✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️امام محمد باقر علیه السلام
🔹 #امام_محمد_باقر علیهالسلام، در طول زندگی خود، به نشر و گسترش حقایق و معارف الهی پرداخت. مشکلات علمی را تشریح نمود. جنبش علمی دامنه داری به وجود آورد که مقدمات تاسیس یک دانشگاه بزرگ اسلامی را که در دوران امامت فرزند گرامیش امام صادق علیه السلام به اوج عظمت رسید، پی ریزی کرد. #امام_باقر (ع) در علم، زهد، عظمت و فضیلت سرآمد همه بزرگان بنی هاشم بود. مقام بزرگ علمی و اخلاقی او مورد تصدیق دوست و دشمن بود. به قدری روایات و احادیث، در زمینه مسائل و احکام اسلامی، تفسیر، تاریخ اسلام، و انواع علوم، از حضرت به یادگار مانده است که تا آن روز از هیچ یک از فرزندان امام حسن و امام حسین علیهالسلام به جا نمانده بود. [۱[ رجال و شخصیت های بزرگ علمی آن روز، نیز عدهای از یاران پیامبر اکرم (ص) که هنوز در حال حیات بودند، از محضر حضرت استفاده میکردند.
🔹«جابر بن یزید جعفی» و «کیسان سجستانی» (از تابعین) و فقهایی مانند: «ابن مبارک»، «زهری»، «اوزاعی»، «ابو حنیفه»، «مالک»، «شافعی»، «زیاد بن منذرنهدی» از آثار علمی او بهرهمند شده، سخنان حضرت را، بی واسطه و گاه با چند واسطه، نقل نمودهاند. کتب و مولفات دانشمندان و مورخان اهل تسنن مانند: طبری، بلاذری، سلامی، خطیب بغدادی، ابونعیم اصفهانی، و کتبی مانند: موطا مالک، سنن ابی داود، مسند ابی حنیفه، مسند مروزی، تفسیر نقاش، تفسیر زمخشری، و ده ها نظیر این ها، که از مهم ترین کتب جهان تسنن است، پر از سخنان پر مغز #امام_محمد_باقر (ع) است و همه جا جمله: «قال محمد بن علی» و یا «قال محمد الباقر» به چشم میخورد. [۲] کتب شیعه نیز در زمینههای مختلف سرشار از سخنان و احادیث #امام_باقر (ع) است. هرکس کوچکترین آشنایی با این کتاب ها داشته باشد، این معنا را تصدیق میکند. آوازه علوم و دانش های حضرت چنان اقطار اسلامی را پر کرده بود که لقب #باقر_العلوم (گشاینده دریچههای دانش و شکافنده مشکلات علوم) به خود گرفته بود.
🔹«ابن حجر هیتمی» مینویسد: #امام_محمد_باقر (ع) به اندازه ای گنج های پنهان معارف و دانش ها را آشکار ساخته، حقایق احکام و حکمت ها و لطایف دانش ها را بیان نموده که جز بر عناصر بی بصیرت یا بد سیرت پوشیده نیست. از همین جاست که وی را شکافنده و جامع علوم، و برافرازنده پرچم دانش خوانده اند. [۳] «عبدالله بن عطأ» که یکی از شخصیت های برجسته و دانشمندان بزرگ عصر امام بود، میگوید: هرگز دانشمندان اسلام را در هیچ محفل و مجمعی به اندازه محفل #محمد_بن_علی (علیهالسلام) از نظر علمی حقیر و کوچک ندیدم. من «حکم بن عتیبه» را که در علم و فقه مشهور آفاق بود، دیدم که در خدمت #محمد_باقر (علیه السلام) مانند کودکی در برابر استاد عالی مقام، زانوی ادب بر زمین زده شیفته و مجذوب کلام و شخصیت او گردیده بود. [۴] آثار درخشان علمی امام محمد باقر (ع) و شاگردان برجستهای که مکتب بزرگ وی تحویل جامعه اسلامی داد، پیشگویی پیامبر اسلام (ص) را عینیت بخشید. راوی این پیشگویی «جابر بن عبدالله انصاری» شخصیت معروف صدر اسلام است.
🔹جابر که یکی از یاران بزرگ پیامبر اسلام (ص) و از علاقهمندان خاص خاندان نبوت است، میگوید: روزی پیامبر به من فرمود: «بعد از من شخصی از خاندان مرا خواهی دید که اسمش اسم من و چهره اش شبیه چهرهی من خواهد بود. او درهای دانش را به روی مردم خواهد گشود. پیامبر اکرم (ص) هنگامی پیشگویی را فرمود که هنوز #امام_باقر (ع) چشم به جهان نگشوده بود. سال ها از این جریان گذشت، زمان امام سجاد (ع) رسید. روزی جابر از کوچه های مدینه عبور میکرد، چشمش به حضرت باقر (ع) افتاد. وقتی دقت کرد، دید نشانه هایی که پیامبر فرموده بود، در او هست؛ پرسید: اسم تو چیست؟ فرمودند محمد بن علی بن الحسین، جابر بوسه بر پیشانی ایشان زد و گفت: جدت پیامبر (ص) به وسیله من به تو سلام رساند! جابر از آن تاریخ، به پاس احترام پیامبر و به نشانه عظمت #امام_باقر (ع) هر روز دوبار به دیدار حضرت میرفت، او در مسجد پیامبر میان انبوه جمعیت می نشست. در پاسخ بعضی از مغرضان که از کار وی خرده گیری میکردند، پیشگویی پیامبر اسلام را نقل میکرد. [۵] بر این اساس و با توجه به پیشگویی پیامبر اکرم (ص) حضرت ملقب به #باقر گشت.
پی نوشت ها:
[۱] ارشاد مفید، ص ۲۶۱، قم، منشورات مکتبه بصیرتی
[۲] مناقب ال ابی طالب، ج ۴، ۱۶۵، ابن شهر آشوب، قم انتشارات علامه
[۳] الصواعق المحرقه، ص ۲۰۱ ، قاهره، مکتبه القاهره، ۱۳۸۵ ه ق
[۴] تذکره الخواص، ص ۳۳۷، سبط بن الجوزی، نجف، منشورات المطبعه الحیدریه،۱۳۸۳ ه ق
[۵] بحار الانوار، ج ۴۶ ص ۲۲۶، تهران، مکتبه الاسلامیه، ۱۳۹۴ ه ق، چاپ دوم
#امام_باقر
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️«امام باقر» (عليه السلام) از چه جایگاه علمیای برخوردار بودند؟ (بخش دوم و پایانی)
🔹كتب و مولفات #دانشمندان و مورخان #اهل_تسنن مانند: طبرى، بلاذرى، سلامى، خطيب بغدادى، ابونعيم اصفهانى، و كتبى مانند: موطا مالك، سنن ابى داود، مسند ابى حنيفه، مسند مروزى، تفسير نقاش، تفسير زمخشرى، و ده ها نظير اينها، كه از مهمترين كتب جهان تسنن است، پر از «سخنان پرمغز» #امام_محمد_باقر (عليه السلام) است و همه جا جمله: «قال محمد بن على» و يا «قال محمد الباقر» به چشم مى خورد. [۱] #كتب_شيعه نيز در زمينه هاى مختلف سرشار از سخنان و #احاديث #امام_باقر (عليه السلام) است و هركس كوچكترين آشنايى با اين كتابها داشته باشد، اين معنا را تصديق مى كند.
🔹آوازه علوم و دانش هاى #امام_محمد_باقر (عليه السلام) چنان اقطار اسلامى را پر كرده بود كه لقب #باقر_العلوم (گشاينده دريچه هاى دانش و شكافنده مشكلات علوم) به خود گرفته بود. ابن حجر هيتمّى مى نويسد: #محمد_باقر (عليه السلام) به اندازه اى گنجهاى پنهان #معارف و #دانشها را آشكار ساخته، حقايق #احكام و #حكمتها و لطايف #دانشها را بيان نموده كه جز بر عناصر بى بصيرت يا بد سيرت پوشيده نيست و از همين جاست كه وى را #شكافنده و #جامع_علوم، و برافرازنده پرچم دانش خوانده اند. [۲]
🔹عبدالله بن عطأ كه يكى از شخصيت هاى برجسته و دانشمندان بزرگ عصر امام بود، میگويد: «من هرگز #دانشمندان_اسلام را در هيچ محفل و مجمعى به اندازه محفل #محمد_بن_على (عليه السلام) از نظر علمى حقير و كوچك نديدم. من «حكم بن عتيبه» را كه در علم و فقه مشهور آفاق بود، ديدم كه در خدمت #محمد_باقر (عليه السلام) مانند كودكى در برابر استاد عالی مقام، زانوى ادب بر زمين زده شيفته و مجذوب كلام و شخصيت او گرديده بود. [۳]
🔹#امام_باقر (عليه السلام) در سخنان خود، اغلب به #آيات_قرآن استناد نموده از كلام خدا شاهد مى آورد و میفرمود: «هر مطلبى گفتم، از من بپرسيد كه در كجاى #قرآن است تا آيه مربوط به آن موضوع را معرفى كنم». [۴] #حضرت_باقر (عليه السلام) شاگردان برجسته اى در زمينه هاى #فقه و #حديث و #تفسير و ديگر علوم اسلامى تربيت كرد كه هر كدام وزنه علمى بزرگى به شمار مى رفت. شخصيت هاى بزرگى همچون: محمد بن مسلم، زراره بن اعين، ابو بصير، بريد بن معاويه عجلى، جابربن يزيد، حمران بن اعين، و هشام بن سالم از تربيت يافتگان مكتب آن حضرتند.
🔹#امام_صادق (عليه السلام) می فرمود: «مكتب ما و احاديث پدرم را چهار نفر زنده كردند، اين چهار نفر عبارتند از: زراره، ابوبصير، محمد بن مسلم و بريد بن معاويه عجلى. اگر اينها نبودند كسى از تعاليم دين و مكتب پيامبر بهره اى نمى يافت. اين چند نفر حافظان دين بودند. آنان، از ميان شيعيان زمان ما، نخستين كسانى بودند كه با مكتب ما آشنا شدند و در روز رستاخيز نيز پيش از ديگران به ما خواهند پيوست». [۵] شاگردان مكتب #امام_باقر (عليه السلام) سرآمد فقها و محدثان زمان بودند و در ميدان رقابت علمى بر فقها و قضات غير شيعى برترى داشتند.
پی نوشت:
[۱] ابن شهر آشوب، مناقب آل ابیطالب، موسسه انتشارات علامه، ج ۴، ص ۱۹۵؛ [۲] الصواعق المحرقه، الطبعه الثانيه، قاهره، مكتبه القاهره، ص ۲۰۱؛ [۳] سبط ابن الجوزى، تذكره الخواص، منشورات المطبعه الحيدريه، ص ۳۳۷؛ [۴] طبرسى، احتجاج، المطبعه المرتضويه، ص ۱۷۶؛ [۵] شيخ طوسى، اختيار معرفه الرجال، دانشگاه مشهد، ص ۱۳۶ و ۱۳۷
📕سیره پیشوایان، مهدی پیشوایی، موسسه امام صادق(ع)، چ ۲۶، ص ۳۱۰
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#امام_باقر
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکموردرضایتنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️منابع تاريخی چگونه از جايگاه رفيع علمی «امام باقر» (علیه السلام) ياد می كنند؟ (بخش اول)
🔹«موقعیت علمی» #امام_باقر (عليه السلام) آنقدر ممتاز بود كه بی تردید از نظر بسیاری از علمای اهل سنت، ايشان در زمان حیات خویش شهرت فراوانی داشته و همواره محضر او از دوستدارانش، از تمامی بلاد و سرزمین های اسلامی پر بوده است. موقعیت علمی ایشان، به مثابه شخصیتی عالم و فقیه، به ویژه به عنوان نماینده علوم #اهل_بیت (علیهم السلام) بسیاری را وا میداشت تا از محضر او بهره گیرند و حل اشکالات علمی و فقهی خود را از او بطلبند. در این میان اهل عراق که شیعیان بسیاری در میان آنها وجود داشت، مفتون شخصیت آن حضرت شده بودند. [۱]
🔹در میان مراجعه کنندگان، آنچنان خضوعی نسبت به شخصیت علمی #امام_باقر (عليه السلام) به چشم می خورد که «عبداللّه بن عطای مکی» میگفت: «مَا رَأَيْتُ اَلْعُلَمَاءَ عِنْدَ أَحَدٍ قَطُّ أَصْغَرَ مِنْهُمْ عِنْدَ أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ وَ لَقَدْ رَأَيْتُ اَلْحَكَمَ بْنَ عُيَيْنَةَ مَعَ جَلاَلَتِهِ فِي اَلْقَوْمِ بَيْنَ يَدَيْهِ كَأَنَّهُ صَبِيٌّ بَيْنَ يَدَيِ مُعَلِّمِهِ» [۲] (علما را در محضر هیچکس کوچکتر از آنها در محضر #ابوجعفر ندیدم؛ حکم بن عیینه با تمام عظمت علمی اش در میان مردم، در برابر آن حضرت مانند دانش آموزی در مقابل معلم خود به نظر می رسید).
🔹#شهرتعلمیحضرت، در حدّ تعبیر «ابن عنبة»، «كانَ واسِعَ الْعِلْمِ وَ وافِرَ الْحلْمِ» مشهورتر از آن است که کسی بخواهد آن را بیان کند. [۳] این شهرت در زمان خود ایشان، نه تنها در حجاز که «كَان سَّيِّد فُقَهَاء الْحِجَاز» [۴]، بلکه حتی در عراق و خراسان نیز بطور گسترده فراگیر شده بود. چنانکه راوی می گوید: «دیدم که مردم خراسان دورش حلقه زده و اشکالات علمی خود را از او می پرسیدند». [۵] همچنین «ذهبی» درباره #امام_باقر (عليه السلام) می نویسد: «وَ کانَ احدَ مَن جَمعَ بَینَ العِلمِ و العَملِ و السُّؤَدد وَ الشَّرفِ وَ الثِّقهِ وَ الرِّزانهِ وَ کَانَ اَهلاً لِلخِلافَهِ» [۶] (از کسانی است که بین #علم و #عمل و #آقائی و #شرف و #وثاقت و #متانت جمع کرده و اهلیّت برای #خلافت داشت).
🔹استاد «ابو زهره» درباره مرجعیت عام امام می نویسد: «#امام_باقر (علیه السلام) وارث امام سجاد (عليه السلام) در #امامت و #هدایت مردم بود، از این رو علمای تمام بلاد اسلام از هر سو به محضر او می شتافتند و کسی از مدینه دیدن نمی کرد، جز این که به خدمت او شرفیاب شده و از علوم بی پایانش بهره ها می گرفت». و همو می نویسد: «كانَ يقْصُدُهُ مِنْ ائِمَّةِ الفقه وَالْحَديثِ كَثيرونَ» [۷] (از #بزرگانفقهوحدیث، خیلی ها به قصد بهره گیری علمی پیش حضرتش می آمدند). و از عیون الاخبار نقل شده است که: «قَدْ اَخَذَ عَنْهُ اهلُ الْفِقْهِ ظاهِرَ الْحَلالِ وَالْحرام» [۸] (#فقیهان، احکام حلال و حرام را از او می گرفتند).
🔹او همانند پدرش امام سجاد (عليه السلام) که شهرت عظیم علمی در میان مردم داشت، مورد احترام خاص و عام بود. «محمد بن منکدر» که خود یکی از محدثان معروف اهل سنت بود، در «عظمت امام پنجم شیعیان» چنین می گوید: «من جانشین علی بن الحسین (عليه السلام)، از میان فرزندان او را - که نزدیکترین آنان به او از نظر علم و فضیلت هم می بایست باشد - ندیده بودم تا روزی که به محضر فرزندش #محمد_باقر (عليه السلام) رسیدم». [۹] بسیاری از دانشمندان بزرگ اسلامی درباره #مقام_علمی و #موقعیت_فقهی حضرتش جملات زیبایی بر زبان رانده اند که استاد «اسد حیدر» آنها را در کتاب خود گرد آورده است. [۱۰] #ادامه_دارد...
#مآخذدرمنبعموجوداست
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#امام_باقر
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکموردرضایتنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️علماى اهل سنت چه گفتارى درباره شخصیت «امام باقر» (علیه السّلام) دارند؟
🔸با مراجعه به تاریخ و کلمات بزرگان و علماى اهل سنت پى مى بریم که #امام_باقر (علیه السلام) مورد احترام و تعظیم عموم آنان بوده است. در اینجا به کلمات برخى از آنان اشاره میکنیم:
1⃣محمّد بن سعد زهرى. او درباره #امام_باقر (علیه السلام) ميگويد: «محمّد از طبقه سوم از تابعین مدینه، مردى عابد، عالم و ثقه بود». [۱] او همچنین درباره حضرت ميگويد: «او ثقه و کثیر الحدیث بود».[۲]
2⃣ابوعثمان عمروبن بحر جاحظ. وى اینگونه ميگويد: «... او سید فقهاى حجاز است، که مردم فقه را از او و فرزندش جعفر فرا گرفتند. او ملقّب به #باقر است، کسى که علم را مى شکافد، و این لقبى است که #رسول_خدا (صلى الله علیه وآله) بر او گذارده است...». [۳]
3⃣حافظ ابونعیم اصفهانى. وى مى نویسد: «از جمله اولیا، حاضر، ذاکر، خاشع، صابر، ابوجعفر محمّد بن على الباقر است...». [۴]
4⃣فخر رازى. او ذیل آیه «انا اعطیناک الکوثر» در معناى کوثر ميگويد: «قول سوّم آن است که مراد از کوثر اولاد اویند... و مقصود آن است که خداوند به او نسلى عنایت خواهد کرد که در طول زمان باقى خواهند ماند؛ پس بنگر که چه مقدار از #اهل_بیت کشته شدند، ولى عالم از آنان پر است، و در مقابل از #بنى_امیه در دنیا کسى که قابل توجه باشد وجود ندارد؛ نظر کن چه افرادى از بزرگان علما همانند باقر و کاظم و صادق و رضا (علیهم السلام) در میان آنان وجود دارد...». [۵]
5⃣محمّد بن طلحه شافعى. او درباره حضرت میگوید:«او #شکافنده_علم و جمع کننده آن، و شهرت دهنده و بالا برنده #علم بود. کسى که قلبش باصفا و عملش تزکیه شده و نفسش پاک و اخلاقش با شرف بود. تمام اوقاتش به طاعت خدا مشغول و در مقام تقوا ثابت قدم بود...». [۶]
6⃣ابن ابى الحدید معتزلى. او در شرح نهج البلاغه، کلام جاحظ را نقل کرده و آن را تقریر نموده است. وى همچنین میگوید: «محمّد بن على بن الحسین... بزرگ فقهاى حجاز بود...». [۷]
7⃣محمّد بن احمد بن ابى بکر قرطبى. او در تفسیر آیه «إِنَّ اللهَ یَأْمُرُکُمْ أَنْ تَذْبَحُوا بَقَرَةً...» [۸] ميگويد: «و منه الباقر لابى جعفر محمّد بن على زین العابدین، لأنّه بقر العلم وعرف اصله اى شقّه»[۹] (... از همین ماده است اسم #باقر براى ابى جعفر محمّدبن على زین العابدین، زیرا او #علم را شکافت و اصل آن را به دیگران شناساند).
8⃣ابو زکریّا محیى الدین بن شرف نووى. او درباره #امام_باقر (علیه السلام) ميگويد: «او از تابعین بزرگوار و امامى نمونه است. کسى که بر جلالتش اجماع بوده و در جمله فقهاى مدینه و امامان فقها به حساب مى آید».[۱۰]
9⃣ابوالعباس ابن خلکان. او مى نویسد: «...#باقر، مردى عالم، سیّد و بزرگ بود؛ او را #باقر نامیده اند، زیرا #علم را وسعت داد».[۱۱]
🔟شمس الدین ذهبى. ميگويد: «او از فقهاى مدینه به حساب مى آمد؛ به او #باقر گفته اند، زیرا #علم را شکافته و اصل و ریشه آن را شناخته است».[۱۲]
1⃣1⃣ابن کثیر دمشقى. او مى نویسد: «او محمّد بن على بن الحسین بن على بن ابى طالب، قرشى، هاشمى، ابوجعفر #باقر است... او تابعى بزرگوار، بسیار بزرگ مقدار، یکى از بزرگان این امت از حیث علم و عمل و بزرگى و شرف است... از او جماعتى از بزرگان تابعین و دیگران روایت نقل کرده اند...».[۱۳]
2⃣1⃣حافظ احمد بن على بن حجر عسقلانى. «محمّد بن على بن الحسین بن على بن ابى طالب، ابوجعفر باقر، ثقه، فاضل و از طبقه چهارم رجال حدیث است». [۱۴]
3⃣1⃣ابن صبّاغ مالکى. «و امّا مناقب او بسیار و اوصاف او پسندیده و بزرگ است». [۱۵]
4⃣1⃣شمس الدین محمّد بن طولون. «... #باقر، شخصى عالم و بزرگ مرد بود؛ او را به جهت توسعه در علم، #باقر نامیدند». [۱۶]
5⃣1⃣احمد بن حجر هیتمى مکّى. «...وارث على بن الحسین در عبادت و علم و زهد، ابوجعفر #محمّد_باقر بود؛ او را به جهت شکافتن علم #باقر نامیدند... به همین جهت است که او گنجهاى معارف و حقایق احکام و حِکَم و لطایف را آشکار ساخت...».[۱۷]
پی نوشتها:
[۱]تذکرة الخواص ص۳۰۲، به نقل از او. [۲]البدایة و النهایة ج۹ص۳۳۸، به نقل از او. [۳]رسائل جاحظ ص۱۰۸. [۴]حلیةالاولیاء ج۳ص۱۶۶. [۵]تفسیر فخر رازى ج۳۲ص۱۲۵ ج۱۶. [۶]مطالب السؤول ج۲ص۱۰۰. [۷]شرح نهج البلاغه ج۱۵ص۲۷۷. [۸]سوره بقره آیه۶۷. [۹]تفسیرقرطبى ج۱ص۴۸۳. [۱۰]تهذیب الاسماء واللغات ج۱ص۱۰۳. [۱۱]وفیات الاعیان ج۴ص۳۰. [۱۲]العبر فى خبر من غبر ج۱ص۱۴۲. [۱۳]البدایة و النهایة ج۹ص۳۳۸. [۱۴]تقریب التهذیب ج۲ص۵۴۱. [۱۵]الفصول المهمة ص۲۰۱. [۱۶]الأئمة الاثنا عشر ص۸۱. [۱۷]الصواعق المحرقة ص۳۰۴.
#جهتکاهشحجممطلب، از آوردن متن عربی کلمات صرف نظر گردیده است.
📕اهل بیت از دیدگاه اهل سنت، على اصغر رضوانى، مسجد جمکران، ۱۳۸۵ش ص۷۹
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#امام_باقر
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکموردرضایتنمیباشد