✅شیوه اجرای برنامه های حلقه: 🔹در این حلقه نخست الگوریتم ها و مدل های ارائه شده برای فرایند اجتهاد و استنباط دینی مورد بررسی و تحلیل قرار می گیرد و از جمع بندی مباحث، الگوریتمی طراحی می شود (رویکرد هنجاری). در ادامه، با الگوریتم طراحی شده، چندین مسئله فقهی زیر نظر استاد بررسی می شود 🔹همچنین تطبیق این الگوریتم با درس های خارج موجود حوزه و استخراج الگوریتم مجتهدان بزرگ از دیگر برنامه های حلقه است (رویکرد توصیفی).

✅ برخی کتاب های مرتبط با روش شناسی اجتهاد: 🔹پیش درآمدی بر مکتب شناسی فقهی - سعید ضیایی فر 🔹مکتب فقهی امام خمینی(ره) - سعید ضیایی فر 🔹مکتب اجتهادی آیت الله بروجردی - خانم اخوان صراف 🔹مکتب اجتهادی آخوند خراسانی - مصطفی محقق داماد 🔹مکتب اجتهادی سید طباطبایی یزدی - مصطفی محقق داماد 🔹مکاتب فقهی - محمد حسن ربانی بیرجندی 🔹فقه قرآنی با نفس رحمانی (مکتب محقق اردبیلی) - علیرضا خیراللهی 🔹درآمدی بر مکتب فقهی قم و نجف - حسین ایزدی (نشر: تیر 1398) 🔹درس خارج و گام های اجتهاد - احمد مبلغی (نشر: تیر 1398) کانال روش شناسی اجتهاد @ravesh_ejtehad

✅استاد #مبلغی: فقدان #روش_شناسی باعث اتلاف وقت طلاب می شود 🔹استنباط #روش می خواهد. نخستين مرحله استنباط چيست؟ مراجعه به اجماع يا قرآن يا سنت؟ به قواعد اصولى زياد مراجعه بشود يا كم؟ رجوع به قواعد فقهى و رجال در چه جايگاهى صورت گيرد؟ چگونه از روايت بهره برده شود؟ دنبال لغت بايد رفت يا روايات ديگر ضميمه گردد؟ چگونه از قرآن و سنت كنار هم استفاده شود؟ همه روش است. 🔹هيچگاه كسى به طور دقيق نگفته وقتى كه وارد عرصه #استنباط شديم، اول به اجماع تمسك بجوييم، يا به قرآن يا به سنت؟ 🔹این #اتلاف_وقت زیاد بخاطر این است که دانش #روش_شناسی در کار نیست که اگر پا بگیرد باعث می شود اجتهاد اگرچه صعوبت های خودش را دارد، #ثلث آنچه امروزه زمان می برد، وقت بگیرد. #کلام_اساتید 🔸 کانال روش شناسی اجتهاد (روشنا)👇 🆔http://eitaa.com/joinchat/2917400596Cb97bc66604

🔹استاد سید عبدالکریم فضل الله متولد 1337 ش از علمای حوزه علمیه لبنان 🔹از آثار ایشان: منهجیه و مراحل الاستنباط (الگوریتم اجمالی اجتهاد) دروس فی منهجیه الاستنباط (الگوریتم تفصیلی اجتهاد) دراسات فی اصول الاستناط و ... 🔹سایت ایشان http://www.elhawza.com دروس ایشان در مدرسه فقاهت http://www.eshia.ir/Ar/Feqh/Archive/lebanon/ صفحه ایشان در ویکی پدیای عربی https://tinyurl.com/y5do85zg پی نوشت: ایشان فرزند علامه محمدحسین فضل الله نیستند و نام والد ایشان «محمدحسن فضل الله» است. 🔸 کانال روش شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔 http://eitaa.com/joinchat/2917400596Cb97bc66604

✅استاد #ملک_زاده: روش شناسی در حوزه بر زمین مانده است 🔹یکی دو دهه است که بحث #روش_شناسی بر سر زبان‌ها افتاده است و می‌گویند جای روش‌شناسی در حوزه خالی است و خوب است کسی وارد شود، اما در عمل این مسئله بر زمین مانده است. 🔹دو تعریف در مورد #اجتهاد داریم که برخی آن را از مقوله #ملکه و برخی از مقوله #فعل دانسته‌اند؛ از منظر اول، اجتهاد امری درونی و ذهنی و ملکه است ولو این که فرد به کار هم نبرده باشد، ولی از منظر دوم، آن را تحصیل احکام شرعی فرعی از ادله با نهایت تلاش تعریف کرده‌اند و در سطحی بالاتر، تکاپوی #روشمند برای نظریه‌پردازی اسلامی گفته می‌شود. http://qom.iqna.ir/fa/news/3786014 #کلام_اساتید 🔸 کانال روش شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔 http://eitaa.com/joinchat/2917400596Cb97bc66604

وبلاگ روش شناسی اجتهاد (روشنا) http://ravesh-ejtehad.blog.ir @ravesh_ejtehad

💢 گزارش اجمالی؛ 📌 مدرسه تابستانه منهاج ✅ موضوع: روش‌شناسی اجتهاد 🔻 حجت‌الاسلام محمد عشایری، در مدرسه تابستانه منهاج که از سوی دبیرخانه مفتاح با همکاری مدرسه تخصصی فقه امام کاظم(ع) برگزار گردید، مطرح کرد؛ 📝 پس از محقق اردبیلی دو مدرسه و مکتب فقهی جدی شکل می‌گیرد؛ 1- مدرسه علامه بهبهانی و 2- شیخ انصاری و شاگردانش. 📝 شیخ انصاری در عمل فردی بسیار متعهد و زاهد بوده، ولی صاحب جواهر به او وصیت می‌کند در مقام افتاء برای امت، شریعت سهله و سمحه را مدنظر داشته باشد. 📝 از نظر مکتب علامه بهبهانی در مقطعی برای فقه بحران بی اعتنایی به اصحاب و اجماع به وجود آمده است، از این‌رو یکی از ویژگی‌های بارز این مکتب اهتمام و توجه ویژه به بحث اجماع است. 📝 انقلاب علمی و نقد مؤثر زمانی رخ می‌دهد که سخن گذشتگان خوب فهم شده و تأملات درونی شخص نسبت به شاگردی و تلمذ بیشتر شود. 📝 درک تاریخی در روش‌شناسی موضوع بسیار مهم و قابل توجهی است. 📝 مکتب علامه بهبهانی را به سبب نجات از افراط اخباری‌ها اعتدالی می‌نامند. البته بدین معنا نیست که از همه جهات اعتدالی بوده است. 📝 علامه وحید بهبهانی برای این‌که ابهت اخباری‌ها را بشکند صراحت لهجه داشته است. وی احکام مستند به اجماع را به اشتباه بدیهی و ضروری مذهب حساب می‌کرده و شاگردانش نیز این کار را ادامه داده‌اند. 📝 از وجوه تقابل شیخ انصاری و علامه بهبهانی این است که شیخ تحلیل‌های عقلی و تعمق را در پیش گرفت ولی مکتب بهبهانی فقه عرفی را در پیش گرفت. ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ 🔳 با #مفتاح همراه باشید 🆔 @meftaah_com

💢فراخوان مقاله با محوریت «روش‌شناسی فقه و اصول فقه» ✔️فصلنامه علمی پژوهشی «جستارهای فقهی و اصولی»، با محوریت «روش‌شناسی فقه و اصول فقه» فراخوان مقاله داد. 🔹بنابر این فراخوان، زمان پذیرش حداکثر تا سه ماه پس از ارسال مقاله است و به مقالات پذیرفته شده مبلغ ده تا بیست میلیون ریال اهدا خواهد شد. علاقه مندان بایستی مقالات خود را حداکثر تا تاریخ ۳۱ آبان ۹۸ از طریق سامانه مجله به نشانی: jostar-fiqh.maalem.ir ارسال نمایند. موضوعات پیشنهادی👈 http://yon.ir/l56lW 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

💢 گزارش اجمالی؛ 📌 مدرسه تابستانه منهاج ✅ موضوع: روش‌شناسی اجتهاد 🔻 حجت‌الاسلام محمد عشایری، در مدرسه تابستانه منهاج که از سوی دبیرخانه مفتاح و با همکاری مدرسه تخصصی فقه امام کاظم(ع) برگزار گردید، مطرح کرد؛ 📝 پس از مکتب شیخ انصاری دو اندیشه متفاوت با فرم مختلف به وجود آمد؛ 1- مدرسه فقهی قم به زعامت آیت‌الله بروجردی و 2- مدرسه فقهی نجف با زعامت آیت‌الله خویی. 📝 مکتب قم و نجف در دوره‌‌ای مطرح شد که تفکر مارکسیستی به ویژه نظام اقتصادی آن بر جهان سیطره داشت. 📝 شهید صدر با طرح نظامات اسلامی به ویژه نظام اقتصادی تلاش علمی فراوانی انجام داد. انصاف حکم می‌کند نظریات ایشان به لحاظ محتوا و روش در کنار دو مکتب قم و نجف مورد بررسی و توجه قرار گیرد. 📝 در کتابهای آموزشی حوزه نباید تنها یک مکتب خاص طرح گردد بلکه باید نظریات مکاتب مختلف فقهی نیز بیان و بررسی شود. برای نمونه کتاب «دروس التمهیدیه» آقای ایروانی در فقه به خوبی مکتب نجف را بررسی می‌کند. 📝 وقتی روش‌ها در فقه مختلف باشد، خروجی و محصولات نیز متفاوت می‌شود. 🔻 برخی از ویژگی‌های فقهی و اصولی مکتب قم به ویژه مرحوم آیت‌الله بروجردی؛ 1️⃣ اهمیت دادن به بحث اجماع تا جایی که در برخی مواقع روایت را در برابر اجماع کنار می‌گذارند. 2️⃣ نگاه تاریخی به دانش فقه و مسائل آن. 3️⃣ توجه زیاد به فضا و نحوه صدور روایات. 4️⃣ نسبت‌شناسی بین روایات ائمه اطهار(ع) و راویان شیعه با راویان و فتاوای اهل‌سنت. 5️⃣ گسترش منابع رجالی از طریق طبقات در رجال. 6️⃣ توجه گسترده‌تر به قرآن. 7️⃣ مراجعه اندک به اصول عملیه. 8️⃣ تراکم ظنون 🔻برخی از ویژگی‌های فقهی و اصولی مکتب نجف(مرحوم آیت‌الله خویی و شاگردانش) 1️⃣ بی‌نیازی به تتبع گسترده. 2️⃣ استفاده از روش الگوریتمی و فرمولی. 3️⃣ بی‌توجهی به فتاوای قدما. 4️⃣ تعبد به ادله موجود. 5️⃣ اهمیت دادن فراوان به اصول عملیه. 6️⃣ سادگی و قابل آموزش بودن. 📝 مهم‌ترین پرسش کلیدی این است؛ در روش‌شناسی امروزی کدام مکتب(نجف یا قم) در ساختن نظامات فقهی و تمدن‌سازی اسلامی کارآمدتر است؟ ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ 🔳 با #مفتاح همراه باشید 🆔 @meftaah_com

#الگوی اجتهاد حجت الاسلام و المسلمین مصطفی #جلالی 🔸 کانال روش شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔 http://eitaa.com/joinchat/2917400596Cb97bc66604

الگوریتم بالا با طراحی متفاوت منبع: کانال اصول الفقه https://eitaa.com/osolion/1522 @ravesh_ejtehad

🎙#حجت_الاسلام_والمسلمین_شمس_الله_مریجی ✴️ طرح ملی مشق اجتهاد با هدف آشنایی طلاب نخبه سطح سه و چهار با روش شناسی اجتهاد برگزار می‌شود 🔹 طرح ملی مشق اجتهاد با هدف عملیاتی کردن و آشنایی طلاب نخبه سطح سه و چهار حوزه های علمیه با روش تحقیق و روش شناسی اجتهاد از سوی مؤسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا علیه السلام در سراسر کشور برگزار می شود. 🔹 استفاده از اساتید مبرز و توانمند، رایزنی و انعقاد تفاهم نامه با مراکز مختلف و تخصصی حوزوی جهت به کارگیری فعالان در این طرح از مزیت های طرح مشق اجتهاد است. 🔹با توجه به این که در گذشته، برخی از طلاب، توانایی اجتهاد را پیدا می کردند؛ هدف از طرح مشق اجتهاد این است که رسیدن به درجه اجتهاد بعد از گذراندن سطوح عالی حوزه به یک فرهنگ تبدیل شود. 🔹دوره دوم مشق اجتهاد، دوره تفصیلی و تکمیلی است که طلاب سطح سه و چهار می توانند به سایت مؤسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا علیه السلام مراجعه کرده و جهت شرکت در این دوره ها ثبت نام کنند. 🌹#دانشگاه_باقرالعلوم 🆔 https://eitaa.com/BouNEWS

✅ #الگوریتم اجتهاد استاد #درایتی 🔸 کانال روش شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔 http://eitaa.com/joinchat/2917400596Cb97bc66604

#الگوریتم اجتهاد حجت الاسلام سید محمدباقر #قدمی، از شاگردان استاد درایتی منبع: کانال اصول الفقه https://eitaa.com/osolion/1534 🔸 کانال روش شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔 http://eitaa.com/joinchat/2917400596Cb97bc66604

✅ وضعیت فعلی حلقه روش شناسی اجتهاد (روشنا) 🔹 فاز اول: بررسی انتقادی الگوریتم ها و مدل های فرایند اجتهاد ارائه شده (استاد واسطی، استاد سیدعبدالکریم فضل الله، علی غانم شویلی، آیت الله شب زنده دار، شهید ثانی، استاد درایتی، آیت الله سبحانی، آیت الله سند، استاد اعرافی و ...) 🔹 فاز دوم و سوم: «طراحی الگوی اجتهاد آزمایشی» و سپس «تطبیق آن بر آثار فقهی و درس خارج علما» (شیخ انصاری/ آیت الله شیخ عبدالکریم حائری یزدی/ آیت الله محقق داماد/ آیت الله بروجردی/ امام خمینی ره/ آیت الله خامنه ای/ آیت الله خویی؛ اولین اثر، کتاب غناء، درس خارج آیت الله خامنه ای خواهد بود انشالله) به منظور: الف. کشف تفاوت ها و استخراج مدل و فرایند اجتهاد ایشان ب. تمرین استنباط و حل مسئله فقهی ج. تکمیل الگوی اجتهاد پیشنهادی 🔹مشارکت حضوری در حلقه برای عموم طلاب آزاد است.

✅ مهندسی استنباط؛ #الگوریتم اجتهاد استاد #حیدری_فسایی 🔹استاد حیدری فسایی: درس مهندسی استنباط کيفيت سير مجتهد از نقطه آغاز استنباط تا نقطه پايان آن را بيان می کند. 🔹دانلود فایل های صوتی درس مهندسی استنباط: https://eitaa.com/soda96/10359 ✔️کانال روش شناسی اجتهاد @ravesh_ejtehad

✅ استاد #واعظی: الگوریتم اجتهاد ساختارشکنی نمی کند، انضباط آفرینی می کند 🔹استاد سید محمدرضا واعظی: الگوریتم اجتهاد هیچگونه ساختارشکنی در علم فقه را به دنبال ندارد و صرفا قصد دارد تا فرآیند و روش های اجتهاد جواهری را #خودآگاه و #منضبط کند. 🔹این مباحث، با عناوین الگوریتم اجتهاد، مهندسی استنباط، فرآیند استنباط و ... مطرح می شود، اینها مباحثی است که #کیفیت_سیر_مجتهد از مجهول فقهی تا وصول به نتیجه را بررسی می کند و موضوع آن، عملیات مجتهد در مقام استنباط فقهی است. ✔️کانال روش شناسی اجتهاد @ravesh_ejtehad

✅ الگوریتم اجتهاد یا الگوریتم های اجتهاد؟ ⚪️استاد مجتبی الهی خراسانی: 🔹اصل ایده الگوریتم اجتهاد و اهدافش مبارک است و دغدغه مثبتی است؛ اما باید جانب اعتدال رعایت بشود. 🔹مراحل و فرایندها را در یک الگوریتم نبندیم و نگوییم این است و جز این نیست؛ خیر، معمولاً راه‌حل‌های بدیل هم وجود دارد و با تمرکز روی یک روش، #خلاقیت‌‌‌های_روشی هم به‌مرور از بین خواهد رفت. اگر بخواهد تک‌تک اجزا توسط یک نویسنده‌ای، هرچقدر فاضل، ترسیم و دیکته بشود، این آغاز یک استبداد فرایندی در اجتهاد است و شبیه حصر مذاهب در اهل تسنن است. 🔹به لحاظ #استناد، به یک #فقیه_معین یا اگر دشوار است به یک #سبک_معین استناد یابد، یعنی الگوریتم‌‌‌ها شناسنامه‌دار باشند و (مثلا) بگوییم الگوریتم اجتهادی آیت‌الله بروجردی، نه الگوریتم اجتهاد به طور کلی. 🔹به لحاظ سطح، درسطح کلان ورود کنیم و اصلاً وارد سطوح خرد نشویم. در عرصه مناهج و روش‌های فقهی، مناهج کلی و #روش‌های_کلان قابل شناسایی است، اما به قسمت‌‌‌های خُرد که می‌رسیم، موارد مسکوت و مفقود زیاد داریم، مثلا راه‌های تنقیح صغرای سیره را که شهید صدر طرح کرده‌اند، خیلی‌‌‌ها حتی متعرض هم نشده‌‌اند، چه رسد به این که موضعشان مشخص شود. متن کامل: yon.ir/4TqrA 🔸 کانال روش شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔 http://eitaa.com/joinchat/2917400596Cb97bc66604

✅ #فرایند_اجتهاد از منظر آیت الله #سند 🔹 آیت الله سند: درباره اجتهاد چند #منهج_فقهی وجود دارد و این مناهج ناشی از #مراحل_استنباط است، این نکته مهم است که انسان بداند کدامیک از بزرگان در کدامیک از مراحل تمایز دارد؟ ✔️ کانال روش شناسی اجتهاد http://eitaa.com/joinchat/2917400596Cb97bc66604

✅ #فرایند_اجتهاد و استنباط فقهی استاد #اعرافی 🔸 کانال روش شناسی اجتهاد (روشنا) http://eitaa.com/joinchat/2917400596Cb97bc66604

✅ #فرایند_اجتهاد و استنباط فقهی استاد #رضایی_اصفهانی (منبع: کتاب شیوه‌های تحصیل و تدریس در حوزه‌های علمیه - رضایی اصفهانی) 🔸 کانال روش شناسی اجتهاد (روشنا) http://eitaa.com/joinchat/2917400596Cb97bc66604

✅ سه گام تا اجتهاد 1️⃣شناخت #عناصر_استنباط این شناخت در علم #اصول_فقه و به ویژه در درس خارج اصول حاصل می شود. 2️⃣شناخت #روش_چینش_عناصر_استنباط شناخت ترتیب و روش چینش عناصر استنباط، در علم #روش‌شناسی_اجتهاد به دست می آید. این علم شامل شناخت فرایند کلان اجتهاد (مرحله های استنباط، الگوریتم اجتهاد) و شناخت خرده فرایندهای اجتهاد (خرده الگوریتم ها) مانند الگوریتم بررسی رجالی و الگوریتم بررسی دلالی است. شناخت مبانی و پیش فرض های موثر اصولی، کلامی، حدیثی و ... نیز بخش دیگری از روش شناسی اجتهاد است. 3️⃣شناخت #مثال_های_عملی شناخت مثال هایی از روش چینش عناصر استنباط و فرایند اجتهاد، در علم #فقه و به ویژه در درس خارج فقه حاصل می شود. •┈••✾••┈• ▫️یادداشت مرتبط: استاد #مبلغی: نیاز به تاسیس علم روش شناسی اجتهاد داریم https://eitaa.com/ravesh_ejtehad/21 استاد #علیدوست: باید روش شناسی اجتهاد را در حوزه به عرف تبدیل کنیم https://eitaa.com/ravesh_ejtehad/34 •┈••✾••┈• 🔸 کانال روش شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔 http://eitaa.com/joinchat/2917400596Cb97bc66604

•┈••✾••┈• 🔹ما هی #مراحل_الاستناط؟ من أین نبدأ و أین ننتهی؟ (منهجیه الاستنباط الفقهی، شویلی، ص 98) •┈••✾••┈• 🔹دانلود کتاب منهیجه الاستنباط الفقهی https://eitaa.com/ravesh_ejtehad/38 •┈••✾••┈• 🔸 کانال روش شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔 http://eitaa.com/joinchat/2917400596Cb97bc66604

✅ استاد #واعظی: روش شناسی اجتهاد، پلی بین اصول فقه و فقه است ▫️استاد سید محمدرضا واعظی: 🔹علم اصول فقه، ابزار عملیات استنباط را ارائه می دهد و #روش_شناسی_اجتهاد، روش استفاده از این معلومات و جایگاه آنها در فرآیند استنباط را بیان می کند، علم اصول ابزار استنباط را ارائه می دهد و روش شناسی اجتهاد #عملیات_استنباط را مورد بررسی قرار می دهد. 🔹علم فقه که به استنباط احکام شرعی می پردازد، با طی کردن فرایند و روش هایی به مقصود می رسد که روش شناسی اجتهاد این فرآیند و روش ها را به طور جداگانه و مستقل و بدون لحاظ مسئله خاص فقهی، مورد تحقیق و بررسی قرار می دهد. بنابراین روش شناسی اجتهاد، پلی بین علم اصول فقه و علم فقه است. 🔹از فواید روش شناسی اجتهاد، ارائه مجموعه ای منظم و کامل برای آموزش طریق استنباط و روش فقاهت است. در حال حاضر آموزش طریق استنباط به روش سنتیِ القاء عملی استاد، اولا دیربازده و ثانیا ناقص است. فرآیندها به شکل منظم، ترتیبی و کامل آموزش داده نمی شود و معمولا برخی مراحل اصلا مورد توجه قرار نمی گیرند یا به روش طیّ شدن مراحل اشاره ای نمی شود. این نواقص، #ضرورت بررسی #تئوری_فرآیند_استنباط را -جدای از القای عملی آن- به خوبی نشان می دهد تا طلاب از تک تک مراحل استنباط با جزئیات آنها آگاهی مبسوط پیدا کند و معیار حجیت هر کدام را بیابد. ▫️یادداشت مرتبط: سه گام تا اجتهاد https://eitaa.com/ravesh_ejtehad/76 تفاوت روش شناسی اجتهاد و اصول فقه https://eitaa.com/ravesh_ejtehad/25 🔸 کانال روش شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔 http://eitaa.com/joinchat/2917400596Cb97bc66604

📖 کتاب #درس_خارج_و_گام_های_اجتهاد 🔹کتاب درس خارج و گام های اجتهاد، از معدود کتاب هایی است که در حوزه #روش_شناسی_اجتهاد تالیف شده است که در تیرماه سال جاری رونمایی شد. 🔹این اثر ارزشمند، تقریر دروس روشی حجت الاسلام و المسلمین دکتر احمد #مبلغی است که با همت حجت الاسلام #هلالیان در 650 صفحه به نگارش درآمده و توسط موسسه #اشراق_حکمت_اسلامی، به چاپ رسیده است. ▫️پی نوشت: سایت و شماره تماس ناشر: http://eshraghehekmat.ir، 09198044568 (قیمت در چاپ جدید، یکصد هزار تومان است) #معرفی_کتاب 🔸 کانال روش شناسی اجتهاد (روشنا) 🆔 http://eitaa.com/joinchat/2917400596Cb97bc66604