#علم_دینی ✍️ سید مهدی مرتضوی ادامه: ۳. بر اساس دیدگاه سوم: 🔸 اولا رسالت اصلی انبیاء، #هدایت انسانهاست. انبیاء وظیفه نداشتند علومی را که بشر با افت و خیزهایش از طریق اندیشه و تجربه می‌تواند کسب کند به او بیاموزند. لذا در بیماری به طبیب مراجعه می‌کردند. روایات طبی نیز برای اثبات حقانیت ائمه و نشان دادن دانش وسیعشان به مردم بوده نه نفی ارزش تجربه بشری. آگاهی بشر به خواص دارویی گیاهان از طریق انبیاء نیز مانند آغاز برخی فنون بوسیله انبیاء، تفضل خداوند به بشر از این طریق بوده و ناقض این اصل نمی‌باشد. انبیاء طریق منحصر چنین تفضل‌هایی نیستند؛ چنانکه گاهی خداوند از طریق یک کلاغ به بشر آموزش داده است. بر این اساس، رجوع به دانشمندان برای حل مسائل علمی به معنای #نقصان_دین نیست. 🔸 ثانیا علوم طبیعی و انسانی ابزارهایی در خدمت انسان برای رسیدن به اهدافش می‌باشند. اما آیا این #اهداف و #چشم_اندازها بوسیله خود این دانشها تعیین می‌گردد؟ پاسخ طرفداران دیدگاه سوم آن است که مومنان، اهداف حیات فردی و اجتماعی را از دین اخذ کرده یا همسو با آن تعیین می‌کنند؛ آنگاه برای یافتن بهترین راه دستیابی به آن هدفها از دستاوردهای علمی بشر استفاده می‌کنند. بر این مبنا، این سخن که دین در راهبری و هدایت و سیاستگزاری کلان امور اقتصادی و سیاست خارجی و کشورداری نباید مداخله کند و همه این کارها را باید به دانشمندان بسپارد، ادعایی بی وجه است. در باب #رابطه_علم_و_دین دو ملاحظه دیگر نیز وجود دارد: 🔸 دين مي‌تواند مسائلي براي پژوهش و ايده‌هايي براي نظريه‌پردازي در اختيار دانشمندان علوم مختلف قرار دهد. چنانچه گفته شد،‌ راه رسيدن به اهداف و چشم‌اندازهاي تعيين شده از سوي دين، يكي از اين پرسشهاست. 🔸 گاهی بهره برداری از دانشها با حوزه اخلاق یا فقه ربط پیدا می‌کند. مانند تولید سلاحهای کشتار جمعی و حرمت استفاده از آنها، یا ساخت موشک نقطه زن با هدف ایجاد کمترین خسارت به غیر نظامیان، یا معماری محل سکونت به گونه‌ای که با حیا منافات نداشته باشد، یا حرمت مداوا با شراب. بر این اساس، جامعه دینمدار هم آرمانها و ارزشهای دینی را پاس می‌دارد و هم از تجارب و دستاوردهای علمی بشر، نهایت استفاده را می‌برد. تا اینجا از #رابطه_علم_و_دین گفتیم ولی هنوز سخنی از #علم_دینی نگفته‌ایم. 🔸 ثالثا وضعیت #علوم_انسانی با #علوم_طبیعی متفاوت است. معمولا علوم انسانی نسبت به علوم تجربی از #قطعیت کمتری برخوردارند‌. به همین دلیل در علوم انسانی مانند اقتصاد یا روانشناسی یا فلسفه، با نظریات و مکاتب و گفتمانهای متعدد و متفاوتی مواجهیم که در #رقابت با یکدیگر هستند. هر کدام از این نظریه‌ها بر پیش فرضها و مقدمات و #مبانی ویژه‌ای در حوزه معرفت شناسی، فلسفه، الهیات و انسان شناسی مبتنی هستند که ممکن است متخذ از دین یا سازگار با آن بوده یا ضد دین باشند. همچنین هر کدام از این نظریات می توانند نتایج و #لوازم آشکار و پنهانی داشته باشند که با دین موافق یا مخالف باشند. از این جهت مکاتب موجود در علوم انسانی می‌توانند به لحاظ دوری و نزدیکی مبانی و نتایجشان نسبت به دین، در جاهای مختلفی از یک طیف قرار گیرند و برخی دینی یا دینی‌تر و برخی ناسازگارتر با دین تلقی شوند. 🔸 بر اساس این دیدگاه، تلاش برای #اسلامی_سازی_علوم_انسانی به معنای دستیابی به مکتب و گفتمانی در یک دانش است که مبانی آن متخذ از دین و نتایج و لوازمش سازگار با دین باشد. #علم_دینی هیچ محدودیتی برای بهره برداری از روشهای علمی از قبیل روش تجربی و تحلیلی برای کشف یا اعتبارسنجی گزاره‌های علمی ندارد. 🔸 بر اساس آنچه گفته شد، علوم پایه مانند فیزیک و ریاضی و دانشهای مهندسی مانند مکانیک را نه می‌توان دینی دانست و نه غیر دینی. این دانشها خارج از قلمرو دین هستند. 🔸 وضعیت دانشهایی مانند #معماری و #طب که زیر مجموعه علوم انسانی نیستند اما با حیات انسان قرابت زیادی دارند، نیازمند تامل بیشتر است. الحاق این دانشها به سایر علوم طبیعی به معنای قطع ارتباط این علوم با دین نیست. چنانچه گفته شد، اهداف و چشم اندازهای علوم طبیعی از دین اخذ شده و در بهره برداری از این دانشها، ملاحظات فقهی و اخلاقی نیز باید مراعات گردد. همچنانکه الحاق معماری یا طب به علوم انسانی، به معنای حذف و طرد تجربه و دستاوردهای بشری در این دانشها نخواهد بود. از طريق لينك زير مي‌توانيد به كانال يادداشتها بپيونديد ✅https://eitaa.com/yad_dashtha

#رابطه_علم_و_دین ✍️ سید مهدی مرتضوی بسم الله الرحمن الرحیم درباره #علم_دینی و #رابطه_علم_و_دین در يادداشتهايي نسبتا مفصل سخن گفته بودم. در اين نيمسال، درسي جديد با عنوان آموزه‌هاي روانشناسي در قرآن و حديث دارم. به همين مناسبت در حال تأمل دوباره درباره اين موضوع هستم. بطور خلاصه مي‌توان نسبت دين با علم را در چهار محور زير خلاصه كرد: 🔸 رسالت علم #تعيين_اهداف_و_چشم‌اندازها نيست. دين مي‌تواند اهداف و چشم‌اندازها را تعيين كرده و به علم جهت دهد. 🔸 #مباني_معرفت‌شناختي_و_انسان‌شناختي_و_الهياتي مورد نياز علوم مختلف بايد از سوي دين و فلسفه ديني تأمين گردد. 🔸 دين و متون ديني مي‌توانند #مسائلي_براي_پژوهش و #ايده‌هايي_براي_نظريه‌پردازي در اختيار دانشمندان قرار دهند. 🔸 دين مي‌تواند درباره #حسن_و_قبح اخلاقي و شرعي نتايج و لوازم نظريات علمي و دستاوردهاي علوم فتوا دهد. نظر شما در اين باره چيست؟ از طريق لينك زير مي‌توانيد به كانال يادداشتها بپيونديد ✅https://eitaa.com/yad_dashtha