✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️منابع تاريخی چگونه از جايگاه رفيع علمی امام باقر (ع) ياد می كنند؟ (بخش اول)
🔹موقعیت علمی #امام_محمد_باقر (ع) آنقدر ممتاز بود كه بی تردید از نظر بسیاری از علمای اهل سنت، ايشان در زمان حیات خویش شهرت فراوانی داشته و همواره محضر او از دوستدارانش، از تمامی بلاد و سرزمین های اسلامی پر بوده است. موقعیت علمی ایشان، به مثابه شخصیتی عالم و فقیه، به ویژه به عنوان نماینده علوم اهل بیت (ع) بسیاری را وا میداشت تا از محضر او بهره گیرند و حل اشکالات علمی و فقهی خود را از او بطلبند. در این میان اهل عراق که شیعیان بسیاری در میان آنها وجود داشت، مفتون شخصیت آن حضرت شده بودند. [۱]
🔹در میان مراجعه کنندگان، آنچنان خضوعی نسبت به شخصیت علمی #امام_باقر (ع) به چشم می خورد که «عبداللّه بن عطای مکی» میگفت: «مَا رَأَيْتُ اَلْعُلَمَاءَ عِنْدَ أَحَدٍ قَطُّ أَصْغَرَ مِنْهُمْ عِنْدَ أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ وَ لَقَدْ رَأَيْتُ اَلْحَكَمَ بْنَ عُيَيْنَةَ مَعَ جَلاَلَتِهِ فِي اَلْقَوْمِ بَيْنَ يَدَيْهِ كَأَنَّهُ صَبِيٌّ بَيْنَ يَدَيِ مُعَلِّمِهِ؛ [۲] علما را در محضر هیچکس کوچکتر از آنها در محضر #ابوجعفر (ع) ندیدم. حکم بن عیینه با تمام عظمت علمی اش در میان مردم، در برابر آن حضرت مانند دانش آموزی در مقابل معلم خود به نظر می رسید».
🔹شهرت علمی حضرت، در حدّ تعبیر «ابن عنبة»، «كانَ واسِعَ الْعِلْمِ وَوافِرَ الْحلْمِ» مشهورتر از آن است که کسی بخواهد آن را بیان کند. [۳] این شهرت در زمان خود ایشان، نه تنها در حجاز که «كَان سَّيِّد فُقَهَاء الْحِجَاز» [۴]، بلکه حتی در عراق و خراسان نیز بطور گسترده فراگیر شده بود. چنانکه راوی می گوید: «دیدم که مردم خراسان دورش حلقه زده و اشکالات علمی خود را از او می پرسیدند». [۵] همچنین «ذهبی» درباره #امام_باقر (ع) می نویسد: «وَ کانَ احدَ مَن جَمعَ بَینَ العِلمِ و العَملِ و السُّؤَدد وَ الشَّرفِ وَ الثِّقهِ وَ الرِّزانهِ وَ کَانَ اَهلاً لِلخِلافَهِ؛ [۶] از کسانی است که بین علم و عمل و آقائی و شرف و وثاقت و متانت جمع کرده و اهلیّت برای خلافت داشت».
🔹استاد «ابو زهره» درباره مرجعیت عام امام می نویسد: «امام باقر (ع) وارث امام سجاد (ع) در امامت و هدایت مردم بود، از این رو علمای تمام بلاد اسلام از هر سو به محضر او می شتافتند و کسی از مدینه دیدن نمی کرد، جز این که به خدمت او شرفیاب شده و از علوم بی پایانش بهره ها می گرفت». و همو می نویسد: «كانَ يقْصُدُهُ مِنْ ائِمَّةِ الفقه وَالْحَديثِ كَثيرونَ؛ [۷] از بزرگان فقه و حدیث، خیلی ها به قصد بهره گیری علمی پیش حضرتش می آمدند». و از عیون الاخبار نقل شده است که: «قَدْ اَخَذَ عَنْهُ اهلُ الْفِقْهِ ظاهِرَ الْحَلالِ وَالْحرام؛ [۸] فقیهان، احکام حلال و حرام را از او می گرفتند».
🔹او همانند پدرش امام سجاد (ع) که شهرت عظیم علمی در میان مردم داشت، مورد احترام خاص و عام بود. «محمد بن منکدر» که خود یکی از محدثان معروف اهل سنت بود، در عظمت امام پنجم شیعیان چنین می گوید: «من جانشین علی بن الحسین (ع)، از میان فرزندان او را - که نزدیکترین آنان به او از نظر علم و فضیلت هم می بایست باشد - ندیده بودم تا روزی که به محضر فرزندش #محمد_باقر (ع) رسیدم». [۹] بسیاری از دانشمندان بزرگ اسلامی درباره مقام علمی و موقعیت فقهی حضرتش جملات زیبایی بر زبان رانده اند که استاد «اسد حیدر» آنها را در کتاب خود گرد آورده است. [۱۰] #ادامه_دارد...
پی نوشتها؛
[۱] بحارالأنوار، دار إحياء التراث العربی، چ م۲، ج۴۶ ص۳۳۲. [۲] الإرشاد فی معرفة حجج الله على العباد، مؤسسة آل البيت، ص۲۸۰. [۳] عمدة الطالب فی أنساب آل أبيطالب، مکتبة الحیدریه، ص۱۹۵. [۴] شرح نهج البلاغة، ابن أبی الحديد، کتابخانه آيت الله مرعشى نجفی، چ۱، ج۱۵، ص۷۷. [۵] بحارالانوار، همان، ج۴۶، ص۳۵۷. [۶] سير أعلام النبلاء، مؤسسه الرساله، ج۴ ص۴۰۲. [۷] الامام الصادق(ع)، ابو زهره، دار الفکر، بی تا، ص۲۲. [۸] حیاة الامام الباقر(ع)، شریف قرشی، باقر، دار البلاغه، ج۱ ص۱۳۹. [۹] إتحاف بحب الأشراف، المطبعة الادبیه، ص۱۴۵. [۱۰] الامام الصادق(ع) و المذاهب الاربعه، اسد حیدر، مکتبة امام امیرالمومنین، بی تا، ج۲ ص ۴۳۵-۴۳۹
📕حیاتفکری و سیاسی امامان شیعه (ع)، جعفریان، رسول، موسسه انصاریان، چ ششم، ص ۲۸۸
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#امام_باقر
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️منابع تاريخی چگونه از جايگاه رفيع علمی امام باقر (ع) ياد می كنند؟ (بخش دوم و پایانی)
🔹فراوانی و گستردگی روایات #امام_باقر (ع) در زمینه های فقه، اعتقادات و علوم دیگر اسلامی، سبب شد تا محدثان اهل سنت نیز از آن حضرت نقل حدیث نمایند. یکی از معروفترین آنها «ابوحنیفه» است. او با توجه به این که بیشتر احادیث وارده از طریق اهل سنت را نمی پذیرفت، روایات زیادی را از طریق اهل بیت و به ویژه امام باقر (ع) نقل کرده است. [۱] «ذهبی» درباره کسانی که از #امام_باقر (ع) روایت کرده اند از «عمرو بن دینار»، «اعمش»، «اوزاعی»، «ابن جریح» و «قرة بن خالد» یاد کرده است. [۲]
🔹«ابو اسحاق» وقتی به او مراجعه کرد و مقام بسیار بلند و اعجاب انگیز علمی او را دید، در توصیف آن حضرت چنین گفت: «لَم أرَ مِثلَهُ قَطُّ؛ [۳] کسی را مانند او ندیده ام». «ابو زرعه دمشقی» نیز درباره آن حضرت میگوید: «إِنَّ أَبَا جَعْفَرٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ لَمِنْ أَكْبَرِ الْعُلَمَاء؛ [۴] #ابوجعفر عليه السلام از بزرگترین عالمان است». به جرأت می توان گفت که در میان امامان شیعه پس از امیرالمؤمنین امام علی (ع) سند بخش عمده ای از بیشترین قسمت روایات به امام باقر (ع) و امام صادق (ع) منتهی می گردد، و این به دلیل موقعیت خاص سیاسی جامعه آن روز بود که این دو امام بیش از امامان دیگر فرصت نشر علوم آل محمد (علیهم السّلام) را پیدا کردند. از این روست که در جوامع حدیثی شیعه، بخش بزرگی از روایات اهل بیت (عليهم السلام) از این دو امام بزرگوار نقل شده است.
🔹همین مسأله سبب شد تا درباره امام باقر (ع) گفته شود: «وَ لَمْ يَظْهَرْ عَنْ أَحَدٍ مِنْ وُلْدِ اَلْحَسَنِ وَ اَلْحُسَيْنِ عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ مِنْ عِلْمِ اَلدِّينِ وَ اَلْآثَارِ وَ اَلسُّنَّةِ وَ عِلْمِ اَلْقُرْآنِ وَ اَلسِّيرَةِ وَ فُنُونِ اَلْآدَابِ مَا ظَهَرَ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ؛ [۵] از فرزندان [امام] حسن (ع) و [امام] حسين (ع) آنچه در زمینه تفسیر، کلام، فتوا و احکام حلال و حرام از آن حضرت صادر شده، از کس دیگری صادر نشده است». نشر این احادیث سبب شهرت عظیم علمی آن امام همام، در آن روزگار به عنوان عالم، امام، فقیه و محدث بوده است. «ابو زهره» از میان انبوه کسانی که به آن حضرت مراجعه و از محضر او کسب علم کرده اند، به «سفیان ثوری»، «سفیان بن عیینه» (محدّث مکه) و «ابو حنیفه» اشاره کرده است. [۶]
🔹«ابرش کلبی» از «هشام بن عبدالملک» پرسید: «مَنْ هَذَا الَّذِی احْتَوَشَتْهُ أَهْلُ الْعِرَاقِ يَسْأَلُونَهُ قَالَ هَذَا نَبِيُّ الْكُوفَةِ وَ هُوَ يَزْعُمُ أَنَّهُ ابْنُ رَسُولِ اللهِ وَ بَاقِرُ الْعِلْمِ وَ مُفَسِّرُ الْقُرْآن؛ [۷] این کیست که مردم عراق او را در میان گرفته و مشکلات علمی خود را از او می پرسند؟ هشام گفت: این پیامبر کوفه است، خود را پسر رسول خدا و شکافنده علم و مفسّر قرآن می داند». در نقل دیگری آمده است که هشام او را با تعبیر «اَلْمَفْتُونُ بِهِ أَهْلُ اَلْعِرَاقِ» [۸] معرفی کرده؛ یعنی کسی که اهل عراق شیفته او هستند.
پی نوشتها؛
[۱] تذکرة الحفاظ، الذهبی، شمس الدین، دار الاحیاء التراث العربی، ج۱، ص۱۲۷
[۲] تذکرة الحفاظ، همان، ج۱، ص۱۲۴
[۳] أعيان الشيعة، عاملى، دار التعارف، ج۴، ص۲۰
[۴] مناقب آل أبيطالب(ع)، ابن شهر آشوب مازندرانى، چ اول، ج۳، ص۲۷
[۵] مناقب آل ابیطالب(ع)، همان، ج۳، ص۳۲۷
[۶] الامام الصادق(ع)، ص۲۲
[۷] الکافی، ج۸، ص۱۲۰ «من هذا الذی تداکّ علیه الناس»، (یعنی این کیست که مردم بر او ازدحام کرده اند؟).
[۸] نور الأبصار فى مناقب آل بيت النبی المختار(ص)، شبلنجى، مؤمن بن حسن، المطبعة الیوسفیه، بی تا، ص۱۴۳
📕حیات فکری و سیاسی امامان شیعه (ع)، جعفریان، رسول، موسسه انصاریان، چ ششم، ص ۲۸۸
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#امام_باقر
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد