🔴 اعراض نفسانی:
♻️ در علم #حفظ‌الصحه علاوه بر #حرکت و #سکون بدن، حرکت و سکون نَفس نیز مورد اهمیت است. حرکت نفس و #حرارت_غریزی به داخل یا خارج بدن و سکون آن، افعال نفسانی را به وجود می‌آورد که #اخلاط را به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهند.
🔷 نفس به هر سمت که حرکت و میل کند، #گردش_خون هم به همان سمت میل پیدا میکند و ایجاد حرارت میکند و بالعکس. این حرکت یا در یک لحظه اتفاق می‌افتد یا آهسته و به مرور زمان.
🔷 اثرات برخی #اعراض_نفسانی بر بدن #انسان:
🔹 #شادی: باعث حرکت نفس و حرارت غریزی به سمت ظاهر بدن می‌شود. که افراط در آن به مرور سردکننده‌ی باطن است.
🔹 #غم: سرد است و باعث حرکت تدریجی نفس و حرارت به سمت باطن و در نتیجه سردی ظاهر می‌شود، که این فعلِ قوه‌ی مدبره به جهت گرم کردن اعضای رئیسه انجام می‌شود. زیرا در نتیجه‌ی غم، قلب سرد و حرکت آن سست می‌شود.
🔹 #ترس: حالتی است که نفس در یک لحظه به سمت داخل می‌رود و ظاهر تن به یکباره سرد می‌شود. استرس یکی از زیرمجموعه‌های ترس است که اختلالی مزمن به شمار می‌آید.
🔹 #لذت: حالتی است که نفس و حرارت گاهی به داخل و خارج میل پیدا میکند و حرکت قلب تند شده و خونرسانی شریان‌ها افزایش می‌یابد.
🔹 #شرمندگی: حالتی که نفس به داخل و سپس به خارج میل پیدا میکند زیرا ترکیبی از ترس و غصه است.
🔹 #ناامیدی: این حالت باعث کاهش حرارت غریزی و کند شدن افعال می‌شود.
🔹 #خشم: حالتی است که به یکباره نفس به سمت ظاهر میل پیدا میکند و جنس آن در ابتدا گرم است، ولی به مرور باعث از دست رفتن و کاهش حرارت غریزی می‌شود.
♻️♻️♻️
🔴 چگونگی رویش مو از منظر طب سنتی
♻️ #مو که از جنس #بخار_دخانی (دوده‌ی حاصل از پخته شدن اخلاط در هضم) است، #فضله و #ماده‌ی_زائد هضم چهارم (#بافتی) به شمار می‌آید. طبیعت بدن، این ماده‌ی زائد را به زیر #پوست می‌راند و از #منافذ خارج میکند. این بخار در معرض #هوای_سرد محیط #منجمد می‌شود و مو پدید می‌آید. مو در ابتدا سفید و یا زرد رنگ است و سپس قرمز و به مرور به علت #گرمی و #خشکی باطنی تن یا محیط، #سیاه می‌شود. به همین علت است که موی #بچه‌ها در هنگام #بلوغ پررنگ می‌شود.
🔷 اگر یکی از این اسبابِ رویش مو که ذکر شد دچار اختلال، نقصان یا تغییر شود، در رویش، رنگ و حالات مو تغییر ایجاد می‌شود.
🔹 مثلا اگر #حرارت_غریزی تن کم باشد، ماده‌ی تشکیل دهنده‌ی مو نیز سرد و مرطوب می‌شود و رنگ‌پذیر نخواهد بود. این مورد در افراد مبتلا به #پیسی که یک بیماری سرد به شمار می‌آید، مشاهده می‌شود. همچنین اگر تن و اخلاط گرم باشند، اما هوای محیط سرد باشد نیز موها کم‌رنگ خواهند بود. به همین علت در اقلیم‌های گرم، مو به رنگ سیاه در می‌آید. رطوبت تن و هوا، باعث صافی و لختی مو می‌شود.
🔹 اگر منافذ پوست به علت #رطوبت زیاد بسته شده باشد بخارات دخانی خارج نمی شوند و مو نمی‌روید. مانند چهره کودکان و زنان. اگر منافذ به علت حرارت بیش از حد گشاد باشند، بخارات دخانی به مقدار زیاد خارج شده ولی #منعقد نمی شوند.
🔹 از آنجاییکه مو از جنس رسوب خون است، هرچه خون بیشتر باشد، رسوب آن و رویش مو نیز به نسبت بیشتر خواهد بود. رویش بیش از حد #موهای_زائد ناشی از افزایش رسوب و سودای خون است.
♻️♻️♻️
🔴 تدابیر حفظ‌الصحه‌ی سالمندان
♻️ معمولا دوره‌ی #پیری از #شصت_سالگی آغاز می‌شود. فرد دوره‌ی میانسالی را در حالی که #اعضاء_رئیسه سرد و خشک شده است پشت سر گذاشته و وارد سن #سردی و تری می‌شود. بنابراین این سن، زمان تجمع #بلغم در تمام مجاری و منافذ بدن است. به علت کاهش #حرارت_غریزی، #هضم غذا ضعیف شده و تولید خون صالح به حداقل کاهش می‌یابد. بنابراین رعایت تدابیر #حفظ‌الصحه‌ی مختص این افراد ضروری است.
✅ البته این تدابیر برای افراد با مزاج‌های مختلف متفاوت است. به گونه‌ای که اگر مزاج فرد سردوخشک باشد تمام تدابیر باید در جهت گرم‌ومرطوب کردن مزاج تن باشد و اگر مزاج فرد سردومرطوب باشد باید که تدابیر حفظ‌الصحه به گرم‌وخشک کردن مزاج تن کمک کند.
🔷 اما به طور کلی آنچه موجب حفظ سلامت این عزیزان است ذکر خواهد شد:
🔹 به علت ضعف هضم، تدابیر خوردن و آشامیدن ایشان اینگونه است.
1. خوراک باید لطیف و کثیرالغذا باشد؛ یعنی زودهضم و مقوی و خونساز. مثل انجیر، توت، انگور، مویز، مغزیجات و...
2. وعده‌های غذایی کم و به دفعات در طول روز میل شود تا از سوءهاضمه پیشگیری شود. ترک وعده‌ی شام برایشان بسیار مضر است.
3. از خوراک غلیظ، بلغم و سودازا پرهیز شود.
🔷 چرب کردن بدن با روغن‌های معتدلی مثل بنفشه و بابونه مفید است.
🔷 #ورزش‌های معتدل و #حمام_گرمِ معتدل به حفظ سلامتشان کمک میکند.
🔷 #ماساژ معتدل نیز در گرم و معتدل کردن مزاج این افراد مفید خواهد بود.
♻️♻️♻️
🔴 تدابیر فصل #تابستان
♻️ مزاج این فصل به علت زاویه‌ی تابش نور خورشید، تبخیر #رطوبات و نیز به علت عدم #بارندگی، گرم و خشک است. البته در مناطقی مانند سواحل به علت بارندگی و وجود بخارات در هوا، مزاج فصل تابستان گرم و تر است.
🔷 به علت گرمی هوا، باز بودن منافذ بدن، میل #حرارت_غریزی به سمت ظاهر تن و انحراف آن از اندام‌های داخلی، قوای هضم ضعیف می‌شود و توان هضم غذاهای غلیظ را ندارد. بنابراین رعایت اصول تغذیه، کم کردن #خوراک، پرهیز از خوراک #دیرهضم لازم است.
🔷 مزاج این فصل مناسب حال پیران و افراد #بلغمی مزاج است. افراد با مزاج گرم و خشک و یا با غلبه‌ی #صفرا و نیز در سنین گرم و خشک در این فصل دچار آزردگی می‌شوند بنابراین برای #حفظ_صحت تدابیری لازم است.
🔷 برای جلوگیری از ابتلا به بیماری‌های صفراوی در این فصل علاوه بر پرهیز از صفرازاها (خوراک شور، شیرین، تلخ، تند و چرب) مصرف خوراک‌هایی که #خنک‌کننده و #رطوبت‌رسان طبع هستند ضروری است. از جمله:
1. چاشنی‌هایی مثل رب انار، #زرشک، لیمو، #تمر_هندی، آبغوره، آب نارنج
2. شربت‌های خنک مثل شربت انار، سرکه‌انگبین، لیمو، نارنج، تخم‌های شربتی لعاب‌دار
3. میوه‌های میخوش و خنک مثل آلبالو، گیلاس، آلو، #آلوچه، توت سیاه، سیب ترش، هندوانه
4. مصرف سبزیجاتی مثل کاهو، #کاسنی، خرفه، اسفناج، خیار، کدو
5. مصرف #ملین‌ها و پرهیز از مسهلات
🔷 حفظ آرامش جسم در مکان‌های خنک، پرهیز از حرکات سخت، پوشیدن لباس کتان، غسل و شنا در آب سرد (به شرط توان جسمی) و بعد از #هضم غذا به رجوع حرارت به باطن تن و #تقویت قوی کمک میکند.
♻️♻️♻️
🔴 بیدار شدن از خواب به علت خالی شدن معده
♻️ هنگامی که فرد می‌خوابد #حرارت_غریزی بدن او به سمت داخل بدن میل میکند به همین دلیل معده گرم شده و اگر شب غذای لطیفی مانند ارده و شیره انگور خورده باشد به سرعت هضم شده و از معده خارج می‌شود، به دنبال آن چون #معده خالیست و حرارت افزایش یافته به سمت سر حرکت میکند، چون حرارت همیشه به سمت بالا حرکت میکند.
این حرارت، #رطوبت_مغز را تحلیل برده و موجب خشکی مغز می‌گردد و همین امر باعث بیدار شدن فرد از خواب می‌شود.
به همین دلیل این افراد باید در وعده شام از غذاهای پختنی مانند #آبگوشت، #کباب و انواع خورشت‌ها استفاده کنند، البته سه ساعت قبل از خواب.
ضمن اینکه چکاندن دو قطره روغن #بادام_شیرین داخل بینی خیلی به خواب ایشان کمک خواهد کرد.
🔴 تدابیر پس از حمام
🔹 #آب_سرد ننوشید، زیرا بدلیل گرمای #حمام، بدن گرم شده و سلول‌های بدن به نوعی تشنه‌اند و سریع آب سردی را که هم‌دمای بدن نیست، جذب می‌کنند که موجب کاهش #حرارت_غریزی بدن می‌شود.
🔹 یکدفعه از حمام خارج نشوید و خود را سرد و گرم نکنید، زیرا بدلیل حرارت و رطوبت حمام، منافذ پوست باز شده و هوای سرد سریع جذب بدن می‌شود، بخصوص در فصل زمستان. در #تابستان نیز پس از حمام خود را در معرض مستقیم #باد_کولر قرار ندهید.
🔹 بلافاصله پس از خروج از حمام، #غذا میل نکنید، زیرا بدلیل گرمای حمام، حرارت از درون بدن به سمت ظاهر و سطح بدن می‌آید و بدلیل نبودن حرارت درونی در باطن بدن، #هضم ضعیف می‌شود. برای رفع این مشکل #خواب_کوتاه و سبکی پس از حمام برای رجوع حرارت به باطل بدن، توصیه می‌شود، پس از کمی خواب، غذا میل کنید تا حرارتی که با خواب به تن برگشته، به هضم غذا کمک کند.
🔹 #ورزش_سنگین و #خستگی مفرط، #خشم و عصبانیت، #جماع و #روزه گرفتن پس از حمام کاملی که آداب حمام (چرک کردن، تعریق و...) رعایت شده باشد، توصیه نمی‌شود، چون باعث #خشکی بدن، #لاغری و ضعف می‌شود، زیرا گرمای حمام با حرارت خود رطوبت بدن را کم کرده است، این امور نیز پس از حمام با افزایش حرارت بدن، منجر به کاهش حرارت و رطوبت غریزی بدن می‌شوند.
🔹 افرادی که می‌خواهند #لاغر شوند، #ناشتا حمام بروند وسعی کنند با تعریق، رطوبات و بلغم اضافی بدن خود را پایین بیاورند. افرادی که می‌خواهند #چاق شوند، پس از هضم اول غذا (هضم معدی) حدودا دو ساعت پس از خوردن غذا، که معده #سبک شده باشد، حمام بروند.