مرا ببر به سرزمین شعرها @sarzaminesher

#استثنائات_شعری #عیوب_قافیه #شایگان مقدمه قواعد جمع #قاعده و به معنای #بنیاد (فرهنگ‌نامه دهخدا) است. یعنی اساس و رکن! لذا وقتی قاعده و یا قواعدی برای هر علمی چیده می‌شود، به دنبال ایجاد یک بنیاد قوی هستند تا در نتیجه آن، سنگ روی سنگ بند شود. در برخی از علوم نظیر فلسفه و ریاضی، چون به دنبال رسیدن و کشف حکم کلی هستند، طبیعتاً قواعد آن هم استثناءناپذیر هستند ولی در علوم ذوقی نظیر ادبیات خصوصا شعر، صرفا سعی می‌شود قید و بندی تعریف شود تا ماهیت و هویت آن هنر یا مهارت حفظ شود ولی در عین حال، در راستای هدف متعالی شعر که همان انتقال پیام به بهترین وجه و در سریع‌ترین زمان ممکن است، استثنائاتی هم وجود دارد. این #استثنائات شامل اختیارات زبانی شعر، اختیارات وزنی شعر و سایر قواعد دیگر است. در میان قواعد مربوط به قافیه، گفته شده که شعر باید از #عیوب_قافیه مبرا باشد. یکی از عیوب قافیه، #شایگان است. توضیح آنکه عیب #ایطاء (هم‌قافیه قرار دادن دو کلمه مرکب که فقط در قسمت دوم (آخر) با هم مشترک هستند) است که دارای اقسامی است و #شایگان یکی از اقسام آن است... #شایگان یعنی از کلمه‌ای که از #پسوند_جمع «ان» با کلمات دیگری که «ان» آنها اصلی باشد، در شعرمان یکبار استفاده شود مثل: #مردان و #باران که «ان» در اولی #الحاقی🔴 است و در دومی #اصلی🟢 حال اگر یکبار از کلمه‌ای که «ان» الحاقی دارد استفاده شود، از استثنائات عیب #شایگان است و ایرادی ندارد. شکل این استثناء👇 «ان» اصلی= 🟢 «ان» الحاقی= 🔴 ااااااااااااااااااااااا🟢 ااااااااااااااااااااااا🟢 ااااااااااااااااااااااااااا ااااااااااااااااااااااا🟢 ااااااااااااااااااااااااااا ااااااااااااااااااااااا🔴 ااااااااااااااااااااااااااا ااااااااااااااااااااااا🟢 ااااااااااااااااااااااااااا ااااااااااااااااااااااا🟢 ااااااااااااااااااااااااااا ااااااااااااااااااااااا🟢 تذکر: برعکس این حالت، صحیح نیست! یعنی اینکه همه قوافی از علامت جمع «ان» باشند و فقط از یک قافیه با «ان» اصلی استفاده شود: شکل غلط این استثناء👇 «ان» اصلی= 🟢 «ان» الحاقی= 🔴 ااااااااااااااااااااااا🔴 ااااااااااااااااااااااا🔴 ااااااااااااااااااااااااااا ااااااااااااااااااااااا🔴 ااااااااااااااااااااااااااا ااااااااااااااااااااااا🟢 ااااااااااااااااااااااااااا ااااااااااااااااااااااا🔴 ااااااااااااااااااااااااااا ااااااااااااااااااااااا🔴 ااااااااااااااااااااااااااا ااااااااااااااااااااااا🔴 نکات و ظرایف دیگری هم دارد ولی به‌صورت اجمالی و ساده گفته شد تا با اصل ماجرا آشنا شوید. لینک کانال آموزش شعر به زبان ساده: @shaershow

✅✅✅خیر مقدم به اعضاء جدید مسیر (کانال) مسیر پیش‌رو با هدف آموزش مبانی #شعر_کلاسیک تاسیس شده است. سعی شده مباحث و مبانی شعر کلاسیک به زبانی ساده و بدون تکلف و اصطلاحات مشکل ارائه شود. با #آموزش_وزن_و_عروض در خدمت شما هستیم. جلسات اول تا ششم در مسیر قرار داده شده است: جلسه اول جلسه دوم جلسه سوم جلسه چهارم جلسه پنجم جلسه ششم برای یادگیری مبانی شعر کلاسیک، مطالعه را از اولین جلسه شروع کنید. لینک مسیر آموزش شعر به زبان ساده: @shaershow

#استثنائات_شعری #ترفندهای_شاعری #ترفند_اول #تکرار_قافیه از عیوب قافیه است ولی استثنائاتی هم دارد. وقتی شما با محدودیت واژگانی برای قافیه شعرتون برخورد کردید و دایره واژگانی شما محدود باشد، می‌توانید از صنعت #ردالقافیه استفاده کنید. #ردالقافیه تکرار قافیه مصرع اول در مصرع چهارم (نه بیت چهارم) است و ضمن اینکه ایرادی ندارد، یک صنعت است و در زمانی که شما با #محدودیت_واژگانی روبرو هستید، بهترین ترفند و تکنیک است که یک بیت به ابیات خودتون اضافه کنید👌 مثال از شیخ اجل #سعدی علیه‌الرحمه👇 عشق ورزیدم و عقلم به «ملامت» برخاست کان که عاشق شد از او حکم سلامت برخاست هر که با شاهد گلروی به خلوت بنشست نتواند ز سر راه «ملامت» برخاست که شنیدی که برانگیخت سمند غم عشق که نه اندر عقبش گرد ندامت برخاست و ادامه غزل.... کلمه «ملامت» در مصرع اول و چهارم عیناً تکرار شده است👌 لینک کانال آموزش شعر به زبان ساده: @shaershow

#آرایه_های_ادبی #آرایه_های_معنوی(بدیع معنوی) #آرایه_های_لفظی (بدیع لفظی) به عواملی که موسیقی #لفظی را پدید می‌آورند، #بدیع_لفظی می‌گویند و عواملی که سبب زیباتر شدن #معنا و مفهوم شعر می‌شوند را #بدیع_معنوی می‌نامند. #تفاوت بدیع لفظی و معنوی در بدیع #لفظی اگر #واژه را برداریم و مترادف آن را بگذاریم آرایه بدیع از میان #می‌رود؛ ولی در بدیع #معنوی با گذاشتن مترادف واژه بدیع از میان #نمی رود. مثال بدیع #لفظی: «برادر که نه در بند خویش است نه برادر نه خویش است». در این عبارت «خویش» آرایه جناس پدید می‌آورد. اگر به جای «خویش» «خویشاوند» بگذاریم جناس از بین می‌رود. پس #جناس از اقسام بدیع #لفظی است. مثال بدیع #معنوی: «ابر و باد و مه و خورشید و فلک در کارند تا تو نانی به کف آری و به غفلت نخوری» «ابر و باد و مه خورشید و فلک» مراعات نظیر دارند. اگر به جای «ابر» «سحاب» بگذاریم، باز هم آرایه مراعات نظیر وجود دارد. پس #مراعات_نظیر از اقسام بدیع #معنوی است. 📣 دوستان خود را به این کانال دعوت کنید! ✅ اگر به نظرتان، محتوا قابل استفاده بود، آن‌ها را با دوستان خود به اشتراک بگذارید! لینک کانال آموزش شعر به زبان ساده: @shaershow

#ترفندهای_شاعری #ترفند_دوم گاهی پیش میاد که شاعر در پایان رساندن شعر خود دچار مشکل می‌شود! یکی از بهترین ترفند‌ها، استفاده از #ردالمطلع است. #ردالمطلع یعنی مصرع اول را در مصرع آخر عیناً تکرار کنیم. نمونه ردالمطلع از حضرت حافظ👇 ای صبا نَکهَتی از کویِ فُلانی به من آر زار و بیمارِ غَمَم راحتِ جانی به من آر قلب بی‌حاصلِ ما را بزن اکسیرِ مراد یعنی از خاکِ درِ دوست نشانی به من آر در کمینگاه نظر با دلِ خویشم جنگ است ز ابرو و غمزهٔ او تیر و کمانی به من آر در غریبی و فِراق و غمِ دل پیر شدم ساغرِ مِی ز کفِ تازه جوانی به من آر منکران را هم از این مِی دو سه ساغر بچشان وگر ایشان نَستانند روانی به من آر ساقیا عشرتِ امروز به فردا مَفِکَن یا ز دیوانِ قضا خطِّ امانی به من آر دلم از دست بِشُد دوش چو حافظ می‌گفت ای صبا نَکهَتی از کویِ فُلانی به من آر 👈این ترفند، برای جایی که هم مشکل پایان رساندن شعر است کاربرد دارد و هم جایی که محدودیت قافیه (ترفند اول) وجود دارد. لینک کانال آموزش شعر به زبان ساده: @shaershow

#رباعی #وزن_رباعی شاید شنیده باشید که وزن رباعی، وزن #لا_حول_ولا_قوة_الا_بالله است ولی بخاطر یه سری تغییرات (اختیارات شاعری) به ۱۲ وزن می‌رسد که البته همه این اوزان، کاربرد ندارند👇 ۱. #مستفعل_مستفعل_مستفعل_فع تن تن ت ت_تن تن ت ت_تن تن ت ت_تن ۲. #مفعولن_مفعولن_مفعولن_فع تن تن تن_تن تن تن_تن تن تن_تن ۳. #مستفعل_مفعولن_مفعولن_فع تن تن ت ت_تن تن تن_تن تن تن_تن ۴. #مستفعل_مستفعل_مفعولن_فع تن تن ت ت_تن تن ت ت_تن تن تن_تن ۵. #مفعولن_مفعولن_مستفعل_فع تن تن تن_تن تن تن_تن تن ت ت_تن ۶. #مفعولن_مستفعل_مستفعل_فع تن تن تن_تن تن ت ت_تن تن ت ت_تن ۷. #مفعولن_مستفعل_مفعولن_فع تن تن تن_تن تن ت ت_تن تن تن_تن ۸. #مستفعل_مفعولن_مستفعل_فع تن تن ت ت_تن تن تن_تن تن ت ت_تن ۹. #مستفعل_فاعلات_مستفعل_فع تن تن ت ت_تن ت تن ت_تن تن ت ت_تن ۱۰. #مستفعل_فاعلات_مفعولن_فع تن تن ت ت_تن ت تن ت_تن تن تن_تن ۱۱. #مفعولن_فاعلات_مفعولن_فع تن تن تن_تن ت تن ت_تن تن تن_تن ۱۲. #مفعولن_فاعلات_مستفعل_فع تن تن تن_تن ت تن ت_تن تن ت ت_تن ❌شماره‌های ۵ و ۲ عملا کاربردی ندارند؛ ❎شماره‌های ۶ و ۸ و ۳ و ۷ کم کاربرد هستند؛ ✅شماره‌های ۱ و ۴ و ۹ و ۱۰ و ۱۱ و ۱۲ کاربرد بیشتری دارند. ✅✅✅شماره‌های ۱ و ۴ از همه معروف‌ترند: #مستفعل_مستفعل_مفعولن_فع لا حول و لا قوه الا بالله #مستفعل_مستفعل_مستفعل_فع لاحول و لا قوه الا بخدا☺️ لینک کانال آموزش شعرآموز (به زبان ساده): @shaershow

#آزمون_اول تکرار قافیه مصرع اول در مصرع چهارم را .......... می‌گویند. با انگشت زدن روی نشانی زیر، گزینه صحیح را انتخاب کنید👇 https://EitaaBot.ir/poll/rwa4?eitaafly لینک کانال آموزش شعرآموز (به زبان ساده): @shaershow

حالا که درباره #ردالمطلع و #ردالقافیه گفتیم، خوبه درباره آرایه #تصدیر یا همون #رد_العَجُزِ_علی_الصدر هم بگیم😊 از اسمش نترسید! الان توضیح میدم👇 #عَجُز آخر بیت را میگن و #صدر هم که اول هر بیت را میگن. رد هم که یعنی تکرار☺️ پس میشه تکرار آخر بیت در اول بیت! همین!😅 چندتا مثال می‌زنم: آدمی در عالم خاکی نمی‌آید به دست عالمی دیگر بباید ساخت وز نو آدمی #حضرت_حافظ غزال اگر به کمند اوفتد عجب نبود عجب فتادن مرد است در کمند غزال #شیخ_اجل_سعدی وطنم زیر ولای تو و قرآن باشد نرود زیر سم و چکمه دشمن، وطنم #محسن_علیخانی رسید موسم گل‌ها ولی دلم خون است به جای خنده گل، داغ نوبرانه رسید #محسن_علیخانی ✍تمرین یک بیت هم شما با آرایه #تصدیر بسرایید و به شناسه حقیر @msalikhani بفرستید☺️ لینک کانال آموزش شعرآموز (به زبان ساده): @shaershow

#قالب‌های_شعری #رباعی #دوبیتی #رباعی و #دوبیتی دو قالب شعر سنتی هستند که تشابهات و تفاوت‌هایی دارند: تشابه: هر دو از دو بیت تشکیل شدند؛ تفاوت: وزن رباعی #لا_حول_ولا_قوة_الا_بالله ( #مستفعل_مستفعل_مفعولن_فع و سایر اشکال فرعی آن) هست ولی وزن دوبیتی #مفاعیلن_مفاعیلن_فعولن است. مثال رباعی: خیام اگر ز باده مستی خوش باش با ماه رخی اگر نشستی خوش باش چون عاقبت کار جهان نیستی است انگار که نیستی چو هستی خوش باش #خیام مثال دوبیتی: مو از قٰالوُا بَلیٰ تشویش دیرُم گنه از برف و بارون بیش دیرُم اگر لاٰتَقنَطوُا دستُم نگیرد مو از یاٰوَیلَناٰ اندیش دیرُم #باباطاهر نکته: گفته شده #دوبیتی یک قالب اصیل پارسی است.

فهرست مطالب مسیر #شعرآموز👇 ۱. جلسه اول آموزش وزن ۲. جلسه دوم آموزش وزن ۳. جلسه سوم آموزش وزن ۴. جلسه چهارم آموزش وزن ۵. جلسه پنجم آموزش وزن ۶. جلسه ششم آموزش وزن ۷. آرایه‌ها؛ اسلوب معادله ۸. واقعیت اختیارات شاعری ۹. آرایه‌ها؛ کنایه ۱۰. استثنائات؛ شایگان ۱۱. ترفندهای شاعری؛ ردالقافیه ۱۲. آرایه‌ها؛ لفظی و معنوی ۱۳. ترفندهای شاعری؛ ردالمطلع ۱۴. اوزان رباعی ۱۵. آرایه‌ها؛ تصدیر ۱۶. فرق رباعی و دوبیتی ۱۷. مثنوی چیست؟ ۱۸. من هم شاعر می‌شوم؟ ۱۹. فع‌لن یا فَعَلُن؟ ۲۰. اوزان معروف و مهجور در حال بروزرسانی... پیوند مسیر شعرآموز به زبان ساده: @shaershow

#مثنوی_چیست؟ #قالب‌های_شعری #قالب_مثنوی #وزن_مثنوی #گوشه_آوازی_مثنوی شاید با شنیدن مثنوی، ذهن‌تان به سمت #قالب_مثنوی برود و یا شاید #وزن_مثنوی و یا اصلا #گوشه_آوازی_مثنوی! خوبه اینجا به تفاوت‌های #قالب_مثنوی، #وزن_مثنوی و #گوشه_آوازی_مثنوی اشاره کنیم... #قالب_مثنوی یعنی قالبی که هر بیت، دو قافیه جداگانه از سایر ابیات داشته باشه👇 مصرع اول 🌺 مصرع دوم🌺 مصرع سوم ❤️ مصرع چهارم❤️ مصرع پنجم ✅ مصرع ششم✅ مصرع هفتم⭕️ مصرع هشتم⭕️ و.... در اینجا وزن شعر مهم نیست! اما #وزن_مثنوی همون #فاعلاتن_فاعلاتن_فاعلن (اسم بحرش: رمل مسدس محذوف!😱) هست که البته می‌تونه در #قالب غزل (و نه #قالب_مثنوی) هم بیاد!😊 جلوتر درباره بحرها صحبت خواهیم کرد! نگران نباشید!!😊 #گوشه_آوازی_مثنوی هم یک لحن خاص و البته ضرب‌آهنگ منظم (ریتمیک) در آواز هست که فقط و فقط روی شعری که هم #قالب_مثنوی داشته باشد و هم #وزن_مثنوی!! اجرا می‌شود👌 مثل #مثنوی_افشاری آقای شجریان که در ماه مبارک قبل از افطار پخش می‌شد (این دهان بستی دهانی باز شد...) دو نکته! #نکته_اول در همه ۱۲ لحن آواز سنتی (۷ دستگاه و ۵ آواز) #گوشه_مثنوی وجود دارد مثل #مثنوی_شور، #مثنوی_سه‌گاه، #مثنوی_ابوعطا، #مثنوی_بیات_ترک و... #نکته_دوم گوشه‌ای در آواز سنتی وجود دارد که به #مثنوی_بزرگ معروف است ولی کاربرد کمی دارد که از لحاظ عروضی، یک رکن #فاعلاتن بیشتر از #وزن_مثنوی دارد یعنی رمل «مثمن» محذوف!😉 #فاعلاتن_فاعلاتن_فاعلاتن_فاعلن آواز سنتی ارتباط نزدیکی با اوزان و قالب‌های شعری دارد که به مناسبت درباره برخی از این ارتباط‌ها صحبت خواهیم کرد👌 گیج که نشدید؟ شدید؟؟!😅 پیوند مسیر شعرآموز به زبان ساده: @shaershow