هدایت شده از یک آیه در روز
.
4⃣ «وَ ما كانَ اللَّهُ لِیَطْلِعَكُمْ عَلَی الْغَیبِ وَ لكِنَّ اللَّهَ یَجْتَبی مِنْ رُسُلِهِ مَنْ یشاءُ»
📝درباره #علم_غیب
با اینکه غیب همه امور تنها و تنها به دست خداست و تنها خدا از همه غیب باخبر است اما خداوند رسولانش را از غیب باخبر میسازد.
📚(فقه القرآن، ج2، ص53)
🤔یعنی اگرچه قرار خدا بر این نیست که ما را مستقیما از غیب آگاه کند، اما قرارش بر این هم نیست که هیچکس را از غیب آگاه نکند، بلکه «رسولانی» را برای این کار برمیگزیند؛
🤔و همین که تعبیر «رسول» (پیامآور) را برای این برگزیدگان انتخاب کرده نشان میدهد که قرار نیست که خداوند فقط خود آنها را از غیب مطلع سازد؛ بلکه آنها را با عنوان «رسول»از غیب باخبر میسازد؛ پس آنان این پیامهای غیبی را به دست اهلش خواهند رساند.
@Yekaye
هدایت شده از یک آیه در روز
.
5⃣ «ما كانَ اللَّهُ لِیذَرَ الْمُؤْمِنینَ عَلی ما أَنْتُمْ عَلَیهِ حَتَّی یمیزَ الْخَبیثَ مِنَ الطَّیبِ وَ ما كانَ اللَّهُ لِیَطْلِعَكُمْ عَلَی الْغَیبِ وَ لكِنَّ اللَّهَ یَجْتَبی مِنْ رُسُلِهِ مَنْ یشاءُ فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَ رُسُلِهِ»
اگر در میان جامعه هم افراد خوب هست و هم افراد بد؛ و خوب وبد اینها مخفی است و این جهان ظاهر، غیبی دارد که ما از آن مطلع نیستیم؛
و اگر این غیب (بویژه وجود افراد خبیث در لباس مومن) به زندگی ما مربوط میشود و خداوند عده خاصی (پیامبران) را از این غیب باخبر میسازد؛ پس باید به خدا و رسولش ایمان آورد و به آنها برای پیمودن مسیر زندگی اعتماد نمود، و نه به غیر آنها.
💠تاملی درباره #سیر_و_سلوک اخلاقی💠
درباره لزوم #استاد_اخلاق برای سیر و سلوک سخن بسیار گفتهاند
و در اینکه برخی از بزرگان دین هم هشدار دادهاند که «طی این مرحله بیهمرهی خضر مکن» تردیدی نیست؛
🤔اما سوالی که همواره باقی است این است که وقتی خبیث و مومن هنوز از هم متمایز نشدهاند چگونه میتوان برای پیمودن مسیر الی الله به غیرمعصوم اعتماد کرد؟!
شیعه اصرار فراوانی دارد که ابتدا عصمت را در مورد پیامبر و امام ع عقلاً اثبات کند، آنگاه به دنبال آنها راه بیفتد،
چرا که افراد خبیثی که لباس مومن بر تن کردهاند کم نیستند؛
و قطعا هرکه قصد گمراه کردن دیگران از مسیر دین را داشته باشد، خود را ظاهرالصلاح مینمایاند.
صرف برخورداری از تواناییهای معنوی هم دلیل حقانیت نمیشود چرا که شیاطین هم تواناییهای غیرمادی دارند و شاهد خوب این مساله مرتاضهای هندیاند که با ریاضت کشیدن به پارهای از تواناییهای فرامادی دسترسی پیدا میکنند.
با این مقدمات،
آنچه درباره استاد اخلاق از منظر دین قاطعانه میتوان گفت همین مقدار است که انسان از محضر بزرگانی که در اخلاقیات کوشیدهاند بهره ببرد؛
اما فراتر از آن (دست در دست کسی دادن و رفتن به هرجا که خاطرخواه اوست) توجیه موجه دینی ندارد؛
و شاید به همین مناسبت بوده که بزرگانی مثل مرحوم آیت الله قاضی طباطبایی اصرار داشتند که اگر کسی میخواهد شاگردی ایشان در سیر و سلوک کند، خودش مجتهد باشد؛ یعنی کسی باشد که چشم بسته دستش را نمیدهد.
در واقع،
دستگیری معنوی از انسان در درجه اول تنها و تنها کار پیامبر و امام معصوم است؛
و همانند سایر شؤون اختصاصی آنها (مانند فتوا دادن و حکومت) تنها و تنها با اجازه آنهاست که دیگران میتوانند متصدی این کار شوند.
در مورد شؤون دیگر ایشان، روایات متعددی آمده که در دوره حضورشان با نصب خاص؛ و در عصر غیبت، با نصب عام افرادی را (مفتی یا اصطلاحا مرجع تقلید؛ و ولی فقیه یا حاکم شرع) به این امور منصوب فرمودهاند؛
اما آیا درباره دستگری معنوی هم نصی از آنان رسیده است؟
و اگر نرسیده، شیعه از آن جهت که شیعه است آیا میتواند به سراغ غیرمعصوم برود؟
✳️مجددا یادآوری میکنم این بحث اصلا ناظر به استفاده عمومی از محضر عالمان ربانی، که در روایات مورد تاکید قرار گرفته، نیست.
@Yekaye
هدایت شده از یک آیه در روز
.
8⃣ «وَ إِنْ تُؤْمِنُوا وَ تَتَّقُوا فَلَكُمْ أَجْرٌ عَظیمٌ»
خداوند انسان را با روحی ماورایی در زمین قرار داد. همه کاری که انسان باید انجام دهد این است که
🔹اولا «باور» کند که بسیار برتر از این افق مادی است؛
🔹و ثانیا این روح عظیم و ماورایی خود را پاس بدارد و از آن مراقبت کند و آن را سالم از این دنیا گذر دهد (إِلاَّ مَنْ أَتَى اللَّهَ بِقَلْبٍ سَليم؛ شعراء/89).
به زبان ساده، «ایمان» بیاورد و «تقوا» پیشه کند؛
و شاید از این روست که در این آیه فرمود کسی که این دو را داشته باشد اجر عظیم خواهد داشت.
@Yekaye
هدایت شده از یک آیه در روز
.
9⃣ «فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَ رُسُلِهِ وَ إِنْ تُؤْمِنُوا وَ تَتَّقُوا فَلَكُمْ أَجْرٌ عَظیمٌ»
چرا ابتدا فقط به ایمان دستور داد، اما برای پاداش عظیم، علاوه بر ایمان، تقوا را هم برشمرد؟
🍃الف. بعد از اینکه بیان کرد که برای جدا شدن خبیث از طیب چارهای جز ابتلا نیست، میخواهد نشان دهد که
اولا ایمان لازم است تا شما را در سلک طیبین قرار دهد،
اما برای بقای طیب بودن و پاکی حیات، به نحوی که انسان به پاداش برسد، باید عمل صالح ضمیمه شود، چرا که عمل است که ایمان را بالا میبرد [إِلَيْهِ يَصْعَدُ الْكَلِمُ الطَّيِّبُ وَ الْعَمَلُ الصَّالِحُ يَرْفَعُه؛ فاطر/10] و پاکیِ آن را نگه می دارد.
📚(المیزان، ج4، ص79)
به تعبیر دیگر،
میخواهد نشان دهد که
ماده و قوام اصلی لازم برای طیب بودن و پاک شدن، این است که ذات انسان مومن باشد؛
اما دریافت پاداش مبتنی بر عمل و تقوای شخص است؛
یعنی ایمان روح حیات طیبه است اما اینکه بخواهد آثار این حیات بر آن مترتب شود و بروز کند باید شخص به عمل صالح روی آورد
و این همان مضمونی است که در جای دیگر فرمود «مَنْ عَمِلَ صالِحاً مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثى وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَياةً طَيِّبَةً وَ لَنَجْزِيَنَّهُمْ أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ ما كانُوا يَعْمَلُونَ» (نحل/97)
شبیه زندگانی طبیعی که حیوان برای زنده بودن باید روح و نفسی داشته باشد اما برای ادامه حیات این روح چارهای جز خوردن و آشامیدن و به کار گرفتن اعضا و جوارح نیست.
📚(المیزان، ج4، ص80)
🍃ب. شاید میخواهد نشان دهد که
صرف ایمان موجب میشود که انسان از خبیث بودن به در آید و طیب شود،
اما برای بهره بردن از پاداش عظیم، باید تقوا هم ضمیمه شود؛
🤔ثمرهاش این است که اگر کسی اهل ایمان بود [حتی اگر اعمال زشت فراوانی در پرونده داشت] اگر هم در برزخ و یا مراتبی از قیامت عذاب شود، نهایتاً جهنمی نخواهد بود و حتما عاقبتش پاکی و بهشت است؛ اما برای درنوردیدن مراتب بهشت و دریافت اجر عظیم باید تقوا را جدی گرفت.
📚ج. شاید میخواهد هشداری دهد که اگر قرار نیست که خداوند علم به غیب را در اختیار همه ما قرار دهد، پس اصرار نداشته باشیم که باید فلسفه تکتک احکام را بفهمیم تا بدانها عمل کنیم.🤔
یعنی مقام ایمان آوردن به خدا و رسولش، مبتنی بر این است که بدانیم که غیبی هست که خدا و رسول از آن آگاهند و ما آگاه نیستیم؛ که اگر ایمان به غیب آوردیم، آنگاه است که اهل ایمان و تقوا خواهیم شد و به اجر عظیم خواهیم رسید.
از این جهت، مضمون کلی این آیه که فرمود «وَ ما كانَ اللَّهُ لِیَطْلِعَكُمْ عَلَی الْغَیبِ ... فَآمِنُوا ... وَ إِنْ تُؤْمِنُوا وَ تَتَّقُوا فَلَكُمْ أَجْرٌ عَظیمٌ» شبیه مضمون ابتدایی سوره بقره میشود که متقین را همان کسانی دانست که به غیب ایمان میآورند و به رستگاری کامل میرسند: «هُدىً لِلْمُتَّقين؛ الَّذينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ وَ... وَ أُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُون» (بقره/2-5)
🍃د. ...
@Yekaye
هدایت شده از یک آیه در روز
.
1⃣1⃣ «نُمْلِي لَهُمْ لِيَزْدادُوا إِثْماً ... ما كانَ اللَّهُ لِيَذَرَ الْمُؤْمِنِينَ»
خداوند، كفّار را به حال خود رها میكند؛ ولی مؤمنان را رها نمیكند.
📚(تفسير نور، ج1، ص660)
@Yekaye
✅اطلاعیه✅
بسم الله الرحمن الرحیم
چنانکه احتمالا برخی اطلاع دارند اواخر دیماه درس-گفتگویی خواهم داشت با موضوع #دین_اخلاق_وحقوق_جنسی که به طور مشخص قرار است موضوع #همجنسگرایی را در چند جلسه مورد بحث قرار دهیم؛ بنده #حسین_سوزنچی به عنوان #مخالف، و آقای #آرش_نراقی به عنوان #مدافع .
توضیح بیشتر در:
https://eitaa.com/souzanchi/416
بر این اساس، به نظرم رسید فعلا ادامه بحث از آیات سوره آل عمران را متوقف کنم؛ و برای دوره محدودی، بررسی آیات مربوط به داستان #قوم_لوط را محور بحثهای روزانه کانال #یک_آیه_در_روز قرار دهم:
🆔 https://eitaa.com/yekaye
💢فراز اول آن، ان شاء الله، آیات 80 تا 84 سوره اعراف خواهد بود.
@Yekaye
@souzanchi
851) 📖 و لُوطاً إِذْ قالَ لِقَوْمِهِ أَ تَأْتُونَ الْفاحِشَةَ ما سَبَقَكُمْ بِها مِنْ أَحَدٍ مِنَ الْعالَمينَ 📖
💢ترجمه
و لوط را؛ هنگامی که به قوم خویش گفت: آیا آن کار ناشایستی را میآورید که هیچ یک از جهانیان بدان بر شما سبقت نگرفته است؟!
سوره اعراف (7) آیه 80
1397/9/7
19 ربیعالاول 1440
@YekAaye
هدایت شده از یک آیه در روز
☀️ 1) از امام باقر ع روایت شده است که قوم لوط از بهترین اقوامی بودند که خداوند آفریده بود، پس شیطان بشدت برای انحراف آنان همت گماشت؛ و از خوبی و فضیلتشان این بود که وقتی برای کار میرفتند همه با هم میرفتند و زنانشان را باقی میگذاشتند. پس چون ابلیش بدانان حسد ورزید (و تصمیم بر منحرف کردنشان گرفت) چنین کرد که وقتی که آنان از سر کار برمی گشتند ابلیس تمام آنچه انجام داده بودند خراب میکرد.
بالاخره آنها به همدیگر گفتند بیایید کمین بگذاریم تا بفهمیم چه کسی است که کالاهای ما را خراب میکند.
پس کمین کردند و دیدند پسرک نوجوانی در غایت زیبایی میآید و چنین میکنند.
او را گرفتند و گفتند تو بودی که بارها و بارها کالاهای ما را خراب میکردی؟
گفت: آری.
پس او را گرفتند و نظرشان این شد که او را فردا به قتل برسانند و امشب وی را نزد یکی از مردان خویش گذاشتند.
چون شب شد فریادی زد.
آن مرد به او گفت: چه خبر است؟
گفت: پدرم همیشه شبها مرا روی شکمش میخواباند!
گفت: مشکلی نیست. بیا و روی شکم من بخواب.
پس وی مرتب آن مرد را تحریک کرد تا اینکه به او یاد داد که چگونه با وی چنان کند؛ پس یکبار ابلیس با او چنان کرد و بار دیگر او با ابلیس چنان کرد. و وقتی آن مرد یاد گرفت بناگاه ابلیس فرار کرد.
صبح شد و مردم جمع شدند و سراغ آن پسر را گرفتند؛ وی با اعجاب و اشتیاق برایشان تعریف کرد و کاری بدانها آمدخت که آن را بلد نبودند. پس بدین کار روی آوردند تا حدی که دیگر مردان به همدیگر اکتفا میکردند [سراغ زنان نمیرفتند] و کار به جایی رسید که در کمین رهگذران مینشستند و با آنان چنان میکردند و وضعیت به گونهای شد که دیگر مردم از به شهر و دیار آنان پا نمیگذاشتند. سپس زنان خود را ترک گفتند و به پسران نوجوان روی آوردند.
ابلیس چون دید که کارش در میان مردان رواج یافت، به سراغ زنان رفت و خود را به صورت زنی درآورد و گفت: خبر دارید که مردان شما با همدیگر چه کار میکنند؟
گفتند:بله. دیدهایم! و لوط هم هرچه میگوید گوش نمیدهند.
گفت: شما هم میتوانید با هم چنین کنید و «مساحقه»را به آنان آموخت و آنها هم انجام دادند تا حدی که دیگر زنان هم به مردان رغبتی نداشتند فقط سراغ هم میرفتند؛ و در تمام این مدت حضرت لوط آنان را اندرز میداد و نصیحت میکرد و آنان را از این کار برحذر میداشت.
چون با آنان اتمام حجت شد خداوند جبرئیل و میکائیل و اسرافیل را به شکل پسران نوجوان زیبارویی به سوی آنان گسیل داشت. پس آنان به لوط رسیدند در حالی که مشغول زراعت بود. گفت: کجا میخواهید بروید که من از شما زیباتر ندیدهام؟
گفتند: سرور ما ما را به سراغ صاحب این شهر فرستاده است.
گفت: آیا سرور شما به شما خبر نداده که اهل این شهر چه کار میکنند؟ فرزندانم! با خدا سوگند که اینان مردان را گیر میاندازند و با آنان چه میکنند؟
گفتند: سرور ما به ما دستور داده که از وسط آن برویم.
گفت: پس من با شما کاری دارم؟
گفتند: آن چیست؟
گفت: تا تاریک شدن هوا همینجا بمانید.
پس آنان همانجا نشستند و لوط دخترش را فرستاد و گفت: برای آنان نان و آبی بیاور و عبائی بیاور تا از سرما خود را بپوشانند. چون دخترش به راه افتاد باران گرفت و وادیای در آنجا پر از آّب شد. لوط [با خود] گفت الان است که بچههای برای بازی به اینجا هجوم آورند. پس به آنان گفت: برخیزید که برویم؛ و لوط سعی میکرد از کنار دیوار راه برود اما جبرئیل و میکائیل و اسرافیل از وسط جاده میآمدند.
لوط گفت: فرزندانم! از اینجا بیایید!
گفتند: سرورمان دستور داده که از وسطش برویم! و مساله این بود که لوط تاریکی را غنیمت میشمرد [میخواست طوری حرکت کنند که دیده نشوند]
ابلیس بر آنان گذشت و بچهای را از دامن مادرش گرفت و در چاهی انداخت و بر اثر داد و فریادها اهل شهر جلوی درب خانه لوط جمع شدند و چون چشمشان به آن نوجوانان در خانه او افتاد گفتند: لوط! تو هم به کارهای ما وارد شدی؟!
گفت: «اینان میهمانان من هستند؛ مرا در مورد میهمانانم بیآبرو نکنید!
گفتند: آنان سه نفرند. یکی را برای خودت بردار و دو تا را به ما بده! و خواستند وارد خانهاش شوند.
لوط گفت: ای کاش اهل بیتی داشتم که شما را از من بازمیداشتند.
[امام] فرمود: و آنان به در خانه هجوم آوردند و در را شکستند و لوط را به کناری افکندند.
جبرئیل گفت «ما رسولان پروردگار توییم؛ هرگز به تو دست نخواهند یافت، پس مشتی خاک برگرفت و به صورت آنان پاشید و صورتهایشان درهم شد و تمام اهل شهر کور شدند.
لوط به آنان گفت: ای رسولان خداوند! در مورد آنان چه دستوری دارید؟
گفتنددستور داریم که سحرگاه آنان را بگیریم!
گفت: من درخواستی از شما دارم.
گفتند: درخواستت چیست؟
گفت: همین الان آنان را بگیرید. من میترسم برای پروردگارم در مورد آنان بدا رخ دهد [یعنی می ترسم خداوند دستور جدید بدهد و آنان را رها کند]
@Yekaye
👇ادامه حدیث 👇
هدایت شده از یک آیه در روز
ادامه حدیث۱
گفتند: لوط! «موعد آنان صبح است؛ آیا صبح نزدیک نیست» (هود/81) برای کسی که میخواهد بگیرد؟ پس تو دخترانت را بردار و برو و همسرت را رها کن.
امام باقر ع فرمود: خداوند لوط را رحمت کند. نمی دانست چه کسانی با او در خانهاش هستند و نمیدانست که او یاری شده است، آنگاهی که میفرمود «ای کاش توانی علیه شما داشتم یا به تکیهگاه مستحکمی تکیه میکردم» (هود/80)؛ چه تکیهگاهی مستحکمتر از جبرئیل که با او بود؟! و خداوند به حضرت محمد ص فرمود «و این از ظالمیان دور نیست» (هود/83) یعنی از ظالمان امت تو اگر که کار قوم لوط را انجام دهند؛ و رسول الله ص فرمود هر که به سراغ نزدیکی با مردان برود، نمیرد مگر اینکه مردان را به نزدیکی با خود بخواند.
📚المحاسن، ج1، ص110-111؛ الكافي، ج5، ص544-546؛ ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص264-266
@Yekaye
هدایت شده از یک آیه در روز
☀️2) ابوبصیر میگوید: به امام باقر ع عرض کردم: آیا درست است که رسول الله ص مرتباً از بخل به خداوند پناه میبرد؟
فرمود: بله ای ابومحمد! در هر صبح و شام؛ و ما نیز از بخل به خداوند پناه میبریم که خداوند می فرماید «و کسی که حرص و بخل نفس خویش را نگه دارد آناناند که رستگاراناند» () و به تو خبر دهم از عاقبت بخل؟ همانا قوم لوط اهل آبادیای بودند که بسیار بر طعام حریص بودند. و این بخل ورزیدن آنان را به دردی گرفتار کرد که دوا نداشت!
گفتم: به چه عاقبتی گرفتارشان کرد؟
فرمود: همانا قوم لوط در مسیر کاروانهای شام و مصر بودند؛ و کاروانها بر آنان فرود میآمدند و اینان از آنان پذیرایی میکردند. چون آن کاروانها زیاد شدند بخلورزی و پست و لئیم بودن به آنان فشار آورد و بخل آنان را وادار کرد که وقتی میهمانی بر آنان وارد میشود به اینکه با عمل شنیعی انجام دهند او را بیآبرو کنند؛ و آنان این کار را با میهمانان انجام می دادند تا بدین ترتیب از کسی که بر آنان وارد میشد انتقام بگیرند. این کارشان در آن آبادی شیوع پیدا کرد و دیگر مردمان پرهیز داشتند که بر آنان وارد شوند؛ پس این بخل آنان را به بلایی مبتلا کرد که نمیتوانستند آن را از خویش دفع کنند بدون اینکه واقعا رغبتی بدان داشته باشند تا حدی که کار به جایی رسید که این را از مردان در سرزمینها [ِ دیگر] طلب میکردند و برایش اجرتی قرار میدادند.
سپس فرمود: و چه دردی است بخل ورزیدن و چه بد عاقبت است و چه اندازه زشت و قبیح است نزد خداوند متعال!
گفتم فدایت شوم. آیا اهالی شهر لوط همهشان این چنین کاری میکردند؟
فرمود: بله، به جز اهل خانهای از آنان از مسلمین. آیا سخن خداوند را نشنیدهای که فرمود «پس بیرون کردیم هرکه از مومنان را که در آنجا بود؛ پس جز خانهای از مسلمین نیافتیم» (ذاریات/35-36)
سپس امام باقر ع فرمود: حضرت لوط سی سال در قومش درنگ کرد و آنان را به خداوند متعال میخواند از عذابش هشدار میداد؛ و آنان قومی بودند که برای قضای حاجت که میرفتند نظافت نمیکردند و بعد از جنابت هم خود را تطهیر نمینمودند؛ و حضرت لوط ع پسرخاله حضرت ابراهیم ع بود و همسر ابراهیم ع، ساره، خواهر حضرت لوط ع بود؛ و حضرت لوط ع و حضرت ابراهیم ع هر دو پیامبر مرسل بودند؛ و خود لوط ع فردی سخاوتمند و اهل اکرام بود و وقتی میهمان بر او وارد میشد بخوبی پذیرایی میکرد و آنان را از قوم خود برحذر میداشت. قومش چون چنین دیدند به او گفتند «آیا ما تو را از جهانیان نهی نکردیم» (حجر/70) که میهمانی را که بر تو وارد میشود این چنین پذیرایی و احترام نکنی؟ اگر این بار چنین کردی میهمانی که بر تو وارد شود را با عمل شنیع خود، بیآبرو، و تو را خوار خواهیم کرد.
و از این رو بود که وقتی میهمانی بر حضرت لوط وارد میشود وی برای اینکه مبادا قومش بخواهند با او عمل شنیعی انجام دهند آمدن آنان را مخفی نگه می داشت بدین جهت که عشیره و خویشاوندانی [که او را در برابر قومش یاری کنند] نداشت.
و حضرت لوط ع و حضرت ابراهیم ع همواره منتظر نزول عذاب بر قومشان بودند چرا که هر دو نزد خداوند متعال منزلت شریفی داشتند؛ و خداوند متعال هر بار که میخواست قوم لوط را عذاب کند مودت و خلیل بودن حضرت ابراهیم و محبت حضرت لوط مانع میشد و عذابشان را به تاخیر میانداخت.
📚علل الشرائع، ج2، ص548-550؛ تفسير العياشي، ج2، ص245-247؛ قصص الأنبياء ع (للراوندي)، ص118-119
💠ادامه این روایت داستان آمدن فرشتگان نزد حضرت ابراهیم ع را به تفصیل مطرح کرده که آن را بعدا در ضمن آیات مربوطه خواهیم آورد؛ ان شاءالله.
📚همچنین روایتی دیگر در علل الشرائع، ج2، ص550-551؛ قصص الأنبياء عليهم السلام (للراوندي)، ص117-118 و روایت دیگری در قصص الأنبياء عليهم السلام (للراوندي)، ص120 آمده است که داستان قوم لوط را به تفصیل شرح میدهد و مطلب را از همین مساله بخیل بودن آنان شروع میکند و به شرح مفصل چگونگی آمدن فرشتگان و وقایعی که رخ داد میپردازد، که ان شاءالله در ذیل آیات دیگر مطرح خواهد شد.
@Yekaye
هدایت شده از یک آیه در روز
💠تبصره
درباره اینکه چرا قوم لوط چنین شدند چنانکه مشاهد شد دو گونه روایت شده است؛ که یکی آنان را پیش از این واقعه مردمی خوب میشمرد و دیگری آنان را مردمی بخیل؛
ممکن است بتوان این گونه بین این دو جمع کرد که
🔹روایت اول ناظر به خوب بودن از حیث رعایت مسائل جنسی است؛ نه خوب بودن از همه جهات؛
🔹 ویا اینکه این بخل هم از ابتدا نبوده، بلکه همان آفتی بوده که شیطان آنان را بدان گرفتار کرد و از این طریق مقدمات انحرافشان را فراهم آورد؛ بویژه که بخلی که حضرت از آن سخن میگوید ظاهرا اعم از بخل اصطلاحی است (یعنی، همه مراتب دنیادوستی) که حتی اهل بیت ع نیز خود را از خطر آن در امان نمیدیدند و دائما از خداوند در امان ماندن از آن را طلب میکردند.
@Yekaye
هدایت شده از یک آیه در روز
.
1⃣ «وَ لُوطاً إِذْ قالَ لِقَوْمِهِ أَ تَأْتُونَ الْفاحِشَةَ ما سَبَقَكُمْ بِها مِنْ أَحَدٍ مِنَ الْعالَمينَ»
سوره اعراف، با بیان اینکه از آنچه خداوند نازل کرده پیروی کنید آغاز شد و بعد از داستان آفرینش حضرت آدم ع و کاری که ابلیس با او کرد، دوباره بر اینکه از هدایت خدا پیروی کنید تاکید کرد و بعد از آیاتی درباره وضعیت نهایی انسانها در قیامت، به شروع حکایاتی از این هدایت، یعنی برخی از پیامبرانی که خداوند فرستاده بود، رفت.
ابتدا مطلب را با حضرت #نوح ع شروع کرد که «لَقَدْ أَرْسَلْنا نُوحاً إِلی قَوْمِه قالَ يا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّه ...» (اعراف/59)؛
سپس #هود : «وَ إِلی عادٍ أَخاهُمْ هُودا قالَ يا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّه ...» (اعراف/65)
و #صالح «وَ إِلی ثَمُودَ أَخاهُمْ صالِحاً قالَ يا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّه ...» (اعراف/73)؛
تا در این آیه به #لوط میرسد؛ و میبینیم که تعبیر تغییر میکند؛ و میفرماید «وَ لُوطاً إِذْ قالَ لِقَوْمِهِ أَ تَأْتُونَ الْفاحِشَةَ ...»
و دوباره به سراغ پیامبر بعدی (#شعیب ) که میرود به همان سیاق قبل برمیگردد: « وَ إِلی مَدْيَنَ أَخاهُمْ شُعَيْباً قالَ يا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ ...» (اعراف/85)
و البته درباره دو پیامبر دیگری هم که در ادامه بحث کرده، یعنی حضرت موسی ع و حضرت محمد ص سیاق متفاوت میشود:
#موسی ع: «ثُمَّ بَعَثْنا مِنْ بَعْدِهِمْ مُوسی بِآياتِنا إِلی فِرْعَوْنَ وَ مَلاَئِهِ فَظَلَمُوا بِها ... وَ قالَ مُوسی يا فِرْعَوْنُ إِنِّي رَسُولٌ مِنْ رَبِّ الْعالَمينَ...» (اعراف/103-104)
و حضرت #محمد ص: « قُلْ يا أَيُّهَا النَّاسُ إِنِّي رَسُولُ اللَّهِ إِلَيْكُمْ جَميعاً الَّذي لَهُ مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْض ...» (اعراف/158).
🤔در مورد حضرت موسی ع و حضرت محمد ص، میدانیم که اینها دو پیامبر اولوالعزمی بودند که موفق به ایجاد جامعه دینی شدند؛
و از این رو، کارشان علاوه بر «دعوت به توحید» ، «تلاش عملی برای برقراری عدالت» هم بود؛ و طبیعی است که ادبیات تبلیغی اینان متفاوت شود؛
اما تمامیِ انبیای پیش از حضرت موسی ع، چون به تشکیل جامعه دینی (یعنی هسته اولیهای که بتوانند با کمک آنها قدرت را به دست بگیرند و عملا در مسیر عدالت گام بردارند) موفق نشدند، کار اکثرشان در حد همان دعوت به توحید باقی ماند. (در میان آنها تنها یکی لوط است که با لواط مبارزه میکند و دیگری شعیب است که بر کمفروشی اعتراض میکند)
💠در این میان، نکته جالب توجه، تفاوت حضرت لوط با بقیه پیامبرانِ شبیه خویش است.
یعنی همه پیامبرانِ قبل از تاسیس جامعه دینی، محور دعوتشان، تنها دعوت به #توحید بود
(حتی حضرت #شعیب هم که بر #کمفروشی مردمان خود میخروشید، محور دعوتش را «اعبدوا الله» قرار داده بود)؛
و بلکه دعوت به توحید (عبودیت خداوند واحد) ترجیعبند دعوت تمامی پیامبران الهی بوده است (وَ لَقَدْ بَعَثْنا في كُلِّ أُمَّةٍ رَسُولاً أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَ اجْتَنِبُوا الطَّاغُوت؛ نحل/36)؛
🔷اما با اینکه حکایت حضرت لوط در 14 سوره از سورههای قرآن کریم آمده است؛ هیچگاه اینکه او مردمش را به (توحید و عبودیت الله) فراخوانده باشد مشاهده نمیشود و سخنانش تنها ناظر به برحذر داشتن از آن عمل شنیع بوده است:
🔹از او در قرآن کریم، غیر از برحذر داشتن مستقیم از آن عمل شنیع، تنها یکبار تعبیر «أَ لا تَتَّقُونَ ... فَاتَّقُوا اللَّهَ وَ أَطيعُونِ» (شعراء/161-163) آمده است که بلافاصله در آیات بعدی معلوم میشود مصداق دعوت وی به تقوا نیز پرهیز از همان عمل بوده است؛ و در همانجا هم تصریح میکند که من با این عمل شما مشکل دارم: «قالَ إِنِّي لِعَمَلِكُمْ مِنَ الْقالين»؛( شعراء/168).
🔹همچنین در حدی که جستجو شد، در هیچیک از روایاتی هم که درباره قوم لوط آمده، خبری درباره بتپرستی آنان گزارش نشده است؛ و چنانکه دیدیم در برخی روایات، از اینکه آنان –تا پیش از ورود در این عمل شنیع- از بهترین انسانها هم بودند، سخن به میان آمده است.
🔖حدیث1 https://eitaa.com/yekaye/3586
🔹اگر اینها را اضافه کنیم به اینکه اینان معاصر حضرت ابراهیم ع بودند و مردمی که حضرت ابراهیم ع به دعوت آنان اقدام کرد، یکسره بتپرست بودند و از آن مردم، جز «لوط» کسی به وی ایمان نیاورد؛ و آنگاه لوط وارد قوم دیگری میشود که حتی یکبار هم آنان را از بتپرستی برحذر نمیدارد، این مطلب بسیار تقویت میشود که اینان با اینکه مردمانی خداپرست بودند، به این عمل شنیع #همجنسگرایی روی آوردند؛
💢و از این روست که حضرت لوط تنها با این عمل آنان درگیر شد و تنها به خاطر این عملشان بود که عذاب شدند.
@Yekaye
هدایت شده از یک آیه در روز
.
2⃣ «وَ لُوطاً إِذْ قالَ لِقَوْمِهِ أَ تَأْتُونَ الْفاحِشَةَ ما سَبَقَكُمْ بِها مِنْ أَحَدٍ مِنَ الْعالَمينَ»
در مورد تمام پیامبرانی که تا پیش از لوط در این سوره ذکر شد، صرفا اشاره کرد که آنان را به قومشان فرستادیم و آنان چه مطالبی گفتند؛
اما در مورد لوط،
🔹اولا صرفا با «لوطاً» تعبیر کرد
(که این تعبیر، علاوه بر اینکه میتواند معنایش همان «فرستادیم»ی باشد که در موارد قبل ذکر شد؛ این ظرفیت را دارد که به معنای «یاد کن لوط را» باشد؛ چنانکه بسیاری از علمای نحو* بر این مطلب تصریح کردهاند و بسیاری از مترجمان** نیز این آیه را اینچنین ترجمه کردهاند)
و
🔹ثانیاً تعبیر «إذ: هنگامی که» را آورد یعنی درباره لوط، «این هنگام که او این اعتراض را کرد» موضوعیت دارد.
پس،
محور اصلی داستان حضرت لوط، اعتراضی است که بر عمل شنیع قوم خود کرد؛
پس،
💢اعتراض بر کار #همجنسگرایان، مصداق عمل به یک رسالت الهی است.💢
✳️پینوشتها:
* مثلا اخفش، به نقل از مجمعالبیان، ج4، ص685؛ ویا ابنعطیه و زمخشری، به نقل از البحر المحیط، ج5، ص99
** مثلا ترجمههای مکارم شیرازی، مشکینی، مجتبوی، قرائتی (تفسیر نور)، شعرانی، انصاریان، اشرفی، برزی، ثقفیِ تهرانی (روان جاوید)، خسروی، نجفیِ خمینی (تفسیر آسان)، رضایی، صفی علیشاه، طاهری، عاملی، جلالالدین فارسی، قرشی (احسن الحدیث)، بانو مجتهده امین (مخزن العرفان)، مصباحزاده و ...
#همجنسگرایی
@Yekaye
هدایت شده از یک آیه در روز
.
3⃣ «وَ لُوطاً إِذْ قالَ لِقَوْمِهِ أَ تَأْتُونَ الْفاحِشَةَ ...»
حضرت لوط کاری که قومش انجام میدادند را با تعبیر «الفاحشة» یاد کرد.
⛔️#فاحشه به عملی میگویند که:
🔻 قبح و زشتیاش بسیار شدید و آشکار است
🔖نکات ادبی https://eitaa.com/yekaye/3583
🔻به طوری که هیج انسان اخلاقمداری آن را روا نمیبیند؛
🔻و کاری است که انجامش به دستور شیطان و مصداق پیروی از اوست: « الشَّيْطانُ ... يَأْمُرُكُمْ بِالْفَحْشاءِ» (بقره/248)
⛔️ و اینکه حرف «الـ» هم بر آن افزود، شدت این قبح را بیشتر میکند؛ زیرا این «ال»:
🔸یا «الـِ» معرفه است، که میخواهد بگوید آن امر «فاحشه»ای است که «فاحشه» بودنش چنان نزد عقول آدمیان آشکار است که کاملا معروف و شناخته شده می باشد؛
🔸 و یا «الـِ» جنس است که در این گونه موارد برای مبالغه در مطلبی به کار میرود، گویی از شدت «فاحشه» بودن مصداق همه فواحش است، برخلاف «زنا» که با اینکه قُبحش بسیار آشکار است قرآن کریم هنگام نهی از آن، آن را بدون «الـ» آورده؛ یعنی یک فاحشهای است در میان فواحش: «وَ لا تَقْرَبُوا الزِّنی إِنَّهُ كانَ فاحِشَةً» (اسراء/32) (البحر المحیط، ج5، ص99)
🚫پس #همجنسگرایی و #عمل_همجنسگرایان قبح و زشتیاش بسیار شدید و آشکار است، کاری است بشدت قبیحتر از زناکاری (که قرآن بارها بر مجازات شدید انجامدهندگانش اصرار کرده؛ مثلا: نور/1)؛ و مصداق واضح پیروی از شیطان است.
🌐تاملی در وضعیت معاصر
وضعیت #انسان و #اخلاق و #حقوق وی در دوره مدرن چه اندازه سقوط کرده که امروزه برخی با ادعای #فلسفه_اخلاق ، از عمل #همجنسگرایان دفاع میکنند❗️
و انجام #عمل_همجنسگرایانه را یکی از #حقوق_بشر وانمود مینمایند❗️
و اسفبارتر اینکه بسیاری از افراد را در جوامع با خود همراه کردهاند تا حدی که انجام این عمل را رسماً در بسیاری از کشورها قانونی اعلام کردهاند‼️
@Yekaye
852) 📖 إنَّكُمْ لَتَأْتُونَ الرِّجالَ شَهْوَةً مِنْ دُونِ النِّساءِ بَلْ أَنْتُمْ قَوْمٌ مُسْرِفُونَ 📖
💢ترجمه
همانا شما درآیید به مردان به شهوت، به جای زنان؛ بلکه شمایید گروهی اسرافپیشگان.
سوره اعراف (7) آیه81
1397/10/9
23 ربیعالاول 1440
@YekAaye
💠«شهوت» و «اشتهاء» در قرآن
📿ماده «شهو» و مشتقات آن جمعا 13 بار در قرآن کریم به کار رفته است.
▪️در کاربردهای قرآنی این واژه همواره برای لذات مادی و دنیویای که غالبا پیروی آنها با مذمتی همراه بوده از فعل ثلاثی مجرد و به صورت مصدر (شهوة) استفاده شده:
🔸زيِّنَ لِلنَّاسِ حُبُّ الشَّهَواتِ مِنَ النِّساءِ وَ الْبَنينَ وَ الْقَناطيرِ الْمُقَنْطَرَةِ مِنَ الذَّهَبِ وَ الْفِضَّةِ وَ الْخَيْلِ الْمُسَوَّمَةِ وَ الْأَنْعامِ وَ الْحَرْثِ ذلِكَ مَتاعُ الْحَياةِ الدُّنْيا وَ اللَّهُ عِنْدَهُ حُسْنُ الْمَآبِ (آل عمران/14)
🔸يريدُ الَّذينَ يَتَّبِعُونَ الشَّهَواتِ أَنْ تَميلُوا مَيْلاً عَظيماً (نساء/27)
🔸إنَّكُمْ لَتَأْتُونَ الرِّجالَ شَهْوَةً مِنْ دُونِ النِّساءِ (آل عمران/81 و نمل/55)
🔸فخَلَفَ مِنْ بَعْدِهِمْ خَلْفٌ أَضاعُوا الصَّلاةَ وَ اتَّبَعُوا الشَّهَواتِ (مریم/59)
▪️ولی درباره لذائذ اخروی (خواه آنچه به افراد میرسد یا لذایذ اخرویای که از برخی افراد دریغ میشود) همواره به صورت فعل، آن هم در باب افتعال (اشتهی، یشتهی) استفاده شده است:
🔸لا يَسْمَعُونَ حَسيسَها وَ هُمْ في مَا اشْتَهَتْ أَنْفُسُهُمْ خالِدُونَ (انبیاء/102)
🔸و حيلَ بَيْنَهُمْ وَ بَيْنَ ما يَشْتَهُونَ كَما فُعِلَ بِأَشْياعِهِمْ مِنْ قَبْلُ إِنَّهُمْ كانُوا في شَكٍّ مُريبٍ (سبأ/54)
🔸لكُمْ فيها ما تَشْتَهي أَنْفُسُكُمْ (فصلت/31)
🔸فيها ما تَشْتَهيهِ الْأَنْفُسُ وَ تَلَذُّ الْأَعْيُنُ (زخرف/71)
🔸و أَمْدَدْناهُمْ بِفاكِهَةٍ وَ لَحْمٍ مِمَّا يَشْتَهُونَ (طور/22)
🔸و لَحْمِ طَيْرٍ مِمَّا يَشْتَهُونَ (واقعه/21)
🔸و فَواكِهَ مِمَّا يَشْتَهُونَ (مرسلات/42)
▪️و تنها یک مورد هست که درباره دلخواههای دنیوی از فعل «یشتهی» استفاده شده است:
🔸و يَجْعَلُونَ لِلَّهِ الْبَناتِ سُبْحانَهُ وَ لَهُمْ ما يَشْتَهُونَ (نحل/57)
▪️مرحوم مصطفوی در تفاوت شهوات دنیوی و اشتهاهای اخروی چنین توضیح داده که اولی دلخواهی است که باید برایش تلاش کرد و آن را به دست آورد (بویژه کلمه «اتبعوا الشهوات» قابل توجه است)؛ اما دومی دلخواههایی است که حاضر و آماده و بالفعل است و تلاشی نیاز ندارد
📚(التحقيق فى كلمات القرآن الكريم، ج6، ص177)؛
▫️و بعید نیست که بتوان همین را ضابطه تفاوت این دو واژه دانست؛ چنانکه در تنها موردی هم که درباره دنیا آمده، مصداقش آن چیزی است که دارند (دختران را برای خدا قرار میدهند و برای آنان پسران است که بدان میل دارند)
https://eitaa.com/yekaye/3609
هدایت شده از یک آیه در روز
📝 مسرف واقعی از منظر قرآن کریم کیست؟
▪️معنای رایج کلمه اسراف، زیادهروی، و رعایت نکردن حد و اندازه در خرج کردن است:
«وَ الَّذينَ إِذا أَنْفَقُوا لَمْ يُسْرِفُوا وَ لَمْ يَقْتُرُوا وَ كانَ بَيْنَ ذلِكَ قَواماً» (فرقان/۶۷)
▪️اگر چه آنچه ابتدا از این کلمه به ذهن خطور میکند، بیش از مقدار نیاز مصرف کردن، و زیادهروی شخصی در خرج کردن است
(كُلُوا وَ اشْرَبُوا وَ لا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لا يُحِبُّ الْمُسْرِفينَ؛ اعراف/۳۱)،
▫️اما قرآن به ما میآموزد که از حیث اجتماعی نیز هرگونه تجاوز به حقوق دیگران مصداق اسراف است
«وَ ابْتَلُوا الْيَتامى … فَإِنْ آنَسْتُمْ مِنْهُمْ رُشْداً فَادْفَعُوا إِلَيْهِمْ أَمْوالَهُمْ وَ لا تَأْكُلُوها إِسْرافاً» (نساء/۶)؛
▫️بلکه کسی که حقی که خداوند برای نیازمندان مقرر کرده ادا نمیکند، مسرف دانسته میشود
«كُلُوا مِنْ ثَمَرِهِ إِذا أَثْمَرَ وَ آتُوا حَقَّهُ يَوْمَ حَصادِهِ وَ لا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لا يُحِبُّ الْمُسْرِفينَ» (انعام/۱۴۱)
▪️البته در بالا اشاره شد که علیرغم فراوانیِ استعمال این ماده در خصوص «خرج کردن»، اما معنای اصلی این ماده، هرگونه زیادهروی و «از حد و اندازه تجاوز کردن» است، و هر گونه کار انسان، که از حد اعتدال خارج شود، اسراف است؛
و شاید بدین جهت است که در قرآن کریم، هر گناهی که نوعی عبور از حد و اندازهای که خداوند مقرر فرموده، نیز مصداق اسراف معرفی شده است:
« قُلْ يا عِبادِيَ الَّذينَ أَسْرَفُوا عَلى أَنْفُسِهِمْ لا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَميعا» (زمر/۵۳) و
«رَبَّنَا اغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا وَ إِسْرافَنا في أَمْرِنا» (آل عمران/۱۴۷)،
▫️و حتی اگر کسی در قصاص، بیش از افرادی را که واقعا قاتل بودهاند، به قتل برساند، مرتکب «اسراف» شده است
«وَ مَنْ قُتِلَ مَظْلُوماً فَقَدْ جَعَلْنا لِوَلِيِّهِ سُلْطاناً فَلا يُسْرِفْ فِي الْقَتْلِ» (اسراء/۳۳)
▫️و ظاهرا در همین راستاست که قوم لوط «مسرف» خوانده شدند، چرا که از حدی که خداوند در نظام طبیعت برای روابط جنسی قرار داده، عبور کرده
📚 (مفردات ألفاظ القرآن، ص۴۰۸)
و برای اشباع غریزه جنسی، به جای رابطه با جنس مخالف، به سراغ همجنس خود میرفتند:
«إِنَّكُمْ لَتَأْتُونَ الرِّجالَ شَهْوَةً مِنْ دُونِ النِّساءِ بَلْ أَنْتُمْ قَوْمٌ مُسْرِفُونَ»
📚(اعراف/۸۱ ؛ مسرف بودن قوم لوط در جای دیگری هم اشاره شده است: مُسَوَّمَةً عِنْدَ رَبِّكَ لِلْمُسْرِفينَ؛ ذاریات/۳۴)
▪️در بالا اشاره شد که یکی از معانیای که برای ماده «سرف» مطرح شده، جهالت و غفلت است؛
▫️و این معنا نیز در قرآن کریم مورد توجه بوده، و افرادی را که وقتی سختیها مرتفع می گردد خدا را فراموش میکنند مسرفانی خوانده که کارهای بدشان برایشان زینت داده شده است:
«وَ إِذا مَسَّ الْإِنْسانَ الضُّرُّ دَعانا لِجَنْبِهِ أَوْ قاعِداً أَوْ قائِماً فَلَمَّا كَشَفْنا عَنْهُ ضُرَّهُ مَرَّ كَأَنْ لَمْ يَدْعُنا إِلى ضُرٍّ مَسَّهُ كَذلِكَ زُيِّنَ لِلْمُسْرِفينَ ما كانُوا يَعْمَلُونَ» (یونس/۱۲)
▫️شاید با همین ملاحظه است که در نگاه دینی، مساله اسراف در همین حد اعمال و کنشها باقی نمیماند، بلکه این غفلت و فراموشی یاد خدا، شخص را به ساحت کورباطنی و ایمان نیاوردن هم می کشاند:
«وَ مَنْ أَعْرَضَ عَن ذِكْرِى فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَةً ضَنكاً وَ نحْشُرُهُ يَوْمَ الْقِيَمَةِ أَعْمَى؛ قَالَ رَبِّ لِمَ حَشَرْتَنىِ أَعْمَى وَ قَدْ كُنتُ بَصِيرًا؛ قالَ كَذلِكَ أَتَتْكَ آياتُنا فَنَسيتَها وَ كَذلِكَ الْيَوْمَ تُنْسى؛ وَ كَذلِكَ نَجْزي مَنْ أَسْرَفَ وَ لَمْ يُؤْمِنْ بِآياتِ رَبِّه» (طه/۱۲۴-۱۲۷)
▫️و بدین ترتیب، این امر یکی از عوامل اصلی مخالفت با انبیاء و بیاعتنایی به دعوت ایشان معرفی میشود:
«لَقَدْ جاءَتْهُمْ رُسُلُنا بِالْبَيِّناتِ ثُمَّ إِنَّ كَثيراً مِنْهُمْ بَعْدَ ذلِكَ فِي الْأَرْضِ لَمُسْرِفُونَ» (مائده/۳۲) ؛
«قالُوا ما أَنْتُمْ إِلاَّ بَشَرٌ مِثْلُنا وَ ما أَنْزَلَ الرَّحْمنُ مِنْ شَيْءٍ إِنْ أَنْتُمْ إِلاَّ تَكْذِبُونَ … قالُوا … بَلْ أَنْتُمْ قَوْمٌ مُسْرِفُونَ» (یس/۱۵-۱۹)
▪️و البته این عناد آنان موجب نمیشود که خداوند ذرهای از ارائه حقایقی که باید به انسانها تذکر دهد، دست بردارد
«أَ فَنَضْرِبُ عَنْكُمُ الذِّكْرَ صَفْحاً أَنْ كُنْتُمْ قَوْماً مُسْرِفينَ» (زخرف/۵)
▪️هر چند که کسانی را که مسرفاند هدایت نخواهد کرد
«وَ قالَ رَجُلٌ مُؤْمِنٌ مِنْ آلِ فِرْعَوْنَ يَكْتُمُ إيمانَهُ أَ تَقْتُلُونَ رَجُلاً أَنْ يَقُولَ رَبِّيَ اللَّهُ وَ قَدْ جاءَكُمْ بِالْبَيِّناتِ مِنْ رَبِّكُمْ وَ إِنْ يَكُ كاذِباً فَعَلَيْهِ كَذِبُهُ وَ إِنْ يَكُ صادِقاً يُصِبْكُمْ بَعْضُ الَّذي يَعِدُكُمْ إِنَّ اللَّهَ لا يَهْدي مَنْ هُوَ مُسْرِفٌ كَذَّابٌ» (غافر/۲۸)
👇ادامه توضیح «اسراف در قرآن»👇