هدایت شده از یک آیه در روز
☀️۱) از امام باقر ع روایت شده که درباره آیه «اما کسی که بینیازی ورزید» (عبس/۵) فرمودند:
او کسی است که ترککننده حق ما، و ضایعکننده آن چیزی است که خداوند از ولایت ما بر وی واجب کرده است.
📚شرح الأخبار في فضائل الأئمة الأطهار عليهم السلام، ج1، ص239
[عن الحسين بن الحكم الحبري، باسناده، عن] عبد اللّه بن محمد بن عقيل، عن أبي جعفر عليه السّلام، إنه قال في قول اللّه تعالى: «أَمَّا مَنِ اسْتَغْنى»، قال:
هو التارك لحقنا، المضيع لما افترضه اللّه تعالى عليه من ولايتنا.
✅این حدیث ادامهای دارد که ان شاء الله ذیل آیه ۷ خواهد آمد.
@yekaye
هدایت شده از یک آیه در روز
☀️۲) الف. از امام صادق ع از پدرانشان روایت شده است که امیرالمومنین ع فرمودند:
مستی [دست کم] چهار گونه است: مستی شراب؛ و مستی مال و ثروت؛ و مستی خواب؛ و مستی حکمرانی.
📚معاني الأخبار، ص365؛
📚الخصال، ج2، ص636 ؛
📚تحف العقول، ص124
حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ هَاشِمٍ عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ يَحْيَى عَنْ جَدِّهِ الْحَسَنِ بْنِ رَاشِدٍ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ وَ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ ع قَالَ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع:
السُّكْرُ أَرْبَعُ سَكَرَاتٍ: سُكْرُ الشَّرَابِ وَ سُكْرُ الْمَالِ وَ سُكْرُ النَّوْمِ وَ سُكْرُ الْمُلْكِ.
☀️ب. و باز از ایشان روایت شده که فرمودند:
سزاوار است که عاقل خود را از مستی مال و مستی قدرت و مستی علم و مستی حاصل از مدح شدن و مستی جوانی نگه دارد؛ که هر یک از اینها بادی خبیث دارد که عقل را سلب، و وقار را کم میکند.
📚عيون الحكم و المواعظ (لليثي)، ص552؛
📚تصنيف غرر الحكم و درر الكلم، ص66
قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع:
يَنْبَغِي لِلْعَاقِلِ أَنْ يَحْتَرِسَ مِنْ سُكْرِ الْمَالِ وَ سُكْرِ الْقُدْرَةِ وَ سُكْرِ الْعِلْمِ وَ سُكْرِ الْمَدْحِ وَ سُكْرِ الشَّبَابِ؛ فَإِنَّ لِكُلِّ ذَلِكَ رِيحاً خَبِيثَةً تَسْلُبُ الْعَقْلَ وَ تَسْتَخِفُّ الْوَقَارَ.
☀️ج. و باز از ایشان روایت شده که فرمودند:
از مستی ثروتمندی به خدا پناه ببرید که مستی آن دیر به هشیاری میانجامد.
📚تصنيف غرر الحكم و درر الكلم، ص370
قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع:
اسْتَعِيذُوا بِاللَّهِ مِنْ سَكْرَةِ الْغِنَى فَإِنَّ لَهُ سَكْرَةً بَعِيدَةَ الْإِفَاقَة.
@yekaye
هدایت شده از یک آیه در روز
☀️۳) الف. از امیرالمومنین ع روایت شده که فرمودند:
با غیرخداوند بینیاز شدن، بزرگترین فقر و بدبختی است (56/2).
📚عيون الحكم و المواعظ (لليثي)، ص54؛
📚تصنيف غرر الحكم و درر الكلم، ص370
قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع:
الْغِنَى بِغَيْرِ اللَّهِ أَعْظَمُ الْفَقْرِ وَ الشَّقَاءِ.
☀️ب. و باز از ایشان روایت شده که فرمودند:
مغرور شدن به ثروت موجب گستاخی [= آمیزهای از غرور و هوسرانی] میشود
📚عيون الحكم و المواعظ (لليثي)، ص349؛
📚تصنيف غرر الحكم و درر الكلم، ص370
قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع:
غُرُورُ الْغِنَى يُوجِبُ الْأَشَرَ.
☀️ج. و باز از ایشان روایت شده که فرمودند:
بدترین اموال آن است که صاحب خویش را بینیاز نکند.
📚عيون الحكم و المواعظ (لليثي)، ص293؛
📚تصنيف غرر الحكم و درر الكلم، ص369
قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع:
شَرُّ الاموال ما لَمْ یُغْنِ عَنْ صاحِبِه.
@yekaye
هدایت شده از یک آیه در روز
🔶۴) از امیرالمومنین ع روایت شده که فرمودند:
☀️الف. حب مال دین را سست کرده، یقین را از بین میبرد.
☀️ب. هر که مال در چشم او ارزشمند شد بزرگان در نظر او خوار و بیمقدار میشوند.
☀️ج. ثروت حاصل از مال هلاک میکند و به طغیان میکشاند و [همه چیز را] بر باد میدهد.
☀️د. فراوانی اموال دل را فاسد میکند و گناه پدید میآورد [یا: موجب فراموش گناهان میشود].
📚تصنيف غرر الحكم و درر الكلم، ص368
قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع:
☀️الف. حُبُّ المالِ یُوهِنُ الدِّینَ و یُفْسِدُ الیَقینَ.
☀️ب. مَنْ كَرُمَ عَلَيْهِ الْمَالُ هَانَتْ عَلَيْهِ الرِّجَالُ.
☀️ج. ثَرْوَةُ الْمَالِ تُرْدِي وَ تُطْغِي وَ تَفْنَى.
☀️د. كَثْرَةُ الْمَالِ تُفْسِدُ الْقُلُوبَ وَ تُنْشِئُ [يُنْسِي] الذُّنُوبَ.
🔹درباره عبارت اخیر ظاهرا هر دو معنا میتواند درست باشد زیرا از امام صادق ع هم حدیث داریم که:
☀️ه. ... به خاطر پولداری غبطه کسی را نخور، زیرا با ثروت فراوان گناهان زیاد میشود به خاطر حقوق واجبی که برعهده انسان میآید...
📚الكافي، ج2، ص135
عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِهِ عَنِ ابْنِ أَبِي يَعْفُورٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع يَقُولُ
☀️... وَ لَا تَغْبِطْ أَحَداً بِكَثْرَةِ الْمَالِ ،فَإِنَّ مَعَ كَثْرَةِ الْمَالِ تَكْثُرُ الذُّنُوبُ لِوَاجِبِ الْحُقُوق ...
و هم حدیث داریم که:
☀️و. به خاطر ثروت فراوان خوشحال نشو ... که همانا ثروت فراان گناهان را از یاد میبرد...
📚الكافي، ج2، ص497
عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ النَّوْفَلِيِّ عَنِ السَّكُونِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ:
☀️... لَا تَفْرَحْ بِكَثْرَةِ الْمَالِ ... فَإِنَّ كَثْرَةَ الْمَالِ تُنْسِي الذُّنُوبَ ... .
@yekaye
هدایت شده از یک آیه در روز
🔺۵) از امیرالمومنین ع روایت شده که فرمودند:
☀️الف. هرکس مالی از غیر راه حلال به دست آورد، آن را در راه ناشایستی مصرف کند.
📚عيون الحكم و المواعظ (لليثي)، ص458؛
📚تصنيف غرر الحكم و درر الكلم، ص355
قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع:
☀️مَنْ يَكْتَسِبْ [اكْتَسَبَ] مَالًا مِنْ غَيْرِ حِلِّهِ يَصْرِفْهُ فِي غَيْرِ حَقِّهِ.
☀️ب. اندکی که کفایت کند، بهتر از فراوانی است که طغیان آورد.
📚عيون الحكم و المواعظ (لليثي)، ص371؛
📚تصنيف غرر الحكم و درر الكلم، ص366
قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع:
☀️قَلِيلٌ [/ یَسیرٌ] يَكْفِي خَيْرٌ مِنْ كَثِيرٍ يُطْغِي.
@yekaye
هدایت شده از یک آیه در روز
☀️۶) از امام سجاد ع روایت شده است:
رسول خدا صلى اللَّه علیه و آله به شترچرانى گذر کرد و کسى را فرستاد تا ایشان را سیراب کند.
شتربان گفت: آنچه در پستان شتران است صبحانه قبیله است و آنچه در ظرفهاست شام آنهاست.
رسول خدا صلى اللَّه علیه و آله فرمود: خدایا مال و فرزندانش را زیاد کن.
سپس به گوسفندچرانى گذر کرد و کس فرستاد تا ایشان را سیراب کند.
چوپان گوسفندها را دوشید و به همراه هر چه در ظرف قبلا دوشیده بود در ظرف پیغمبر صلى اللَّه علیه و آله ریخت و گوسفندى هم براى حضرت فرستاد و عرض کرد: این بود آنچه داشتیم، اگر دوست دارید که بر آن بیفزاییم میافزاییم.
رسول خدا صلى اللَّه علیه و آله فرمود: خدایا او را به قدر کفاف روزى ده.
یکى از اصحاب عرض کرد: یا رسول اللَّه! براى آنکه درخواستت را در کرد دعاى فرمودى که همه ما آن را دوست داریم، و براى کسى که حاجتت را روا کرد دعایى فرمودى که همه ما ناخوش داریم.
رسول خدا صلى اللَّه علیه و آله فرمود: آنچه کم باشد و کفایت کند، بهتر است از زیادى باشد و دل را مشغول دارد. بار خدایا به محمد و آل محمد ص به قدر کفاف روزى ده!
📚الكافي ، ج2، ص140-141
عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ يَعْقُوبَ بْنِ يَزِيدَ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ مُحَمَّدٍ النَّوْفَلِيِّ رَفَعَهُ إِلَى عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ ص قَالَ:
مَرَّ رَسُولُ اللَّهِ ص بِرَاعِي إِبِلٍ، فَبَعَثَ يَسْتَسْقِيهِ. فَقَالَ: أَمَّا مَا فِي ضُرُوعِهَا فَصَبُوحُ الْحَيِ وَ أَمَّا مَا فِي آنِيَتِنَا فَغَبُوقُهُمْ.
فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص: اللَّهُمَّ أَكْثِرْ مَالَهُ وَ وُلْدَهُ.
ثُمَّ مَرَّ بِرَاعِي غَنَمٍ، فَبَعَثَ إِلَيْهِ يَسْتَسْقِيهِ. فَحَلَبَ لَهُ مَا فِي ضُرُوعِهَا وَ أَكْفَأَ مَا فِي إِنَائِهِ فِي إِنَاءِرَسُولِ اللَّهِ ص، وَ بَعَثَ إِلَيْهِ بِشَاةٍ، وَ قَالَ: هَذَا مَا عِنْدَنَا؛ وَ إِنْ أَحْبَبْتَ أَنْ نَزِيدَكَ زِدْنَاكَ.
قَالَ: فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص: اللَّهُمَّ ارْزُقْهُ الْكَفَافَ.
فَقَالَ لَهُ بَعْضُ أَصْحَابِهِ: يَا رَسُولَ اللَّهِ! دَعَوْتَ لِلَّذِي رَدَّكَ بِدُعَاءٍ عَامَّتُنَا نُحِبُّهُ، وَ دَعَوْتَ لِلَّذِي أَسْعَفَكَ بِحَاجَتِكَ بِدُعَاءٍ كُلُّنَا نَكْرَهُهُ.
فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص: إِنَّ مَا قَلَّ وَ كَفَى خَيْرٌ مِمَّا كَثُرَ وَ أَلْهَى. اللَّهُمَّ ارْزُقْ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّدٍ الْكَفَافَ.
@yekaye
هدایت شده از یک آیه در روز
☀️۷) امیرالمومنین ع در خطبهای فرمودند:
چگونه سرایی را توصیف کنم که آغازش سختی است و پایانش نابودی؛ در حلالش حساب است و در حرامش عقاب؛ کسی که در آن مستغنی شود به فتنه افتد و کسی که در آن نیازمند گردد غمگین شود...
📚نهج البلاغة، خطبه۸۲
📚تحف العقول، ص201
📚عيون الحكم و المواعظ (لليثي)، ص146
📚تصنيف غرر الحكم و درر الكلم، ص127
و من كلام له ع في ذم صفة الدنيا
مَا أَصِفُ مِنْ دَارٍ أَوَّلُهَا عَنَاءٌ وَ آخِرُهَا فَنَاءٌ؛ فِي حَلَالِهَا حِسَابٌ وَ فِي حَرَامِهَا عِقَابٌ؛ مَنِ اسْتَغْنَى فِيهَا فُتِنَ وَ مَنِ افْتَقَرَ فِيهَا حَزِنَ ...
@yekaye
☀️۸) الف. درفرازی از خطبه امیرالمومنین ع که هفت روز بعد از شهادت رسول الله ص ایراد کردند و به خطبه وسیله معروف است و فرازهایی از آن قبلا گذشت آمده است:
ای مردم! گنجی سودمندتر از علم نیست؛ ...
و زیباییای زیباتر از عقل نیست ...
و کسی که به رأی خویش مغرور شود گمراه گردد؛
و کسی که با عقل خویش استغنا ورزد [= احساس بینیازی کند] بلغزد...
📚الكافي، ج8، ص19
📚 تحف العقول، ص93
خُطْبَةٌ لِأَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ ع وَ هِيَ خُطْبَةُ الْوَسِيلَةِ
...أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّهُ لَا كَنْزَ أَنْفَعُ مِنَ الْعِلْمِ ... وَ لَا جَمَالَ أَزْيَنُ مِنَ الْعَقْلِ ... وَ مَنْ أُعْجِبَ بِرَأْيِهِ ضَلَّ وَ مَنِ اسْتَغْنَى بِعَقْلِهِ زَل ...
و
▪️ آثار این دو اقدام اخیر در منبع زیر به صورت معکوس آمده است؛ یعنی:
☀️ب. کسی که با عقل خویش استغنا ورزد [= احساس بینیازی کند] گمراه گردد؛ و کسی که به رأی خویش استبداد ورزد بلغزد.
📚عيون الحكم و المواعظ (لليثي)، ص429
📚تصنيف غرر الحكم و درر الكلم، ص347
قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع:
مَنِ اسْتَغْنَى بِعَقْلِهِ ضَلَّ و مَنِ اسْتَبَدَّ بِرَأْيِهِ زَلَّ.
@yekAaye
هدایت شده از یک آیه در روز
.
1️⃣«أَمَّا مَنِ اسْتَغْنى»
در نکات ادبی اشاره شد که کلمه «اسْتَغْنى» به معنای طلب بینیازی کردن است که تدریجا در خصوص خود بینیاز شدن (بویژه به لحاظ مالی، یعنی) و ثروتمند بودن و احساس بینیازی کردن به کار رفته است.
درباره اینکه مقصود از آن در این آیه چیست دیدگاههای مختلفی بیان شده است:
🌴الف. کسی که در میان قوم خود جایگاهی دارد و به لحاظ مالی ثروتمند و مستغنی است (مجمع البيان، ج10، ص664 ).
✅تبصره:
برخی از علمای اهل سنت که مخاطب این آیه را پیامبر ص قلمداد کردهاند با این معنا بشدت مخالفاند؛ زیرا میگویند زندگی پیامبر ص نشان میدهد که ایشان کسی نبوده است که فردی را به خاطر ثروتمند بودنش مورد احترام ویژه قرار دهد (مفاتيح الغيب، ج31، ص54 ).
حق این است که اگر واقعا مخاطب این آیه را پیامبر ص بدانیم این تحلیل درست است؛ اما چنانکه قبلا توضیح داده شد نمیتوان مخاطب را پیامبر ص دانست، زیرا به فرض که این آیه را توجیه کنیم، تطبیق آیات ۸ تا ۱۰ بر پیامبر که ناظر به بیاعتنایی نسبت به کسی است که دنبال هدایت است چگونه توجیه شود؟!
🌴ب. کسی که خود را بینیاز از خدا ویا هدایت شدن میبیند و احساس نیاز نمیکند که به پیامبر ص و دین الهی مراجعه کند (عطاء و کلبی، به نقل از مفاتيح الغيب، ج31، ص54 ).
✅تبصره:
این معنا که در میان اهل سنت بسیار رواج دارد و البته معنای درستی هم هست، میتواند امتدادی برای زمان بعد از پیامبر ص نیز داشته باشد؛ یعنی اشاره به کسی که خود را از دین الهی بینیاز میبیند، هم میتواند شامل کسانی باشد که نسبت به اصل نبوت و ارسال پیام الهی احساس بینیازی میکنند، و هم ناظر به کسانی که نسبت به اصل امامت و مفسر حقیقی و معصوم وحی احساس بینیازی میکنند؛ و مذمت این آیه همان طور که شامل گروه اول میشود شامل گروه دوم نیز هست (حدیث۱).
🌴ج. میتواند تلفیقی از هر دو مطلب فوق باشد، یعنی کسی که به لحاظ مالی ثروتمند است و احساس بینیازی میکند و لازمهاش یک نحوه ریاست و بزرگی در دیگران مردم و استکبار ورزیدن از پیروی حق است (الميزان، ج20، ص200 )؛
یا به تعبیر دیگر، شخصی است که در اثر ثروت زياد، گرفتار غرور شده و به این جهت احساس میکند که نیازی به هدایت و شنیدن سخن حق ندارد (تفسير نور، ج10، ص384 ؛ مفاتيح الغيب، ج31، ص54 ).
@yekaye
#عبس_5
هدایت شده از یک آیه در روز
.
2️⃣ «أَمَّا مَنِ اسْتَغْنى»
با توجه به اینکه جمله «أَمَّا مَنِ اسْتَغْنى» در مقام انتقاد است، میتوان نتیجه گرفت:
احساس بىنيازى کردن محكوم است
📚تفسير نور، ج10، ص384
و از احادیث معلوم میشود که نهتنها احساس بینیازیای که به خاطر کثرت مال و ثروت برای شخص حاصل شود (احادیث ۲ تا ۶)، بلکه هر چیزی ما سوی الله که در انسان احساس بینیازی رقم بزند مذموم (حدیث۳.الف) و فتنهای برای انسان است (حدیث۷)، حتی اگر آن چیز عقل باشد (جالب است که امیرالمومنین ع در همان حدیثی که علم را بهترین گنج و عقل را بهترین زینت برشمرده، تذکر داده که همینها اگر احساس بینیازی را در انسان رقم بزنند و انسان به علم و عقل خویش مغرور شود مایه هلاکتند، حدیث۸).
@yekaye
#عبس_5
هدایت شده از حسین سوزنچی
🏴عَظَّمَ اللَّهُ أُجُورَنَا بِمُصَابِنَا بِالْحُسَيْنِ علیهالسلام وَ جَعَلَنَا وَ إِيَّاكُمْ مِنَ الطَّالِبِينَ بِثَأْرِهِ مَعَ وَلِيِّهِ الْإِمَامِ الْمَهْدِيِّ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ علیهمالسلام🏴
@souzanchi
هدایت شده از هیات عاشقان مهدی (عج) شاهرود
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🎥 #کلیپ
خوش شانسی و بدشانسی
شیعیان
سخنرانی حجت الاسلام
#حسین_سوزنچی
مراسم محرم-تیرماه ۱۴۰۲
هیات عاشقان مهدی (عج)
✅ @asheghanmahdi_ir
☀️۱) از رسول الله ص روایت شده که فرمودند:
هیچ بندهای در میان امت من نیست که در راه خدا اندک لفطی در حق برادرش انجام دهد مگر اینکه خداوند از خادمان بهشت را به خدمت وی گمارد.
📚الكافي، ج2، ص206
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَا فِي أُمَّتِي عَبْدٌ أَلْطَفَ أَخَاهُ فِي اللَّهِ بِشَيْءٍ مِنْ لُطْفٍ إِلَّا أَخْدَمَهُ اللَّهُ مِنْ خَدَمِ الْجَنَّةِ.
@yekAaye
☀️۲) از امام صادق ع روایت شده است:
کسی که برادر مسلمانش نزد وی بیاید و وی او را اکرام کند همانا خداوند عز و جل را اکرام کرده است.
📚الكافي، ج2، ص206
عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ:
مَنْ أَتَاهُ أَخُوهُ الْمُسْلِمُ فَأَكْرَمَهُ فَإِنَّمَا أَكْرَمَ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ.
@yekAaye
☀️۳) اسحاق بن عمار روایت کرده که امام صادق ع به من فرمود:
ای اسحاق! در حق اولیای من هرچه میتوانی نیکی کن؛ که هیچ مومنی به مومنی نیکی نکند و وی را یاری نرساند مگر اینکه سیلی به صورت ابلیس زند و دل وی را به جریحهدار سازد.
📚الكافي، ج2، ص207
قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع:
أَحْسِنْ يَا إِسْحَاقُ إِلَى أَوْلِيَائِي مَا اسْتَطَعْتَ؛ فَمَا أَحْسَنَ مُؤْمِنٌ إِلَى مُؤْمِنٍ وَ لَا أَعَانَهُ إِلَّا خَمَشَ وَجْهَ إِبْلِيسَ وَ قَرَّحَ قَلْبَهُ.
@yekAaye
☀️۴) الف. از امام باقر ع روایت شده که فرمودند:
کسی در یاری برای مسلمانش و اقدام کردن به رفع حاجت او بخل نورزد مگر اینکه خداوند وی را مبتلا کند به یاری کسی که بر او گناه کند و پاداشی دریافت نکند.
☀️ب. از امام صادق ع روایت شده که فرمودند:
کسی نسبت به یاری برای مسلمانش – که برای او بکوشد و حق برادری را بجا آورد – بیاعتنا نشود مگر اینکه مبتلا شود به یاری کسی که بر او گناه کند و پاداشی دریافت نکند.
📚الكافي، ج2، ص366
☀️الف. عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ:
مَنْ بَخِلَ بِمَعُونَةِ أَخِيهِ الْمُسْلِمِ وَ الْقِيَامِ لَهُ فِي حَاجَتِهِ إِلَّا ابْتُلِيَ بِمَعُونَةِ مَنْ يَأْثَمُ عَلَيْهِ وَ لَا يُؤْجَرُ.
☀️ب. عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ:
لَمْ يَدَعْ رَجُلٌ مَعُونَةَ أَخِيهِ الْمُسْلِمِ حَتَّى يَسْعَى فِيهَا وَ يُوَاسِيَهُ إِلَّا ابْتُلِيَ بِمَعُونَةِ مَنْ يَأْثَمُ وَ لَا يُؤْجَرُ.
@yekAaye
هدایت شده از یک آیه در روز
در قسمت اختلاف قرائات از تفاسیر شیعه و سنی ذکر شد که از این آیه قرائتی به صورت «فَأَنْتَ لَهُ تُصَدَّى» از امام باقر ع و دیگران روایت شده است (مثلا در میان شیعه، در تفسیر مرحوم طبرسی (مجمع البيان)؛ و در میان اهل سنت، در تفاسیر فخر رازی (مفاتيح الغيب) و زمخشری (الكشاف) و نیز در کتاب المغنی فی القراءات). ناظر به این قرائت روایت زیر قابل توجه است:
☀️۵) ابوبصیر از امام باقر این آیه را به این صورت روایت کرده است که: «اما کسی که بینیازی ورزید؛ پس تو خواسته شد که به او نپردازی؛ و کسی که با تلاش به سراغت میآمد و خشیت داشت؛ از تو خواسته شد که به او بیاعتنایی کنی.»
و امام ع بعد از این قرائت فرمودند:
این از آن مواردی است که تحریف شد.
📚القراءات (سیاری)، ص۱۷۲
خلف بن حماد عن أبی عبدالرحمن الحذاء (الأعرج) عن أبی بصیر عن أبی جعفر علیه السلام فی قوله ... و بإسناده فی قوله:
«أَمَّا مَنِ اسْتَغْنى؛ فَأَنْتَ لَهُ تُصَدَّى؛ وَ ما عَلَيْكَ أَلاَّ يَزَّكَّى؛ وَ أَمَّا مَنْ جاءَكَ يَسْعى؛ وَ هُوَ يَخْشى؛ فَأَنْتَ عَنْهُ تُلَهَّى» قال:
هذا مما حرّف.
✅این روایت شرحی نیاز دارد که در تدبر ۱ بیان خواهد شد.
@yekaye
هدایت شده از یک آیه در روز
.
1️⃣ «فَأَنْتَ لَهُ تَصَدَّى»
در این آیه خداوند دارد مخاطب خود را مواخذه میکند که خود را متصدی دعوت یک ثروتمندی کرده است که احساس نیازی به دین و تعالیم الهی نمیکرده است.
درباره اینکه مقصود از این کسی که مورد مواخذه واقع شده کیست قبلا اشاره شد که
▪️ در روایت شیعی از این واقعه، آن شخصی که اخم کرد و رویگردان شد شخصی از بنیامیه (عثمان) بود
▪️ولی در روایت سنی از این واقعه، آن شخص خود پیامبر ص بوده است؛
و
هر دو بر این باور بودند که از آیه ۳ به بعد از صنعت التفات استفاده شده است.
در ذیل آیه ۳، (تدبر۱ ) بیان شد که یک احتمال جدی این است که صنعت التفات در آيه ۶ (یعنی آیه حاضر) رخ داده باشد.
یعنی آن تعبیر غایب و مخاطب در آیات قبل در جای خود به کار رفته باشد (در گفتگوی خدا و پیامبرش، آن اموی که اخم کرده، شخص ثالث است و پیامبر ص مخاطب)، اما در این آیه صنعت التفات رخ داده باشد، و مقصود از خطاب از اینجا به بعد، نه پیامبر ص، بلکه آن شخص اموی (عثمان) باشد و در واقع مقصود از آیات این طور میشود: «[عثمان] اخم کرد و چهره درهمکشید؛ [از این] که آن نابینا پیش او آمد؛ و تو ای پیامبر، از کجا میدانی، شاید او پاکی پیشه کند؛ یا متذکر شود، پس این تذکر او را فایدهای دهد. اما کسی که بینیازی ورزید، پس تو ای عثمان به او اهتمام میورزی ... .»
💢چنانکه دیدیم مهمترین دلیل شیعه برای عدم پذیرش اینکه خطابهای مذکور به پیامبر ص باشد این بود که این گونه معرفی شخص پیامبر ص هم با متواترات تاریخی ناسازگار است و هم با آيات دیگری از قرآن که به توضیح شخصیت پیامبر ص پرداخته است.
🤔اما به نظر میرسد که اگر یکی از قراءات این آیه – که اتفاقا به امام باقر ع نیز منسوب است؛ و بسیاری از مفسران شیعی و سنی هم وجود این قرائت به روایت امام باقر ع و دیگران را پذیرفتهاند (مثلا در میان شیعه، در مرحوم طبرسی؛ و در میان اهل سنت، امثال فخر رازی و زمخشری) - را مبنای فهم آيه قرار دهیم شاید بتوان خطابهای مذکور را ناظر به شخص پیامبر دانست بدون اینکه مذمتی خطاب به پیامبر ص باشد.
در این قرائت هم فعل «تصدی» و هم فعل «تلهی» در آیه ۱۰ به صورت فعل مجهول (تُصَدّى؛ تُلَهّى) قرائت شده که در این صورت معنای آيات این است که: «اما کسی که بینیازی ورزید، پس تو خواسته شد که به او نپردازی و کسی که با تلاش به سراغت میآمد و خشیت داشت از تو خواسته شد که به او بیاعتنایی کنی.».
بدین ترتیب، این نکته در حالی که خطاب به شخص پیامبر است، اما اینکه پیامبر متصدی آن ثروتمند شود و به آن فقیر بیاعتنایی کند، فعلی نبوده که فاعلش پیامبر باشد، بلکه از پیامبر درخواست شده که چنین کند؛ و اتفاقا این هم با روایت شیعی از واقعه (که آن کس که اخم کرد و چهره درهم کشید پیامبر نبود) سازگار است و هم با اینکه از این خطابها معنایی برداشت نشود که با سیره متواتر نقل شده از پیامبر ص و سایر آیات قرآن در وصف پیامبر ص ناسازگار باشد.
جالب اینجاست که اگرچه در عموم کتب شیعه و سنی فقط از اصل این قرائت توسط امام باقر ع خبر دادهاند، اما چنانکه در حدیث ۵ گذشت در روایتی که در کتاب القراءات سیاری (از علمای شیعه) درباره این قرائت امام باقر ع ذکر شده، امام باقر ع عدم توجه به این قرائت را مصداق تحریف معرفی کرده است؛ یعنی چهبسا امام ع میخواهد توضیح دهد که چون بر اساس این قرائت آیه را تفسیر نکردند، بر اساس قراءات دیگر عملا تفسیری از این آیه را مبنا قرار دادند که این افعال کاملا خلاف دینداری (توجه به ثروتمندان و بیاعتنایی به فقیران) را صدورش از یک مومن عادی بعید است به پیامبر اکرم ص نسبت دادند.
@yekaye
#عبس_6
هدایت شده از یک آیه در روز
.
2️⃣ «أَمَّا مَنِ اسْتَغْنى؛ فَأَنْتَ لَهُ تَصَدَّى؛ وَ ما عَلَيْكَ أَلَّا يَزَّكَّى»
دنیا دار تزاحم است و ما انسانها نمیتوانیم برای تصدی امور و رسیدگی به کار همه انسانها وقت بگذاریم؛
پس برای پرداختن به امور دیگران چارهای نداریم جز یک اولویتبندی؛
و هر اولویتبندی هم خواه ناخواه مبتنی بر یک نظام ارزشگذاری است؛
یعنی علی القاعده ما برای کسی بیشتر وقت میگذاریم که اهمیت بیشتری در دیدگان ما داشته باشد؛
و این اهمیت دادن به نظام ارزشیای برمیگردد که در ذهن ما حاکم باشد.
🤔متاسفانه بسیاری از متدینان هم معیارشان برای اهمیت دادن به انسانها برخورداری آنان از ثروت و قدرت و سایر مولفههای دنیامدارانه است،
تا حدی که از پیامبر ص هم انتظار دارند که به چنین کسانی بیش از فقیران و ضعفاء و ... اهتمام بورزد و تزکیه اینان را بر تزکیه دیگران مقدم دارد.
⛔️این آیه دارد این موضع افرادی که خود را متدین میدانند به چالش میکشد.
آیا معیار ما برای اولویت دادن از حیث وقت گذاشتن برای دیگران، بویژه در جایی که به خیال خود انگیزه الهی و دینی داریم، باید برتری دنیوی افراد باشد؟!
اگر معیار ما این است آیا واقعا انگیزه الهی و دینی داریم یا سر خود کلاه گذاشتهایم؟!
📝#تذکر_اخلاقی
چند سال پیش در میان جمعی از اساتید حوزوی و دانشگاهی میزبان یکی از متفکران مسلمان مقیم آمریکا بودیم که برای یک سفر علمی چند هفتهای در ایران بود. به مناسبت بحثی که پیش آمد وی سوالی پرسید که از جنس هشداری است که این آیه به مسلمانان میدهد.
وی گفت:
«چرا من هرجا میروم همه اساتید و تحصیلکردگان شما به فکر تبلیغ اسلام و تشیع در آمریکا و اروپا هستند؟ با اینکه زمینه تبلیغ اسلام در قاره آفریقا و آمریکای لاتین بسیار آمادهتر است. آیا از نظر شما انسانهای آمریکایی و اروپایی ارزش بیشتری از انسانهای آفریقایی و آمریکای لاتین دارند؟»
🤔آیا واقعا زندگی در کشورهای پیشرفته به لحاظ مادی، معیار مهمتر بودن انسانهاست در مقام دعوت به دین؟
@yekaye
#عبس_6
هدایت شده از یک آیه در روز
.
3️⃣ «فَأَنْتَ لَهُ تَصَدَّى»
با توجه به اینکه جار و مجرور (له) متعلق به «تصدی» است، اقتضای طبیعی کلام این بود که بعد از آن بیاید؛ اما قبل از آن آمد.
این تقدم ما حقّه تاخیر، دلالت بر حصر یا تاکید شدید دارد؛
یعنی میخواهد نشان دهد که گویی از تو میخواهند که تو تمام وقت و اهتمامت را برای این شخص مستغنی بگذاری.
شاید با این نحوه بیان میخواهد بفرماید که اینکه افراد از تو به عنوان پیامبر ص و مبلغ دین انتظار داشته باشند که برای هدایت و تزکیه افراد ثروتمند و دنیامدار وقت بگذاری، اشکالی ندارد؛
اشکال آنجاست که انتظار دارند محور برنامهات را اینان قرار دهی و به دیگران بیاعتنا باشی.
@yekaye
#عبس_6
هدایت شده از یک آیه در روز
.
4️⃣ «فَأَنْتَ لَهُ تُصَدَّى»
در قسمت اختلاف قراءات و نیز در حدیث ۵ اشاره شد یکی از قراءات این آیه، قرائت کلمه «تصدی» به نحو مجهول است؛ که بر این اساس معنایش این میشود که : «تو فقط متصدی او شده باشی»؛ یعنی از تو انتظار دارند که اهتمام اصلیات را این شخص ثروتمند و مستغنی قرار دهی؛ و در آیه بعد خداوند این را به چالش میکشد (توضیح بیشتر در تدبر۱).
اگر توجه شود که پیامبر در این موقعیت، در مقام دعوتکننده و مبلغ دین بوده، این آیه را هشداری میتوان دید به همه کسانی که از مبلغان دین و حوزویان انتظار هدایتگری دارند؛ و از نظر آنان، هدایت افراد دارای ثروت و قدرت و ... اولویت بیشتری دارد.
به بیان دیگر، نهتنها خود مبلغ دین باید مراقب باشد که در ذهن خویش اولویت پرداختن به تبلیغ دین را ناظر به دنیامداران قرار ندهد، بلکه سایر متدینان هم باید سطح انتظار خویش از مبلغان دینی را اصلاح کنند؛ و این گونه نباشد که همواره از آنان انتظار داشته باشند اهتمامشان به افراد برجسته دنیوی بیش از سایرین باشد.
@yekaye
#عبس_6