برنامه ی #نهج_البلاغه_خوانی #نهج_البلاغه_حكمت_298 اعتدال در جدال و خصومت قَالَ (علیه السلام): مَنْ بَالَغَ فِي الْخُصُومَةِ أَثِمَ، وَ مَنْ قَصَّرَ فِيهَا ظُلِمَ، وَ لَا يَسْتَطِيعُ أَنْ يَتَّقِيَ اللَّهَ مَنْ خَاصَمَ. امام علی که درود خدا بر او باد فرموذند : كسى كه در دشمنى زياده روى كند گناهكار، و آن كس كه در دشمنى كوتاهى كند ستمكار است، و هر كس كه بى دليل دشمنى كند نمى تواند با تقوا باشد. 🖋کانال انس با صحیفه سجادیه 🆔 @sahife2

◀️ اعتدال در خصومت: 📜 امام عليه السلام در اين كلام حكيمانه به سه نكته درمورد خصومت پرداخته، نخست مى فرمايد: «كسى كه در دشمنى با مخالفان افراط كند به گناه آلوده مى شود»؛ (مَنْ بَالَغَ فِي الخُصومَةِ أَثِمَ). معمولا خصومت و ستيز با ديگران قابل كنترل نيست، حتى بهترين افراد وقتى گرفتار آن مى شوند و آتش خشم و غضب در آنان شعله ور مى گردد قادر به كنترل خويشتن نيستند و گرفتار گناهانى ازقبيل ظلم و ستم، گفتن سخنان ناروا، ريختن آبروى ديگران و اذيت و آزار مسلمانان مى شوند. در جمله دوم به نقطه مقابل آن اشاره كرده، مى فرمايد: «و كسى كه در مقام خصومت و احقاق حق كوتاهى كند بر خود ستم كرده (زيرا حقش پايمال مى شود)»؛ (وَمَنْ قَصَّرَ فِيهَا ظَلَمَ). قرآن مجيد نيز در ذيل آيات نهى از ربا مى فرمايد: «(لاَ تَظْلِمُونَ وَلاَ تُظْلَمُونَ)؛ نه ظلم كنيد و نه ظلم به شما شود». گرچه اين آيه درباره رباخواران است؛ ولى در حقيقت يك شعار وسيع اسلامى است كه دستور مى دهد به همان نسبت كه مسلمانان بايد از ستمگرى بپرهيزند بايد از تن دادن به ظلم نيز اجتناب كنند و به گفته بعضى از دانشمندان: «اگر ستمكِش نباشد ستمگر كمتر پيدا مى شود». و اگر مسلمانان آمادگى كافى براى دفاع از خود داشته باشند، كسى نمى تواند به آنها ستم كند، بنابراين همانگونه كه بايد به ظالم بگوييم ستم مكن، به مظلوم بايد بگوييم تن به ستم مده. حال كه چنين است چه بهتر كه انسان وارد ميدان خصومت و ستيز براى احقاق حق نشود و تا مى تواند از گام نهادن در چنين ميدانى جز به هنگام ضرورت بپرهيزد، ازاينرو امام عليه السلام در سومين جمله مى فرمايد: «و كسى كه در مقام خصومت برآيد نمى تواند حق تقوا را رعايت كند»؛ (وَلاَ يَسْتَطِيعُ أَنْ يَتَّقِيَ اللّهَ مَنْ خَاصَمَ). به همين دليل، افراد باشخصيت و متّقى سعى مى كنند حتى الامكان با كسى به جر و بحث و ستيز و خصومت برنخيزند و چه بسا از بعضى حقوق خود صرف نظر مى كنند و آن را به مخالف مى دهند تا در اين ميدان خطرناك وارد نشوند. البته اين بدان معنا نيست كه افراد باايمان، زبون، ذليل و ظلم پذير باشند چراكه اسلام چنين حالتى را نيز هرگز نمى پسندد و دستور مى دهد نه ظلم كنيد ونه ظلم پذير باشيد. #نهج_البلاغه_حكمت_298 🖋کانال انس با صحیفه سجادیه 🆔 @sahife2

❇️ #تفسیر_خوانی قرآن کریم هر روز یک آیه تفسیر نور – استاد محسن قرائتی سوره #بقره #بقره_184 أَيَّاماً مَعْدُودَ تٍ فَمَنْ كَانَ مِنْكُمْ مَّرِيْضاً أَوْ عَلَى‏ سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِنْ أَيَّامٍ أُخَرَ وَ عَلَى الَّذِينَ يُطِيقُونَهُ فِدْيَةٌ طَعَامُ مِسْكِينٍ فَمَنْ تَطَوَّعَ خَيْراً فَهُوَ خَيْرٌ لَهُ وَأَنْ تَصُومُواْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ چند روزى معدود (روزه بر شما مقرّر شده است)، ولى هر كس از شما بیمار یا در سفر باشد، پس (به همان) تعداد از روزهاى دیگر (را روزه بگیرد) و بر كسانى كه طاقت روزه ندارند (همچون بیماران مزمن و پیرمردان و پیرزنان)، لازم است كفّاره‌اى بدهند، مسكینى را اطعام كنند. و هر كس به میل خود بیشتر نیكى كند (وبیش از مقدار واجب، طعام بدهد)، براى او بهتر است، ولى اگر (آثار روزه را) بدانید، (مى‌فهمید كه) روزه گرفتن، برایتان بهتر است. (و هرگز به روزه‌خوارى معذوران، غبطه نمى‌خوردید.) 1- اسلام براى هر فرد در هر شرایطى، قانون مناسب دارد. در این آیه، حكم مسافران، بیماران و سالمندان بیان شده است. «فمن كان منكم مریضاً او على سفر» 🔗 با نصب نرم افزار زیر با ما در این دوره ی تفسیر خوانی همراه شوید 👇 https://cafebazaar.ir/app/com.ghadeer.tafsirnour ⏺کانال انس با #صحیفه_سجادیه 🆔 @sahife2

سوره #بقره #بقره_184 #شرح_صوتی_قرائتی 👤استاد #قرائتی ⏺کانال انس با #صحیفه_سجادیه 🆔 @sahife2

از دل که برد آرام حسن بتان خدا را ترسم دهد بغارت رندی صلاح ما را ساز و شراب و شاهد نی محتسب نه زاهد عیشی است بی کدورت بزمیست بی مدارا مجلس ببانک نی ساز مطرب سرود پرداز ساقی مهٔ دل افروز شاهد بت دل آرا با اینهمه چسان دین در دل قرار گیرد تقوی چگونه باشد در کام کس گوارا از محتسب که ما را منع از شراب فرمود ساغر گرفت بر کف میخورد آشکارا آن زاهدی که با ما خشم و ستیزه میکرد شاهد کشید در بر فی زمره السّکارا فهمید عشق زاهد شاهد گرفت عابد میخانه گشت مسجد واعظ بماند جا را چون طبع ما جوان شد با پیر کی توان بود کر چلّه را بماندیم معذور دار ما را فیض از کلام حافظ میخوان برای تعوید دل میرود زدستم صاحبدلان خدا را #فیض_خوانی #فیض_کاشانی #فیض_کاشانی_غزل_11 ◀️ کانال انس با #صحیفه_سجادیه 🆔 @sahife2

طرح #برداشت_من هفته 21 از عبارات نورانی #صحیفه_سجادیه 👌صفحه ی ویژه اعضا در روزهای #جمعه ✳️ عبارت #منتخب اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، َ وَ نِيَّةِ رُشْدٍ لَا أَشُكُّ فِيهَا پروردگارا درود فرست بر محمد و آل او و و نيتى درست و استوار به من مرحمت كن🔸 https://eitaa.com/sahife2/5144 دعای #بیستم #مکارم_اخلاق #دعا_بیستم_5 👈 نظرات، دل نوشته ها و حرفهای صمیمانه ی شما درخصوص عبارت فوق که از هم اکنون برای ما ارسال شود، در این قسمت بارگذاری میشود ◀️ انشاالله سعی کنید در این طرح به عشق امام سجاد علیه السلام و انس بیشتر با این کتاب نورانی ولو درحد یک خط!! مشارکت فرمایید 👌 ادمین 👇 @yas2463 ◀️ کانال انس با #صحیفه_سجادیه 🆔 @sahife2

👌 دعای #پنجم #شرح_صحیفه_سجادیه_انصاریان_دعا_5 #دعا_پنجم_1 ادامه ی بند اول : از لینک زیر https://eitaa.com/sahife2/40226 ◀️کانال انس با #صحیفه_سجادیه 🆔 @sahife2

#شرح_صحیفه_سجادیه_انصاریان_دعا_5 #دعا_پنجم_1 يَا مَنْ لَا تَنْقَضِي عَجَائِبُ عَظَمَتِهِ اى آن كه، شگفتى‏هاى عظمتش به پايان نمى‏رسد! 🔴 عجایب زندگی #پستانداران 👈 لطفا روی اعداد " 1 2 3 " کلیک کنید 👌 دعای #پنجم ◀️کانال انس با #صحیفه_سجادیه 🆔 @sahife2

#شرح_صحیفه_سجادیه_انصاریان_دعا_5 #دعا_پنجم_1 #عجايب_عظمت_حق‏ 28 #عظمت_آفرینش #عجايب_حيات‏ #شگفتی_حیوانات 17 🔴 #پستانداران‏ نوزادان پستانداران همانكه دمى چند از ولادتشان گذشت به جنبش درآمده مى‏خيزند، و بو مى‏كشند، تا خود را در آغوش مادر جاى دهند، آنها مى‏كوشند پستان مادر را پيدا كرده تا با حركت لب‏هاى خود شير بمكند. تنها كمكى كه از طرف مادر پس از زاييدن به آنها مى‏شود همان ليسيدن آنهاست وگرنه هيچ گونه كمك ديگرى از طرف مادر به نوزادان نمى‏شود. اين حركت كردن را در آغاز ولادت چه كسى به اين نوزادان تعليم كرده است؟ بوى مادر را كه به آنها شناسانيده؟ پستان مادر را كه به آنها نشان داده تا بدانند آن است كه شير مى‏دهد و اعضاى ديگر مادر شير ندارد؟ حركت لب و مكيدن شير و بلعيدن آن را چه كسى به آنها تعليم داده است؟ اين تعليمات قبل از ولادت شده و يا بعد از آن؟ اگر معلّم اين درس‏ها، پدر يا مادر باشند كه خود آنها از درك اين معنا عاجزند، و قابليّت تعليم در نوزاد مفقود است، جنين در شكم مادر نمى‏خيزد و راه نمى‏رود و از دهان غذا نمى‏خورد، بلكه به وسيله ناف تغذّى مى‏كند. البته نوزاد جانوران پستاندار اين كارها را به وسيله غريزه انجام مى‏دهد. اين غريزه را كه به اين نوزاد داده است؟ چرا غريزه‏هاى ديگر را ندارد؛ چون غريزه خود به خود نمى‏تواند پيدا شود، پس به طور قطع پديد آورنده‏اى دارد. پديدآورنده‏اى كه نياز نوزاد را به اين وظايف طبيعى دانسته و به وى عنايت كرده است؛ پديدآورنده‏اى كه مى‏دانسته نوزاد به غريزه‏هاى ديگر نياز ندارد؛ پديدآورنده‏اى كه داناست و توانا و كريم است و در ذات او بخل راه ندارد. 👈 ادامه دارد ... تفسير و شرح صحيفه سجاديه، ج‏4، ص: 206 👌 دعای #پنجم ◀️کانال انس با #صحیفه_سجادیه 🆔 @sahife2

⏺ من به شما عزیزان توصیه میکنم که با صحیفه‌ی سجادیه انس بگیرید، دعای #پنجم صحیفه‌ی سجادیه را مکرر در مکرر بخوانید. این دعای پنجم صحیفه‌ی سجادیه مال ماست. #مقام_معظم_رهبری ◀️ کانال انس با #صحیفه_سجادیه 🆔 @sahife2

❇️ بسیار آرامش بخش 👌 دعای #پنجم صحیفه سجادیه ◀️کانال انس با #صحیفه_سجادیه 🆔 @sahife2

👆 با تشکر از همه دوستانی که در این بحث ما مشارکت داشتند

#دعا_بیستم_5 و نيه رشد لا اشك فيها امام سجاد عليه‏السلام از پيشگاه باريتعالى درخواست مى‏كند كه “ مرا از نيت صحيح و صوابى كه از شك و ترديد منزه باشد بهره‏مند فرما.

....دراوایل دعاامام علیه السلام از خداوند درخواست میکند که بالطف خود نیت مرا کامل بفرما.«اللهم وفر بلطفک نیتی» به نظر می رسد این قسمت توضیح همان عبارت است.«ونیة رشد لااشک.فیها» به کلمهٔ «رشد» توجه کنیم؛ چگونه به حد «رشد» می توان رسید؟ آیهٔ 20و21سورهٔ مبارکه نور راه رسیدن به «رشد» را نشان می دهد؛(رشد یعنی رسیدن به قرب خدا ،که همان هدف خلقت است) به نظر می رسد این مراحل بایستی طی شود: 1.تبعیت نکردن ازگام های شیطان و انجام عمل صالح. یعنی کاری کند رحمت خدا جلب شود(این رحمت عام است). 2.باتداوم اعمال صالح رحمت خاص خداوند نصیب فرد می شود(رحمت خاص همان فضل خداوند است). 3.چنین فردی دارای ایمان قوی می شود،یعنی به رشد می رسد .«ولولافضل الله علیکم ورحمته مازکی منکم من احد.....» «زکی =رشد» (البته با ادامه فرآیند). 4.نتیجه ایمان قوی، محبت است(عشق به خدا) 5.محبت، قرب می آورد و «قرب»به خدا همان هدف خلقت است. برای رسیدن به این هدف بزرگ بایستی از خداوند تقاضای «نیة رشد»کنیم.نیتی که در آن نقص نباشد.زیرا« عمل صالح »برخاسته از نیت صحیح است. روندگان طریقت ره بلا سپرند رفیق عشق چه غم دارد ازنشیب وفراز

محقق طوسى رضوان الله تعالى عليه در بعضى از رسايل خود راجع به نيت چنين گفته است: النيه هى القصد الى الفعل و هى واسطه بين العلم و العمل. اذ ما لم يعلم الشى‏ء لم يمكن قصده و ما لم يقصده لم يصدر عنه. نيت عبارت از قصد انجام كارى است و واسطه‏ ى بين علم و عمل است، زيرا آدمى تا چيزى را نداند ممكن نيست كه آن را قصد نمايد و تا آن عمل را قصد نكند از وى صادر نمى‏شود. براى آنكه افراد، در خلال عمل دچار دودلى و ترديد نشوند و با تشويش خاطر مواجه نگردند لازمست كار مورد نظر را قبلا بررسى كنند و تمام جهاتش را از ديدگاه علمى بسنجند. وقتى به درستى و صحت آن مطمئن گرديدند، نيت كنند و با تصميم قاطع از پى انجامش بروند و اين مطلب كه عمل بايد متكى به علم باشد و انسان در كارها آگاهانه وارد شود در روايات بسيارى از اولياى گرامى اسلام رسيده است

چند روايات : رسول اكرم فرموده است: كسى كه كارى را بدون علم و آگاهى انجام مى‏دهد فسادى كه از آن كار ناشى مى‏گردد بيش از اصلاحى است كه از آن به دست مى‏آيد. على (ع) به كميل بن زياد فرمود: هيچ حركتى نيست مگر آنكه تو در انجام آن به معرفت و آگاهى نياز دارى. امام صادق (ع) فرموده: كسى كه كارى را بدون بصيرت و علم انجام مى‏دهد همانند كسى است كه در بيراهه قدم برمى‏دارد و هر قدر بر سرعت سير خويش بيفزايد به همان نسبت از صراط مستقيم و راه واقعى دور مى‏شود.

اهمیت علم و معرفت در آيين اسلام : رسول خدا صل الله علیه و آله وسلم : خداوند به وسيله‏ ى علم پرستش مى‏شود، به وسيله‏ ى علم مورد اطاعت قرار مى‏گيرد، خير دنيا و آخرت در علم است و شر دنيا و آخرت در جهل.

و نيه رشد لا اشك فيها. بار الها! مرا از نيت رشد بهره‏مند فرما كه در آن دچار شك و ترديد نشوم. يعنى نيتى كه مسبوق به علم و بصيرت باشد، نيتى كه بر وفق حق و صواب باشد، نيتى كه از ضميرى آگاه و خاطرى مطمئن سرچشمه گرفته باشد، و خلاصه، نيت پاك و مقدسى كه مبرى و منزه از هر گونه شك و ترديد باشد. چنين نيتى مى‏تواند عملى را بخوبى انجام دهد و آدمى را اسير دودلى و تحير ننمايد.

شك و ترديد در جميع شئون زندگى مايه ‏ى ناراحتى و نگرانى است اما در امور دينى و ايمانى خطرش به مراتب بيشتر است و مى‏تواند موجب هلاكت و تباهى انسان گردد : امام علی (ع) فرموده است: بر تو باد به ملازمت يقين و دورى جستن از شك، چه آنكه هيچ چيزى براى نابود ساختن دين آدمى بدتر از شك و ترديد نيست.

افراد فاسد و گمراه كننده وقتى مى‏خواهند كسى را از صراط مستقيم منحرف نمايند و او را به راه باطل سوق دهند، اول با وسوسه ‏هاى خائنانه يقينش را متزلزل مى‏كنند و گرفتار شك و ترديدش مى‏نمايند، سپس بذر تجرى را در ضميرش مى ‏افشانند و او را به راهى كه خلاف حق و مصلحت است سوق مى‏دهند.

حضرت آدم (ع) يقين داشت كه خداوند او را از نزديك شدن به شجره‏ ى منهيه منع فرموده است، اما شيطان وقتى خواست او را اغفال كند و به كار ناروا وادارش نمايد به وى گفت: درختى را كه تو از آن اجتناب مى‏نمايى «شجره‏ى خلد» است و اگر از ميوه‏ى آن بخورى هميشه در بهشت مى‏مانى و براى آنكه آدم و حوا را نسبت به گفته‏ى خود مطمئن نمايد قسم ياد كرد و گفت: من خيرخواه شما دو نفر هستم. با اين وسوسه‏ى شيطانى يقين آدم (ع) متزلزل گرديد و دچار شك و ترديد شد، از ميوه‏ى ممنوع استفاده نمود و در نتيجه، از بهشت بيرون شد. على (ع) عمل دردناك آدم را در عبارتى كوتاه بيان فرموده: فباع اليقين بشكه، و العزيمه بوهنه، و استبدل بالجذل و جلا، و بالاغترار ندما. آدم (ع) يقين خود را با شك معامله كرد و تصميم خويشتن را به سستى مبدل ساخت، فرح و شاديش با ترس معاوضه شد و پشيمانى جايگزين غرورش گرديد.

منصور بن حازم از اصحاب امام صادق (ع) است. مشكل بزرگ در آن زمان براى اصحاب و دوستان آن حضرت مسئله‏ ى امامت بود. شيعيان و دوستداران اهل بيت و گروه مخالفين در اصل ايمان به خدا و توحيد و همچنين درباره ى رسالت رسول اكرم صلى الله عليه و آله متفق‏القول بودند و همه عقيده داشتند به اينكه قرآن شريف وحى حضرت رب ‏العالمين است و به عنوان كتاب آسمانى اسلام نازل شده و مردم بايد از آن تبعيت نمايند. همه مى‏دانستند كه قرآن حاوى بعضى از مجملات است و براى اينكه آن مجملات تبيين شود و مسائلى كه به طور عادى به دست مردم نمى‏آيد واضح گردد، خداوند تبيين آيات را به عهده‏ى نبى اكرم گذارد: و انزلنا اليك الذكر لتبين للناس ما نزل اليهم. ما قرآن كريم را بر تو نازل نموديم تا براى مردم آن را كه بر آنها فروفرستاده‏ايم بيان كنى. منصور بن حازم اين زمينه‏ ى مورد قبول تمام مسلمين را پايگاه اساسى بحث خود قرار داد، با آنان سخنانى را رد و بدل نمود و موقعى كه شرفياب محضر امام صادق (ع) گرديد خلاصه‏ى مطالب خود را به عرض مقدس آن حضرت رساند : او میگوید گفتم: كسى كه دانست او را خالق و مالكى است سزاوار است كه بداند براى آن مالك خشنودى و خشمى است و اينكه خشنودى و خشمش شناخته نمى‏شود جز از راه وحى يا به وسيله ‏ى فرستاده‏ ى او. كسى كه بر وى وحى مستقيما نازل نمى‏شود شايسته است كه از پى رسولان خدا برود و موقعى كه آنان را ملاقات مى‏كند از راه شواهد و دلايل متوجه مى‏شود كه اينان حجت الهى هستند و اطاعتشان بر مردم واجب است. به آنان گفتم: مى‏دانيد كه رسول گرامى حجت خدا بر مردم بود؟ گفتند: بلى. گفتم: موقعى كه آن حضرت از دنيا رفت حجت الهى بر مردم كيست؟ پاسخ دادند: قرآن شريف. من در قرآن نظر نمودم، ديدم آن كتابى است كه فرقه‏ ى گمراه مرجئه و گروه قدرى و حتى افراد زنديق كه اصلا ايمان ندارند به آن استدلال مى‏كنند تا در بحث خود بر خصم خويش غلبه نمايند و او را شكست دهند. با توجه به اين نكته دانستم كه قرآن شريف به تنهايى حجت خدا نيست، مگر آنكه در كنار قرآن قيمى باشد عالم و آگاه به تمام دقايق و رموز آن تا هر چه درباره‏ى آن آيات بگويد بر وفق حق و مطابق با واقع باشد. از آنان پرسيدم: قيم قرآن كيست؟ گفتند: ابن مسعود قرآن را مى‏داند، عمر مى‏داند، حذيفه مى‏داند. گفتم: اينان تمام قرآن را مى‏دانند؟ در پاسخ گفتند: نه. پس نمى‏يابم احدى را كه درباره ‏اش گفته شود: تمام قرآن را مى‏داند جز حضرت على بن ابيطالب عليه‏السلام. پس اگر چيزى مبتلا به مردم شود ابن مسعود بگويد نمى‏دانم، عمر بگويد نمى‏دانم، حذيفه بگويد نمى‏دانم، و على (ع) بگويد مى‏دانم، شهادت مى‏دهم كه اميرالمومنين على (ع) قيم قرآن است و طاعتش بر مردم واجب، و او بعد از رسول اكرم، حجت خداوند بر مردم است و آنچه درباره‏ى قرآن بگويد حق است. امام صادق (ع) سخنان او را شنيد و تاييد فرمود و درباره‏اش دعا كرد و فرمود: خداوندت ترا مشمول رحمت و عنايت خودش قرار دهد. از سخنان منصور بن حازم برمى‏آيد كه او شخصى است عالم و آگاه و گفته‏هايش متكى به دليل و برهان، او از سخنان پيمبر گرامى اسلام، درباره‏ى على (ع) آگاهى كامل داشت، ولى به آن روايات استدلال نكرد، زيرا مخالفين هر جا ببينند كه حديثى به ضرر آنان و به نفع شيعيان است آن را نفى مى‏كنند و مى‏گويند: رسول گرامى چنين سخنى نفرموده است. منصور بن حازم به همين جهت در مقام استدلال، به روايات پيغمبر تكيه نكرد و كلام خود را متكى به احاطه‏ ى دانش و سلطه‏ى علمى على (ع) بر قرآن شريف قرار داد و اين مطلبى نبود كه آنان بتوانند تكذيب كنند، لذا كلام منصور بن حازم بى‏جواب ماند و آنان با سكوت خود در واقع اعتراف كردند كه قيم لايق و شايسته كه جامع جميع جهات و واقف به كليه‏ى نكات قرآن باشد و بتواند نيازهاى مسلمين را در هر موقع و مقام پاسخ دهد و حوايج آنان را از نظر دينى برآورده سازد شخص على بن ابيطالب (ع) است. منصور بن حازم با اين بحث علمى و استدلالى خود اثبات نمود كه داراى نيت رشيد است و آنقدر در عقيده ‏ى خود قوى است و آنقدر نيتش مسبوق به علم و آگاهى است كه وقتى به على (ع) اقتدا مى‏كند و از گفتار و رفتار آن حضرت پيروى مى‏نمايد كمترين شك و ترديدى در خلال عملش پيدا نمى‏شود و اطمينان دارد راهى را كه مى‏پيمايد راه حق و حقيقت و بر وفق رضاى حضرت باريتعالى است.

زمانى كه مردم در امر خلافت با على (ع) بيعت نمودند و زمام امور كشور را به آن حضرت سپردند، افرادى در گوشه و كنار وجود داشتند كه نمى‏خواستند على (ع) در راس كشور قرار گيرد، زيرا آگاه بودند كه عمل آن جناب بر اساس عدل و دادگرى خواهد بود و اين كار بر وفق ميل آنان نبود، چون مى‏خواستند از شرايط محيط به نفع خود استفاده‏ها كنند و مقاماتى را به دست بگيرند و به منويات نارواى خود جامه‏ى عمل بپوشانند و على (ع) فردى نبود كه به اين كارها تن دردهد و اعمال نارواى آنان را بپذيرد. لذا بر ضد آن حضرت دسته‏بندى آغاز شد و در پس پرده توطئه‏هاى خائنانه شروع گرديد و اولين اثر سوئى كه از آن خيانتها پديد آمد اين بود كه جنگ بصره را براى على (ع) ايجاد كردند و آن صحنه‏ى دردناك را به وجود آوردند و عده زيادى از مسلمانان اغفال شده را گرد هم آوردند و بر اثر آن جنگ خونهاى بسيارى ريخته شد و عده‏ى زيادى از مسلمانان به قتل رسيدند. رسول اكرم صلى الله عليه و آله در ايام حيات خود از آينده‏ ى تاريك على (ع) و حوادثى كه با آن مواجه خواهد شد خبر داده بود، حتى از جنگ ناكثين يعنى آنانكه بيعت مى‏كنند و مانند طلحه و زبير تعهد مى‏نمايند و سپس عهد را مى‏شكنند و به مقابله با آن حضرت قيام مى‏نمايند گفته بود. اما على (ع) كه واقف به تعاليم قرآن شريف و مقررات اسلامى بود از اتمام حجت دست نكشيد، گاهى به طور خصوصى با افراد اخلالگر مذاكره كرد و تذكرات لازم را بيان نمود و گاه در مقابل جمعيت بسيار سخنرانى كرد و شنوندگان را از انحراف فكرى آنان آگاه ساخت. متاسفانه تذكرات حكيمانه و بيانات عالمانه ‏ى امام على بن ابيطالب (ع) در وجود آنان موثر نيفتاد و آن گروه منحرف همچنان به روش باطل خود ادامه دادند و در نتيجه، ميدان جنگ مهيا شد و لشكريان على (ع) در مقابل لشكريان عايشه و طلحه و زبير ايستادند و على (ع) براى آخرين بار به منظور اتمام حجت جوان لايقى را برگزيد و به او فرمود: قرآن را به مقابل مردم ببر و از قول من بگو: على مى‏گويد بياييد جنگ را كنار بگذاريم و حاكم بين ما و شما قرآن باشد. آن جوان رفت اما نه تنها اعتنا نكردند، بلكه دستهاى او را قطع كردند و خود او را كشتند و ديگر از نظر شرعى، مطلب براى على تمام شد و لذا جنگ را با عزمى ثابت و اراده‏اى جدى آغاز نمود و بدون شك و ترديد به آنان حمله كرد و قضاياى سنگينى اتفاق افتاد و عده‏ى كثيرى به خون غلتيدند. نيت على (ع) در حمله به آنانى كه در صحنه ‏ى جنگ جمل گرد آمده بودند نيتى بود رشيد و مسبوق به علم و آگاهى، نيتى بود بر وفق حق و حقيقت و خلاصه، نيتى بود كه در آن كمترين شك و ترديدى وجود نداشت. از اين رو على (ع) در كمال قوت نفس و قدرت اراده به عمل خويش ادامه داد و به صحنه‏ى اخلالگرى آن مردم خائن كه بر ضد اسلام پايه‏گذارى شده بود پايان بخشيد و اين نيت نمونه‏ى بارزى است از آنچه كه على بن الحسين عليهماالسلام در دعاى «مكارم الاخلاق» از پيشگاه الهى درخواست نموده است: و نه رشد لا اشك فيها، بار الها مرا از نيت حق و ثباتى برخوردار فرما كه ضمن عمل دچار شك و ترديد نشوم.

على (ع) در زمينه‏ى جنگ با مسلمانان خائن و از ميان بردن آنان در موارد متعددى از بصيرت و آگاهى خويش سخن گفته، از آن جمله فرموده است: الا و ان الشيطان قد جمع حزبه و استجلب خيله و رجله و ان معى لبصيرتى، ما لبست على نفسى و لا لبس على. آگاه باشيد كه شيطان حزب خود را گرد آورده و سوار و پياده‏ ى خويش را به كار گرفته يعنى زمينه‏ ى فساد مهم را بر ضد اسلام و مسلمين مهيا ساخته است، اما من در اعمال خود آگاه و بصيرم، نه خودم خويشتن را به اشتباه افكنده ‏ام و نه دگرى مرا به خطا و اشتباه انداخته است. و در جاى ديگر فرموده است: انى لعلى يقين من ربى و غير شبهه فى دينى. من درباره‏ى پروردگار خويش بر يقينم و در دينم شبهه و ترديدى ندارم. اما دوستان على (ع) پيش از آغاز جنگ جمل، در حين جنگ و پس از پايان آن عقايد و نظريه‏ هاى متفاوتى داشتند: بعضى از آنان كه افكارشان پاك و منزه از اغراض شخصى بود و سخنان رسول گرامى را درباره‏ى على (ع) بخوبى در خاطر داشتند كمترين دودلى و ترديدى در آنان راه نيافت. اينان مكرر در مكرر با مختصر تفاوتى در عبارت، از پيشواى بزرگ اسلام راجع به پيوستگى كتاب و عترت مطالبى را شنيده بودند، از آن جمله فرموده بود: من دو امانت سنگين را بين شما به جاى مى‏گذارم: يكى كتاب خداست و آن ديگر عترتم يعنى اهل‏بيتم، تا وقتى كه به اين دو متمسكيد از گمراهى و ضلالت مصون و محفوظيد و اين دو از هم جدا نمى‏شوند تا در كنار حوض بر من وارد گردند. اين افراد باايمان و پاكدل مطمئن بودند كه گفتار و رفتار على (ع) بر وفق قرآن شريف است و به گفته ‏ى رسول گرامى اسلام آن‏ دو همواره با يكديگرند و هرگز قرآن و عترت از هم جدا نمى‏شوند.

يكى از افرادى كه درباره‏ى على (ع) از نيت رشد برخوردار بود، راه حق و صواب را شناخته و كمترين شك و ترديدى در دل نداشت عمار ياسر ره بود. او در مقدمات جنگ جمل با زبير صحبت كرد و گفت: قسم به خدا اگر احدى نماند مگر آنكه از در مخالفت با على (ع) وارد شود من با او مخالفت نمى‏نمايم، پيوسته دست من در دست على خواهد بود و علت اين روش كه اتخاذ نموده‏ام اين است كه على (ع) از زمان بعثت رسول اكرم هميشه و در همه جا با حق بود و از مسير حق قدمى فراتر نمى‏گذارد و من شهادت مى‏دهم كه سزاوار نيست احدى بر على (ع) برترى و فضيلت داده شود. جمعى از دوستداران اميرالمومنين بر اثر كشته شدن بعضى از افراد نامى كه در اسلام سوابقى داشته و در ركاب رسول گرامى خدماتى انجام داده‏اند سخت حيرتزده و متزلزل گشتند، از دوستى على (ع) دست نكشيدند اما فكر آرامى هم نداشتند، بعضى از آنان به حضور على (ع) آمدند و نگرانيهاى درونى خود را با آن حضرت در ميان گذاردند. يكى از آنان مردى است به نام حارث بن حوط ليثى. او به اميرالمومنين عرض كرد: به نظر من طلحه و زبير و عايشه احتجاجشان صحيح و بر حق بوده است.