🔰 نظم آکادمیک در جهان جدید ✍️ محمدمهدی شاه‌آبادی 🔸آنچه به طور خلاصه می‌توان از گذر قرن‌ها مشاهده کرد، شکل‌گیری نظم جدید در اجتماعات انسانی و حتی برآمدن تمدنی نوین بوده است. تمدنی که نسبت جدیدی از انسان را با پیرامون او نشان می‌دهد. انسانی که دیگر مقهور طبیعت نیست، در بند واسطه‌های دینی برای برقراری رابطه با خداوند نیست، انسانی که در سالیان بعد، جایگاه #دین را در تفسیر انسان و جهان معتبر نمی‌داند. 🔹ابزار دستیابی به این بهشت زمینی نیز چیزی جز #عقل و #تجربه‌ی_بشری نیست. علم، این مفهوم بازتعریف شده و متناسب شده با دنیای جدید مدرن، خادم اصلی این میل انسان جدید است. علم هر جهانی متناسب با نظم آن جهان است و#علوم_اجتماعی_مدرن علم عمارت دنیا است. در نسبت با این خواست جدید، جهت‌گیری دانش تغییر می‌کند. 🔸علم اقتصاد برای بهره‌وری هر چه بیش‌تر سامان می‌یابد. علم سیاست با نطفه‌های #ماکیاولی و فیزیک اجتماعی #هابز، چهره‌ی علمی به خود می‌گیرد. علوم اجتماعی مدرن با تلاش‌های #کنت وجهه‌ی ابزاری را، همچون علوم طبیعی، هدف خود قرار می‌دهند. سیاست و علم در یک همکاری پیشرفت کردند. درست است که عقل جدید این نظم را به وجود نیاورد، اما به آن قوام داد و قسمتی از این تدوین به‌صورت #علوم_انسانی ظاهر شد. 🔹این تمامیت‌خواهی غرب، مستلزم نزدیک‌کردن فضای فکری سایر کشورها به این تمدن است. این بار لازم بود که سایر کشورها در دورانی فشرده با تدبیری از سوی کشورهای پیشرو (توسعه یافته)، به کاروان مدرنیته بپیوندند. برنامه‌های توسعه نسخه‌ای بود که برای حل این معضل پیچیده شد. ⚜️ @taammolat74

🔰حضرت امام جعفر صادق علیه السلام؛ بنیانگذار دانشگاه‌های تمدن اسلامی 🔸پس از شهادت حضرت امام محمد باقر (علیه السلام) و آغاز امامت حضرت #امام_جعفر_صادق (علیه السلام)، حوزه علمیه مدینه و دانشگاهی که امام پنجم شیعیان دائر کرده بودند، به یکی از بزرگترین مدارس علمی اسلامی و همطراز مدارس و دانشگاههای بزرگ جهان در قرن های بعد بدل گردید. 🔹 در این دوره که با ضعف بنی امیه و سقوط آنان و شروع دوران #بنی_عباس مقارن بود، حضرت امام جعفر صادق (علیه السلام) با اغتنام از فرصت ، حداکثر کوشش را برای بسط احکام الهی و علوم قرآنی و نشر علم و حکمت وتربیت شاگردان بسیاری که از قومیت های مختلف بدین حوزه روی آورده بودند، انجام می دادند. 🔸مرحوم طبرسی، حوزه تعلیم امام را محل بحث و فحص انواع علوم و فنون نوشته و اصحاب حدیث و شاگردان امام را بالغ بر جهارهزار نفر ذکر کرده است. شاگردان حضرت امام جعفر صادق (علیه السلام) در علوم مختلف عقلی و نقلی و تجربی، استاد شدند و از هر شاخه ای در میان ایشان یافت می شد. 🔹 از #جابر_بن_حیان به عنوان پدر علم #شیمی گرفته (که خود هم منجم و ریاضیدان بود و هم فیلسوف و حکیم ) تا غالب موسسان فرقه های اهل تسنن مانند حنبلی و شافعی و مالکی و حنفی تا فقیهان بزرگی همچون #شیخ_طبرسی و علامه حلی و ... در واقع دانشگاهی که حضرت امام جعفر صادق (علیه السلام) بنیادگذاردند، نخستین الگوی دانشگاه و #حوزه_علمیه اسلامی بود که در آن دین و مذهب و دانش الهی و قرآنی به طور تنگاتنگی با علوم دیگر اعم از #علوم_انسانی و #علوم_تجربی در هم آمیخته بود و فارغ التحصیلان این #دانشگاه بیش و پیش از هرگونه تخصصی، در علوم قرآنی و دینی، عالم و دانشمند بودند. 🔸فی المثل #ابوعلی_سینا اگر در #طب استاد بود اما پیش از آن در فلسفه و حکمت اسلامی، علامه بود و از همین روی به وی "#حکیم" اطلاق می شد و از همه مهمتر، هدایت و رهبری این دانشگاه را فقیهان و عالمان اسلامی برعهده داشتند که با مقام #امامت و #ولایت پیوند می خوردند. در واقع در هر نقطه تاریخ که این پیوند مابین امت و امام و حوزه های علمی و ولایت وجود داشت ، هم پیشرفت و علم و دانش چشمگیر بود و هم این علم و دانش در خدمت تکامل جامعه اسلامی قرار می گرفت. 🔹دراین دانشگاه اسلامی نه تنها دوستداران #اهل_بیت بلکه حتی مخالفان حضرت مانند ابوحنیفه تحصیل  می کردند و انواع و اقسام علوم اعم از #قرآن و سنت و فقه و تاریخ و اصول، عقیده و کلام و #فلسفه و ستاره شناسی، #پزشکی و جانور شناسی و گیاه شناسی و شیمی و فیزیک و ...تدریس می شد. ⚜ @taammolat74

🔰 نقد مقدمه نظریه‌پردازی ✍️ سید یحیی یثربی 🔸دانش و تکنولوژی و همه دستاوردهای دو سه قرن اخیر انسان باید در زمینه #علوم_انسانی قرار بگیرند و تکیه گاه آنها از علوم انسانی باشد. تمدن امروز بر علوم انسانی استوار است. چنانچه پیشرفتهای انسان در دانش و تکنولوژی نتیجه پیشرفت و تحول او در علوم انسانی بود. بنابراین در جامعه امروزی ما نیز علوم انسانی بنیادی‌ترین ضرورت زندگی است. در علوم انسانی به تناسب روز روزگارمان پیشرفت نکرده‌ایم. 🔹ما از نظر تشکیل یک جامعه الگو و پیشرفته امروزه در عرصه جهانی و #جهانی_شدن افتخارآفرین باشد، کاستی‌های زیادی داریم. بنابراین باید هرچه زودتر اهمیت و ضرورت علوم انسانی روزگارمان را در یابیم. 🔸ما در علوم انسانی رشد نداشته‌ایم، زیرا رشد باید با #نظریه‌پردازی انجام پذیرد و نظریه‌پردازی خودش با دو مقدمه لازم، امکان دارد؛ یکی نقد است و دیگری مسئله. ما باید نخست در جامعه‌مان با نقد رایج و همگانی، کاستی‌هایمان را مشخص کنیم. در قدم دوم مشکلات خودمان را که همان کاستی‌هاست مشخص کنیم. 🔹و در قدم سوم با نظریه‌پردازی به حل آن مشکلات و بن‌بست‌ها اقدام کنیم تا علوم انسانی بتواند به رشد لازم دست یابد اما دریغا که در جامعه ما نقد خریدار ندارد و تحقیر هم می‌شود و کسی را که نقد جدی داشته باشد کنار می‌زنند و تحویل نمی‌گیرند. چون نقد نداریم شناختی از مشکلاتمان نداریم و چون شناخت از مشکلاتمان نداریم مسئله نداریم و چون مسئله نداریم نظریه‌پردازی نداریم. 💢برای اینکه بتوانیم در عرصه علوم انسانی نظریه‌پرداز داشته باشیم، باید اجازه نقد داده و از نقد جدی قدردانی کنیم. ⚜️ @taammolat74

📘دانلود pdf | اولین شماره نشریه کرونا پلاس ♨️ مجموعه نگاشت‌های تخصصی در ابعاد انسانی و اجتماعی #بحران_کرونا 🔸بحران کرونا از اواخر سال گذشته به صورت یک چالش بزرگ بین‌المللی ظاهر شد که عرصه‌های مختلف اجتماعی، سیاسی و اقتصادی کشورهای مختلف را در مدت کوتاهی در نوردید. بدون شک این رخداد یک امر صرفا پزشکی-درمانی نبوده و ابعاد مهم اجتماعی-انسانی دارد. رویکردی که مرکز رشد دانشگاه امام صادق علیه السلام در کتاب کرونا مثبت دست‌مایه بحث و بررسی قرار داده است. 🖌 هیئت تحریریه: دکتر مصباح‌الهدی باقری، حمید ایزدبخش، حسین سرآبادانی، مجید محمدزمانی ⏰ بهار 1399 #کرونا #تاملات #علوم_انسانی #مرکز_رشد_امام_صادق ⚜️ @taammolat74 👇👇👇

🔉 سخنرانی 🔶 موضوع |وضعيت #علوم_انسانى در ايران و نسبت آن با جامعه 🎙 #صادق_زیباکلام سلسله نشست‌های #عصر_علوم_انسانی 🔹 در هیچ سطحی در حوزه علوم انسانی در تمام این سال های پس از انقلاب، یک مقاله ی معتبر توسط هیچ شخصی منتشر نشده است. مطالبه ای هم از فضای دانشگاه ها نیست. 🔹چه میشود در کشوری به فاصله ۸ سال، سیدمحمد خاتمی و محمود احمدی نژاد با آن همه تفاوت شان رای میاورند؟ مگر مکان بررسی چنین پدیده ای، در دانشکده علوم سیاسی نیست؟ پس چرا هیچ تحلیل دقیقی وجود ندارد و مطالبه ای نشد یا اصلا چنین فکری به وجود نیامد؟ 🔹 مشکل هم از اسلام نیست. اگر اسلام مانع پیشرفت بود ۲۰۰ سال بعد از اسلام، پیشرفت و توسعه علمی صورت نمیگرفت. ⚜️ @taammolat74

✔️ [ادامه...] 🔸شاید در مقابل این سخن کسی بگوید، این چنین مسائلی مربوط به حوزه #فلسفه_اخلاق و #حقوق و #سیاست و ... است و عمده تلاش فیلسوفان مسلمان مباحث متافیزیکی است و اساسا سوال صحیح نیست. این پاسخ در حقیقت به ما می گوید هر سوالی را از فلسفه اسلامی نباید پرسید، اما مگر می شود پرسش های زندگی را به حالت تعلیق در آورد تا هرگاه مناسب حال #فلسفه_اسلامی بود، پرسیده شوند؟ 🔹 شاید بتوان یک اشکال دیگر را هم بیان کرد. اصلا کار فلسفه این نیست که در مورد این موارد جزئی صحبت کند، بلکه #فلسفه مبادی کلی را طرح می کند که بر اساس آن می توان این موارد جزئی را هم تحلیلی کرد. فلسفه اسلامی هم نگاه کلانی به انسان دارد و انسان شناسی هم پایه ای برای طرح و بررسی این مسائل است. به نظر می رسد این صحبت قابل تامل است، اما بگذارید با یک مثال کاریکاتوری کمی این صحبت را به چالش بکشیم! 🔸فرض کنید که شما ماشین خود را برای تعویض روغن به آپاراتی برده اید، در حین کار استاد به شاگردش می گوید پیچ کارتل را ببند، شاگرد پیچ را آنقدر می پیچاند که پیچ هرز می شود! استاد بر سر شاگرد فریاد میزند که چرا پیچ را هرز کردی؟ شاگرد پاسخ می دهد مشکل از من نبود، مشکل از جنس چینی پیچ بود! بعد استاد می گوید، خیر مشکل از مبدا فاعلی بود نه مبداء قابلی! بعد شاگرد ضمن برشمردن انواع فاعل این اشکال را مطرح می کند که اصلا در عالم تحت قمر فاعلیت حقیقی شکل نمی گرد! بعد استاد با طرح جهان بینی ارسطویی، اصرار بر شان محرک بودن فاعل می کند و بعد شاگرد ... و در پایان نتیجه می گیرند اگر #ارسطویی به پیچ بستن نگاه می شد پیچ خراب نمی شد! 🔹 به نظر می رسد با این نگاه فلسفه اسلامی بتواند در مورد هر پدیده ای صحبت کرد و کوشش برای پایه گذاری #علوم_انسانی /تجربی اسلامی هم بر اساس همین نگاه باشد. اما آنچه که در این نگاه مغفول است، این است که، بازهم همچنان ما در مورد آن پدیده صحبت نکرده ایم بلکه، آن پدیده را "از آن حیث" که تحت یکی از مفاهیم آن فلسفه قرار گرفته است بررسی کرده ایم. 💢در اینجا می توان سوال جذاب اما دشواری را مطرح کرد که آیا هیچگاه ما با "خود پدیده" مواجه می شویم یا همواره پدیده را از دریچه ی "حیثیتی" می بینیم و " خود این "حیثیت ها" آیا "فی نفسه" هستند و یا نه و سوالهای بسیار دیگری را می توان طرح کرد. با تمام این صحبت ها باز مسئله حل نمی شود چرا که ما را دوباره به نقطه ی آغاز می رساند، به عبارت دیگر، حیثیت هایی که در فلسفه اسلامی حضور دارند و قرار است پدیده به قید آنها تبیین شود، همان مفاهیم آن هستند که برای تبیین پدیده های جهان امروز چندان کارآمد نیستند. ⚜️ @Taammolat74

🔉 سخنرانی 🔶 موضوع |#علوم_انسانی و #انقلاب_اسلامی 🎙 #سعید_زیباکلام سلسله نشست‌های #عصر_علوم_انسانی 🔹 . . 🔗 برای شنیدن نشست قبلی عصر علوم انسانی، اینجا کلیک کنید. ⚜️ @Taammolat74

🔉 سخنرانی 🔶 موضوع |نقش حضرت #آیت_الله_مصباح در تحولات #علوم_انسانی 🎙 حجت‌الاسلام سید#محمد_غروی #نشست_بررسی_دیدگاه_علامه_مصباح در باب تحول علوم انسانی . . ⚜️ @Taammolat74

🔉 سخنرانی 🔶 موضوع |چرا باید #علوم_انسانی بخوانیم؟ 🎙 #سارا_شریعتی سلسله نشست‌های #عصر_علوم_انسانی 🔹 شریعتی در بدو سخن خود روشن کرد وقتی از «خواندن علوم انسانی» حرف می زند، فراتر از «تحصیل رشته‌های علوم انسانی» را مدنظر دارد. منظور شریعتی از «خواندن علوم انسانی»، «مطالعه و آگاهی نسبت به دانش انسانی و اجتماعی» بود. 🔹وی که از منظر «طبع» علوم انسانی سخن می گفت، «نقد» را اولین خصلت ذاتی علوم انسانی خواند که به فرد این امکان را می دهد تا با فاصله‌گیری از مسئله و موضوع مورد مطالعه، به سنجش آن چه میراث و تبار اوست بپردازد. شریعتی این «فاصله انتقادی» را که منجر به نقد می شود اولین ابزاری دانست که فرد از طریق خواندن علوم انسانی به آن مجهز می شود. 🔹 از سوی دیگر این ابزار، توهم همه چیز دانی به وجود می‌آورد که جزء پیامدهای خواسته یا ناخواسته‌ی خواندن علوم انسانی است؛ شریعتی توضیح داد که بوردیو برای رفع این مسئله، از دومین ابزار یعنی «بازاندیشی یا بازتابندگی» سخن می گوید... 🔗 برای شنیدن نشست قبلی عصر علوم انسانی، اینجا کلیک کنید. ⚜️ @Taammolat74

🔉 سخنرانی 🔶 موضوع |دیدگاه و سلوک# آیت‌الله_مصباح درباره #علوم_انسانی 🎙 حجت‌الاسلام #حمید_پارسانیا #نشست_بررسی_دیدگاه_علامه_مصباح در باب تحول علوم انسانی 🔹 دیدگاه‌های مختلف در مواجهه با علوم . . 🔗 برای شنیدن سخنرانی قبلی این نشست ، اینجا کلیک کنید. ⚜️ @Taammolat74

🔉 سخنرانی 🔶 موضوع |دکتر #فرج_نژاد الگوی برای #علوم_انسانی 🎙حجت‌الاسلام #خسروپناه 🔹شخصیت آقا محمدحسین جامعیتی داشت به گونه‌ای که موضوعات را از منظرهای مختلف مطالعه می‌کرد. امری که غرب در قرن 21 به آن‌پی برده اما هنوز در دانشگاه ایران به این مطلب توجه نشده است! 🔹وقتی ایشان موضوعی رو مطالعه می‌کرد، فقط در مبانی باقی نمی‌ماند؛ با توجه به این مبانی، کاربست آن را در نسبت به مقوله‌های جدیدی مثل رسانه و فضای مجازی توضیح می‌داد و دقیقا این موضوع را از منظر قرآن بررسی می‌کرد. به بحث‌های فقهی و تفسیری نیز توجه داشت. دقیقا یک نگاه جامع میان رشته‌ای. خیلی کم داریم از این آدم‌هایی که بتوانند موضوعات را میان رشته‌ای مطالعه کنند و توضیح بدهند. 🔹تحقیقات ایشان واقعا کار یک نفر نیست.من معتقدم ایشان راه سیدمرتضی آوینی را خیلی قوی‌تر و عمیق‌تر حتی از خود شهید آوینی ادامه داده است... ⚜️ @Taammolat74

🔘 بخش 2 از 2 🔹 این نوع روایت و دیدگاه از جهات متعددی مورد ایراد و دقت‌نظر است که مبحث مفصل خود را می‌طلبد و در این مقال شاید گنجایش پرداخت به آن نباشد، اما در مقابل روایت مستندتری نیز از وضعیت نهاد علم در ایران وجود دارد و معتقد است اساساً شکل سنتی مراکز آموزشی در عین نقاط ضعف‌هایی که داشت، پاسخگو مسائل و نیازهای زمانه بوده است و این‌گونه نیست که تنها مسیر توسعه و پیشرفت جامعه از طریق نهاد مدرنی مثل دانشگاه باشد، آن‌هم نهادی که از جهت مبنا و اغراض، ذاتاً با تفکر جامعه ایرانی که آمیخته با مذهب است، سرناسازگاری دارد. 🔹دکتر #موسی_حقانی از جمله این افراد است که روایت دیگری نسبت به وضعیت نهاد علم در ایران دارد. او در مصاحبه‌ای که با همین موضوع ایراد کرده می‌گوید: «جریانی تقریباً از اوایل قاجاریه در کشور ما آمد که راه رشد و شکوفایی ایران را تبعیت از #فرهنگ_غربی می‌دانست، همان در مؤسسات آموزشی ما رسوخ و نفوذ کرد و همه‌ی دستاوردهای گذشته را با نفرت کنار گذاشت و سپس بنای جدیدی را گذاشت که این بنای جدید مبانی آن غربی است. 🔹به همین جهت اگر شما بهترین مهندسین را هم تربیت کنید -البته این را من عرض می‌کنم و شاید هم آن‌ها به همه‌ی تعهدات خود نرسیدند- این افراد در یک نظام فرهنگی آموزش می‌بینند که آن نظام فرهنگی با #نظام_فرهنگی ما بیگانه است. هنگامی که وارد عرصه‌ی #علوم_انسانی و غیره می‌شویم به‌مراتب وضع بدتر می‌شود و افرادی کاملاً غرب‌زده بیرون می‌آیند که کاملاً سمت‌وسوی فرهنگی کشور را تدوین و تعیین می‌کنند و همین تفکر به سینمای ایران می‌آید و در بخش‌های دیگر نیز خود را نشان می‌دهد.» 🔹 حقانی همچنین مسیر برون‌رفت این مشکل را اینگونه توضیح می‌دهد: «ما به جای برخوردهای شکلی و صوری با مقولة فرهنگ در کشورمان، باید روی مبانی تأکید کنیم و اصلاح مشکلاتی که ما در حوزه‌ی مبانی داریم. باید به سمت تعامل و تلاش جدی فکری برویم. برای تعریف نظام تعلیم و تربیت خود، بر اساس مبانی ایرانی، اسلامی برویم... 🔹 اگر با این مبنا که از تجربیات دیگران استفاده کنیم و به بسترهای فرهنگی خود و زمینه‌هایی که داریم و ذخایری که در کشور از جهت فرهنگی وجود دارد، توجه کنیم و سعی کنیم با استفاده از تجربیات جدید بشری، نظام آموزشی خود را دچار یک تغییر اساسی محتوایی و روشی کنیم، می‌توان تحولات مهمی را ایجاد کرد و #سیستم_آموزشی بومی را تأسیس کنیم. در برخی از زمینه‌ها شامل رکود هستیم؛ یعنی هیچ نوآوری را مشاهده نمی‌کنیم و لازمه‌اش این است که هم در روش‌ها و هم در مبانی با تکیه بر همان مبانی دینی اسلامی دست به نوآوری بزنیم.» این نوع روایت دوم، از سرآغاز با روایت غربی‌زده اول متفاوت است و همین مبنا در تحلیل تاریخ مؤثر باشد. بخشی از گزارش مقاله خودم در شماره 43 نشریه دیده‌بان اندیشه ⚜️ @Taammolat74