📚قرآن و استهزاء نامقبول✍
#بیّنات
#طنز_مقدس
#علی_نجفی_صحنه‌ای
#علوم_قرآن_و_حدیث
بخش اول✏️
مفسران در تفسیر کلمه‌ی «استهزاء» در آيه‌ی شريفه‌ی: اَللّهُ يَستَهزِئُ بِهِم وَ يَمدُّهُم في طُغيانِهِم يَعمَهون؛(بقره،۱۵/۲) خداوند آنها را به استهزاء می‌گیرد و آنها را به خود وامی‌گذارد تا در طغیان خود سرگردان شوند. حرف‌ها و توجیه‌های بسیار آورده‌اند که در ذیل قسمتی از گفته‌ها و آرای آنها را با هم مطالعه می‌کنیم:
استهزاء از ماده‌ی «هزء» به معنای درهم شکستن که اگر به «باء» متعدی شود به‌معنای سبک گرفتن و دست‌انداختن می‌آید. و در اصطلاح به‌معنی اهانت و تحقیر و یادکردن عیوب و کمبودهای کسی به‌نحوی که باعث خنده‌ی دیگران شود. و گفته‌اند این معنا در فرهنگ عرب یک کار منفی و خلاف اخلاق است که نسبت دادن آن به باری‌تعالی قبیح است. مثلاً صاحب تفسير روض‌الجنان بعد از چند توجیه در این خصوص می‌نویسد:
این جمله‌ای است در معنی این آیه بر وجهی که آیت را بیرون آرد از اضافت قبیح و عیب بر خدای‌تعالی.
و یا صاحب تفسير «من وحی‌القرآن» نوشته‌اند:
نسبت دادن استهزاء به باری‌تعالی درست نیست چون متضمن نوعی خدعه است.
#تئوری_طنز
#طنز_و_دین
#طنز_مقدس
#طنز_و_اخلاق
#یادداشت_ها_و_مقالات
#بررسی_واژگان_مهم_در_حوزه_طنز
🆔 ایتا : @tarzetanz
🆔 تلگرام : @tarzetanz
🆔 اینستاگرام : @hassan__malekan
📚قرآن و استهزاء نامقبول✍
#بیّنات
#طنز_مقدس
#علی_نجفی_صحنه‌ای
#علوم_قرآن_و_حدیث
بخش دوم✏️✏️
به‌همین‌خاطر مفسران یا با زیرکی از کنار این آیه گذشته‌اند و یا به توجیهاتی که با ظاهر آیه سازگاری ندارد، پرداخته‌اند. مثلاً بعضی در تفسیر کلمه «استهزاء» آن را به کلمه‌ی «مکر» ارجاع داده‌اند و در تفسیر این کلمه هم توجیهاتی مثل استعمال آن در تدبیر خوب و بد، مکر ابتدایی و ثانوی و اینکه مراد از مکر عذاب خداست، پرداخته‌اند.
در مورد این آیه از شیعه و سنی روایتی به این مضمون نقل شده که در آخرت وقتی کفار در آتش جهنم معذبند، ناگهان دری از بهشت بر روی آنها باز می‌شود و همه به سرعت به طرف آن حرکت می‌کنند ولی همین‌که می‌خواهند وارد آن شوند درِ بهشت بسته می‌شود و همه‌ی مؤمنین به آنها می‌خندند.
مرحوم فیض و علامه شبر - رحمة‌الله‌عليهم - در تفسیر این آیه گفته‌اند: خداوند در دنیا به این نحو آنها را مسخره می‌کند که در عین اینکه احکام اسلام را قبول ندارند ولی خداوند آنها را مکلف به آن می‌سازد و مکلف ساختن کسی که آن حکم را قبول ندارد نوعی مسخره کردن اوست.
#تئوری_طنز
#طنز_و_دین
#طنز_مقدس
#طنز_و_اخلاق
#یادداشت_ها_و_مقالات
#بررسی_واژگان_مهم_در_حوزه_طنز
🆔 ایتا : @tarzetanz
🆔 تلگرام : @tarzetanz
🆔 اینستاگرام : @hassan__malekan
📚قرآن و استهزاء نامقبول✍
#بیّنات
#طنز_مقدس
#علی_نجفی_صحنه‌ای
#علوم_قرآن_و_حدیث
بخش سوم✏️✏️✏️
در حدیثی از امام کاظم(علیه‌السلام) آمده است:
«استهزاء منافقان در دنیا این است که خداوند برای اینکه آنها در ظاهر اظهار اسلام کرده‌اند ظواهر احکام مسلمین را بر آنها جاری می‌کند.»
مرحوم طبرسی در جوامع‌الجامع در تفسير «الله يستهزئ بهم» می‌گوید: «یعنی خداوند بر آنها حقارت و نابودی نازل می‌کند.» او در مجمع‌البیان برای توجیه این کلمه پنج احتمال ذکر می‌کند که توجیه مهم و نزدیک به مضمون این آیه این است که خداوند در ظاهر به آنها نعمت و در واقع عذاب می‌دهد، بعد از «ابن‌عباس» نقل می‌کند که خداوند به آنها نعمت می‌دهد و آنها تصور می‌کنند که این نعمت پاداش رفتار و کردار صحیح آنان است، درحالی‌که خداوند فقط به‌این‌منظور به آنان نعمت می‌دهد که آنان در عملِ زشتِ خود غوطه‌ور شوند، در نتیجه به عذاب و بدبختی که نتیجه‌ی عمل خودشان است گرفتار شوند و از این جهت به این نعمت دادن «استهزاء» گفته شده است که ظاهر آن نعمت، ولی در واقع کشاندن آنها به هلاکت است.
اما این معنی با ظاهر آیه سازگار نیست. درست است که باری‌تعالی در دنباله آیه فرموده است: «ما به آنها مهلت دهیم تا در طغیان و سرکشی خود غوطه‌ور شوند.» اما نمی‌توان از آن به‌دست آورد[که] خداوند در برابر خطاکاری آنها نعمت می‌دهد، آن هم به این هدف که آنها گمراه‌تر شوند. به نظر می‌رسد مسخره کردن آنها همان مطلبی است که در ادامه‌ی آیه به آن تصریح شده است.
#تئوری_طنز
#طنز_و_دین
#طنز_مقدس
#طنز_و_اخلاق
#یادداشت_ها_و_مقالات
#بررسی_واژگان_مهم_در_حوزه_طنز
🆔 ایتا : @tarzetanz
🆔 تلگرام : @tarzetanz
🆔 اینستاگرام : @hassan__malekan
📚قرآن و استهزاء نامقبول✍
#بیّنات
#طنز_مقدس
#علی_نجفی_صحنه‌ای
#علوم_قرآن_و_حدیث
بخش چهارم✏️✏️✏️✏️
خداوند در این آیات در ادامه‌ی به طنز گرفتن کفار، منافقین را با عباراتی طنزآمیز چون «ما يَخدَعونَ اِلّا اَنفُسِهِم وَ ما يَشعُرون؛ اینان در کمال ناآگاهی به خود نیرنگ می‌زنند» و خود را فریب می‌دهند و سر خود کلاه گذاشته‌اند، [معرفی می‌کند.]
بُعد تعبیر قرآن از بی‌ایمانی آنها بسیار جالب است. قرآن از بی‌ایمانی آنها به مرض یاد می‌کند، برای اینکه به آنها سرکوفت بزند و آنها را نسبت به کارشان عصبانی و تحقیر کند. اضافه می‌کند که خداوند مرض آنها را زیاد و در آن غوطه‌ورشان سازد.
قرآن با مریض خواندن آنها خواسته است غیرمستقیم تصمیمات و اقدامات آنها را ناسالم، ناقص و علیل معرفی کند؛ چه‌اینکه مرض را به قلب نسبت داده است و قلب کلمه‌ای چندپهلو است که هم به‌معنی مرکز ادراکات و احساسات و عواطف و هم به مرکز سلامتی و حفظ بدن و روح اطلاق می‌شود و هیچ بعید نیست که قرآن خواسته باشد این نکته را با زیرکی به مخاطب خود گوشزد کند که سراپای وجود آنها مرض است و آنها نمی‌توانند نیت و کار سالم داشته باشند. باید توجه داشت که این آیه شاه‌بیت و نقطه‌ی طلایی این آیات است، و قبل و بعد این آیه‌ی شریفه مقدمه و زمینه‌ساز لبه‌ی تیز و ویران‌کننده‌ی پیکان‌های تند و بُرّنده‌ای است که پشت‌سرهم کار این مردمان شوربخت را یک‌سره ساخته است.
بعد برای اینکه آنها را کاملاً خُرد و نسبت به راه و کارشان ناامید و شکست‌خورده معرفی کند، می‌گوید: «برای آنها عذاب[ی] دردناک است، به‌خاطر اینکه دروغ‌گو بودند.»
#تئوری_طنز
#طنز_و_دین
#طنز_مقدس
#طنز_و_اخلاق
#یادداشت_ها_و_مقالات
#بررسی_واژگان_مهم_در_حوزه_طنز
🆔 ایتا : @tarzetanz
🆔 تلگرام : @tarzetanz
🆔 اینستاگرام : @hassan__malekan
📚قرآن و استهزاء نامقبول✍
#بیّنات
#طنز_مقدس
#علی_نجفی_صحنه‌ای
#علوم_قرآن_و_حدیث
بخش پنجم✏️✏️✏️✏️✏️
جالب توجه اینکه قرآن همواره منافقین و کفار را «دروغ‌گو» می‌داند. صرف‌نظر از اینکه دروغ صفتی مذموم و حکایت از پستی و ضعف انسان‌ها دارد، معرفی آنها به‌این‌عنوان جهت دیگری دارد و آن اینکه قرآن با این جهت‌گیری می‌خواهد بگوید آنها در عین اینکه به خدا، قیامت و نبوت پیامبران علم دارند، به انکار و نفی آن می‌پردازند؛ یعنی انکار آنها انکاری از سر علم و آگاهی است، نه از روی جهل و غفلت. به‌همین خاطر قرآن در بعضی آیات تصریح می‌کند «هیچ انسانی پیامبری را انکار نکرد؛ اِلّا مِن بَعدِ ما جاءَهُم بَيِّنَه» چه‌اینکه دروغ به‌این معنی است که خلاف واقع خبر داده شود و الا اگر نسبت به آن امر جهل و یا غفلتی وجود داشته باشد وصف آنها به «کذب» صحیح نمی‌باشد و باید گفت «بما كانوا يجهلون» و يا «يغفلون».
بعد قرآن برای معرفی بیشتر آنها با بیانی طنزآمیز به دو شاخصه‌ی مهم از پندارهای باطل آنها اشاره می‌کند: «آنها اهل فساد و ویرانی هستند، اما درعین‌حال خود را اهل اصلاح و مصلح می‌دانند.» وقتی به آنها گفته می‌شود ایمان بیاورید کمااینکه مردم ایمان آورده‌اند، می‌گویند: «آیا ایمان بیاوریم کمااینکه انسان‌های بی‌خرد و سفیه ایمان آورده‌اند.» قرآن چنین به آنها جواب می‌دهد: «آگاه باشید که خود این‌ها سفیه و بی‌خردند لکن نمی‌دانند.» و در جهل مرکب هستند. بعد قرآن به آخرین شاخصه از کارهای آنها اشاره می‌کند و می‌گوید: «هر گاه [با] کسانی که ایمان آورده‌اند ملاقات کنند می‌گویند ایمان آورده‌ایم و هرگاه با شیاطین خود خلوت می‌کنند می‌گویند ما با شماییم.» و با تأکید می‌گویند: «جز این نیست که ما از مسخره‌کنندگان هستیم.» اینکه آنها به‌جای‌این‌که خود را مؤمن بدانند مسخره‌گر معرفی می‌کنند، قرآن به این طریق به زبان خودِ آنها می‌خواهد نهایت حماقت آنها را به تصویر بکشد.
📎📎📎
منبع:
(مقاله طنزمقدس. علی‌نجفی‌صحنه‌ای. بیّنات. سال۱۵. بهار۱۳۸۷. شماره۱. صفحات۱۷۴-۲۱۴)
#تئوری_طنز
#طنز_و_دین
#طنز_مقدس
#طنز_و_اخلاق
#یادداشت_ها_و_مقالات
#بررسی_واژگان_مهم_در_حوزه_طنز
🆔 ایتا : @tarzetanz
🆔 تلگرام : @tarzetanz
🆔 اینستاگرام : @hassan__malekan