✍ آیت‌الله #سید_محمد_لواسانی فرزند علامه سید ابراهیم لواسانی ۱۲ رجب ۱۲۶۷ ق در تهران متولد شد. پدرش، سید ابراهیم لواسانی (م ۱۳۰۹ق/ ۱۲۷۰- ۱۲۷۱ش)، از اعاظم علمای دارالخلافۀ تهران در دوران زعامت مرحوم #حاج_ملاعلی_کنی بود و در #مسجد_سرپولک اقامۀ جماعت می‌کرد.
💠 سید محمد در #حوزه_طهران از محضر #میرزا_عبدالرحیم_نهاوندی(از شاگردان #شیخ_انصاری) کسب فیض کرد و در دروس فقه و اصول #میرزا_محمدحسن_آشتیانی حضور یافت. سپس به نجف اشرف مشرف شد و از محضر #میرزا_حبیب‌الله_رشتی و حاج میرزا حسین طهرانی کمال بهره را برد و به درجات بالای علمی رسید.
🍂 آیت‌الله سید محمد لواسانی در سن پنجاه سالگی مبتلا به بیماری سل شد و #چهارم_ربیع‌الثانی ۱۳۱۷ق/ ۲۱ مرداد ۱۲۷۸ش در جوار امیرمؤمنان(ع) دار فانی را وداع گفت و در وادی‌السلام به خاک سپرده شد.
✨از ایشان پنج پسر و یک دختر برجای ماند که دو تن از پسرانشان یعنی آیت‌الله #سید_مصطفی_لواسانی و آیت‌الله #سید_محمدحسن_لواسانی نیز از علمای عاملین تهران بودند. نوه دختری آیت‌الله سید محمد لواسانی، سالک إلی الله #مهندس_سید_جلال_تناوش می‌باشد که داماد و شاگرد عارف بالله آیت‌الله #حاج_شیخ_محمدجواد_انصاری_همدانی بوده است.
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
📷 متن کتاب المآثر و الآثار #اعتماد_السلطنه باب دهم ص۱۴۳
✍ صاحب جواهر بر روی منبر درس بر مقام اجتهاد چهار نفر شهادت داده بود که یکی از آنها #میرزا_عبدالرحیم_نهاوندی می‌باشد که در آن زمان ۲۹ سال داشته است.
🔹میرزا عبدالرحیم پس از وفات صاحب جواهر در درس #شیخ_انصاری شرکت کرد و پس از وفات شیخ اعظم اولین کسی بود که در حوزه نجف به تدریس کتاب #رسائل شیخ پرداخت.
✨میرزا عبدالرحیم نهاوندی پس از سی سال اقامت در نجف اشرف، در سال ۱۲۹۱ق، به قصد زیارت مشهد مقدس رضوی(ع)، به ایران سفر کرد. او پس از یک سال اقامت در مشهد، هنگامی که در مسیر بازگشت، از تهران گذر می‌کرد، مورد استقبال علمای بزرگ دارالخلافه، از جمله حاج ملا علی کنی قرار گرفت که از او خواستند در تهران رحل اقامت افکند و عموم مردم، به‌ویژه جویندگان علوم و معارف دین را از آموزه‌های ارزشمند خود بهره‌مند سازد.
💠میرزا عبدالرحیم این پیشنهاد را پذیرفت و در تهران سکونت یافت. این مدرّس عالیقدر تا زمان وفات خود یعنی ربیع‌الثانی ۱۳۰۳ق به مدت دوازده سال کرسی تدریس در #حوزه_طهران در اختیار داشت.
📖 اعتمادالسلطنه می‌نویسد: «میرزا عبدالرحیم مجتهد نهاوندی، ساکن طهران، در فقه و اصول از فحول بود و به مدرسۀ فخریۀ دارالخلافه تدریس می‌نمود و به وظیفۀ این منصب معاش می‌گذرانید. در تقوا و عدالت وی احدی را مجال تأمل نبود.»
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
💡#هویت_تاریخی:
✍ در گذشته چنین بود که برای تقویت علمی و معنوی #حوزه_تهران از برخی علمای بزرگ دعوت می‌کردند تا با اقامت در این شهر بر وزانت حوزه آن بیفزایند و طلاب علم و عموم مردم از محضر ایشان استفاده کنند.
در شرح حال#میرزا_عبدالرحیم_نهاوندی دیدیم که #حاج_ملاعلی_کنی از وی میخواهد در دارالخلافه طهران رحل اقامت افکند. یعنی در شهری که همان موقع علمای شهیری چون حاجی کنی، #ملا_هادی_مدرس_طهرانی، #آقا_علی_حکیم، #سید_اسماعیل_بهبهانی و... در آن حضور داشتند، با این حال به هنگام عبور عالمی بزرگ از تهران، سر راه او می‌نشینند و وی را متقاعد می‌سازند که در تهران بمانند. درحالیکه میرزا عبدالرحیم همان موقع حوزه درسی قابل اعتنایی در نجف داشت و به گفته تذکره نویسان در آن سفر خانواده‌اش او را همراهی نمی‌کردند و دو سال بعد توانستند از نجف به تهران بیایند. یعنی میرزا چنان مشغول امور شد که حتی نتوانست برای آوردن خانواده‌اش به نجف برود.
متن کامل:👇👇👇👇👇
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
💡#هویت_تاریخی حوزه طهران:
✍ در گذشته چنین بود که برای تقویت علمی و معنوی #حوزه_تهران از برخی علمای بزرگ دعوت می‌کردند تا با اقامت در این شهر بر وزانت حوزه آن بیفزایند و طلاب علم و عموم مردم از محضر ایشان استفاده کنند.
در شرح حال#میرزا_عبدالرحیم_نهاوندی دیدیم که #حاج_ملاعلی_کنی از وی میخواهد در دارالخلافه طهران رحل اقامت افکند. یعنی در شهری که همان موقع علمای شهیری چون حاجی کنی، #ملا_هادی_مدرس_طهرانی، #آقا_علی_حکیم، #سید_اسماعیل_بهبهانی و... در آن حضور داشتند، با این حال به هنگام عبور عالمی بزرگ از تهران، سر راه او می‌نشینند و وی را متقاعد می‌سازند که در تهران بمانند. درحالیکه میرزا عبدالرحیم همان موقع حوزه درسی قابل اعتنایی در نجف داشت و به گفته تذکره نویسان در آن سفر خانواده‌اش او را همراهی نمی‌کردند و دو سال بعد توانستند از نجف به تهران بیایند. یعنی میرزا چنان مشغول امور شد که حتی نتوانست برای آوردن خانواده‌اش به نجف برود.
🔹این امر نه یک‌بار که در طول این دویست سال، بارها اتفاق افتاده است. علمای گذشته در عهد سلطنت و طاغوت چه درکی از ضرورت حضور در دارالخلافه و تقویت #حوزه_عاصمه داشتند که با پشت پا زدن بر ریاست و مرجعیت در مراکزی چون نجف و قم و از دست دادن توفیق مجاورت امیرمؤمنان(ع) و دیگر مشاهده مشرفه، در تهران اقامت می‌گزیدند؟
🔹حوزه عاصمه چه اهمیت ویژه‌ای داشت که بر خود لازم می‌دیدند در جهت تقویت آن جان‌فشانی کنند؟
🔹دیدگاه نخبگانی چون حاج ملاعلی کنی در رأس مرجعیت، مبارزه با استعمار و مقابله با طاغوت بودند در این زمینه چه بود که از علما و مدرسین بزرگ دعوت می‌نمودند در این شهر اقامت گزینند؟
💡 #راهبرد برای #آتیه_سازی حوزه تهران:
اکنون که متأسفانه حوزه تهران نسبت به گذشته، دوران ضعف خود را سپری می‌کند آیا بهتر نیست به همان راهبرد پسندیده علمای سلف تمسک کرد؟ ما بر این عقیده‌ایم ضرورتی که در زمان حکومت طاغوت باعث حضور علما و حکمای بزرگ در دارالخلافه طهران می‌شد امروز و در دوران حکومت اسلامی بیش از پیش احساس می‌شود تا با تقویت حوزه عاصمه، بر مناسبات حوزه و حاکمیت و حوزه و مردم افزوده شود. آیا چنین ضرورتی احساس نمی‌شود که با بازگشت یا هجرت مدرسین مبرز فقه و حکمت و علمای طراز انقلاب اسلامی به حوزه تهران و مراکز جمعیتی پایتخت، حوزه راهبردی عاصمه شیعه در جایگاه قوت خود قرارگیرد؟ جایگاهی که وجود در گام دوم انقلاب بسیار حیاتی است.
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
✍ آیت‌الله #شیخ_محمد_نهاوندی در ١۵ رجب ١٢٩١ق/ ۶ شهریور ١٢۵٣ش در #نجف_اشرف متولد شد.
🔹پدرش #میرزا_عبدالرحیم_نهاوندی مدتی پیش از تولد فرزندش، بدون همراهی خانواده جهت زیارت #امام_رضا(ع) به ایران آمد و به اصرار #علمای_تهران برای همیشه در تهران اقامت گزید.
محمد سه ساله بود که همراه مادر به تهران آمد و سالهای رشد و تربیت خود را در محضر پدر پشت سر گذاشت.
🔸شیخ محمد نهاوندی پس از تحصیل مقدمات در #حوزه_تهران در سال ١٣١٧ق به‌همراه برادرش، #شیخ_حسن_نهاوندی، که از اساتید حوزه تهران بود، به مشهد مقدس مشرف شد و در آن دیار به مقام اجتهاد رسید و جهت استفاده از محضر اساتید حوزه نجف به آن سرزمین سفر کرد.
🔹شیخ محمد اواخر سال ١٣٣٠ق ابتدا به مشهد رفت و سپس به تهران آمد.
📖ایشان که تمامی قرآن را از حفظ داشت، در فراغت و خلوتی که در تهران برایش حاصل شده بود، در مدت هفت سال به نگارش تفسیر گران‌سنگ خود #نفحات_الرحمان پرداخت که مورد توجه آیت‌الله #سید_ابوالقاسم_کاشانی واقع شد.
🍃شیخ محمد نهاوندی در سرودن شعر نیز تبحر خاصی داشت و در اشعار خود به #تجلّی تخلص می‌کرد. یکی از ابیات مشهور ایشان در مصائب اهل بیت(ع) این بیت است:
على چون جسم زهرا را کفن کرد
شقایق را نهان در یاسمن کرد
🍂این عالم بزرگ و متقی سرانجام در جمادی‌الاولی ١٣٧١ق/ ١١ بهمن ١٣٣٠ش دار فانی را وداع گفت.
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
🗓 ۱۰ جمادی‌الثانی سالگرد وفات آیت الله #سید_محمد_تنکابنی در سال ۱۳۵۹ق برابر با ۱۳۱۹ش
🍃ایشان در تهران در #مدرسه_شیخ_عبدالحسین سکونت داشت و از دروس فقه و اصول دو‌تن از شاگردان شیخ انصاری یعنی #میرزا_حسن_آشتیانی و #میرزا_عبدالرحیم_نهاوندی بهره برد و در معقول نزد #میرزا_ابوالحسن_جلوه زانوی تلمذ زد.
✨بعدها که خود از اساتید مبرز سطح در حوزه تهران شد، گفته‌اند که هزار فاضل مجتهد و قریب الاجتهاد از محضرش استفاده کرده‌اند.
ایشان در #مسجد_جامع_بازار نیز اقامه جماعت می‌فرمود.
📖از آثار ارزشمند وی باید به کتاب #ایضاح_الفرائد اشاره کرد که شرح مبسوطی است بر رسائل شیخ انصاری.
🔹پیکر مطهر وی در جوار #شیخ_صدوق آرمیده‌است.
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
🗓 به مناسبت ۱۹ بهمن ۱۳۲۸ش درگذشت آیت‌الله #شیخ_علی_اکبر_نهاوندی
✍ شیخ علی‌اکبر پس از مدتی تحصیل در حوزه‌های علمیه نهاوند، بروجرد، مشهد و اصفهان، به حوزه تهران آمد و در مجلس درس حاج #میرزا_حسن_آشتیانی ، #میرزا_عبدالرحیم_نهاوندی و #میرزا_محمد_اندرمانی حضور یافت. او در تهران، حکمت را نزد #آقا_محمدرضا_قمشه_ای ، #میرزا_ابوالحسن_جلوه و #حیدرخان_نهاوندی آموخت. سپس به عتبات عالیات هجرت کرد.
☘آیت‌الله نهاوندی پس از تکمیل تحصیلات خود، در سال ۱۳۱۷ق به نهاوند رفت و پس از ۶ سال به تهران بازگشت و مدت ۶ سال که مصادف با سالهای وقوع انقلاب مشروطه بود، در تهران اقامت کرد و پس از آن مشهد مقدس عزیمت کرد.
🔥آنگاه که #رضاخان به #کشف_حجاب فرمان داد، آیت‌الله حاج آقا حسین قمی به عنوان اعتراض از مشهد به تهران می‌آید و توسط رضاخان محبوس می‌شود.
شیخ علی‌اکبر نهاوندی که امامت جماعت #مسجد_گوهرشاد را برعهده داشت اظهار می‌دارد که حالا ما باید دخالت کنیم و دیگر نباید کنار نشست. اتفاقا #شیخ_محمدتقی_بهلول پس از نماز جماعت ایشان، منبر تاریخی خود را ایراد کرد. همان شب نیروهای شاه با مردم درگیر شده و حدود ۳۰ نفر را به شهادت می‌رسانند. شب بعد که مردم به اتفاق علما در مسجد گوهرشاد تحصن کرده بودند،اسدی نایب تولیت آستان، علما از جمله شیخ علی‌اکبر نهاوندی را از مسجد خارج می‌کند و سپس فرمان فرمان آتش صادر می‌شود و جمع کثیری از مردم به شهادت می‌رسند.
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
✍ اگر تهران روزی #شهر_هزار_حکیم شد، روز نخستش را تنها با یک حکیم یعنی #ملا_عبدالله_زنوزی آغاز کرده بود. آن هم حکیمی مهاجر که از حوزه اصفهان به اینجا هجرت کرد.
نه تنها او، که در فاصله‌ای کوتاه، حکمای دیگری چون #سید_رضی_لاریجانی ، #میرزا_ابوالحسن_جلوه و #آقا_محمدرضا_قمشه_ای همگی از اصفهان به تهران هجرت کردند تا قوام‌بخش #حوزه_حکمی_تهران در آغاز شکل‌گیری آن باشند.
در عرصه فقاهت نیز جمع کثیری از فقهای برجسته در طول این دو قرن، یا به تهران هجرت کردند و یا به این شهر به عنوان زادگاه و نخستین محل تحصیل خود بازگشتند.
🔹علمای برجسته‌ای چون میرزا مسیح مجتهد استرآبادی، ملا محمد جعفر استرآبادی، میرزا محمدحسن آشتیانی، حاج شیخ فضل‌الله نوری و بسیاری دیگر در زمره مهاجرین به تهران پس از رسیدن به رتبه‌های علمی بالا بودند و جمعی چون حاج ملاجعفر چاله‌میدانی تهرانی، میرزا ابوالقاسم کلانتر تهرانی، حاج ملاعلی کنی، و میرزا محمد اندرمانی عمدتا در تهران و نواحی آن متولد شده بودند، اما پس از رسیدن به رتبه‌های بالای علمی در حوزه نجف، به تهران بازگشتند.
🔅 گاهی شاهدیم که فقیه برجسته‌ای چون #میرزا_عبدالرحیم_نهاوندی از شاگردان شیخ انصاری وقتی به قصد زیارت مشهد مقدس رضوی (ع) از نجف به تهران می‌آید، به اصرار زعمای وقت حوزه تهران، در پایتخت مقیم می‌شود و نمونه دیگر آن در نخستین سالهای پس از انقلاب هم #آیت_الله_جعفری_اراکی است که در سفر از نجف به تهران، به اصرار آیت‌الله مهدوی کنی در تهران می‌مانند.
🔅مهاجرت یا بازگشت به تهران، سیره مستمر فقها و حکمای حوزه تهران در طول دو قرن گذشته بود. چیزی که باعث شکل‌گیری و بقای #حوزه_عاصمه بود.
در این سالهای اخیر و با درگذشت بسیاری از فقها و حکمای آن که حوزه تهران حال خوبی ندارد، نسخه‌ای که بتواند به فوریت آن را از این وضع خارج کند، استمرار همان سیره علمای تهران در دو قرن گذشته یعنی هجرت یا بازگشت است.
چه مانعی دارد که تصمیم‌گیران امروز حوزه تهران به همان شیوه زعمای پیشین، با برنامه‌ریزی دقیق و حساب شده، از برخی فقها و حکمای برجسته حوزه در دیگر مراکز علمی همچون قم، که ویژگی‌های علمی و اجتماعی لازم برای استقرار در تهران را دارند دعوت نمایند تا به پایتخت هجرت کنند و علاوه بر تقویت فضای علمی حوزه تهران، در تعامل سازنده با مردم، رسیدگی به امور دینی اجتماع را برعهده گیرند.
🔹ناگفته نماند که مطالبه عمومی می‌تواند به این روند سرعت بخشد و البته نکات و پیشنهادات دیگری هم در این باب هست که به مرور تقدیم خواهد شد.
🕌 @tarikh_hawzah_tehran
📷تنها تصویر به‌دست آمده از میرزا عبدالرحیم نهاوندی از علمای بزرگ تهران، در کتاب ریحانة الادب
✍ #میرزا_عبدالرحیم_نهاوندی (متوفای ۱۳۰۴ق) در حلقۀ درس شیخ محمدحسن نجفی، صاحب جواهر، حضور یافت. درخشش میرزا عبدالرحیم در درس صاحب جواهر چنان بود که او را یکی از چهار نفری برشمرده‌اند که آن فقیه عالیقدر بر روی منبر تدریس به اجتهادشان شهادت داد.
میرزا عبدالرحیم پس از وفات صاحب جواهر، به جمع شاگردان شیخ مرتضی انصاری پیوست و سالها از محضر شیخ اعظم بهره برد. او در همان زمان حیات استادش، در نجف کرسی تدریس داشت و پس از وفات شیخ نیز اولین و تنها کسی بود که کتاب رسائل را در نجف تدریس می‌کرد.
#هجرت_به_تهران
میرزا عبدالرحیم نهاوندی پس از سی سال اقامت در نجف اشرف، در سال ۱۲۹۱ق، به قصد زیارت مشهد مقدس رضوی(ع)، بدون همراهی خانواده‌اش به ایران سفر کرد. او پس از یک سال اقامت در مشهد، هنگامی که در مسیر بازگشت، از تهران گذر می‌کرد، مورد استقبال علمای بزرگ شهر از جمله #حاج_ملاعلی_کنی قرار گرفت که از او خواستند در تهران رحل اقامت افکند و به تدریس و ترویج بپردازد.
🔸میرزا عبدالرحیم این پیشنهاد را پذیرفت و در تهران سکونت یافت. حدود دو سال بعد همسر و فرزندانش نیز از نجف به تهران آمده و به آن بزرگوار پیوستند. وی تا زمان وفات خود، به مدت دوازده سال کرسی تدریس مدرسۀ مروی را در اختیار داشت و به‌عنوان مدّرس رسمی آن مرکز علمی شناخته می‌شد.
🔹 عظمت علمی و جایگاه مرجعیت میرزا عبدالرحیم نیز چنان بود که میرزای شیرازی موارد احتیاط را به ایشان ارجاع می‌داد و همین امر سبب شهرتش گردید.
🕌 @tarikh_hawzah_tehran