📸 مراکز واکسیناسیون #آبله در قم
🗓سال ۱۳۵۱ شمسی
🔹️خیابان بیمارستان: خیابان معلم کنونی
🔸️خیابان محمدرضاشاه پهلوی: خیابان انقلاب کنونی
🔹️خیابان تهران: خیابان امام خمینی کنونی
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
📸 تصویری از میدان آستانه #قم
🗓سال ۱۳۶۳
🎞عکاس: Caesy Hugelfonk
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
🌀 روایت ناصرالدینشاه قاجار از عزاداری در #قم
🔸️روز قتل دو دسته راه میافتند: یکی از کوچۀ #حرم و یکی از #مسجد_علی. اینها هم آمدند منزل ما مشغول #سینهزدن شدند. دستۀ خوبی بودند، تفاوتی که با دستجات #تهران داشت این بود که اینجا شبیه یک #عایشه در میان دستجات آورده بودند.
🔹️شب قتل و روز قتل هم تعزیهداری و #روضهخوانی کردیم. روضه را شب در مکانی که نماز میکردیم و حالت اتصال به #حرم مطهر داشت خواندیم.
🔸️#روضهخوان خوب در قم ندارد، ملا موسی #رشتی آمده است در قم متوطن شده است. تعزیهخوان خوبی هم ندارد. یکی از سادات #زیارتنامهخوان هم تعزیهگردان است و هم شبیه امام میشود، هم بسیار #بد میخواند.
🔹️روز قتل هم صحن تعزیه بود. چون در #تعزیه اسب میآوردند که تعزیه بعضی لوازمات دارد که خلاف #احترام حضرت بود من این رسم را #منسوخ کردم، گفتم بعد از این در مدرسۀ #دارالشفاء تعزیه بیاورید.
📚منبع: «سفرنامۀ ناصرالدینشاه به قم» به کوشش فاطمه قاضیها
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
❗️ وقتی قمیها در قحطی بزرگ همدیگر را میخوردند
🔹️#قحطی_بزرگ ایران در سالهای ۱۲۵۰-۱۲۴۹ شمسی باعث تلفات جانی فراوانی گردید. طبق برآوردها حدود یک دهم #جمعیت ایران در این سالها از گرسنگی مردند.
🔸️ارتش #انگلستان علت اولیه قحطی سال ۱۲۴۹ ش به شمار میآید. این وضعیت افزایش شدید بهای غلات و خواربار را در پی داشت که موجب #اعتراض و حتی ایجاد شورشهایی در اصفهان، بوشهر، قزوین و سایر شهرها گردید.
🔹️شدت قحطی به حدی رسید که مردم به خوردن #علف ، گوشت حیوانات بارکش ، سگ ، گربه، موش و حتی مردار و #فضولات حیوانی روی آوردند. در بعضی نقاط #آدمخواری، بچه دزدی و قتل کودکان نیز شایع گشت.
🔸️به گونهای که در شهر #قم هیچ کس جرأت نمیکرد تنها به خیابانها برود، و در بیرون شهر قم اراذل، #زنانِ در جستجوی غذا را به بهانه اینکه میخواهند به آنان غذا بدهند فریب میدادند، به #قتل میرساندند و از گوشت آنها استفاده میکردند.
🔹️افغانستانی شیعه مذهبی اوضاع قم را در این روزگار چنین به تصویر میکشد: جزئیات سفر #قم دلخراش و مناظر دیده شده وحشتناک بود. اجساد #مردگان جادهها را پوشانده و هوا را با تعفن ناشی از گندیدن آنها مسموم میکرد. سرایها از افراد در حال احتضار، که شیون و رنجهای آنها مناظر غیرقابل وصفی را به وجود آورده، پر بود. دهات خالی و خاموش، همانند خانه #ارواح، توسط دستههایی از سگها، که با زندهها برای تصاحب مردهها مبارزه میکردند، مورد تهاجم قرار گرفته بود.
📚 منبع: درآمدی بر بررسی علل اجتماعی قحطیها در ایران اثر احمد کتابی
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
📸 حال و هوای بهاری حرم حضرت معصومه (س) در #نوروز سال ۱۳۶۳
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
🎙 خاطره آیتالله مکارم شیرازی از پیادهروی اربعین:
🗓سال ۱۳۲۹-۱۳۳۰
🔹️ظهر که میشد زیر درختان نخل #اطراق میکردیم و همراه خودمان یک مقدار نان خشک و ماست آب گرفته و یک چراغ #نفتی میبردیم و چایی و بساط و اینها.
🔸️ظهرها جایی نمیرفتیم، خودمان کنار شط، در آن سایه مینشستیم، منتها آب #فرات، گل آلود بود و نمیشد از آن برای خوردن استفاده کرد. باید ته نشینش کنی، ما هم که نمیتوانستیم تهنشین کنیم.
🔹️زوار از روشی استفاده میکردند، مادهای هست به نام «#زاق» که این را در آب، با دست حرکت میدادند، تمام آن چیزها را ته نشین میکرد و از آب #صاف، استفاده میکردند، به همین دلیل یک خورده زاق همراهمان میبردیم. شب را در #مضیفها میماندیم، طبعاً صبح هم آنجا بودیم.
🔸️در یکی از سفرها ما ظهر اطراق کردیم و استراحت و دیگر بعد از ظهر باید راه میرفتیم. شروع کردیم به راه رفتن، چند تا از جوانهای #عرب، مال یکی از مضیفها آمدند به ما پیشنهاد کردند که امشب را اینجا باشید.
🔹️گفتیم ما تازه راه افتادیم، تا شب خیلی وقت است، ما باید برویم. یکیشان گفت #علاج ندارد. از او اصرار و از ما انکار، یک وقت دیدیم #خنجر کشید که باید پیش ما بمانید! یعنی اینقدر #علاقه به زوار داشتند.
🔸️من گفتم ما قول می دهیم که از طرف شما هم زیارت میکنیم، بنابراین اجازه #مرخصی ما را بدهید. دیگر هر طوری بود راضیشان کردیم و اجازه مرخصی را گرفتیم و حرکت کردیم.
🎞از سمت راست: آیتالله سبحانی، آیتالله مکارم شیرازی
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🎞 گرانیِ گوشت در زمان پهلوی
🔹️قصاب : رویمان نمیشود بگوییم #گوشت ۲۲ تومان است.
خبرنگار: چرا رویتان نمیشود؟
قصاب: چون #مشتریها نمیخرند...
🔸️خبرنگار: #حقوق شما چقدر است؟
رفتگر: روزی ۱۰ تومان که ۳ تومانش را #کرایه ماشین میدهم! روزی چقدر گوشت بگیرم؟ روزی یک تومان؟ با چهار و پنج سر #عائله!
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
📸 محلهی گمشدهی قم
✏️سیدمحسن حسینی؛ قمپژوه
🔹️در اواسط روزگار قاجار شهر قم به ۱۰ محله تقسیم شده بود. یکی از این محلات #اسحاقیه نام دارد. این محله در خیابانکشیهای دوره پهلوی اول تقریبا تخریب و نام و موقعیت محل نیز از یادها رفت. حتی معمرین/دیرسالان نیز این محل را نمیشناسند و به یاد نمیآورند.
🔸️علت موسوم بودن به اسحاقیه وجود مزار منسوب به احمد بن اسحاق #اشعری نمایندۀ امام حسن عسکری(ع) است که بعد به همت کجویی اردستانی صاحب انوارالمشعشعین معلوم شد که مزار #ناصرالدین علی از احفاد امام حسن مجتبی(ع) است.
🔹️#مفلس_قمی(شیخ ارده شیره) حدود این محل را چنین میگوید: «محله دهم: محلۀ اسحاقیه است. ابتدای او دروازه #خاکفرج است و انتهای او #چاله_خروس باجک است. گذر #کولیخان و بازار #مسگرها و حمام چال و کوچه جوب پاها، داخل این محل است.» (تحفه الفاطمیین، چاپ بنیاد قم پژوهی، ج۲، ص ۳۴۹)
♦️توضیحات:
۱. دروازه خاکفرج ابتدای بازار بزرگ و بر سر پل #علیخانی کنونی بوده است. در زمان رضا شاه تخریب شد.
۲. گذر کولیخان در ادامه بازار در چهار راه فعلی #بازار بوده است. در زمان رضا شاه تخریب شد.
۳. قسمتی از بازار #مسگرها بازمانده که تا حدود سی سال پیش فعال بود و کنون مشاغل دیگر آنجا است.
۴. چال خروس کوچه شماره ۳ #باجک فعلی است.
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
📽 آبانبار شادقلیخان
🗓 دورهی قاجار
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
🌀 پسرِ مجاهدین خلقیِ آیتالله جنتی - بخش اول
🔹️حسین جنتی لادانی، در سال ۱۳۳۰ در #قم به دنیا آمد. تحصیلات متوسطه را در دبیرستان #حکمت گذراند و همزمان وارد فعالیتهای #سیاسی شد و پس از اخذ دیپلم به دلیل فروش توضیح المسائل امام #خمینی، در قم دستگیر و به سه ماه حبس تأدیبی محکوم شد ولی شش ماه در #زندان به سر برد.
🔸️وی اصالتاً متعلق به محله #لادان اصفهان که مابین خیابان آتشگاه و خیابان شهید اشرفی اصفهانی (کهندژ) #اصفهان است. او در زندان در جمع اعضای هیئت #مؤتلفه حضور داشت و به پای درس و بحث حبیبالله #عسگراولادی مینشست. پس از آزادی فعالیتهایش را از سر گرفت و با #عزتشاهی مرتبط شد و به کمک او به توزیع و تکثیر اعلامیههای امام خمینی و جزوات سیاسی در قم میپرداخت.
🔹️او از سال ۵۲ به دلیل ارتباط با عزت شاهی و عضویت در سازمان #مجاهدین_خلق تحت تعقیب بود و با استفاده از اسامی مستعار عبداللهی و احمد زمانی در زندگی مخفی به سر میبرد. حسین جنتی لادانی ۲۸ مرداد سال ۱۳۵۴ بعد از کشته شدن مجید #شریف_واقفی، توسط وحید #افراخته لو رفت و زیر شکنجه قرار گرفت و در دادگاه به حبس #ابد محکوم شد.
ادامه دارد...
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
🌀 پسرِ مجاهدین خلقیِ آیتالله جنتی - بخش دوم
🔹️در زندان بهدلیل اختلافهایی که با سازمان داشت حدود شش ماه در خود بود ولی بعداً به #مجاهدین (جمعی که ادامه دهندگان خط #حنیف_نژاد بودند) پیوست. او در آبان ۵۷ از زندان آزاد شد و به فعالیت در سازمان مجاهدین خلق ادامه داد و در شمار رهبران و فرماندهان قرار گرفت.
🔸️او در سال ۵۹ با دختر دانشجویی به نام فاطمه #سروری، متولد گلپایگان و دانشجوی دانشگاه #اصفهان و از اعضای سازمان مجاهدین خلق ازدواج کرد. حسین جنتی لادانی برای مدتی مسئول دفتر جنبش مجاهدین در #اصفهان بود و از طرف این سازمان به همراه فردی به نام فضلالله #تدین نامزد نمایندگی در دوره اول مجلس شورای اسلامی شد که رأی نیاورد.
🔹️او پس از اعلام جنگ #مسلحانه مجاهدین خلق علیه نظام جمهوری اسلامی ایران از سازمان #حمایت نمود و فعالیتش را بیشتر کرد. او با همسرش به زندگی #مخفی روی آورد و در روز ۲۳ خرداد سال ۱۳۶۱ در درگیری #مسلحانه کشته شد.
ادامه دارد...
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
🌀 پسرِ مجاهدین خلقیِ آیتالله جنتی - بخش آخر
🔸️همسر وی، یعنی فاطمه سروری، بعدها به #عراق رفت و به فعالیت خود در سازمان مجاهدین خلق ادامه داد و تا #ردههای_بالای سازمان پیش رفت و در سال ۱۳۶۴ از مسئولان #نشریه و #رادیو صدای مجاهد بود و سرانجام در عملیات #مرصاد ( فروغ جاویدان) کشته شد.
🔹️فرزند حسین و فاطمه پسری بود به نام #عاصف (محسن) و زمانی که در خرداد سال ۱۳۶۱ محل استقرار مادرش (فاطمه) مورد #هجوم قرار گرفت، عاصف ۱۸ ماه داشت و به پدربزرگش آیتالله جنتی سپردهشد.
🔸️ وی در ۱۷ یا ۱۸ سالگی هنگامی که به عنوان یک بسیجی #فعال در ستاد امر به معروف و نهی از منکر در حال انجام وظیفه بود در یک حادثه #رانندگی درگذشت. هماینک #خیابانی در ضلع شمالی میدان انقلاب، به نام عاصف جنتی نامگذاری شدهاست.
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
📸 تصویری از پل #علیخانی که دروازه ورودی به قم بود
🗓 دوره قاجار
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🎥 قدیمیترین فیلم موجود از کربلا
🗓 سال ۱۳۰۶ شمسی
🔹️این فیلم کوتاه توسط #فردریک_گادمر در سال ۱۹۲۷ میلادی تهیه شده است. او یک عکاس و فیلمبردار #فرانسوی بوده که به کشورهای مختلفی سفر کرده و تصاویر بسیاری را ثبت نموده است.
🔸️تصویربردار تلاش کرده پلان های مناسبی برای معرفی حرم امام #حسین و حضرت #ابالفضل (علیهم السلام) نمایش بدهد اما به جهت محدودیت هایی که برای غیرمسلمانان وجود داشته نتوانسته است که دوربین خود را به #داخل حرمها ببرد.
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
📸 تصویر خدام و فراشان حرم حضرت معصومه (س)
🗓دوره قاجار- ۱۳۱۳ قمری
🎞عکاس: #عبدالله_قاجار
📍آرشیو عکس کاخ گلستان
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
🔖 تاریخِ شَفاهیِ قُم🔖
📸 تصویری از پل #علیخانی که دروازه ورودی به قم بود 🗓 دوره قاجار 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
🌀 یک دروازه و پنج اسم
✏️سیدمحسن محسنی؛ قمپژوه
🔸️#دروازهای که در مدخل بازار قدیم از سمت غرب و بر لب پل #علیخانی گویا در دوران #قاجار ساخته و در زمان #رضا_شاه در حدود سالهای ۱۳۰۷ تا ۱۳۱۴ تخریب شد، پنج نام به شرح زیر داشته است:
1️⃣ دروازه ساوه
به اعتبار اینکه مردم از این قسمت به #آوه و #ساوه میرفتهاند و گویا قدیمیترین نام این دروازه باشد.
2️⃣دروازه عراق
ظاهرا به این دلیل که از این قسمت با #سلطان_آباد_عراق (اراک فعلی) و منطقه مرکزی ایران (که عراق عجم میگفتهاند) آمد و شد داشتهاند.
3️⃣دروازه معصومه
گویا به این علت که نزدیک #حرم حضرت معصومه (ع) بوده است.
4️⃣دروازه خاکفرج
به این دلیل که از اینجا به مزار شاهزاده احمد و #خاکفرج میرفتهاند.
5️⃣دروازه تهران
به این دلیل که مردم بعد از برگردان راه قدیم قم - ری به دست #امینالسلطان به سمت غرب، مردم به جای راه قدیم از اینجا با شهر #ری و تهران رفت و آمد میکردهاند.
🔹️هر پنج اسم تا اواخر دوران قاجار رایج بوده است و عبارت «#بیرون_دروازه» و «#بیرون_شهر» در تداول مردم قدیم قم (تا دوران پهلوی دوم و همچنان در زبان پارهای از کهنسالان فعلی قمی) ناظر بر بیرون از این دروازه تا سهراهی #حاج_زینل (میدان سعیدی کنونی) است.
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
📑 نظر آیتالله خامنهای درباره کتابهای شریعتی
🎙 حجتالاسلام مهدوی راد:
🔹 یادم نمی رود روزی در تالار کتاب که کتابفروشی مهمی بود و آثار #روشنفکران را در #مشهد نشر می داد در خیابان نادری، آیت الله #خامنهای را دیدم. پرسیدم حاج آقا می خواهم تفسیر مطالعه کنم، چه #تفسیری بخوانم؟ فرمودند: پرتوی از قرآن.
🔸️عرض کردم این تفسیر که ناقص است! فرمودند: همین اندازه را بخوانید و بفهمید ان شاء الله بقیه را هم مینویسند و فرمودند تفسیر نوین استاد #شریعتی را هم بخوانید. پرسیدم کتابهای #دکتر را هم بخوانم؟ فرمودند حتما البته با دقت و #احتیاط. بعد به صاحب کتابفروشی گفتند اگر دارید به ایشان بدهید.
🔹️نشر کتابهای شریعتی #ممنوع بود؛ او "فاطمه فاطمه است"، "قاسطین، مارقین، ناکثین" و "نیایش" را در #پستوی فروشگاه بسته بندی کرده و به من داد.
📚 منبع:جشن نامه استاد محمد علی مهدوی راد
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
📸 تصویری از ایوان طلای حرم حضرت معصومه (س)
🗓دورهی قاجار
❓️ چه تفاوتی با صحن ایوان طلای امروز دارد؟
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
🌀زمینداران بزرگ قم
🔘 املاک عمده قم که بین #خانهای بزرگ تقسیم شده (و به ثبت رسیده است) عبارتند از:
🔸️زمینهای بیرون دروازه و نیز زمینهایی در باغ سلطانوم و املاک ناصر دیوان عمدتا ملک #بیگدلیها بود.
🔹️زمینهای دشت مهربان و کارخانه ریسباف (صداوسیمای کنونی) در ملک #اشراقیها بود.
🔸️زمینهای بکایی منطقه پشت خط (بلوار جمهوری فعلی و بیست متری گلستان) ملک #بکاییها بود.
🔹️زمینهای پایین شهر عمدتا متعلق به سادات #حسینی بود.
🔸️زمینهای بخش دو عمدتا ملک #گائینیها بود. حاج زینل، حاج پیر مراد، حاج ظهراب و زندهای سلطان محمد شریف از ملاکین عمده آنها بودند.
🔹️منطقه صفائیه فعلی و کوچه بیگدلی معروف به باغ صفا بود که متعلق به #ضیاء_بیگدلی بود.
🔸️باغ سالاریه، زنبیل آباد و باغ کرباسی متعلق به خاندان #تولیت بود که خود را از اعقاب صفویه میدانستند.
(منبع: قمشناسی)
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
📜آیتالله خمینی خرید و فروش پپسی کولا را منع کرد
📆۶ شهریور ۱۳۴۳
🔹️حجتالاسلام سید احمد #حسینی_همدانی در نامهای با عنوان حضرت آیتالله العظمی آقای خمینی مدظله العالی نوشت:
🔸️اخیرا مقلدین حضرتعالی فتوای شما را درباره #پپسی کولا سئوال میکنند. اولا بفرمایید خرید و فروش آن چه صورت دارد و ثانیا در صورت حرمت از چه نظر #حرام میدانید.
🔹️آیتالله خمینی نیز در پاسخ نوشتهاند: چون شایع است مقداری از درآمد آن صرف تبلیغات فرقه #ضاله میشود، مسلمین از خرید و فروش آن #خودداری کنند.
📚خاطرات و مبارزات حجتالاسلام حسینی همدانی، صفحه ۲۰۴
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
🌀 چرا به مدرسه #فیضیه میگویند فیضیه؟
🎙حجتالاسلام علی دوانی:
🔸️یکی از عوامل اهمیت قم، مدرسه #آستانه حضرت معصومه (ع) است که بعدها مدرسه #فیضیه در آن بنا شده و این مدرسه، قلب تپنده شیعیان به حساب میآید و نقش مهمی هم در تاریخ داشته است.
🔹️مدرسه #معصومه قم، اول مَدرَس بود. این مدرسه به نام «مدرسه معصومه» یا «معصومیه» نبوده بلکه چون در جوار آستانه حضرت معصومه ع بوده، با #انتساب به آن حضرت یاد میشود.
🔸️مدرسهای که «ملاعبدالرزاق #لاهیجی» در اشعار خود از آن یاد میکند، همین مدرسه است که از بناهای #شاهطهماسب صفوی بوده است. گفته میشود که #ملاصدرا پس از آمدن به قم، در این مدرسه، تدریس علوم #عقلی داشته.
🔹️اینکه «مدرسه #آستانه» به مدرسه «#فیضیه» تغییر نام داده، دلیلش این است که سالها این مدرسه محل تدریس ملاعبدالرزاق #فیاض بوده و پس از آن هم گویی مدتی باجناق و همدرسش «ملامحسن #فیض» در آن تدریس کرده است؛ لذا به مرور ایام، مشهور به «فیضیه» شده است.
🔸️فیاض خود از فیضها و فیوضاتی که در قم دیده و یافته از جمله فیض درک محضر استادش #صدرالمتالهین شیرازی، در اشعار خود یاد میکند و اینها در غلبه اسم #فیضیه برای مدرسه، موثر بوده است.
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🎥 خاطره عجیب پسر آیتالله #بهجت از ارتباط پدرش با افرادی خاص...
♦️ فیلم را تا انتها ببینید!
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
📺 فیلمی خاطره انگیز از مصاحبه با زائران و مسافران در قم
📍برنامه #صبح_بخیر_ایران
🗓دهه ۷۰
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
هدایت شده از 🔖 تاریخِ شَفاهیِ قُم🔖
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
📽 دیدار شهید #رجایی با آیتالله #مرعشی_نجفی
📍قم- مردادماه ۱۳۶۰
🔹️امثال شما باید اداره کنند این کشور را...
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom