#شفافیت، راهبرد بازتولید سرمایه اجتماعی
✍ دکتر عبدالله گنجی
کنکاش پیرامون تاریخچه #شفافیت_خواهی در اداره کشور و تصمیمات مدیران آن نشان می‌دهد این اولین‌بار نیست که مقام معظم #رهبری بر آن #تأکید کرده‌اند. گرچه دولت مستقر نیز در عرصه بیان و رسانه به این مهم علاقه نشان داده است، اما در حوزه #عمل، مردم آن را #حس و #تأیید #نمی_کنند. نکته ظریف تأکید مقام معظم رهبری، #درون دینی بودن مبانی و لزوم #شفافیت است، حال آنکه برخی از مسئولان و روشنفکران آن را در #غرب جست‌و‌جو می‌کنند. بدون تردید ایجاد چنین سامانه‌ای، از #ریزش سرمایه اجتماعی نظام #جلوگیری خواهد کرد و بسیاری از نیت‌های فساد‌آلود را #تنظیم و از آلودگی نجات خواهد داد. انگاره ذهنی ملت بر گستردگی فساد در کشور است و رسانه‌های غرب نیز بین ماهیت دینی حکومت و فساد پلی برقرار کرده‌اند تا این انگاره را #تقویت کنند و #حامیان_اصلی نظام را که عمدتاً #مذهبیون هستند، به بریدگی و #انفعال بکشانند.
ایجاد «#سامانه_شفافیت» می‌تواند از افشاگری‌های اخلاق‌سوز نیز پیشگیری نماید و افشاگری در جامعه کمرنگ شود. تفاوت سامانه شفافیت با «#سامانه_افشاگری» در این است که در سامانه شفافیت انجام کار در #معرض_عموم قرار می‌گیرد، اما در افشاگری #بعد از انجام عمل #اطلاع_رسانی صورت می‌گیرد، البته سامانه شفافیت و سامانه افشاگری می‌توانند به صورت #مکمل نیز عمل نمایند. سامانه شفافیت را حاکمیت و خصوصاً #دولت ایجاد می‌کند و عملیات اداره کشور را در آن به تماشا می‌گذارد، اما سامانه افشاگری در حوزه #عمومی شکل می‌گیرد و کچلی‌های احتمالی حاکمیت در شفاف‌سازی را برملا می‌سازد که به آن «#نظارت_همگانی» نیز می‌گویند.
اگر جز امور نظامی و امنیتی که اسرار هر کشور در مقابل بیگانگان است، همه امور دیگر در این اتاق شیشه‌ای قرار گیرد، هم مدیران را #تنظیم می‌کند و هم دغدغه و عصبانیت ملت #کاسته می‌شود، البته سامانه شفافیت به انجام امور حاکمیت بر‌می‌گردد که باید مردم از آن باخبر باشند و نباید از آن توقع داشت زندگی #خصوصی مدیران کشور در آن به نمایش درآید. در این صورت بداخلاقی و نفوذ سراغ سامانه شفافیت هم خواهد آمد و اعتبار آن نیز مخدوش خواهد شد.
شرط اعتماد عمومی به سامانه شفافیت دو چیز است:
#اول
اینکه حوزه کاری مسئولان اصلی دولت و کشور در آن دیده شود
#دوم
اینکه مردم بپذیرند ورود اطلاعات به آن از سامانه دیگری به نام «#سامانه_گزینش» عبور نمی‌کند.
امور #نظامی و #امنیتی کاملاً حیطه‌مند و شعاع آن محل منازعه نیست و نباید با تفسیر موّسع همه امور را پشت امنیت پنهان نمود. طبیعی است که ارتباطات اطلاعاتی، مراکز تولید و انبار سلاح و مهمات، راهبرد‌های نظامی و امنیتی کشور و برنامه نیرو‌های مسلح #محرمانه است، اما بقیه امور کشور باید در معرض مردم قرار گیرد.
چه اشکال دارد هرکس برای واردات و صادرات ارز دریافت می‌کند مردم ببینند و بشناسند؟ مثلاً همه ایرانیان بدانند چه کسانی و چند نفر کاغذ وارد می‌کنند. چه کسانی صادرات پتروشیمی را انجام می‌دهند، ارز آن چگونه مصرف می‌شود؟ #حقوق وزرا و معاونان چقدر است؟ و...
اگر چنین سامانه‌ای را می‌داشتیم یک فساد در #ذهن مردم هزار برابر برجسته نمی‌شد و با شیطنت پیچیده #دشمنان، احساس «#همه_فاسدند» ذهنیت اجتماعی را درنوردیده بود. رسانه‌های کشور، نمایندگان مجلس، جریان دانشجویی، احزاب، سازمان‌های مردم‌نهاد، محتوای رقابت‌های انتخاباتی و... باید این مسئله را به #گفتمان تبدیل کنند و آن را #استمرار بخشند. شکست گفتمان شفافیت‌خواهی در مقابل گفتمان محافظه‌کاری و مخفی‌گرایی اگر محقق شود، آسیب بیشتری به سرمایه اجتماعی نظام و مدیران آن وارد خواهد شد. وقتی وزیر خارجه #امریکا در جمع #سلطنت_طلبان لس‌آنجلس شخصیت‌های روحانی و تراز اول کشور را با نام و نشان به #فساد_متهم می‌کند، لذا می‌توان گفت که این سامانه می‌تواند #راهبرد_دشمن مبنی بر ادراک‌سازی از دوگانه #فقر – #فساد در کشور را نیز #خنثی کند. امید است این مهم در صدر اولویت مدیران کشور قرار گیرد.
#کانال_تحلیلی_سیاسی_صراط
ما برای درک بهتر مسائل سیاسی، اقتصادی،فرهنگیِ ایران وجهان به قلم اساتید ِ برجستِه علومِ #سیاسی #تاریخی #اقتصادی #فرهنگی -رویدادهای روزِ ایران و جهان را برای شما #تبیین و #تحلیل می نماییم .
با افتخار در خدمت شما خواهیم بود .
آدرسِ ما 👇
http://sapp.ir/tahlilisiyasiseraat
http://eitaa.com/tahlilisiyasiseraat
ادامه پست بالا...
۵ - #تعامل میان همه #دستگاه‌ها و قوا و نهادها یک #ضرورت است و همواره باید تعامل و تعاون و هم افزایی کرد.
اما حساب #عناصر_ذی_نفوذی که دنبال امتیاز طلبی و استئثار (تضییع حقوق عمومی در خدمت زیاده‌طلبی خود) هستند، از این قاعده جداست. باید توجه داشت که منافع برخی خواص، جاهایی با منافع عمومی #تعارض و تزاحم پیدا می‌کند. اینجاست که دستگاه قضایی باید به قاعده طلایی مورد تاکید امیر مومنان علیه‌السلام در عهدنامه مالک‌اشتر عمل کند:
«عطوفت و محبت با مردم را شعار و پوشش قلب خود قرار ده و با آنان مانند جانور درنده نباش که خوردن مردم را غنیمت می‌شمارد... دوست داشتنی‌ترین امور نزد تو باید میانه‌ترین آنها در حق و فراگیرترین آنها در عدالت و جامع‌ترین در رضایت توده مردم باشد؛ که همانا خشم و نارضایتی مردم، رضایت خواص را از بین می‌برد. و نارضایتی خواص در صورت رضایت عامه مردم، قابل بخشش و اغماض است...».
۶ - توده‌های مردم، #سرمایه_و_پشتوانه عظیم دستگاه قضایی در مبارزه با مفسدان و امتیاز طلبان و قانون‌دان‌های قانون‌شکن هستند. توده مردم، دستگاه قضایی مقتدری را که‌گریبان مجرمان گردن کلفت را بگیرد، دوست دارند. متاسفانه در اغلب دولت‌ها در ادوار مختلف، محاکمه بعضی عناصر متنفذ و منتسبان به فلان دولت و بهمان رئیس‌جمهور و وزیر سابق و لاحق با #مانع_تراشی مواجه بوده است.
این سنت باید جا بیفتد که یک #مدیر، هیچ #تفاوتی با یک #شهروند_عادی در مقابل قانون و دادگاه ندارد؛ نه اینکه فلان دولت به هنگام احضار شهردار متخلف به دادگاه، کمیته حمایت از او را در وزارت کشور راه بیندازند یا رئیس‌دو دولت دیگر تهدید کنند که احضار معاون یا دستیار و برادر من، #خط_قرمز محسوب می‌شود!
اعتبار و حرمت قانون را باید بیش از پیش احیا کرد؛ خط‌قرمزهای #قانون و #شرع نباید کمرنگ شود یا مدام، استثنا و تبصره بخورد. در مقابل باید، خط قرمزهای ساخته و پرداخته عناصر بانفوذ شکسته شود.
۷ - #پیشگیری از وقوع جرم معمولا هزینه‌های بسیار کم و ناچیزی دارد تا اینکه انجام یا شایع شود و پس از آن، بخواهید برخورد کنید. در اغلب جرائم بزرگ، رد پای #اشرافیت_اقتصادی و #سیاسی و #فرهنگی به عنوان پایه گذار و حرمت‌شکن دیده می‌شود؛
بنابراین اولویت برخورد، باید با همین اشرافیتی باشد که قانون‌شکنی را به جامعه سرریز می‌کنند.
#آموزش_حقوق و #حدود_قانونی به مردم برای نظارت عمومی و مطالبه‌گری و ممانعت از وقوع جرم ضرورت دارد.
باید جامعه را پای کار دفاع از حق و امر به معروف و نهی از منکر آورد، که همان اصل #نظارت_همگانی است.
در مقابل، نباید دفاع از حق و عدالت (معروف‌ها) برای اهل فضیلت، پرهزینه شود. متاسفانه برخی عناصر با نفوذ و قانون‌شکنی یاد گرفته‌اند ضمن استخدام چند وکیل، برای منتقدان و عدالت خواهان #پاپوش بدوزند و اعتراض به قانون شکنی و تضییع حقوق عمومی را #پر_هزینه کنند. راه چنین سوء استفاده‌هایی را باید بست.
۸ - بی‌طرف بودن قاضی و ارکان دادرسی، شرطی ضروری و حیاتی است. اما این به معنای #بی_بصیرتی نیست. بدون فهم عمیق از مسائل کلان کشور و تشخیص دوست و دشمن، حتما بر سر هر مسئولی کلاه خواهد رفت و مجموعه دست‌اندرکاران دستگاه قضایی هم از این اصل کلی مستثنا نیستند. بنابراین باید تمهیداتی اندیشید که ضمن رعایت بی‌طرفی، آنجا که مواجهه کلان جبهه عدالت و حق با جبهه بی‌عدالتی و باطل است، اسیر #فضاسازی مفسدان و دشمنان و عناصر آلوده نشد.
امیر مومنان علیه‌السلام می‌فرماید «ذَهابُ الْبَصَرِ خَيْرٌ مِنَ عَمْىِ الْبَصيرَهًْ. كوری چشم بهتر از بی‌بصیرتی است» و «فَقْدُ الْبَصَرِ أَهْوَنُ مِنْ فِقْدانِ الْبَصیرَهًِْ. نابینایى، آسان‌تر و قابل تحمل‌تر از نداشتن بصیرت است».
همچنین از آن امیر عدالت و تقوا در میزان الحکمه نقل شده که فرمود «فاقِدُ البَصَرِ فاسِدُ النَّظَرِ. کسی كه فاقد بینش است، رأیش تباه و فاسد است». آیا می‌توان قضاوت و دادرسی و پاسداری از عدالت را از این قاعده #مستثنا کرد؟
ادامه در پست بعد...
#کانال_تحلیلی_سیاسی_صراط
آدرسِ ما در #سروش_ایتا_تلگرام👇
@tahlilisiyasiseraat