شرح یک رباعی از مولانا
نه آبِ روان ز ماهیان سیر شود
نه ماهی از آن آبِ روان سیر شود
نه جان و جهان، ز عاشقان تنگ آید
نه عشق از آن جان و جهان سیر شود
ای عزیز، پندار که معشوق و مطلوب عالم، دریایی بیانتهاست و انبیا و اولیا و عارفان و عاشقان و عالمان ربانی، نهنگان آن دریایند و پاکان و سادهدلان و متعلّمان، ماهیان آن دریا.
نه نهنگان و ماهیان، از آب سیر میشوند و نه دریا از نهنگان و ماهیان به تنگ آید و فیض خویش را از ایشان کوتاه کند. دیگران، کف دریایند:
کف دریاست صورتهای عالم
ز کف بگذر اگر اهل صفایی
باغ اسرار خدا، شرح رباعیات مولانا، بهشتی شیرازی
#مولانا
🖊📚"آن" (فرهنگ، هنر، ادبیات)
@shekardast
#حضرت_معصومه علیهاالسلام
🔹گلبانگ اجابت🔹
اگر درمان درد خویش میخواهی بیا اینجا
دوا اینجا، شفا اینجا، طبیب دردها اینجا
شکستهبالی ما میدهد بال و پری ما را
اگر از صدق دل آریم روی التجا اینجا
طلب کن با زبان بیزبانی هرچه میخواهی
که سر دادهست گلبانگ اجابت را خدا اینجا
به گوش جان توان بشنید لبّیک خداوندی
نکرده با لب خود آشنا حرف دعا اینجا
هزاران کاروان دل در اینجا میکند منزل
اگر اهل دلی ای دل، بیا اینجا، بیا اینجا
دل دیوانۀ من همچو او گمکردهای دارد
ز هر دردآشنا گیرد، سراغ آشنا اینجا...
صدای پای او در خاطر من نقش میبندد
مگر میآید آن آرامجانها از وفا اینجا؟...
مشو از حرمت این بارگه غافل که مهدی را
زیارت کردهاند اهل بصیرت بارها اینجا
حریمش را اگر دارالشفا خوانند، جا دارد
که میبخشد خدا هر دردمندی را شفا اینجا
علاج درد بیدرمان کند لطف عمیم او
نباید بر زبان آورد حرفی از دوا اینجا!
حدیث عشق با «پروانه» میگویی، نمیدانی
که میسوزد بهسان شمع، از سر تا به پا اینجا
#محمدعلی_مجاهدی
🖊📚"آن" (فرهنگ، هنر، ادبیات)
@shekardast
حُسن و ملاحت
حُسنت به اتفاق ملاحت، جهان گرفت
آری، به اتفاق، جهان میتوان گرفت
افشای راز خلوتیان خواست کرد شمع
شکر خدا که سِرّ دلش، در زبان گرفت
زین آتش نهفته که در سینهی من است
خورشید، شعلهای است که در آسمان گرفت
میخواست گل که دَم زَنَد از رنگ و بوی دوست
از غیرتِ صبا، نَفَسش در دهان گرفت
آسوده بر کنار چو پرگار میشدم
دوران، چو نقطه، عاقبتم در میان گرفت...
حافظ، چو آب لطف، ز نظم تو میچکد
حاسد، چگونه نکته تواند بر آن گرفت؟
شاخ نبات حافظ، دکتر برزگر خالقی
#حافظ
🖊📚"آن" (فرهنگ، هنر، ادبیات)
@shekardast
سخنی از گلستان سعدی
خاموشی
نادان را بِه از خاموشی نیست؛ وگر این مصلحت بدانستی، نادان نبودی.
چون نداری کمالِ فضل، آن بِه
که زبان در دهان نگه داری
آدمی را زبان فَضیحه کند
جوزِ بیمغز را سبکساری
🌺 🌺 🌺
خری را ابهی، تعلیم میداد
برو بر، صرف کرده سعیِ بسیار
حکیمی گفتش: ای نادان، چه کوشی؟
درین سودا، بترس از لوم لایِم
نیاموزد بَهایم از تو گفتار
تو خاموشی بیاموز از بهایم...
لغات:
فضیحه: رسوا
جوز: گردو
سودا: خیال
لوم: سرزنش
لایم: سرزنشکننده
بهایم: جمعِ بهیمه، چهارپایان
کلیات سعدی، گلستان، باب هشتم در آداب صحبت
#سعدی
🖊📚"آن" (فرهنگ، هنر، ادبیات)
@shekardast
💎 نمایشگاه کتاب ۱۴۰۳
راهنمای مختصر و مفید 👇
۱. کی شروع میشود؟
همین امروز چهارشنبه ۱۹ اردیبهشت
۲. چند روز برقرار است؟
۱۱ روز (تا شنبه ۲۹ اردیبهشت)
۳. چه ساعتی برای بازدید عموم باز است؟
از ۱۰ صبح تا ۸ شب
👈 اگر نمیتوانید حضوری به نمایشگاه بروید و میخواهید از بخش مجازی کتاب سفارش بدهید، ۲۴ ساعته سایت نمایشگاه درخدمت شماست.
۴. پنجشنبه و جمعه باز است؟
بله، خیلی هم شلوغ است، و معمولا یک ساعت بیشتر باز است.
۵. کجاست؟
مصلای امام خمینی تهران
۶. چطوری برویم؟
بین ایستگاه متروی مصلی و شهید بهشتی است. در هر کدام پیاده شوید، با یک ربع قدم زدن میرسید.
۷. وقتی رسیدیم کجا برویم؟
مستقیم برو شبستان اصلی، ناشران عمومی که همهجور کتابی دارند آنجا هستند.
۸. چه بخشهای دیگری دارد؟
اگر بچه دارید بخش کودک و نوجوان هم بروید. بقیه بخشها: آموزشی (کمکدرسی)، دانشگاهی، دیجیتال، خارجی و بینالملل.
۹. بن تخفیف میدهند؟
خیر، یارانه اعتباری فقط برای خرید کتاب از سایت قابل استفاده است، نه در نمایشگاه حضوری.
۱۰. این یارانه اعتباری سایت چقدر است؟
اگر دانشجو باشی، خودش از روی کد ملیات میفهمد و بهت ۴۰ ٪ تخفیف میدهد، تا سقف ۷۰۰ هزار تومان. پست این کتابها هم رایگان است.
۱۱. آدرس سایتی که تخفیف میدهد چیست؟
برو به سایت https://book.icfi.ir و اول از آن بالا بخش راهنمای کاربران را بخوان.
۱۲. با خودم چه ببرم؟
آب و خوراکی هست، فقط پول همراهت باشد. حواست باشد کفش راحت بپوشی که قرار است چند ساعت راه بروی و کتاب ببینی. یک کولهپشتی سبک هم برای کتابهایی که میخری ببر.
۱۳. غرفه کتاب جمکران کجاست؟
غرفه بزرگسال: سالن ناشران عمومی انتهای شبستان اصلی، جنب درب 83
غرفه کودک و نوجوان: سالن ناشران کودک و نوجوان، غرفه 116
✅ کانال رسمی کتاب جمکران:
@ketabeJamkaran
دل بر سر عهد استوار خویش است
جان در غم تو بر سر کار خویش است
از دل هوس هر دو جهانم برخاست
الا غم تو که بر قرار خویش است
#انوری
🖊📚"آن" (فرهنگ، هنر، ادبیات)
@shekardast
دل پروانه
شرح داغ دل پروانه چو گفتم با شمع
آتشی در دلش افکندم و آبش کردم
#فرخییزدی
🖊📚"آن" (فرهنگ، هنر، ادبیات)
@shekardast
حُسن و عشق
حُسنی که به او عشق، سر و کار ندارد
مانند طبیبی است که بیمار ندارد
شوریدگی از خاطر ما دور نگردد
دیوانه ز ویرانهی خود، عار ندارد
بهتر ز گلی کاو دل بلبل نخراشد
خاری که به دامان کسی، کار ندارد
#کلیمکاشانی
🖊📚"آن" (فرهنگ، هنر، ادبیات)
@shekardast
بیان
بیان در لغت، به معنای کشف و توضیح است و در اصطلاح ادبی، عبارت است از ادای معنای واحد به روشهای مختلف، به این شرط که همگی مبتنی بر تخییل باشند.
آرایههای علم بیان، چهار نوع است:
ا - تشبیه.
۲ - استعاره.
۳ - مَجاز.
۴ - کنایه.
بلاغت (معانی، بیان و بدیع)، دکتر محمدحسین محمدی، ص ۷۱.
#آرایههایادبی
#بیان
#اطلاعاتادبی
🖊📚"آن" (فرهنگ، هنر، ادبیات)
@shekardast
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
#خیام
🖊📚"آن" (فرهنگ، هنر، ادبیات)
@shekardast
نیکی و بدی
از شاهنامهی فردوسی
هر آن گه کِت آمد به بد دسترس
ز یزدان بترس و مکن بد به کس
به نزدِ کِهان و به نزد مِهان
به آزار موری، نیرزد جهان
دراز است دست فلک بر بدی
همه نیکوی کن، اگر بِخرَدی
چو نیکی کنی، نیکی آید برت
بدی را بدی باشد اندر خورت
تاریخ ادبیات در ایران، دکتر صفا
#فردوسی
🖊📚"آن" (فرهنگ، هنر، ادبیات)
@shekardast
هدایت شده از آن*(فرهنگ، هنر، ادبیات)
ابوالقاسم فردوسی
توسی (۳۲۹ – ۴۱۶ هجری قمری) شاعر حماسهسرای ایرانی و سرایندهٔ شاهنامه، حماسهٔ ملی ایران است. فردوسی را بزرگترین سرایندهٔ پارسیگو دانستهاند که از شهرت جهانی برخوردار است. وی را حکیم سخن و حکیم توس گویند.
فردوسی دهقان و دهقانزاده بود. او آغاز زندگی را در روزگار سامانیان و همزمان با جنبش استقلالخواهی و هویتطلبی در میان ایرانیان سپری کرد. شاهان سامانی با پشتیبانی از زبان فارسی، عصری درخشان را برای پرورش زبان و اندیشهٔ ایرانی آماده ساختند و فردوسی در هنر سخنوری آشکارا وامدار گذشتگان خویش و همهٔ آنانی است که در سدههای سوم و چهارم هجری، زبان فارسی را به اوج رساندند و او با بهرهگیری از آن سرمایه، توانست مطالب خود را چنین درخشان بپردازد.
در نگاهی کلی دربارهٔ دانش و آموختههای فردوسی میتوان گفت او زبان عربی میدانست، اما در نثر و نظم عرب چیرگی نداشت. در «پیشگفتار بایسنقری» نام فردوسی با «حکیم» همراه است، که از دید برخی اشاره به حکمت خسروانی دارد.
پژوهشگران سرودن شاهنامه را برپایهٔ شاهنامهٔ ابومنصوری از زمان سی سالگی فردوسی میدانند. تنها سرودهای که روشن شده از اوست، خود شاهنامه است. شاهنامه پرآوازهترین سرودهٔ فردوسی و یکی از بزرگترین نوشتههای ادبیات کهن پارسی است. فردوسی شاهنامه را در ۳۸۴ ه.ق، سه سال پیش از برتختنشستن محمود، بهپایان برد و در هفتاد و یک سالگی، تحریر دوم را به انجام رساند.
برخی اول بهمن را زادروز فردوسی دانستهاند که سند تاریخی و رسمی ندارد.
#فردوسی
🖊📚"آن" (فرهنگ، هنر، ادبیات)
@shekardast
به نام خداوند جان و خرد
کزین برتر اندیشه برنگذرد
خداوند نام و خداوند جای
خداوند روزیده رهنمای
ز نام و نشان و گمان برتر است
فروزندهی برشده گوهر است
نیابد بدو نیز اندیشه راه
که او برتر از نام و از جایگاه
....
توانا بود هر که دانا بود
به دانش دل پیر برنا بود
#فردوسی
۲۵ اردیبهشت، روز بزرگداشت حکیم فردوسی و روز زبان و ادبیات فارسی گرامی باد.
🖊📚"آن" (فرهنگ، هنر، ادبیات)
@shekardast
🔸 برخی از پرآوازهترین بیتهای الحاقیِ شاهنامهٔ فردوسی:
(الحاقی یعنی ابیاتی(احتمالا) که از فردوسی نیست و بعدا اضافه شده)
۱- بیت بسیار پرآوازهای هست که همواره آن را از فردوسی دانستهاند؛ اما بیگمان و بیهیچ تردیدی سرودهی او نیست. آن بیت چنین است:
«چنین گفت پیغمبر راستگوی
ز گهواره تا گور دانش بجوی»
این بیت را بر سر درِ بسیاری از آموزشگاهها و دانشگاهها مینویسند؛ اما از فردوسی نیست و مصراع دوم آن را کسی به نام «فخر الاسلام ذاکری» در سال ۱۳۱۵ مهی (قمری) به نظم کشیده است. سرایندهی مصراع نخست آن هنوز ناشناخته است.
۲- بیت بسیار آشنای:
«که رستم یَلی بود در سیستان
منش کردهام رستم داستان»
در هیچ کدام از دستنویسهای کهن شاهنامه دیده نمیشود؛ حتی در چاپهای غیرعلمی شاهنامه هم نمیتوان آن را یافت. این بیت در طومارها و مجلسهای نقالی و داستانگویی شفاهی آمده است. کهنترین جایی که من توانستهام نشانی از این بیت بیایم، در نسخه ی «طومار نقالان هفت لشکر» است که در سال ۱۲۹۹ مهی نوشته شده است، بی آن که در آنجا گفتهشده باشد که این بیت از فردوسی است.
۳- بیت بسیار پرآوازهٔ :
«بسی رنج بردم در این سال سی
عجم زنده کردم بدین پارسی»
در ۴ دست نویس از ۱۵ دست نویسی که پایهی ویرایش آقای خالقی مطلق بوده است، دیده میشود و در ۱۱ نسخهی دیگر و نیز در دست نویس کهن شاهنامهی کتابخانهی «سَنژوزف» نیامده است؛
۵- بیت بسیار گَزاینده و پَست:
«زن و اژدها هر دو در خاک بِهْ
جهان پاک از این هر دو ناپاک بِهْ»
در هیچ دست نویسی از دست نویسهای کهن شاهنامه دیده نمیشود و بیگمان از فردوسی نمیتواند باشد. در برخی از دستنویسهای نزدیک به زمان ما و نیز چاپهای غیرعلمی شاهنامه، این بیت را در «داستان سیاوش» و درباره "سودابه" گنجاندهاند. کهنترین جایی که من توانستهام نشانی از این بیت بیابم، در یکی از دستنویسهای «گرشاسپنامه»ی اسدی توسی است که در سال ۸۶۰ هجری نوشته شده است. حتّی ویرایشگر «گرشاسپنامه» -حبیب یغمایی- هم این بیت را به حاشیه برده و شایسته ندانسته است که در متن کتاب اسدی توسی آورده شود. پیداست که این بیت از سدهی نهم به این سو، زبانزد شده است.
۶- دو بیتِ:
«به روز نبرد آن یَل ارجمند
به شمشیر و خنجر به گُرز و کمند
بُرید و دَرید و شکست و ببست
یلان را سر و سینه و پا و دست»،
که آن را یکی از زیباترین نمونههای آرایهی ادبیِ «لفّ و نشر » میدانند و گمان میکنند که از شاهنامه است، سرودهی فردوسی نیست و در هیچ دستنویس کهنی از شاهنامه نیامدهاست.
🔹 دلیل افزوده شدنِ برخی بیتهای الحاقی :
همواره خواست و پسند شاهنامهخوانها چنین بوده است که همهی روایتهای ملی و پهلوانی ایران باید در کتابی به نام «شاهنامه» گردآوری شود و آن کتاب هم به نام و سرودهی فردوسی باشد. بر اثر چنین برداشتی است که گذشتگان ما داستانها و منظومههایی را به شاهنامه میافزودند که سرودهی فردوسی نبود.
نمیتوان ناگفته گذاشت که بسیاری از بیتهای افزوده شده به شاهنامه، از دید ادبی، زیبا و استوارند؛ چون شمار بسیاری از کاتبان شاهنامه، مردمان خوش ذوق و بااستعدادی بودهاند که بر اثر نوشتن چندین و چندبارهی شاهنامه، این توانایی را یافته اند که بیت یا بیتهایی نزدیک به سخن فردوسی، به نظم بکشند و بسیاری را به این گمان بیفکنند که آن بیتها سرودهی فردوسی است.
#مقاله
#سجادآیدنلو
#شاهنامه
#ابیات_الحاقی
"آن" (فرهنگ، هنر، ادبیات)
@shekardast