✍ اگر تهران روزی #شهر_هزار_حکیم شد، روز نخستش را تنها با یک حکیم یعنی #ملا_عبدالله_زنوزی آغاز کرده بود. آن هم حکیمی مهاجر که از حوزه اصفهان به اینجا هجرت کرد.
نه تنها او، که در فاصلهای کوتاه، حکمای دیگری چون #سید_رضی_لاریجانی ، #میرزا_ابوالحسن_جلوه و #آقا_محمدرضا_قمشه_ای همگی از اصفهان به تهران هجرت کردند تا قوامبخش #حوزه_حکمی_تهران در آغاز شکلگیری آن باشند.
در عرصه فقاهت نیز جمع کثیری از فقهای برجسته در طول این دو قرن، یا به تهران هجرت کردند و یا به این شهر به عنوان زادگاه و نخستین محل تحصیل خود بازگشتند.
🔹علمای برجستهای چون میرزا مسیح مجتهد استرآبادی، ملا محمد جعفر استرآبادی، میرزا محمدحسن آشتیانی، حاج شیخ فضلالله نوری و بسیاری دیگر در زمره مهاجرین به تهران پس از رسیدن به رتبههای علمی بالا بودند و جمعی چون حاج ملاجعفر چالهمیدانی تهرانی، میرزا ابوالقاسم کلانتر تهرانی، حاج ملاعلی کنی، و میرزا محمد اندرمانی عمدتا در تهران و نواحی آن متولد شده بودند، اما پس از رسیدن به رتبههای بالای علمی در حوزه نجف، به تهران بازگشتند.
🔅 گاهی شاهدیم که فقیه برجستهای چون #میرزا_عبدالرحیم_نهاوندی از شاگردان شیخ انصاری وقتی به قصد زیارت مشهد مقدس رضوی (ع) از نجف به تهران میآید، به اصرار زعمای وقت حوزه تهران، در پایتخت مقیم میشود و نمونه دیگر آن در نخستین سالهای پس از انقلاب هم #آیت_الله_جعفری_اراکی است که در سفر از نجف به تهران، به اصرار آیتالله مهدوی کنی در تهران میمانند.
🔅مهاجرت یا بازگشت به تهران، سیره مستمر فقها و حکمای حوزه تهران در طول دو قرن گذشته بود. چیزی که باعث شکلگیری و بقای #حوزه_عاصمه بود.
در این سالهای اخیر و با درگذشت بسیاری از فقها و حکمای آن که حوزه تهران حال خوبی ندارد، نسخهای که بتواند به فوریت آن را از این وضع خارج کند، استمرار همان سیره علمای تهران در دو قرن گذشته یعنی هجرت یا بازگشت است.
چه مانعی دارد که تصمیمگیران امروز حوزه تهران به همان شیوه زعمای پیشین، با برنامهریزی دقیق و حساب شده، از برخی فقها و حکمای برجسته حوزه در دیگر مراکز علمی همچون قم، که ویژگیهای علمی و اجتماعی لازم برای استقرار در تهران را دارند دعوت نمایند تا به پایتخت هجرت کنند و علاوه بر تقویت فضای علمی حوزه تهران، در تعامل سازنده با مردم، رسیدگی به امور دینی اجتماع را برعهده گیرند.
🔹ناگفته نماند که مطالبه عمومی میتواند به این روند سرعت بخشد و البته نکات و پیشنهادات دیگری هم در این باب هست که به مرور تقدیم خواهد شد.
🕌 @tarikh_hawzah_tehran