✅ابتنای #نظریه_پردازی در #علوم_انسانی بر #روش_شناسی_اجتهاد
🔹نظریه های هنجاری (تجویزی) علوم انسانی، بر فلسفه و فقه استوار است.
🔹#فلسفه بنیادهای هستی شناختی، انسان شناختی و معرفت شناختی را پیش روی می گذارد و #فقه مبتنی بر آن مبانی، بایدها و نبایدهای عملی را بیان می کند: «فقه استخوانبندی و در واقع ستون فقرات زندگی اجتماعی است» (آیت الله خامنه ای، 1398/2/18).
🔹ورود به حوزه #فقه_اجتماعی، اما نیاز به یک پیش نیاز مهم فقهی دارد و آن تسلط بر روش استدلال فقهی عام است.
🔹پیش از آنکه بتوان مثلا در موضوع «رسانه» بایدها و نبایدهای دینی را در قالب #نظریه_هنجاری_رسانه ها بیان کرد، باید بتوان در موضوعات عام تر، اجتهاد کرد.
🔹اشراف بر فرایند و مراحل اجتهاد به صورت عام در #روش_شناسی_اجتهاد حاصل می شود. روش شناسی اجتهاد به توضیح مراحل فرایند اجتهاد (چینش عناصر استنباط: عرف، سیره، عقل، مقاصد و ...) و نیز خرده فرایندهای آن (مراحل بررسی دلالی، مراحل بررسی سندی، مراحل بررسی اقوال و ...) می پردازد.
🔹روش شناسی اجتهاد و تسلط بر روش استدلال فقهی، گام نخست در ورود به حوزه فقه اجتماعی و نظریه پردازی اجتماعی است.
▫️پی نوشت:
گام دوم البته، #موضوع_شناسی اجتماعی است و از ین رو، نه هر که فقه داند، فقه الاجتماع بداند.
گذشته از روش شناسی اجتهاد و موضوع شناسی اجتماعی، برخی اندیشه ورزان از ضرورت تدوین اصول فقه اجتماعی برای ورود به حوزه فقه اجتماعی سخن می گویند.
🔸 کانال روش شناسی اجتهاد (روشنا)
🆔 http://eitaa.com/joinchat/2917400596Cb97bc66604
✅ نقش #اجتهاد در تحول #علوم_انسانی
▫️استاد #علیدوست:
🔹وقتی میگوییم «نقش اجتهاد در تحول علوم انسانی» مراد کدام اجتهاد است؟
🔹دو نوع اجتهاد وجود دارد:
▫️اجتهاد به معنای اخص؛ یعنی اجتهادی که فقط گزارههای هنجاری دین مانند واجب، حرام، صحیح، باطل، نجس، پاک و... را کشف میکند.
▫️اجتهاد به معنای اعم؛ این نوع از اجتهاد متکفل استنباط گزارههای هنجاری نیست. در این نوع اجتهاد ممکن است به یک مسئلهای پرداخته شود که ارتباطی با شریعت و فقه ندارد، اما با دین ارتباط دارد؛ مانند خلقت انسان یا اقتصاد. در واقع در این نوع از اجتهاد شخص به دنبال کشف یک «هست» است اما این کشف باید با اجتهاد صورت بگیرد.
🔹بر اساس اجتهاد به معنای اخص، علوم انسانی و فقه با همدیگر ارتباط دارند اما نقش توسعهای ندارند. علوم انسانی مصداق شناسی و موضوع شناسی انجام میدهد و اجتهاد به معنای اخص حکم را بیان میکند.
🔹 اما بر اساس اجتهاد به معنای اعم از آنجایی که این نوع از اجتهاد از «هستها» خبر میدهد و معمولاً علوم انسانی بیان هستها و مناسبات میکند، در این صورت موضوعاتی مانند خلقت انسان، تاریخ، مسائل اجتماعی و ... از حوزههایی است که فقه به آن میپردازد.
▫️نشست اجتهاد و تحول علوم انسانی، ۲ بهمن ۱۴۰۲
@OlomEnsaniEslami
🔸روششناسی اجتهاد (روشنا)
🆔 @ravesh_ejtehad