🔻۲-جامعٔه روحانیت مبارز تهران
شرایط و زمینه های پیدایش:
🔳از اواسـط سـال ۱۳۶۵ #روحانیـون طرفـدار امـام (ره) در تهـران تشـکلی در میـان خـود به نـام روحانیت مبـارز بـه وجـود آوردنـد. افرادی همچون #بهشـتی، #مطهـری؛ مفتح، باهنـر، مهدوی کنی،خسروشـاهی، هاشـمی رفسـنجانی، شـجونی، کروبـی، و... از فعالیـن گرداننـده گان روحانیـت مبـارز بـه شـمار مـی آمدنـد. برنامـه ریـزی راهپیمایـی هـا، سـخنرانی در مسـاجد، تهیـه شـعار و در مجمـوع #سـازماندهی نهضـت عمدتـاً توسـط روحانیـت مبـارز صـورت مـی گرفت.
🔘از سـال ۵۶_ ۵۷ روحانیـت مبـارز بـه ویـژه بـا نـام هـای مطهـری و بهشـتی کـه بـه عنـوان رهبـران انقـلاب و حلقـه وصـل میـان امـام در #نجـف و سـپس پاریـس بـا مـردم در ایـران عمـل مـی کردنـد، بیـش از همـه بـر سـر زیـان هـا بـود. و از همیـن رو ایـن گـروه نفـق بسـیاری را در جریـان انقـلاب اسـلامی بـازی مـی کـرد.
🔸بـا نگاهـی گـذرا بـر روز شـمار #انقـلاب اسـلامی، نقـش جامعـه روحانیـت مبـارز تهـران در برگـزاری مجالـس یادبـود و گرامـی داشـت شـهدا، اعـلام عـزای ملـی، تعطیـل عمومـی در مناسـبت هـای ۱۵ خـرداد، برنامـه ریـزی #اعتصـاب هـا و تظاهـرات بـه ویـژه برگـزار نمـاز با شـکوه عید فطـر در تپـه های قیطریـه تهـران بـه امامـت شـهید مفتـح و سـخنرانی ایشـان و شـهید باهنـر نقـش برجسـته ایـن اجتمـاع در تشـدید مبـارزات ضـد رژیـم بـه طـور برجسـته و اساسـی نمایـان اسـت.
🔹ایـن تشـکل نقشـی بـر جسـته در فراینـد تدویـن و#تصویـب قانـون اساسـی، نقـد دولـت موقـت و نقشـی مهـم در شـورای انقـلاب را بـازی کردنـد. همچنیـن نقـش حکمیـت ایـن نهـاد میـان رئیـس جمهور (بنـی صـدر) و نخسـت وزیر (رجایـی) از جملـه اقدامـات مهـم ایـن گـروه بـود. نقـش فعـال این جریـان در مجلـس شـورای اسـلامی کـه ریاسـت آن بـا هاشـمی رفسـنجانی یکـی از اعضـای جامعـه بـود، و همچنیـن قـوه قضائیـه از سـال ۱۳۶۸ بـه بعـد بـا انتخـاب آیـت الله یـزدی، عضویـت برخـی از اعضـای جامعـه در شـورای نگهبـان، عضویـت در شـورای بازنگـری #قانـون_اساسـی، مجمـع تشـخیص مصلـح نظـام، فعایـت هـای مسـجد محـور، و همچنیـن امامـت نمـاز جمعـه از جملـه دیگـر فعالیـت هـای اصلـی جامعـه روحانیـت مبـارز بـه شـمار مـی رود.
🔻جریان شناسی سیاسی در ایران، بخش دوم
از جریان چپ تا اصلاح طلبی
1⃣چـپ سـنتی: معنـا و مفهـوم #چـپ از انقـلاب فرانسـه وارد ادبیـات سیاسـی شـد. در آن زمـان بـه آن دسـته از نماینـدگان کـه در قسـمت چـپ #پارلمـان مـی نشسـتند مـی گفتنـد کـه این هـا حامـی اقشـار متوسـط و فقیـر و در مقابـل اشـراف، سـلطنت طلبـان بودنـد.
ایــن مفهــوم در قــرن #نوزدهــم و بیســتم بــه جنبــش هایــی اطــلاق مــی شــد کــه خواســتار بهبـود وضعیـت اقشـار فقیـر تـر مـردم و خواهـان #عدالـت و آزادی بودنـد. اندیشـه مارکسیسـتی در جهـان مدعـی دفـاع از چنیـن اندیشـه ای بـود. در ایـران نیـز چـپ بـا دو گرایـش اعتقـادی کمونیسـتی و گرایـش مذهبـی شـکل گرفـت.
🔽همزمــان بــا انقــلاب اســلامی در ،۱۳۵۷ گرایــش هــا، اندیشــه هــا و رفتــاری را در بخشــی از #روحانیـون، احـزاب و تشـکل هـای سیاسـی- اجتماعـی شـاهد بودیـم کـه دارای ویژگـی هـای زیـر بـود: دفـاع از #آزادی و #عدالـت، حمایـت از محرومـان و مسـتضعفان، مقابلـه بـا سـرمایه داری و #خصوصـی سـازی، مخالفـت بـا ثـروت انـدوزی، دفـاع از #حقـوق کارگـران در برابـر کارفرمایـان، و مخالفـت بـا امپریالیسـم.
⏸ویژگـی هـای ایـن جریـان بـدون آن کـه از واژه «چـپ و راسـت» مصطلـح در ادبیـات #سیاسـی بهـره گیـرد، در میـان احـزاب، جریـان هـای سیاسـی و حتـی شـخصیت هـای روحانی طرفـداران جـدی داشـت. لیکـن در ایـام اول انقـلاب بـه دلیـل ترورهـا، جنـگ، کودتا هـا و ... زمینـه #ظهـور و بـروز جـدی پیـدا نکـرد.
⏏بـه هنگامـی کـه مجلـس شـورای اسـلامی در دور اول بـه عـدم کفایـت سیاسـی بنـی صـدر رای داد، جریـان #حاکمیـت بـه سـمت یک دسـت شـدن حرکـت کـرد؛ ایـن وضعیـت شـرایط و زمینـه مناســبی بــرای بــروز و ظهــور اختلافــات نظــری در میــان نیرو هــای انقلابــی درون حاکمیــت بـود. ایـن #اختلافـات از همـه زودتـر در سـازمان مجاهدیـن انقـلاب اسـلامی، حـزب جمهـوری اسـلامی و سـپس جامعـه روحانیـت مبـارز تهـران خودنمایـی کـرد.
*⃣گرایـش شـدید بـه رفتارهـای تنـد، دفـاع از تمرکـز گرایـی در اداره امـور، تجویـز دیـن حداکثری و محــدود کــردن قلمــرو آزادی هــا و حقــوق شــهروندی، دفــاع از دولــت گرایــی حداکثــری و مخالفــت بــا #خصوصــی ســازی، دفــاع از محرومــان، حاشــیه نشــینان و اقشــار آســیب پذیــر و طرفـدار عدالـت اجتماعـی، اسـتکبار سـتیزی و بالاخـره ولایـت فقیـه را فصـل الخطـاب دانسـتن در همـه امـور را بایـد از ویژگـی هـای جریـان چـپ اسـلامی در دهـه اول انقـلاب برشـمرد.
*⃣جریـان چـپ خواهـان اتخـاذ #مواضـع رادیـکال و انقلابـی در برابـر کشـورهای جهـان بـود و از نظـر آنـان صـدور انقـلاب معنـا و مفهومـش همیـن بـود. در حـوزه سیاسـت داخلـی هـم گرایـش بسـته و محـدود در امـور و مخالفـت بـا انفتـاح فضـای سیاسـی- فرهنگی کشـور بـود.
⏏ایـن گونـه اسـت کـه بایـد بـه لحـاظ جامعـه شـناختی تاریخـی، جریـان چـپ را در مجموعـه حـوادث و رخداد هـای اوایـل انقـلاب و در یـک جامعـه در حـال گـذار، قابـل بررسـی دانسـت.... ضعـف و ناتوانـی دولـت #موقـت را کـه دارای تفکـرات لیبرالـی بـود، بایـد عامـل اصلـی در قـدرت یابـی چـپ در ایـران دانسـت.
دیدگاه هـا و مواضـع چـپ سـنتی: ۱. صـدور انقـلاب: چـپ سـنتی بـا اسـتناد بـه متـون سـنت هــای دینــی، تفاسـیری ارائــه مــی داد کــه در آن ، غــرب ســتیزی و صــدور افــکار و آرمان هــای انقــلاب در ســرلوحه امــور قــرار داشــت ۲. رابطــه بــا آمریــکا: جنــاح چــپ ســنتی هر گونــه #رابطــه_بــا_آمریــکا را بــه شــدت رد مــی کــرد و #مقاومــت در برابــر آمریــکا را بــه عنــوان یکــی از اهـداف اصلـی سیاسـت خارجـی مـورد نظـر خـود عنـوان مـی کـرد. ۳. خصوصـی سـازی: آنهـا بـا خصوصـی سـازی بـه شـدت مخالـف بودنـد و بـر آن بودنـد کـه بخـش هـای مـادر و اسـتراتژیک #اقتصـاد بایـد بـرای همیشـه در مالکیـت دولـت باشـند ۴. توسـعه و رشـد اقتصـادی: آنهـا بـر آن بودنـد کـه توسـعه و رشـد اقتصـادی در مقایسـه بـا عدالـت اجتماعـی از اولویـت کمتــری برخــوردار اســت. ایــن جنــاح بــر توســعه اقتصــادی متکــی بــه درون اعتقــاد داشــت. بـه بیانـی دیگـر، پـای فشـردن بـر اسـتقلال اقتصـادی مسـتلزم نفـی راه حـل هـا و الگوهـای سـرمایه داری و نفـی ادغـام در بـازار جهانـی اسـت. ۵. عدالـت اجتماعـی: جنـاح چـپ سـنتی عدالـت اجتماعـی را از طریـق نظـام سـهمیه بنـدی امـکان پذیـر مـی دانسـت... بـه طـور کلـی منظـور آنهـا از عدالـت اجتماعـی، تغییـر سـاختار اقتصادی- اجتماعـی کشـور در جهـت منافـع #محرومیـن و نهادینـه کـردن ایـن خـط مشـی بـود. ۶. تهاجـم فرهنگـی: طیـف چـپ سـنتی تهاجـم فرهنگـی را ناشـی از عـدم تـوازن در داد و سـتد و تولیـد فرهنگـی و وجـود نقـاط آسـیب
🔻ادامه مبحث جناح چپ تا اصلاح طلبی
احزاب و گروه های اصلاح طلب :
🔹مجمع روحانیت مبارز
دوره پیدایش و قدرت
🔸شــاید ســال ۱۳۶۷ فرصــت مناســبی بــرای تشــکیل مجمــع روحانیــون مبــارز تشــخیص داده شـد، چـرا کـه بـا توقـف فعالیـت هـای دو جریـان سیاسـی و پـر قـدرت چـون حـزب جمهـوری اســلامی و ســازمان مجاهدیــن انقلاب اســلامی، وجــود تشــکلی کــه خــلأ ناشــی از ایــن دو جریـان را پـر کنـد، بیـش از پیـش ضـروری مـی نمـود و ایـن مجمـع #روحانیـون مبـارز بـود کـه در ایـن شـرایط زمانـی پـا بـه عرصـه وجـود گذاشـت.
🔹انشـعابیون از جامعـه روحانیـت مبـارز بـه اتفـاق جمعـی دیگـر از دسـت انـدرکاران و مسـئولان دفتـر #امـام_خمینـی بودنـد کـه مجمـع روحانیـت مبـارز را تشـکیل دادنـد و ایـن اقـدام بـا تاییـد امـام خمینـی رو بـه رو شـد. ایـن تاییـد بـرای آغـاز کار ایـن تشـکل نوظهـور و نوپـا، سـرمایه بزرگـی محسـوب مـی شـد.
🔸مهم تریــن پیامــد شــکل گیــری مجمــع روحانیــت #مبــارز را دوقطبــی شــدن فضــای سیاســی جامعـه بایـد دانسـت. در فضایـی کـه مجمـع روحانیـت شـکل گرفـت و روز بـه روز در صحنـه سیاسـی قدرتمنـد تـر مـی شـد، جامعـه روحانیـت مبـارز سـکوت سیاسـی و انـزوا را در پیـش مــی گرفــت. در ایــن دوره مجمــع روحانیــت مبــارز توانســت بــا گفتمــان ســازی بــر پایــه دو اصـل اسـلام نـاب محمـدی در برابـر اسـلام آمریکایـی، و جنـگ فقـر و غنـا، خـود را پرچم دار آن معرفـی نمایـد.
🔹و در ایـن راسـتا بـا تصویـب ۱۳ آبـان بـه نـام روز ملـی مبـارزه بـا #اسـتکبار جهانـی، توانسـت بـه جـذب برخـی از تشـکل هـای دانشـجویی و از جملـه دفتـر تحکیـم وحـدت دسـت پیـدا کنـد و از طـرف دیگـر ایـن مجمـع همـواره خـود را نماینـده اصیـل خـط امـام مـی دانسـت.
🔸مجمـع بـه رغـم آن کـه در اساسـنامه خـود تصریـح کـرده بـود کـه شـعبه ای در شهرسـتان نــدارد، امــا بــرای انتخابــات فهرســت سراســری داد و از کاندیدا هــای مــورد حمایــت خــود در سراســر کشــور حمایــت کــرد.
🔻ویژگی های حزب مشارکت
1⃣ تشـکیلات فراگیـر: ایـن حـزب در مدتـی کوتـاه در سراسـر کشـور عضو گیـری و بـه تشـکیل دولـت اقـدام کـرد. اقدامـی کـه حـزب کارگـزاران نتوانسـت انجـام دهـد.
2⃣ موسسـان و ترکیـب آنهــا: از ۱۱۰ تــن اشــخاص حقیقــی و حقوقــی کــه اعــلام موجودیــت حــزب را اعــلان کردنــد، مـی تـوان اقشـار، اصنـاف، روزنامـه نـگاران، #روحانیـون، بانـوان و ... را در ترکیـب #حـزب ملاحظـه کـرد و ایـن بـه لحـاظ شـمولیت اشـخاص و گروه هـا نسـبت بـه سـایر احـزاب سـابقه نداشـت.
3⃣گفتمــان جدیــد: گفتمــان ایــن حــزب بــه نســبت ســایر احــزاب ، گفتمــان جدیــدی بــود. ایـران بـرای همـه ایرانیـان و دانسـتن حـق مـردم اسـت، تاکیـد بـر قانـون گرایـی و برابـری همـه شـهروندان در برابـر قانـون از جملـه مـواردی بـود کـه در ایـن #گفتمـان جدیـد مطـرح مـی شـد.
4⃣نمـاد مخالفـت بـا وضـع موجـود: حـزب مشـارکت خـود را نمـاد #مخالفـت بـا وضـع موجـود معرفـی مـی کـرد و بـا نقـد صریـح و جـدی گذشـته، خـود را منجـی آینـده ایـران معرفـی مـی کـرد. اعضـای مشـارکت حتـی بـه نقـد عملکـرد گذشـته چـپ پرداختنـد و از نگـرش دولتـی کـردن امـور بـه شـدت انتقـاد کردنـد و حتـی از بالارفتـن از دیـوار #سـفارت آمریـکا اعـلام برائـت کردنـد.
5⃣حزبـی شـخص محـور: ایـن حـزب نیـز حـول محمـد خاتمـی شـکل گرفـت و بـا افـول او، افـول کـرد..
ℹ️کارنامه حزب مشارکت
انتخابـات اولیـن دوره شـورا های اسـلامی شـهر و روسـتا اولیـن میدانـی بـود کـه حزب مشـارکت توانسـت عمـلا در نقـش #مدیریـت و رهبـری جبهـه دوم خـرداد یـا اصلاحـات بـا موفقیـت آن را اداره کنـد و اکثریـت قاطـع شـورا هـا را بـه دسـت بگیـرد. کارنامـه ایـن حـزب در و جبهـه اصلاحـات در شـورا ها و بـه خصـوص کلان شـهر تهـران بسـیار منفـی بـود. اختلافـات بـر سـر تقسـیم قـدرت بـه گونـه ای بـالا گرفـت کـه در طـول چهـار سـال، پنـج رئیـس را در بـالای سـر خـود دیـد کـه متوسـط عمـر هـر کـدام کمتـر از یـک سـال بـود.
⏏نا کارامــدی شــورای اول اصــلاح طلبــان را بایــد عمــل اصلــی پیــروزی آباد گــران در شــورای شــهر دوم و همیــن انتخابــات زمینــه ســاز #تحــولات بعــدی و جایگزینــی گفتمانــی شــد، کــه اصول گرایــان جــای اصــلاح طلبــان را گرفتنــد.
⏺حـزب مشـارکت نـه تنهـا در شـورای شـهر اول، بلکـه در مجلـس ششـم نیـز اکثریـت را از آن خویـش کـرد و اکثریـت قـوه مقننـه را نیـز در اختیـار بگیـرد و نماینـدگان مشـارکتی راه یافتـه بـه مجلـس ششـم دسـت بـه #اقداماتـی رادیـکال و سـاختار شـکنانه زدنـد کـه برخـی از از آنهـا را اشـاره مـی نماییـم: اصـرار بـر حضـور برخـی از کاندیدا هـای اهل سـنت در هیـات رئیسـه، اصلاح قانـون مطبوعـات و ایسـتادگی اعضـای حـزب مشـارکت در برابـر تدابیـر نظـام کـه کروبـی بـا دشـواری هـای فـراوان توانسـت آن را از دسـتور کار خـارج کنـد، بیانیـه ۱۲۷ نفـر از نماینـدگان بـه رهبـری بـه بهانـه طـرح پـاره ای از مسـائل و مشـکلات کشـور و پیشـنهاد نوشـیدن جـام زهـر بـه رهبـری بـرای برقـراری رابطـه بـا آمریـکا، طـرح همـه پرسـی هـای مختلـف در امـور مختلـف کشـور، تحصـن و اسـتعفای تعـداد زیـادی از نماینـدگان در اعتـراض بـه رد صلاحیـت هـای شـورای نگهبـان، ارائـه طـرح هـا و دیدگاه هـای پـر ابهـام چـون وکالـت فقیـه در برابـر ولایــت فقیــه، خــروج از حاکمیــت، لوایــح دوقلو (افزایــش اختیــارات رئیــس جمهــوری)، صــف آرایـی و تقابـل میـان نهاد هـای انتصابـی و انتخابـی، و بالاخـره عبـور از خاتمـی را بایـد مهم تریـن دیدگاه هـا و عملکـرد هـای حـزب مشـارکت دانسـت.
⏸همیــن اقدامــات سـبب شـد بـا انقضــای دولــت خاتمـی، حــزب مشـارکت نیـز دچــار افــول و ضعــف شــدید در عملکــر گردیــد.
#راه_ما_روشن_است🇮🇷
@rahroshaan
🔸🔹🌿🔸🔹
🔻جریان شناسی سیاسی در ایران، بخش دوم🔻
از جریان چپ تا اصلاح طلبی
ادامه احزاب وتشکل های اصلاحات:
اعتماد ملی
🔹چهـار مـاه پـس از برگـزاری انتخابـات نهـم ریاسـت جمهـوری در سـال، ۱۳۸۴مهـدی کروبـی بـه وعـده تشـکیل حزبـش عمـل کـرد و بـا انتخـاب ۵۲ عضـو شـورای مرکـزی، دبیرکلـی حـزب را بـر عهـده گرفـت. جرقـه تشـکیل ایـن حـزب از جایـی زده شـد کـه مهـدی کروبـی بـا وجـود نامیـدی از همـه اصـلاح طلبـان و از جملـه یـاران حزبـی اش در مجمـع روحانیـون مبـارز از رای آوردن او در انتخابـات ریاسـت جمهـوری، مصمـم و فعـال در انتخابـات شـرکت کـرد و در کمـال شـگفتی رایـی کسـب کـرد کـه تحلیـل گـران جنـاح هـای مختلـف سیاسـی آن را پیـش بینـی نمـی کردنـد امـا اختـلاف کـم آرای او و احمـدی نـژاد، کروبـی را ادامـه رقابـت هـا بـاز داشـت.
🔸رای مـردم بـه کروبـی موجـب افزایـش اعتمـاد بـه نفـس کروبـی و انـرژی در او شـد و زمینـه اتخــاذ چنــد تصمیــم مهــم توســط او را فراهــم کــرد. کروبــی، اســتعفا از مجمــع تشــخیص مصلحـت نظـام و مشـاورت رهبـری، خـروج از مجمـع #روحانیـون مبـارز و تشـکیل یـک حـزب جدیــد را ســریعاً عملــی کــرد.
🔹وی بــه شــدت از طیــف افراطــی اصــلاح طلــب آزرده خاطــر بــود، و از زمــان تشــکیل حــزب اعتمــاد ملــی همــواره نــوک تیــز انتقاداتــش متوجــه راس هــرم اصــلاح طلبــان بــود.
کروبـی بارهـا در اظهـارات خـود نشـان داد کـه اهـل ائتـلاف بـا هیـچ حـزب و گروهـی نیسـت و تمایـل دارد کـه بـه طـور مسـتقل راه خـود را ادامـه دهـد. او یـاران خـود را در حـزب اعتمـاد ملـی از میـان کسـانی برگزیـد کـه فعالیـن سـتاد انتخاباتـی وی بودنـد.
🔸ویژگــی دیگــر کروبــی چانــه زنــی و برقــراری ارتبــاط بــا مســئولان مختلــف بــرای احــراز صلاحیــت کاندیدا هــا در انتخابــات بــود.
در جریـان انتخابـات مجلـس هفتـم، خـود بـه عنـوان کاندیـدا از تهـران وارد رقابـت شـد، ولـی پـس از این کـه نتوانسـت آرای لازم را بـرای ورود بـه #مجلـس آینـده بـه دسـت آورد، تـلاش خـود را بـرای ورود بـه صحنـه انتخابـات ریاسـت جمهـوری آغـاز کـرد. هرچنـد بسـیاری از دوسـتانش بـا ایـن کار مخالـف بودنـد.
🔹عـدم امـکان رای آوری وی کـه در همـه بدنـه اصـلاح طلبـان نیـز بوجـود داشـت، سـبب شـد تـا در جریـان انتخابـات ریاست جمهـوری، مجمـع روحانیـت بـا نامـزدی کروبـی مخالفـت کردنـد و از همراهـی بـا وی سـر بـاز زننـد و ایـن عـدم همراهـی پـس از ثبـت نـام کروبـی هـم ادامـه داشـت. آنچـه بـرای کروبـی در #انتخابـات ریاسـت جمهـوری سـخت ناگـوار بـود، نـه تنهـا عـدم حمایـت و همراهـی مجمـع، بلکـه موضـع گیـری برخـی از آنـان علیـه وی بـود.
🔸از ایـن رو #اختلافـات کروبـی بـا مجمـع روحانیـت در جریـان انتخابـات ریاسـت جمهـوری نهـم، موجـب شـد کروبـی بـه همـراه رسـول منجـب نیـا از مجمـع روحانیـت خـارج و حـزب اعتمـاد ملـی را تشـکیل دهنـد.
🔹حــزب اعتمــاد ملــی در بیانیــه اعــلام موجودیــت خــود در ۱۳۸۴ ریشــه خــود را از منظــر تاریخـی و آبشـخور فکـری در انقـلاب اسـلامی و رهبـری امـام خمینـی مـی دانـد و تصریـح مـی کنـد: حـزب اعتمـاد ملـی براینـد جریـان فکـری خـط امـام اسـت کـه بزرگ تریـن مشـخصه آن از نظـر حـزب تعامـل بـا تحجـر و واپـس گرایـی از دیـن داری و دفـاع از اندیشـه هـای مترقـی و سـازنده مـی دانـد. ایـن ادعـا در حالـی صـورت مـی گیـرد در بیانیـه تفصیلـی و مشـروح کنگـره دوم حـزب در حالـی کـه در بـاره امـور داخلـی و خارجـی سـخن گفتـه شـده، بـه نظـام اسـلامی، امـام خمنـی، انقـلاب اسـلامی و #ولایـت_فقیـه و رهبـری هیـچ اشـاره ای نشـده اسـت.
🔻روحانيت و در رأس آن #مرجعيت، نهادی فرهنگى اجتماعى اسـت كـه پيشـينه ای طـولانى در جهان تشيع دارد كه چهار وظيفه عمده پژوهش، آمـوزش، تبليـغ و اجـرای شـريعت و ديـن را عهده دار است.
🔹 اين نهاد، از تاريخ شكل گيری خود تـاكنون بـا #تحـولات گونـاگونى روبـه رو بـوده كـه ايـن تحـولات بـه تـدريج در صـورت بندی سـازمان اجتمـاعى اش تأثيرگذاشــته و موجب گرايش ها و عكس العمل های مختلف شده است. سـاختار اجتمـاعى #روحانيـت كـه در درون گفتمان دينى و بر مبنای نگرش معرفت شناسـانۀ اجتمـاعى مشخصـى شـكل گرفتـه، در دوران انقلاب اسلامى ايران شكل بارز تری در آگاهى بخشى آحـاد جامعـه در برابـر اسـتعمار خارجى و استبداد داخلى به خود گرفت و از آن جهت كه #روحانيون، از طرفى رهبران جامعـه و از سويى به عنوان حاملان و مفسران دين نيز قلمداد مى شوند، بى شك، جهت گيری آنان در جهت گيری های جامعه - در قالب جريان های گوناگون - تأثير گذار بوده و هسـت.
🔸 روحانيـت شيعه به لحاظ آزادی عمل، پيوند های مستحكم با توده مردم، #اسـتقلال اقتصـادی و سياسـى و گــزينش طبيعــى مــردم، همــواره در خــط الــرأس واكنش هــای اجتمــاعى در رويــارويى بــا #ناهنجاری های فرهنگى و #سياسى در جامعه بوده اسـت. پيونـد های سـاختاری ايـن سـازمان بـا نهاد های اجتماعى جامعه و تأثيرات متقابل آنهـا موجـب صـورت بندی های زير شـاخه ای و بـه عبارت ديگر، شكل گيری جريان های مختلف #اجتماعى- #سياسى شده است
۱-منطق فهم دين
مراد از منطق #فهم_دين، سامان های به هم پيوسته و منسجم برای كشف قضايا و روش شناسـى معرفت دينى است. در واقع منطق فهم دين دانش كاربرد #رهيافت معرفتـى امتزاجـى بـه ديـن، براى كشف و فهم گزاره ها و آموزه هاى آن و سنجش و آسـيب شناسـى معرفـت دينـى اسـت ( نک، رشاد، علی اکبر، ۱۳۹۳، ۴۲_۴۳) در وضعيت كنونى حوزه های علميه، مى توان موضع و نگـرش روحانيـت بـه ايـن مسـئله و شيوه كشف قضايای دينى و روش معرفت شناختى آنان را ذيل سه گروه صورت بندی كرد:
الف) معتقدان به منبع عقل و نقل در كشف معرفت دينى
🔸گروه زيادی از #روحانيون به هماهنگى عقل و نقـل- بـه عنـوان منبـع كشـف ديـن - اعتقـاد دارند. اين گروه عقل نظری، عقل عملى، عقل تجربى و عقل تجريـدی و عقـل اشـراقى را در كشف معرفت دينى مؤثر مى دانند و معتقدند همچنان كه تعـارض ميـان احاديـث را بـه وسـيلۀ تعادل و تراجيح، عام و خاص و مطلق و مقيد مورد ارزيابى قرار مـى دهـيم، لازم اسـت همـين شيوه را به هنگام تعارض ميان #عقل و نقل به كار گيريم. رو از اين ، عقل، نزد اين گروه، نه تنها در كشف موضوعات بلكه در كشف احكام نيز كارگر است.
ب) استناد محدود عقل
🔹گروهى ديگر از حوزويان، عقل را در يك محدوده خاص به رسميت شناخته و خطـوط و حدودی را فراروی داوری های عقلى قـرار مى دهنـد و عقـل را از داوری در بـاره فراتـر از آن حدود منع مى كنند. اين گروه ضمن آن كه عقل نظری را مستند به بديهيات مى داند، به اعتبـار عقل عملى در كشف پارهای از جزئيات و اعتبار عقل عرفى در كشف موضوعات معتقدند. تفاوت اين گروه با گروه قبل، آن است كه گروه قبل، تحميل هيچ محدوديتى را بـر عقـل نمى پذيرد و هرگونه محدوديتى را كه برای عقل باشد، ذاتى آن مى داند؛ و لكن اين گـروه از عقل استفاده كلامى و جدلى مى كنند.
🔸شايد بتوان گفت قائلين به اين دو گفتمان، بـه عنـوان متـدولوژی منسـجم، شـاكلۀ اساسـى تفكر حوزه و #روحانيت را تشكيل مى دهد.
ج) معتقدين به عقل استنباطى
🔹اين گروه برای عقل هيچ گونه داوری قائل نبوده و اگر داوری ای را بپذيرند بـرای اسـتنباط از نقل مى باشد؛ در واقع در اين مرتبه، عقل به دليل اينكه عهده -دار اسـتنباط از نقـل اسـت بـه عنوان عقل استنباطى از آن ياد مى شود (نک: پارساییان ۱۳۸۸، برنجکار، ۱۳۹۱) اين گروه از #روحانيون، افزون بر نقل، به عقل نيز بها مى دهند، اما عقل برای آنها منبع كشف ديـن نيسـت. بـه عبـارتى ديگر، آنان عقل پيشينى و عقل منبعى مستقل از نقل را قبول ندارند و از آن تنها به عنوان ابزار پسينى ما بعدا ايمان استفاده مى كنند. ايـن گـروه كـه در پـى تأسـيس فلسـفه شـدن اسـلامى هستند از ميراث دانشى مسلمانان يعنى فلسفۀ ما صدرا، منطـق ارسـطويى و اصـول فقـه گـذر مى كنند و به جز فقه ترميم شده، دانش ديگری از ميراث قبل را قبول ندارند.
#راه_ما_روشن_است🇮🇷🏴
#حوزه_علمیه_خواهران
#سیاست_ما_عین_دیانت_ما
#راه_روشن را به دوستان خود معرفی کنید.
@rahroshaan
🔸🔹🌿🔸🔹
▪️▪️▪️▪️▪️
#انتشار_صرفا_با_لینک_کانال_راه_روشن
🔹🔹🔹🔹
ج) معتقدين به عقل استنباطى
اين گروه برای عقل هيچ گونه داوری قائل نبوده و اگر داوریای را بپذيرند بـرای اسـتنباط از نقل مى باشد؛ در واقع در اين مرتبه، عقل به دليل اينكه عهده دار اسـتنباط از نقـل اسـت بـه عنوان عقل استنباطى از آن ياد مى شود (نک: پارساییان ۱۳۸۸، برنجکار، ۱۳۹۱) اين گروه از روحانيون، افزون بر نقل، به #عقل نيز بها مى دهند، اما عقل برای آنها منبع كشف ديـن نيسـت. بـه عبـارتى ديگر، آنان عقل پيشينى و عقل منبعى مستقل از نقل را قبول ندارند و از آن تنها به عنوان ابزار پسينى ما بعدا ايمان استفاده مى كنند. ايـن گـروه كـه در پـى تأسـيس فلسـفه شـدن اسـلامى هستند از ميراث دانشى #مسلمانان يعنى فلسفۀ ما صدرا، منطـق ارسـطويى و اصـول فقـه گـذر مى كنند و به جز فقه ترميم شده، دانش ديگری از ميراث قبل را قبول ندارند.
د) معتقدان به منبع نقل (جريان ايمانگرايانه يا نقل گرايانه)
اين گروه از #روحانيون، كه به اخباريان موسوم اند، اين مقـدار از عقـل پسـينى را هـم قبـول ندارند و به شدت نقل محورند. برخى از آنان، عاوه بر روش نقلى، رويكردی نقلـى دارنـد و به اصطلاح، اخباری به شمار مى آيند.اين گروه تنها مدلول مطابقى اخبـار و احاديـث را قبـول دارند و به مدلول های التزامى آن پایبند نيستند.
برخى ديگر از اخباريان، روش نقلى دارند اما رويكرد آنان اصولى است. يعنى به مدل های التزامى #روايات معتقدند و به برخى دلالتهای عقلى توجه مى كنند، اما عقل مورد اشاره آنهـا گره از مشكل نمى گشايد. توجه و دفاع برخى از آنان به بديهی يات عقل نظری، از سر مماشـات است، و يا اينكه برخى از آنان، استفاده از برهان را عملى غير دينى مـى انگارنـد. عـده ای هـم كه از علم كلام نيز دفاع مى كنند، نه به معنای توجه به غير نقل بلكه به معنای كوبيـدن #فلسـفه است. آنان حتى با بهره مندی از روايات اسلامى، ادعای متكلمينى كه رويكرد فلسفى دارند را به نقد مى كشند وجه اشتراك هر دو گروه آن است كه بى توجه به دغدغه های دنيای جديـد، تصور مى كنند مشكلات كنونى جهان اسلام، فلسفۀ ملاصدرا و عرفان ابن عربى است.
3⃣مجدد گرايان و نقادى علوم قديم و جديد:
🔸 ادبـار يـا اقبـال مفـرط بـه مدرنيتـه همـواره متفكرينى را واداشته تا مسيری ديگـر بيابنـد. ايـن مسـير، بـه عنـوان راه سـوم يـا ميانـه همـواره مى كوشد، در قبال دو #جريان تجدد گرايى و سنت گرايى، ميان آنچه از گذشته به ارث رسـيده با آنچه از مغرب زمين بر ما وارد شده است، #نقادانـه وجـه جمعـى بيابـد. اگـر جريـان متجـدد عمدتاً شيفته و دلباخته فكر و فرهنگ مسلط و غالب غربى است و چشم در فرا سوی مرز هـای ايران و جهان اسام دارد.
🔹جريـان مجـدد، بـه ارزش مواريـث خـودی و ميـراث غنـى و قـويم باز فكری و علمى مانده از پيشينيان، توجه و باور دارد و ارزيابانه و عالمانه بدان وفادار بـوده و در عين حال، به #دستاورد های فكر بشر معاصر احترام مى گذارد و در مقـام گـزينش يافتـه های معرفتى ملل ديگر بر مى آيد و در صدد تأمل و توليد و ارائه انديشه های تـازه و مسـتقل اسـت.
🔹 وجود شباهت های زيادی كه ميان اين جريان و تهذيب گرايان وجود دارد از يـك سـو، و نيـز عدم پى گيری گفت و گو هـای مجـددگرايان در بـاب تعامـل #اسـلام و علـوم جديـد، از سـوی ديگر، سبب شده تا برخى ميان آن دو جريان تمايزی برقرار نكنند؛ به ويژه آنكه ايـن جريـان فكری بر خاف گذشته كه در ذيل تلاش های علمى علامه سيد محمد حسـين طباطبـايى، امـام خمينى ( ره) و شهيد مرتضى مطهری، راهبری مى شد، امـروزه فاقـد راهبـری در پيشـاپيش خـود است و اغلب توسط #روحانيون جوانى كه تعلق فكری به آن سه متفكر دارند، بسط مى يابد.
🔸بـا اين همه، تأمل در آثار اين گروه از حوزويان، نشان مىدهد كه آنـان، هماننـد تهـذيب گرايان حوزه، در پى اسلامى سازی علوم انسانى موجـود نيسـتند. از نظـر آنـان، اسـلامى سـازی علـوم انسانى موجود، هدفى #نارسا به حساب مى آيد و ما را در دستيابى به علوم دينى گمراه مى كند؛ چرا كه حفظ قالب و تغيير محتوا و يا بالعكس، خطـايى روش شـناختى اسـت كـه بايـد مـورد توجه قرار گيرد. از اين رو بايد، با ابتناء بر تعريفى كه اسام از انسان و رفتار او ارائه مى كنـد، به طراحى #فلسفه علوم انسانى همت گماشـت و سـپس بـه توليـد نظريـه هايى مسـتقل از علـوم انسانى غرب رسيد.
🔸 از اين رو، تنها راه برون رفت از فضای گفتمانى غـرب، تـدوين نظريـه های مستقل و جديد بر پايه مبانى دينى و ارزشى خودمان و تدريس آنها در كنار #نظريه های كنونى در غرب است و اين راهى غير از تهذيب #علوم_انسانى موجود است.
📌ادامه بحث جریان شناسی اجتماعی سیاسی روحانیت
منظر چهارم: #روحانيت و #جمهوری_اسلامى
منظر چهارم به نوع ترابط #روحانيت با جمهوری اسلامى مرتبط است كـه مىتـوان آنهـا را در تكثر های مختلفى بحث كرد:
1⃣روحانيت و انقلاب اسلامى
در فاصله سال های ۱۳۴۲ تا ۱۳۵۷ سه جريان متغير و متداخل ولـى قابـل تشـخيص در بـين روحانيت بوجود آمد:
🔸الف) جريان نخسـت: كـه پرنفـوذ ترين جريـان بـود كـه از علمـا و #روحـانيون محتـاط و غير سياسى تشكيل مى شد به اعتقاد اعضای اين جريان، روحانيت بايد از كـار #سياسـى دوری گزيند و به مسايل معنوی، تبليغ كلام خدا، تحصيل در حوزه ها و آموزش علمای نسـل آينـده بپردازد.
🔹اينان تنها در پاره ای از اوقات و بنا بـه دلايلـى بـرای پـا در ميـانى يـا چيـزی شـبيه آن، ممكن بود به نوعى حركت #سياسى دست زنند. رهبران انجمن حجتيه - به لحاظ فكری و يا از روی تقيه- اين گونه مى انديشيدند و بر ايـن بـاور بودنـد كـه #حكومـت را اساسـاً نمى تـوان بـه غير معصوم سپرد و بايـد بـا دولـت كنـونى مماشـات نصـيحت گرايانه داشـت.
🔸البتـه، رويكـرد تاريخى #مرجعيت در روزگار پس از #مشروطه نيز چنين اقتضايى داشت.
🔸ب) جريان دوم: مربوط به #روحانيون ميانه رو بود كه در عين مخالفت با برخـى اقـدامات و مظاهر فساد دولـت پهلـوی، حاضـر بـه ورود در يـك مبـارزه تنـد نبودنـد.
🔹مهم تـرين ويژگـى ميانه رو ها، آن بود كه خواستار سرنگونى #سـلطنت نبودنـد و بـر اجـرای كامـل #قـانون_اساسـى مشروطه تاكيد مى ورزيدند.
🔸ج) جريان سوم: را مى توان روحانيون انقلابى ای ناميد كه پس از تبعيـد امـام خمينـى (ره ) شبكه ای گسترده و غير رسمى در ايران به راه انداختند. اعضای ايـن جريـان بـرخلاف جريـان دوم، هيچ گونه ارتباطى با حكومت نداشتند.
🔹رهبر اين جريان، آشكارا از رژيـم #پهلـوی انتقـاد مىكرد و #روحانيون و مؤمنان را به سرنگونى آن فرا مىخواند.
2⃣روحانيت و نظام جمهوری اسلامى
الف) حاميان كامل
🔸برخــى از #روحــانيون از نظــام #جمهــوری_اسـلامى، بــه طور كامــل حمايــت مــى كردنــد. شاخصـه های حمايت گرايانـه آنهـا در مشـاركت در #انتخابـات، حمايـت از مواضـع رهبـری و تصدی گری روحانيون در اركان حكومت روشن مىشود.
🔹ب) حاميان نسبى حداكثری
برخى ديگر از جمهوری اسلامى حمايت نسبى حداكثری مى كنند. اينان ضـمن حمايـت از نظام #سياسى، مى كوشيدند، با رعايت حد فاصله ميان خود و نظام، شرايط انتقاد كردن به آن را برای خود در برخى مسائل حفظ كنند.
🔹ج) حاميان نسبى حداقلى
برخى نيز از جمهوری اسلامى حمايت نسبى حداقلى مى كنند.
🔸د) منتقدين يا معترضين
بخش اندكى از #روحانيون نيز در اظهار نظرهای آشكار و جدی خـود، بـا برخـى مبـانى يـا عملكرد هـای جمهـوری اسـلامى بـه چـالش برخاسـته و نسـبت بـه نظـام #سياسـى، منتقـد و يـا
معترض اند (نک، میر سلیم، پیشین، ۴۴۶_ ۴۵۲)
5⃣منظر پنجم: روحانيت و نظام حوزه های علميه
تكثر هايى كه از مسائل صنفى روحانيـت و حوزه هـای علميـه بـر مـى خيـزد: معمـولاً در ميـان #حوزويان، سه رويكرد عمومى، نسبت به تحفظ يا تحول دربـاره مسـائل صـنفى حـوزه وجـود دارد. برخى از وضع موجود حمايت مى كنند؛ برخى ضمن انتقاد از وضع موجود با اصلاحات حداقلى موافقند؛ و بالاخره اين كه برخى از اصلاحات حداكثری حمايت مى كنند كه در ذيل به مهم ترين مسائل مناقشه خيز صنفى #روحانيت اشاره شده است:
الف) استقلال حوزه
🔻شايد بتوان گفت كه اكثريت قريب به اتفاق حوزويـان بـه #اسـتقلال حـوزه از حمايت هـای دولت و عدم وابستگى به حكومت معتقد باشـند و ايـن را تأثيرگـذارترين مؤلفـه در آزادگـى انديشه #روحانيون قلمداد مى كنند؛ زيرا دولت يكى از قوای سه گانه است و مشكلات بسياری را متوجه حوزه خواهد كرد و با وابسته شدن حـوزه بـه نظـام حـاكم عمـا از #قـدرت آن عليـه انحرافات احتمالى دولت خواهد كاست.
🔸 درواقع استقلال مالى روحانيت در شـيعه و فرهنـگ ظلم ستيزی حاكم برآن و تكيه بر عنصر جهاد و شهادت را بايد از جمله دلايل قدرت علما در #شيعه نام برد (زیبا کلام، ۱۳۷۲، ۷۲_ ۸۰، نیز نک، مطهری، مشکل اساسی در سازمان روحانیت)
🔹 به اعتقاد برخى چون اساس حكومت مبتنى بر نظام ولايـى و احكـام اسـلام اسـت و در رأس آن فقيـه عـادلى قـرار دارد، اگر شخص رهبری و نهاد ولايت فقيه اين امر را به دست بگيـرد، عـين #اسـتقلال حـوزه است. آنچه بيشتر علما و حوزويان با آن مخالفت اند اتكای حوزه به جهت اقتصادی به دولـت و ارتزاق از آن ناحيه است، نه وابستگى به رهبـری و نهـاد #ولايـت كـه در نظـر عـده ای شـايد بهترين شيوه ارتباط #حوزه و حاكميت قلمداد شود.
🍃🍃🍃
🍃🍃
🍃
💢شهید سلیمانی، سمبل عقلانیت
🔹علت کشف مجدد و حتی در برخی از موارد اختراع و ابداع هخامنشیان و بیرونکشیدن آنان از اتاق تاریک تاریخ در دورهی پهلوی، فراهمآوردن محملی برای ساخت یک "ما"ی ملی در میان ایرانیان بود.
🔹البته شرقشناسان اروپایی و غربی میدانستند که عناصر #اسطورهای_ایرانیان دو بُعد دارد: #ملی و #مذهبی و نیز میدانستند این دو بُعد در طول تاریخ با یکدیگر ممزوج شده و قابل تفکیک نیستند، امّا چون عناصر مذهبی فرهنگ ایرانیان دارای صاحبی به نام #روحانیون و #فقها بود، قطعاً نمیخواستند در زمین مذهب بازی کنند و ازاینرو، بُعد ملی را برجسته کردند و البته در حوزه ی عمل، به پهلویها توصیه کردند تا بهسوی حذف بُعد مذهبی حرکت کنند. لذا فشارهای زیاد بر مذهب و تلاشهای دینزدایانهی پدر و پسر را بایستی در این زمینه فهم کرد.
🔸آنچه در مورد #حاج_قاسم و تبدیلشدن وی به اسطورهی ملی ایرانی میتوان گفت این است که حاج قاسم در ذهن مردمان حوزهی مرزهای ملی ایرانی، #ترکیبی از عناصر اسطورهای ملی و مذهبی شد. ازاینرو همهی مردان این سرزمین، چه آنان که نگاه #ملی بیشتری داشتند، چه آنان که نگاه #مذهبی پر رنگتری داشتند و چه آنان که #تلفیقی مینگریستند؛ همگی عناصر اسطورهای خود را در حاج قاسم یافتند.
🔸لایهی دوم اسطورهشدگی حاج قاسم را میتوان در سطح منطقه و جهان اسلام مشاهده کرد. حاج قاسم و سپاه قدس اساساً یک تصویر را در سه دههی اخیر در اذهان قاطبهی مسلمانان منطقه ایجاد کرده بود: #پشتیبانی از مظلومان و مستضعفان. این پشتیبانی را میتوان قبل از هر چیز در حوزهی فلسطین و لبنان مشاهده کرد؛ آنگاه که بسیاری از دولتمردان غربگرای عرب، راهشان را از آرمان فلسطین جدا کردند.
در این شرایط، شخص حاج قاسم به نمایندگی از جمهوری اسلامی ایران بر این آرمان باقی ماند و با پشتیبانی تمام عیار از مظلومان فلسطین و لبنان در مقابل دشمن صهیونیستی، کمکم در قلوب این مردم جای گرفت.
🔹این اتفاق همچنین در افغانستان و بعدها پس از ظهور هیولای تکفیر و ترور در سوریه و عراق بیشتر رقم خورد و حاج قاسم که جان خود را برای دفاع از #مظلومان این سرزمینها (از هر مذهب و ایده و مرامی) بر کف دست گرفته بود و بهصورت میدانی در کنار آنان میجنگید، برای آنان تبدیل به اسطورهای زنده شد، تا آنجا که لالایی زنان برای خردسالانشان در آمرلی عراق و بخشهایی از سوریه، نام و رشادتهای حاج قاسم بود.
🔹لایهی سوم اسطورگی حاج قاسم را میتوان در #سطح_بینالملل فهم کرد. حاج قاسم در نزد ملتهای آزاده و غیر مسلمان، تبدیل به یکی از #قهرمانان مبارزه با #امپریالیسم شده بود و نام وی در کنار چه گوارا، #فیدل_کاسترو و سایر قهرمانان مبارزه با امپریالیسم آمریکا، در خاطرهی جمعی مردمان دنیا خصوصاً مردم آمریکای لاتین نقش بسته است.
🔸 تشویق ممتد حاج قاسم بنا به درخواست رئیس مجلس مؤسسان ونزوئلا در مراسم افتتاحیهی نشست جهانی علیه امپریالیسم در کاراکاس، توسط مهمانان حاضر در نشست از ۵۱ کشور مختلف جهان و فریادهای زندهباد سلیمانی که به فاصلهی کوتاهی پس از شهادت سردار انجام شد، بهخوبی نشان از #اسطورهشدگی حاج قاسم در لایهی بینالمللی دارد.
#اسطوره
#حاج_قاسم_سلیمانی
#راه_ما_روشن_است
╔═🔹☀️🔹══╗
🆔 @rahroshaan
╚═══🔹☀️🔹╝
🍃
🍃🍃
🍃🍃🍃