📝 گزارش #اعتماد_السلطنه از حضور در مجلس عزاداری #مدرسه_مروی
مربوط به ۶ محرم ۱۲۹۹ق
📖 #روزنامه_خاطرات_اعتماد_السلطنه ص۱۳۳
🔺در این تاریخ تولیت مدرسه مروی برعهده مرحوم #حاج_ملاعلی_کنی بوده است.
از جمله نکاتی که اعتمادالسلطنه در گزارش خود از این مجلس به آن اشاره می‌کند:
▪️نظم بسیار خوب مدرسه و مجلس روضه که از زمان تولیت حاج ملا علی بیشتر شده است.
▫️شرط وقفنامه مدرسه مروی این است که طلاب آن در ایام دهه اول محرم، شبها باید در مجلس روضه همین مدرسه حاضر شوند.
▪️هرشب باید روضه خوانی شود و شام بدهند.
▫️خدمتکارهای مجلس همه معمم بودند.
🕌 @feyziye_tehran
📷 متن کتاب المآثر و الآثار #اعتماد_السلطنه باب دهم ص۱۴۳
✍ صاحب جواهر بر روی منبر درس بر مقام اجتهاد چهار نفر شهادت داده بود که یکی از آنها #میرزا_عبدالرحیم_نهاوندی می‌باشد که در آن زمان ۲۹ سال داشته است.
🔹میرزا عبدالرحیم پس از وفات صاحب جواهر در درس #شیخ_انصاری شرکت کرد و پس از وفات شیخ اعظم اولین کسی بود که در حوزه نجف به تدریس کتاب #رسائل شیخ پرداخت.
✨میرزا عبدالرحیم نهاوندی پس از سی سال اقامت در نجف اشرف، در سال ۱۲۹۱ق، به قصد زیارت مشهد مقدس رضوی(ع)، به ایران سفر کرد. او پس از یک سال اقامت در مشهد، هنگامی که در مسیر بازگشت، از تهران گذر می‌کرد، مورد استقبال علمای بزرگ دارالخلافه، از جمله حاج ملا علی کنی قرار گرفت که از او خواستند در تهران رحل اقامت افکند و عموم مردم، به‌ویژه جویندگان علوم و معارف دین را از آموزه‌های ارزشمند خود بهره‌مند سازد.
💠میرزا عبدالرحیم این پیشنهاد را پذیرفت و در تهران سکونت یافت. این مدرّس عالیقدر تا زمان وفات خود یعنی ربیع‌الثانی ۱۳۰۳ق به مدت دوازده سال کرسی تدریس در #حوزه_طهران در اختیار داشت.
📖 اعتمادالسلطنه می‌نویسد: «میرزا عبدالرحیم مجتهد نهاوندی، ساکن طهران، در فقه و اصول از فحول بود و به مدرسۀ فخریۀ دارالخلافه تدریس می‌نمود و به وظیفۀ این منصب معاش می‌گذرانید. در تقوا و عدالت وی احدی را مجال تأمل نبود.»
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
📖 #اعتماد_السلطنه در روزنامه خاطرات خود، ذیل ۱۳ رجب ۱۳۰۱ق گزارش جالبی دارد.
✨در این گزارش می‌بینیم که جناب #شیخ_محمدحسن_شریعتمدار_استرآبادی از علمای طراز اول تهران و از شاگردان#شیخ_انصاری بیرون دروازه تهران به طرف #حضرت_عبدالعظیم(ع) مورد هجوم عوامل دست‌نشانده وزیر نظام #ناصرالدین_شاه قرار میگیرد و نوکر او با ضرب چند گلوله از پای درمی‌آید و خود شیخ محمدحسن که هدف اصلی این هجوم بود از دست آنان می‌گریزد و‌جان سالم به در می‌برد.
دلیل این سوء قصد شکایتی بوده که این مرجع عالیقدر از وزیر نظام به پادشاه کرده بود و آن رجل حکومتی قصد تلافی داشته است.
🔹پدر مرحوم شیخ محمدحسن یعنی جناب #شیخ_محمدجعفر_شریعتمدار_استرآبادی نیز از علمای بزرگ و مجاهد #دارالخلافه بود و نسل‌های بعدی نیز تاکنون از اهل علم و فضل بوده‌اند.
🍃#آیت_الله_شیخ_محمدتقی_شریعتمداری از علمای فعلی تهران از نوادگان دختری آن عالمان بزرگ می‌باشد.
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
✍ماه مبارک رمضان در تهران قدیم حال و هوای پرشوری داشت. عالمان مبرزی در مساجد بزرگ و کوچک شهر نماز می‌خواندند و به منبر می‌رفتند و جمعیتی عظیم هم در نمازشان شرکت می‌کرد.
🔹مرحوم آیت‌الله #شیخ_محمدتقی_اصفهانی مشهور به #آقانجفی_اصفهانی که از علمای طراز اول اصفهان بود، به خاطر حریت و روحیه مبارزاتی‌اش گاه از اصفهان به طهران احضار می‌شد و البته در مدت حضور خود در دارالخلافه در مساجد مهم تهران به منبر می‌رفت و باز هم دست از انتقاد به دستگاه سلطنت برنمیداشت.
📖یکی از این موارد مربوط به #ماه_رمضان سال ۱۳۰۷ق است که به گفته#اعتماد_السلطنه در روزنامه خاطرات خود، آقا نجفی را به خاطر فتوای قتل بابی‌ها به تهران تبعید کرده بودند و وی در #مسجد_سید_عزیزالله نماز می‌خواند و به منبر می‌رفت و جمعیت قابل توجهی در جلسه او شرکت می‌کرد.
📝اعتماد السلطنه در ادامه گزارش مختصری از دیگر مساجد و سخنرانی‌های روشنگرانه دیگر علمای تهران در ماه رمضان ارائه می‌کند.
🔹بعدها و در سال ۱۳۱۵ق هم آقا نجفی اصفهانی به خاطر حکم تحریم استفاده از کالاهای خارجی در اصفهان که فتوای علمای نجف را هم در پی داشت، با دخالت ماموران انگلیسی و جلب نظر #ناصرالدین_شاه به تهران تبعید شد.
🔹 اما آقانجفی در تهران هم علاوه بر دایر ساختن حوزه درسی به مبارزه سیاسی و روشن ساختن ذهن مردم نسبت به فساد دربار و نظام حاکم و سرانجام مداخلات بیگانگان در امور کشور ادامه داد و چون خطر فعالیت وی در پایتخت برای حکومت بیشتر بود، او را به اصفهان بازگرداندند.
#کالای_داخلی
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
👌گزارش جالب #اعتماد_السلطنه از #عید_فطر سال ۱۳۱۰ق و فتوای #میرزا_حسن_آشتیانی مبنی بر #رؤیت_هلال؛🌙
در حالیکه در شرایطی مشابه امروز، کشور درگیر همه‌گیری #وبا شده و از طرفی به‌خاطر سوء مدیریت و نبود #نظارت، #گرانی و کمبود در کالاهایی همچون نان داد ملت را درآورده بود.
✨جالب اینکه اعتمادالسلطنه تصریح می‌کند دولت نمی‌خواهد جلوی گسترش وبا و انتقال آن از یک شهر (رشت) به شهر تهران را بگیرد تا شاه بتواند به بهانه وبا به سفر تفریحی ییلاق خود برود.
✍او می‌نویسد:
«با اینکه دیشب ابر بود و رؤیت هلال در طهران نشده بود، اما در سایر بلاد ایران ماه را دیده بودند. نقاره‌خانه عید را زدند. من احتیاطا آدمی هم نزد میرزا حسن آشتیانی فرستادم. گفته بود عید است و باید افطار کرد...
شنیدم که در طوالش ناخوشی وبا بروز کرده است و خیلی سخت. البته حالا در رشت است و ده روز دیگر در تهران است.
از برای بهانه در سفرهای ییلاقی بندگان همایون خوب بهانه شد که زودتر تشریف ببرند. باوجود اینکه خیلی ممکن است از حالا چاره این کار را بکنند و عمدا نخواهند کرد که برای اینکه بهانه در کار بدست بیاید. مگر مَلَک‌های آسمان یک رحمی به حال ایران بکنند...
دیروز که پیاده به باغچه می‌رفتم سیدی را دیدم عرب، چندتا نان گرفته بود و در میان دستمال گذاشته و به خانه‌اش می‌برد و به سلطنت و دولت و ملت ایران فحش می‌داد... جهت فحشش را پرسیدم. نانش را به من نشان داد؛ می‌گفت یک چارک از وزن معمول کم است و اگر ایران مثل عثمانی صاحب می‌داشت و محتسب در بازار می‌گشت، این واقع نمی‌شد...»
📚روزنامه خاطرات اعتمادالسلطنه ص۸۶۷
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
🗓به مناسبت ماجراهای ۹ ربیع
۹ ربیع‌الاول در زمان قاجار
📖 #اعتماد_السلطنه ذیل حوادث ۸ ربیع‌الاول ۱۲۹۹ق درباره فرهنگ غلط برخی از عوام شیعه و آثار بسیار مخرب آن می‌نویسد:
🔹«امشب به اصطلاح عوام در طهران و کل ایران #عمر_کشان است، با وجودی که عمر خطاب در ۲۸ ذی‌حجه رفته. شاید عمر سعد ملعون در فردا به درک می‌رود.
در هر حال در بلاد ایران از زمان سلاطین صفویه رسم شده است که در این شب آتش بازی می‌کنند.
و به همین جهت کرور کرور مردم ایران به دست طایفه سنی کشته شدند.
ملت اسلام زیاده از ۲۰۰ کرور است، منتهی ۱۲ کرور شیعه می‌باشند، مابقی سنی هستند.
چه رواست این عمل؟!
شنیدم در مسجد جامع حاجی سید حسن کاشی روضه‌خوان، هرزگی کرده است، تقلیدها درآورده است...»
#نه_ربیع
#وحدت
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
🗓 به مناسبت ۱۹ اسفند سالروز درگذشت #سید_جمال_الدین_اسدآبادی
📖 #اعتماد_السلطنه در کتاب #المآثر_و_الآثار درباره سید جمال می‌نویسد:
✍ «در علوم عتیقه و فنون جدیده مقامی بلند یافته، مردم ایران را به وجود وی جای افتخار است.
علوم شرعی را در قزوین تحصیل کرد و به تهران آمد و مدتی در افغانستان و هندوستان گذرانید و به اسلامبول رفت و از آنجا به مصر شد. گروهی از دانش پژوهان جامع ازهر بر روی تلمذ می‌کردند و بسیاری از روزنامه‌جات دیار مصریه را فی‌الحقیقه وی در تحت افادت و بلاغت آورد.
پس به موجبی به اروپا رفت و در پاریس جریده العروة الوثقی را ایجاد کرد و از این گاه نامش در جمع ممالک مشهور شد و صیت فضایل و آوازه خصایصش در افواه افتاد.
بعضی از دول قویّه در منع انتشار جریده فریده مشارالیها جهد بلیغ مبذول داشت، لاجرم خاطر سید را از اروپا ملالت گرفت و به سمت آسیا در گردش آمد و به حدود ایران رسید.
نگارنده او را حسب الامر به دارالخلافه دعوت کرد و به کرّات به حضور مبارک شاهنشاهی مشرف گردید و طبقات اهالی از دانی و عالی آن بزرگوار را دیدار نمودند.
پس به روسیه رفت و فعلاً در پطرزبورغ است. همه جا محترم بوده و مکرم زیسته.
اهل سنت و جماعت او را #افغانی می‌شمارند، چنان که تلمیذ اجلش استاد الأدب #محمد_عبده در مقدمه رساله «رد نیچریه» نگاشته.
بالجمله این شخص بزرگوار از اعاجیب روزگار است و نوادر ادهار.»
📷 تصویر: سید جمال در جمع علمای تهران
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
🗓 ۹ ربیع در زمان قاجار
📖آنچه متأسفانه در روزگار ما به عنوان برگزاری جشن ۹ ربیع در برخی نقاط دیده می‌شود، سابقه‌ای تاریخی دارد؛ اما نخبگان جامعه در زمان قاجار هم به تبعات منفی برگزاری این جشن در وحدت ملی و ایجاد اختلاف میان شیعه و سنی واقف بودند.
#اعتماد_السلطنه ذیل حوادث ۸ ربیع‌الاول ۱۲۹۹ق در اینباره می‌نویسد:
🔹«امشب به اصطلاح عوام در طهران و کل ایران #عمر_کشان است، با وجودی که عمر خطاب در ۲۸ ذی‌حجه رفته. شاید عمر سعد ملعون در فردا به درک می‌رود.
در هر حال در بلاد ایران از زمان سلاطین صفویه رسم شده است که در این شب آتش بازی می‌کنند.
و به همین جهت کرور کرور مردم ایران به دست طایفه سنی کشته شدند.
ملت اسلام زیاده از ۲۰۰ کرور است، منتهی ۱۲ کرور شیعه می‌باشند، مابقی سنی هستند.
چه رواست این عمل؟!
شنیدم در مسجد جامع حاجی سید حسن کاشی روضه‌خوان، هرزگی کرده است، تقلیدها درآورده است...»
#نه_ربیع
#وحدت
🕌 @tarikh_hawzah_tehran