📇 متن خلاصهشده تفسیر قرآن
🔺سوره حمد : جلسه ۳۲
🔖 آیه: ۶ و ۷
📆 تاریخ: ۱۳۶۳/۱۰/۲۲
👤 مفسر: علامه جوادی آملی
♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️
✅ آیه ۶ و ۷ سوره حمد:
«اهدنا الصراط المستقیم - صراط الّذین انعمت علیهم غیر المغضوب علیهم و لا الضّالّین»
❎ گفتیم که در آیه «صراط الذین انعمت علیهم» خدا صراط را به سالکان راه استناد داده است و سپس توفیق طی طریق را یک #نعمت_الهی معرفی کرده است.
🗂 نعمت الهی دو گونه است:
۱. نعمت ظاهری: که در قران، مصداقش، مال و بنون (فرزندان) است. کاربرد این نعمت نیز از نظر قرآن، #زینت دادن به زندگی دنیوی است و «هیچ سودی در آخرت برای انسان ندارد!»
۲. نعمت باطنی: این تنها نعمتیست که انسان را تبدیل به #سالک راه و صراط مستقیم میکند.
📜 توفیق طی طریق، صرفا یک #نعمت_باطنی است. دلایل این نظر هم عبارتند از:
1⃣ جمع آیات قرآن که تنها نعمت باطنی را برای آخرت، سودمند میدانند.
2⃣ قرآن، منعَم علیه(کسی که نعمت به او داده شده) را به ۴ دسته نسبت داده است که عبارتند از «انبیا، صدیقین، شاهدان و صالحین».
لذا مشخص است که نعمتی که خدا به اینها داده و به بقیه نداده، نعمت باطنیست، نه ظاهری.
3⃣ نعمت ظاهری خداوند به مغضوبین و ضالّین (گمراهان) نیز میرسد اما خدا در سوره حمد فرموده نعمت طیّ طریق، به ضالّین و گمراهان نمیرسد. (صراط الّذین انعمت علیهم-غیرالمغضوب علیهم-و لا الضّالّین)
🔰 اتفاقاً منشأ گمراهی و مورد غضب الهی قرار گرفتن افراد، همان #نعمت_ظاهری است چون در قرآن بارها آمده که خداوند سرمایه داران و قدرتمندان را که گمراه یا مغضوب شدند مورد عذاب قرار داده و نابود کرده است در حالیکه «سرمایه و قدرت» هر دو #نعمت_ظاهری خداوند هستند.
مثلا خداوند در قرآن، بنی اسراییل را که مورد لطف و رحمت فراوان و نعمتهای انبوهِ ظاهریِ خداوند بودند، «مغضوب علیهم» خواند!
👑 اگر نعمت، مقید به قیدی نبوده و مطلق گفته شود، منصرف به #ولایت_الله است که مؤید آن، روایت امام هشتم در مورد نعمت بودن ائمه و معصومین و نیز آیه ی «اکملت لکم دینکم» است.
♦️سیره و روش منعَمٌ علیه(کسی که نعمت بدو داده شده):
ایشان نه مجرمند و نه حامی آنها، بلکه حتی در برابر آن جریان شورش میکنند.
حضرت موسی فرمود: «ربِّ بِما انعمتَ عَلَیَّ فلن اکونُ ظهیراً للمجرمین» یعنی خداوندا بواسطه نعمتی که به من دادی، هرگز حامی مجرمین نخواهم بود.
🔺همچنین حضرت موسی در آیات ۲۱ تا ۲۳ مائده به بنی اسراییل گوید که اگه میخواهید از مصر نجات پیدا کرده و وارد ارض مقدس فلسطین شوید باید برخیزید، بجنگید و چند تن #شهید دهید تا پیروز شوید و در ادامه دو تن از یاران حضرت موسی نیز از میان آنان گفتند با نشستن چیزی حل نمیشود و همه باید بجنگیم. این شهامت، به گفته قرآن، بواسطه «نعمت الهی» برای موسی و دو یارش بود!
💠 پند: اگر کسی امروز نگوید «اهدنا الصراط المستقیم»، چاره ای جز آن ندارد که در فردای قیامت بگوید «یا لیتنی اتّخذْتُ مع الرسولِ سبیلا»
یعنی فردا میگوید ای کاش راه همراهی پیامبر را در دنیا انتخاب میکردم و طی میکردم! (فرقان-۲۷)
🚨یا باید امروز این راه را طی کند یا فردا برای عدم طی این راه تاسف بخورد.
🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره حمد
🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/141
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
📚کانال تفسیر تسنیم
✅ @tafsire_tasnim1
🔴نکات توحیدی جلسه ۳۲ تفسیر سوره حمد:
1⃣ هر نعمتی از خداست. نعمات دو گونه اند:
نعمت ظاهری و نعمت باطنی
2⃣ نعمت ظاهری به همه انسانها داده میشود چه مومن چه کافر و لذا افزونی #نعمت_ظاهری، هیچ ارتباطی به اینکه خدا به دارنده آن نعمت، توجه ویژه داشته، ندارد!
3⃣ رشد انسان و طی طریق به سمت الله جز از طریق #نعمت_باطنی ممکن نیست!
4⃣ برخلاف نعمت باطنی، #نعمت_ظاهری صرفا «زینت دنیا» بوده و علاوه بر اینکه هیچ سودی برای آخرت ندارد، در بسیاری مواقع سبب «غضب و عذاب خدا» نیز میشود چنانکه در مورد ثروتمندان مغضوب یا #بنی_اسراییل مغضوب میبینیم.
🔺پس برعکس تصور عامه مردم، آنچه به سود انسان است #نعمت_باطنی است و انچه به ضرر بشریت است نعمت ظاهری. به همین نسبت، افزایش نعمت ظاهری امکان دوری از خدا را بیشتر کرده و باید نیاز به توجه و احتیاط را در انسان افزایش دهد.
📚کانال تفسیر تسنیم
✅ @tafsire_tasnim1
🔴توضیحات جلسه ۳۳ تفسیر سوره حمد:
1⃣ #زینت_انسان در قرآن همان «ایمان درونی انسان» است و هر چه در اطراف انسان وجود دارد همگی طبق قرآن، #زینت_زمین هستند مانند ملک و ثروت و لباس .... شیطان زینتهای زمین را در نگاه انسان زیبا جلوه می دهد تا زیبایی واقعی انسان (ایمان) را از او بگیرد!
2⃣ #نعمت_ظاهری آن چیزی است که امکان استفاده از آن در راه رسیدن به الله وجود دارد مانند زن و فرزند و ثروت. #نعمت_باطنی نیز همان ایمان و توفیق سلوک و طی طریق به سمت الله است. لذا مواردی که ذاتا خلاف امر خداست اصلا نعمت نیست، مانند فرار کردن از جنگ با دشمنان اسلام...
3⃣ #امر خدا، همان #فعل اوست. مثلا وقتی خدا میگوید بنشین یعنی توان و توفیق ایستادن را از تو گرفتم! لذا امکان مخالفت با چنین امری وجود ندارد و لذا اگر جایی کسی در حال جنگ با خداست این شخص دقیقا در حال رفتار طبق امر خداست که توفیق حرکت در مسیر خود را از وی سلب کرده است. پس امکان مخالفت با امر خدا ذاتا وجود ندارد!
4⃣ هر خیر و نعمتی از خداست و هر شری ناشی از عدم استفاده انسان از نعمتها و هدایتها. لذا شر به خدا نسبت داده نمیشود بلکه به خود انسان منتسب است که از نعمت استفاده نکرده است و به جایی رسیده که توفیق طی طریق را از دست داده است نه اینکه خدا او را در این مسیر قرار داده است.
🔺پند: « پس باید مراقب بود و هر وقت مشاهده کردیم که توفیق امری از ما گرفته شده بررسی کنیم که درحال انجام چه اشتباه یا گناهی هستیم؟ »
5⃣ خداوند در برابر #تقسیمبندیهای_سیاسی و غیرسیاسی دنیوی، یک تقسیم سهگانه از انسان در سوره واقعه ارائه میدهد:
۱. اصحاب میمنه: تمام کارهایشان میمون و مبارک است.
۲. اصحاب مشئمه: تمام کارهایشان شوم و زشت است.
۳. سابقون: که در خوبیها از هم سبقت میگیرند و اینها همان مقربانند و از اصحاب میمنه بالاتر.
6⃣ وجه تسمیه #تفسیر_تسنیم:
تسنیم، چشمه ایست که سابقون و مقربان به عنوان بالاترین مرتبه بهشت، از آن چشمه مینوشند و لذا این تفسیر، چنین جایگاهی دارد! اما اصحاب میمنه، آبی همراه با زنجبیل مینوشند که گواراست اما از نظر خلوص و لذت، پایینتر از تسنیم است.
📚کانال تفسیر تسنیم
✅ @tafsire_tasnim1