✍ تطورات تعریف علم در تاریخ غرب
▪️معنای کلی واژه علم در غرب از یونان باستان تا قرن ۲۰: معرفتی که در پی شناخت حقیقت است.
🔹علم به معنای نور(شناخت حقیقت) را در یونان سوفیا نامیدند. اما چون سوفیست ها علم را بدنام کردند، سقراط خود را فیلاسوفیا نامید، یعنی دوست دار علم. از دوران سقراط تا اوایل قرن ۱۹ فلسفه به معنای علم بود. این معرفت به حسب موضوعات، روش ها و مراتبش اقسامی داشت. علم طبیعی، علم ریاضی، علم اخلاق، علم انسانی، علم متافیزیک... فلسفه طبیعی و فلسفه ریاضی و فلسفه اخلاق همان علم طبیعی و علم ریاضی و علم اخلاق بود. در برخی از این علوم، تجربه و در برخی عقل بیشتر فعال بود. البته فلسفه به معنای خاص معادل متافیزیک بود.
🔸با تغییر مبنای معرفت از اوایل قرن نوزدهم، ساینس یا معرفت تجربی، به معنای علم به کار رفت(بررسی پدیده ها با روش تجربی) و فلسفه معنای کنتی(تأمل عقلی و سوبژکتیو در قبال پدیده ها) پیدا کرد.
▪️تطورات تعاریف علم در قرن بیستم:
جهان مدرن با نفی هویت معرفت شناختی وحی، ابتدا علم را منحصر در علم عقلی کرد، سپس قائل به علم تجربی شد، نهایتا منکر رسالت روشنگری علم شد. عبور از مدرنیته و ورود به پسامدرن، از سال ۱۹۷۰ به بعد اتفاق افتاد (زیر سؤال رفتن داعیه استقلال علم).
🔹در دوران پسامدرن، علم معنای روشنگری خود را از دست داد و تعریف جدیدی پیدا کرد که دیگر به معنای کشف حقیقت نیست، بلکه، علم صرفا ابزاری تلقی می شود که با آن زندگی می کنیم و از منظر پراگماتیسمی و کارکردگرایانه تفسیر می شود. از دید پسامدرن، همه امور از جمله حقیقت، خصلت گفتمانی دارند. یعنی هر جامعه ای براساس فرهنگ خود یک تصویری از عالم ترسیم می کند و در راستای ترویج آن می کوشد و با ترویج آن بر دیگران مسلط می شود. در این میان خود حقیقت ابزاری برای سرکوب دیگران است. این حق است و آن حق نیست، برای ساکت کردن دیگری فایده دارد. فقط مفید است و کارکرد دارد. هر چیزی که فایده داشته باشد می گویند حقیقت است.
🔸نتیجه نگاه پسامدرن: حقیقت و علم چیزی است که ما می سازیم. ابتدا گفته می شد حقیقت یافتنی است (خدایی هست، پیامبری هست)، سپس گفته شد برخی از گزاره ها اصلا یافتنی نیست و نهایتا گفتند که اصلا علمی به این معنا وجود ندارد، بلکه علم همان است که براساس تاریخ و فرهنگ هر جامعه ساخته میشود. در پسامدرنیسم علم هویت فرهنگی پیدا میکند.
#فلسفه
#علوم_انسانی
#جامعه_شناسی
#تأمل
👇👇
@Taammolate_talabegi
امام علی علیه السلام:
آدم شکاک همیشه مریض است.
#حدیث
👇👇
@Taammolate_talabegi
✍ فاطمه ی معصومه (س)؛ شهادت یا وفات؟/محمد ذکاوت صفت
🔵 مقدمه
در دوره ی ما وفات کسانی که مرگِ آنها باعث جریحه دار شدنِ قلبِ بعض یا اکثر مردم شود، شهادت نامیده شده است. این نوع شهادت را می توان «شهادتِ تشریفاتی» نامید. برای این نوع شهادت، وفاتِ مرحوم عبدالله ضابط (روحانیِ روایتگرِ دفاع مقدس که در تاریخ 29 بهمن 1382 بر اثر تصادف در جاده ی بابل وفات کرد)، مرحوم علی لندی (جوانِ ایثارگرِ چهارده ساله ای که با نجات دادنِ دو زن از آتش، خود در آتش سوخت و در تاریخ 1 مهر 1400، وفات کرد) و کشته شدنِ مسافرانِ پرواز شماره ی ۷۵۲ هواپیمائیِ بین المللیِ اوکراین (توسط موشک های پدافندِ هوائیِ سپاه پاسداران در تاریخ 18 دی 1398) و موارد متعدد دیگر را می تواند مثال زد.
🔵 تبیین مسأله
با صرفنظر از «شهادت تشریفاتی»، آیا حضرت معصومه سلام الله علیها شهید شده اند؟ بعضی از نویسندگانِ معاصر تلاش دارند به این سؤال پاسخِ مثبت دهند. این پاسخ مثبت، ممکن است با این تصوّر باشد که اعطای عنوانِ شهادت به کسی، علاوه بر شأن اجتماعی، شؤونی دیگر را برای او رقم می زند.
منظورِ ما از شهادت در این جا، وفات به سبب عاملِ عامدِ خارجی به عنوان دشمنِ عقیدتی است، نه رسیدن به مقام شهادت با مرگ عادی که بعضی از روایات بر آن دلالت دارند (نک: کافی، ج 3، ص 414، ح 5، ثواب الأعمال، ص 116، دعائم الإسلام، ج 1، ص 217، بحار الأنوار، ج 27، ص 111) ـ که می توان آن را «شهادتِ مقامی» نامید ـ و نه «کشته شدن» بوسیله ی شخصی غیر از دشمنِ عقیدتی، حتی اگر با آلاتِ قتّاله باشد چنان که در خصومات شخصی و فِرقه ای چنین است.
🔵 وفات حضرت معصومه (س)
حضرت فاطمه ی معصومه سلام الله علیها ـ بنابر مشهور [که البته تعدادی از علمای مهم با آن مخالفت کرده اند] ـ در تاریخ اول ذی القعده ی سال 173 قمری در مدینه متولد شدند و در دهم ربیع الثانی سال 201 قمری (دو سال قبل از شهادت امام رضا علیه السلام)، در سن 28 سالگی در قم وفات کردند.
گاهی نوشته یا گفته می شود که حضرت معصومه سلام الله علیها مانند اکثر امامان صلوات الله علیهم از طریق دسیسه ی دشمن و خوراندنِ غذای زهرآلود به ایشان به شهادت رسیده اند.
این درحالی است که در کتاب «تاریخ قم» نوشته ی حسن بن محمد قمی، و نیز در نقل مرحوم علامه مجلسی از این کتاب (تاریخ قم) درباره ی وفات ایشان، آمده است که حضرت معصومه یک سال پس از امام رضا علیهما السلام، از مدینه به سوی مَرْو (خراسان) به قصد دیدار با برادرش، حرکت کرد. وقتی کاروان ایشان به ساوه رسید مریض شد و درخواست کرد که او را به قم ببرند. در قم هفده روز در منزل یکی از بزرگانِ شیعه به نام موسی بن خزرج بیمار بودند و بر اثر همان بیماری وفات کردند (نک: تاریخ قم، ترجمه شده بوسیله ی حسن بن علی قمی ص 213، و بحار الأنوار، ج 48، ص 290).
اگر وفات ایشان را بر اثر صدمات روحی که در اثر ظلم حکومت بنی العباس و به شهادت رساندنِ 23 نفر از برادران و برادرزادگانِ همراهِ او در ساوه بدانیم، باز هم اطلاق عنوانِ شهادت بر وفات ایشان درست نیست، همانطور که اطلاق کلمه ی «شهادت» بر وفات حضرت زینب سلام الله علیها درست نمی باشد.
🔵 نتیجه
اطلاق «شهادت» بر وفات حضرت معصومه سلام الله علیها، اگر به معنای «شهادت تشریفاتی» یا «شهادتِ مقامی» در نظر نگیریم، بلکه به معنای «به شهادت رسیدن با خوراکِ زهرآلود توسط مخالفان یا عواملِ حکومتِ عباسی» بدانیم، می توان اطمینان پیدا کرد که نقل شهادت ایشان، در هیچ گزارش یا کتاب معتبری نیامده است و فقط ناشی از اشتباهات و اجتهادات استحسانیِ غیر معتبر است.
#تاریخ
#جعلیات
#تأمل
👇👇
@Taammolate_talabegi
امام علی علیه السلام:
به کاری که درستی آن برایت روشن نیست تصمیم مگیر.
#حدیث
👇👇
@Taammolate_talabegi
✍ آخر الزمان در دیدگاه دنیای مدرن
⁉️چرا کسی که اندیشه ی آخر زمانی ندارد و پایان جهان را نزدیک نمی بیند، باید کسانی یا گروهی را که آخر زمانی می اندیشند، جدی بگیرد؟
❓آیا اساسا باور به آخر زمان، خرافه ای عوامانه است یا پاره ای پراهمیت از جهان بینی دینی- دست کم ادیان توحیدی- است که می تواند صورت های گوناگون بگیرد و نظام های ایدئولوژیک بسیاری را شکل دهد؟
❓آخر زمان، اساسا چیست و چگونه نگرشی است؟ آیا صرفأ مقوله های دینی و اعتقادی است یا دیدگاهی درباره ی تاریخ و سیاست نیز هست؟
آیا آخر زمان، تنها
مربوط به معادشناسی و "يوم الدين" است یا شالوده ی الاهیات ادیانی چون یهودیت، مسیحیت و اسلام است؟
💠موقعیت کنونی سیاسی و بین المللی ایران، اندیشوران و پژوهشگران را بر می انگیزد تأمل در این دست پرسش ها را تعمیق بخشند.
#کلام
#فلسفه_دین
#حکومت_اسلامی
#تأمل
👇👇
@Taammolate_talabegi
🔸جدیدا وقتی به آگهی های استخدام طلاب بر می خورم یک نکته بسیار جالب می فهمم.
طلبه موفق در استخدام آن طلبه باهوش و استعداد که وقتش را در خصوص فهم متون و خواندن حواشی، شرکت در کلاس و بحث گذاشته نیست؛ چون هیچ نهاد و ارگانی آن را نمی خواهد.
طلبه موفق در این بازار کار طلاب، همان طلبه ای است که ساعت ها کلاس و درس و بحث را می پیچید به پشت کامپیوتر نشستن و با فتوشاپ و افتر افکت مانوس بودن.
🔹آقایان بزرگان حوزه دلخور نشوید اگر نصیحت ما به نسل جوان حوزه این بود:
الا یا ایها الطلاب ناشی
باید استاد در تدوین تو باشی
گرافیک و مدل سازی مهم است
نه متن کارَت میاد، نه اون حواشی
👇👇
@Taammolate_talabegi
امام علی علیه السلام:
یاد خدا عقل را آرامش میدهد دل را روشن می کند و رحمت او را فرود می آورد.
#حدیث
👇👇
@Taammolate_talabegi
✍ آیا انقلاب اسلامی ایران به وقوع پیوست؟!
🔹در جامعه شناسی انقلابات متغیر های پیامدی انقلاب در سه بعد مورد توجه قرار می گیرند: پیامد های سیاسی، پیامدهای فرهنگی و پیامد های اقتصادی.
🔸در پیامد های سیاسی باید چهار مورد تغییر یابد تا انقلاب بر آن صدق کند.
۱.نظام سیاسی دولت
۲.سرنگونی رژیم یا نظام سیاسی
۳.تغییر نهاد سیاسی:
اگر تغییر در یک نهاد جنبه سلبی داشته باشد و در تعریف انقلاب به موارد حداقل اکتفا کنیم، تغییر در نهاد هم خود انقلاب محسوب میشود و الا جنبش است چراکه رژیم سرنگون نمیشود، مثال آن انقلاب مشروطه ایران است.
۴.تغییر خاستگاه اجتماعی نخبگان سیاسی
🔸متغیرهای فرهنگی:
ارزشها و اسطورههای اجتماعی تغییر پیدا کند. البته با توجه به اینکه فرهنگ یک امر تدریجی است و فرآیند خاص خودش را دارد لذا ارزشها بهسرعت نمیتوانند تغییر پیدا کند.
🔸متغیرهای اقتصادی:
۱.تغییر اساسی در طبقات اجتماعی
۲.توزیع منابع قدرت، ثروت و منزلت
💠 با تأمل در این مؤلفه ها می توان گفت انقلاب اسلامی در حال شدن هست... .
#حکومت_اسلامی
#انقلاب_اسلامی
#جامعه_شناسی
#سیاسی
#تأمل
👇👇
@Taammolate_talabegi