاب اسلامی می توانند با برداشت هایی از نمونه های این شیوه، در فضای بسته ای که کشورهای شرقی یا غربی برای آنها ایجاد می کنند، به پیشبرد اهداف انقلاب اسلامی که همان پیشبرد اسلام و امامیه است، نائل شوند. 🔴 در زمینه مطالعات تاریخی و تحلیلی این موضوع می توانید به کتاب «سازمان وکالت» اثر دکتر محمدرضا جباری مراجعه کنید. همچنین برای کارکردشناسی امروزین این موضوع می توانید با مراجعه به سازمان ها و نهادهایی همچون مجمع جهانی اهل بیت (علیهم السلام )، مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، امور بین الملل حوزه های علمیه، جامعه المصطفی العالمیه و دانشگاه ادیان و مذاهب تهران و قم در جريان مشكلات و تجربيات عيني آنها قرار بگيريد. ✍️حجت الاسلام قدرت الله غلمانی ـ کارشناس ارشد تاریخ تشیع، کارشناس ارشد علوم سیاسی و دانش پژوه سطح ۴ فقه سیاسی. (@ghelmani) 👉@rahnameh
💢پیشنهاد 📚عنوان: «تاثیر نگاه اجتماعی و نظام گرا به دین و شریعت در اصول و فرایندهای استنباط» 🔻توضیحات: تاکنون نگاه به فقه فردی و با هدف برائت ذمه (یا تحصیل مؤمّن از عذاب برای) فرد مکلف بوده است. در این نگاه افراد جامعه بریده از هم فرض می شوند که رفع نیازهایی آنها را مجبور به تعاملات اجتماعی می کند. اما در نگاه اجتماعی کل گرا، افراد جامعه به مانند اجزای یک بدن هستند که در راستای یک هدف واحد تلاش می کنند‌. در این نگاه هدف دین، رسیدن نظام و جامعه انسانی ( نه صرفِ فرد) به سعادت است. در این راستا قرآن علاوه بر کارنامه فردی، از کارنامه امت نام می برد. 🍃این نوع نگاه تاثیرات فراوانی در فقه و کلا شناخت گزاره های دینی دارد و می توان آن را در فصول زیر مورد بررسی قرار داد: ۱. تفاوت هستی شناسی فرد گرا و جامعه گرا ( جامعه به مثابه کل) و تاثیرات آن در فقه. ۲. تفاوت معرفت شناسی فردگرا و جامعه گرا ( نظام گرای اجتماعی) و تاثیرات آن در فقه. ۳. تفاوت روش شناسی فردگرا و جامعه گرا (در موضوع شناسی، حکم شناسی، فهم نصوص، تحقق و اجرای احکام و ...) ✍️حجت الاسلام رضا فخاری (@Rfakhari) 👉@rahnameh