✍ تا پیش از تأسیس حوزه علمیه قم، #حوزه_تهران نقش آماده‌سازی طلاب پیش از اعزام به #حوزه_نجف را ایفا میکرد. 🔻از زمان #فتحعلی_شاه_قاجار که مقارن با تأسیس مهمترین مدارس علمیه تهران بود، اساتید مبرز حوزه تهران، در مرحله نخست، عمدتا شاگرد #میرزای_قمی، #صاحب_فصول، #صاحب_جواهر و #صاحب_ریاض، بودند. 📚 بگونه‌ای که مرحوم #ملا_هادی_مدرس_طهرانی که شاید مهمترین مدرس فقه و‌ اصول تهران بود، برای اولین بار به چاپ و نشر و تدریس اثر ارزشمند استاد خود، #کتاب_ریاض_المسائل در تهران پرداخت. 🔻در دوره‌های پس از آن، اساتید بزرگ‌و فقه و اصول تهران عمدتا به ترتیب شاگرد #شیخ_انصاری، #میرزای_شیرازی، و #آخوند_خراسانی بودند. 📚 در میان شاگردان شیخ اعظم نیز #میرزا_ابوالقاسم_کلانتر با شرح #مطارح_الانظار و #میرزا_محمدحسن_آشتیانی با شرح #بحرالفوائد به‌عنوان برترین شارحان مکتب علمی استاد خود شیخ انصاری، باعث هجرت جویندگان سطوح فقه و اصول به حوزه تهران میشدند. ⚡️✨ در این دوره میرزای آشتیانی به خاطر توانایی ویژه در تقریر مباحث شیخ انصاری به #لسان_شیخ شهرت داشت. 🍃 @feyziye_tehran

🔰 مهاجرت علما به تهران! ✍ حقیقت آن است که اگر هجرت یا بازگشت برخی از فقها و حکمای گذشته به تهران نبود، هرگز #حوزه_تهران به معنای حقیقی آن شکل نمی‌گرفت. شکل‌گیری #حوزه_حکمی_تهران با هجرت یکی از حکما یعنی #ملا_عبدالله_زنوزی از اصفهان به تهران آغاز شد و حکمای طبقه بعدی هم همگی مهاجر بودند. نخستین فقهای بزرگ حوزه تهران نیز عده‌ای از شاگردان #صاحب_جواهر و #صاحب_ریاض و #شیخ_انصاری بودند که از اقامت در حوزه نجف دست کشیدند و از میان همه شهرها تهران را برای اقامت، تدریس و ترویج برگزیدند. این مجموعه از حکما و فقها از آغاز تا چندی پیش، علت محدثه حوزه تهران بودند، اما امروز که این حوزه کهن نیازمند علت مبقیه است، دچار مهاجرت معکوس شده و متأسفانه بعد از پیروزی انقلاب تا امروز، این خلأ شدت یافته و به یک بحران تبدیل شده است. گذشتگان در مهاجرت به تهران چه انگیزه‌ و اندیشه‌‌ای داشتند که عالمان این عصر به آن نمی‌اندیشند؟! حتی در دوران طاغوت، آن زمان که حوزه علمیه قم به اقتدار رسیده بود، حوزه تهران همچنان در اوج بود؛ هم در فقاهت و هم در حکمت؛ مساجد و محلات هم سرشار از مجتهدانی مردمی و خدوم. اینان عمدتا شاگردان حاج شیخ یا آیت‌الله بروجردی و امام خمینی یا حوزه نجف بودند که ترجیح دادند به تهران بیایند و در حوزه تهران به تدریس و تبلیغ بپردازند. اما مشکل امروز چیست؟ علما به چه می‌اندیشند که از تهران، پایتخت نظام اسلامی دوری می‌کنند؟ چه موانعی برای مهاجرت فقها و حکما به تهران وجود دارد؟ #آسیب_شناسی_حوزه_تهران 📷 نمایی از یک حجره در یکی از مدارس تهران قدیم 🕌 @tarikh_hawzah_tehran

🔹۲ اسفند ۱۳۰۰ش سالروز رحلت آخوند #ملا_حبیب_الله_شریف_کاشانی ✍ آخوند ملا حبیب الله شریف علوم دینی را در زادگاهش کاشان فراگرفت و در سن ۱۷ سالگی موفق به اخذ اجازه اجتهاد از حاج سید محمدحسین کاشانی شد و سپس به تهران آمد. آن موقع حوزه تهران آنقدر اهمیت داشت که ملا حبیب‌الله به جای عزیمت به حوزه اصفهان، به تهران آمد. تهران در آن دوره دار الهجره‌ی طلاب ایرانی بود و وجود برخی اساتید بزرگ مانند ملا هادی مدرس تهرانی از شاگردان #صاحب_ریاض و #صاحب_قوانین به آن اهمیت بسزایی بخشیده بود. 🔸آخوند ملا حبیب‌الله می‌نویسد: «من با وجود در یافت اجازۀ اجتهاد، پس از آن به مدت دو ســال در مجلس درس حــاج ملا میرزا محمد انــدرمــانــی و یــک ســال در مجلس حــاج مــیــرزا ابــوالــقــاســم مــعــروف بــه کلانتر حضور یافتم و نــزد ایشان مقدار کافی از کتاب فرائد شیخ مرتضی را خــوانــدم... و مقداری از قوانین را نزد حاج ملا هادی مدرس طهرانی و مقداری از حکمت را نزد بعضی از برترین شا گردان حاج ملا هادی سبزواری فرا گرفتم.» ▪️ملا حبیب‌الله شریف در کتاب لباب الالقاب خود ۱۳۷ عنوان از آثار خودش را فهرست کرده است. 🕌 @tarikh_hawzah_tehran