☀️7) الف. از امام صادق ع درباره این سخن خداوند متعال که میفرماید «و خودهایتان را مکشید» روایت شده که فرمودند:
مقصود [از خودهایتان] اهل بیت پیامبرتان است.
📚تفسير فرات الكوفي، ص102
☀️ب. عین همین مضمون در کتب اهل سنت از قول ابنعباس روایت شده است؛ مثلا در شواهد التنزيل، ج1، ص181-182
و نیز این روایت:
ابن عباس درباره این آیه که میفرماید «خودهایتان را نکشید که همانا خداوند نسبت به شما رحیم بوده است» گفت: [یعنی] اهل بیت پیامبرتان را نکشید که همانا خداوند [در آیه مباهله] میفرماید: «بیایید فرا بخوانیم پسرانمان و پسرانتان، و زنانمان و زنانتان، و خودهایمان و خودهایتان را سپس تضرع کنیم و لعنت خداوند را بر دروغگویان قرار دهیم» (آل عمران/61) و منظور از «فرزندان» این امت، [امام] حسن و [امام] حسین ع بودند و «زنان»شان [حضرت] فاطمه س بود و «خودهایشان» پیامبر ص و [حضرت] علی ع.
📚«مناقب علي» (لابن المغازلي) ج1، ص83
📚شواهد التنزيل، ج1، ص182
@yekaye
هدایت شده از یک آیه در روز
.
1️⃣ «یا أَیهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تَأْكُلُوا أَمْوالَكُمْ بَینَكُمْ بِالْباطِلِ»
واضح است که مقصود از «خوردن» اموال به باطل، صرف خوردن نیست؛
بلکه هرگونه تصرف را شامل میشود و علت اینکه از تعبیر «خوردن» استفاده کرد زیرا شایعترین و اولین استفاده از آن برای رفع نیاز به غذا و امرار معاش است.
📚(مجمع البيان، ج3، ص59؛ المیزان، ج4، ص317)
💢اما همین که محور تصرفات را خوردن قرار داد شاید دلالت دارد بر اهمیت لقمه حلال در زندگی.
@yekaye
هدایت شده از یک آیه در روز
.
3️⃣ «لا تَأْكُلُوا أَمْوالَكُمْ بَینَكُمْ بِالْباطِلِ إِلاَّ أَنْ تَكُونَ تِجارَةً عَنْ تَراضٍ مِنْكُمْ»
نقطه مقابل خوردن مال بالباطل، تجارت (هرگونه معامله) همراه با رضایت طرفین معرفی شده است.
از طرفی معروفترین مصادیق خوردن مال به باطل در روایات، #قمار و #ربا معرفی شده است؛ دو معاملهای که صریحا در قرآن کریم باطل شمرده شدهاند.
💠نکته تخصصی #اقتصادی
غالبا هم در قمار و هم در ربا نوعی رضایت مشاهده میشود:
یعنی
🔻 هم کسی که مجبور میشود پولی را از طریق ربا بگیرد عملا رضایت داده که پول بیشتری به ازای پول فعلیاش بدهد؛
🔻و هم کسی که قمار میکند عملا پذیرفته که در صورت باخت اموالش را بدهد؛
🤔اما همین که این دو را در مقابل هم قرار داد بخوبی نشان میدهد که هرگونه رضایتی در معاملات مصحح معامله نیست؛
وضعیتی که شخص از روی اضطرار (مثل ربا) و یا حماقت و منفعتطلبی غیرمنطقی (مثل قمار) بدان رضایت دهد، طبق این آیه مصداق رضایتی که موجب صحیح شدن معامله میشود نخواهد بود.
@yekaye
هدایت شده از یک آیه در روز
.
🔟 «لا تَأْكُلُوا أَمْوالَكُمْ بَینَكُمْ بِالْباطِلِ ... وَ لا تَقْتُلُوا أَنْفُسَكُمْ»
در این آیه نهی از خوردن مال به باطل در ردیف کشتن انسانها و بلکه مقدم بر آن مطرح شده است؛ شاید بتوان نتیجه گرفت:
💢 گردش مال به باطل در جامعه، به اندازه کشتن انسانها و بلکه بیش از آن به هلاکت انسانها میانجامد‼️
به تعبیر دیگر،
رمز اينكه نهى از قتل، «لا تَقْتُلُوا» بدنبال نهى از حرامخورى، «لا تَأْكُلُوا» آمده است، شايد آن باشد كه سيستم اقتصادى ناسالم، زمينهى قيام محرومان عليه زراندوزان و بروز درگيرىها و پيدايش قتل و هلاكت جامعه است. (تفسير نور، ج2، ص274)
@yekaye
هدایت شده از یک آیه در روز
.
1️⃣1️⃣ ) «یا أَیهَا الَّذینَ آمَنُوا ... لا تَقْتُلُوا أَنْفُسَكُمْ إِنَّ اللَّهَ كانَ بِكُمْ رَحیماً»
ای کسانی که ایمان آوردهاید! خودهایتان را نکشید، چون خداوند نسبت به شما رحیم است. دقت شود که «رحیم» آن رحمت خاص خداوند است که خاص مومنان است (كانَ بِالْمُؤْمِنينَ رَحيما؛ احزاب/43) و در اثر ایمان و عمل صالح متوجه انسان میگردد (برخلاف رحمت رحمانیه که همگان، خوب و بد، را شامل میشود)
💠نکته تخصصی #انسانشناسی
هرکس که به خودکشی روی میآورد از باب این است که از زندگی خسته شده و ادامه زندگی را غیرقابل تحمل میداند.
این وضعیت شاید برای یک انسان غیرمومن عادی باشد که بر اثر سختیهای زندگی به پوچی و یاس برسد؛ اما کسی که مومن باشد باید بداند که خداوند همواره با رحمت خاصهاش با او مواجه میشود.
در واقع،
جان انسان [مومن] محترم است، لذا خودكشى و يا ديگركشى حرام است. (تفسير نور، ج2، ص275)
@yekaye
هدایت شده از یک آیه در روز
.
2️⃣1️⃣ «یا أَیهَا الَّذینَ آمَنُوا ... لا تَقْتُلُوا أَنْفُسَكُمْ إِنَّ اللَّهَ كانَ بِكُمْ رَحیماً»
درباره اینکه مقصود از «وَ لا تَقْتُلُوا أَنْفُسَكُمْ» چیست، دیدگاههای متعددی بیان شده است:
🍃الف. یعنی دست به قتل همدیگر نزنید زیرا همه شما از دینی واحد و همچون پیکری واحدید؛ و از این جهت شبیه آیه «سلِّموا علی أنفسکم» (نور/61) است (حسن و عطا و سدی و جبائی، به نقل از مجمع البيان، ج3، ص59)
🍃ب. این دلالت بر نهی از خودکشی دارد (ابوالقاسم بلخی، مجمع البيان، ج3، ص59؛ و نیز حدیث5)
🍃ج. مقصود این است که با ارتکاب گناهانی همچون خوردن مال به باطل و سایر گناهان خود را به هلاکت نیندازید. (به نقل از مجمع البيان، ج3، ص60)
🍃د. یعنی با ورود در جنگی که هیچ احتمال موفقیت و توان مقابله ندارید خود را به کشتن ندهید (به نقل از مجمع البيان، ج3، ص60؛ و نیز حدیث4)
🍃ه. قاعده عامی است که هرگونه در معرض هلاکت قرار دادن خود را نهی میکند؛ تا حدی که این قاعده میتواند انجام برخی از وظایف شرعی را که منجر به ضرر شدید میشود برطرف سازد (حدیث6)
🍃و. به قرینه آیه مباهله که مقصود پیامبر از «خود ما» در خصوص امتی که در مقابل اهل ضلالت قرار گرفته بودند، حضرت علی ع بود، مقصود هشدار در خصوص کشتن اهل بیت پیامبر ص است توسط این امت؛ (ابن عباس، المناقب ابن المغازلی، ج1، ص83؛ و نیز حدیث7)
🍃ز. ...
💠تبصره
با توجه به امکان استفاده از یک لفظ در چند معنا بعید نیست همگی مد نظر باشند بویژه که اغلب این دیدگاهها در احادیث هم ذکر شدهاند.
علامه طباطبایی در ذیل این آیه تبیینی ارائه میدهد که با قرینه قرار دادن هر عبارتی در آیه، میتوان یکی از این معانی را ترجیح داد؛ [گویی آیه با آوردن قرینههای متعدد، درصدد است اصرار کند بر اینکه چند معنا مد نظرش بوده است]:
🔸- ظهور اولیه عبارت «خودتان را نکشید» در نهی از خودکشی است؛
🔸- اینکه این تعبیر را بلافاصله بعد از «نهی از خوردن اموال بین خودتان به باطل» قرار داد، گویی مجموع مومنان را همچون پیکرده واحدی قلمداد کرده که چنین کاری منجر به هلاکت او میشود؛ و از زاویه دیگر گویی اینان پیکره واحدیاند که کشتن دیگری همانند کشتن خویش است؛
🔸- از ذیل آیه که فرمود «ان الله کان بکم رحیماً» میتوان دریافت که منظور آیه هرگونه به خطر انداختن جان خویش و در معرض هلاکت قرار دادن است، چه در موقعیت جنگی نامناسب قرار گرفتن، ویا هر اقدامی که به هلاکت انسان منجر شود.
📚(الميزان، ج4، ص320)
@yekaye
هدایت شده از یک آیه در روز
.
4️⃣1️⃣ «یا أَیهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تَأْكُلُوا أَمْوالَكُمْ بَینَكُمْ بِالْباطِلِ إِلاَّ أَنْ تَكُونَ تِجارَةً عَنْ تَراضٍ مِنْكُمْ وَ لا تَقْتُلُوا أَنْفُسَكُمْ إِنَّ اللَّهَ كانَ بِكُمْ رَحیماً»
این آیه چه ارتباطی به آیات قبل دارد؟
🍃الف. در آیات قبل از اینکه افراد اموال زنانشان را بناحق مصادره کنند سخن گفت، حالا مساله را عامتر کرده و درباره مطلق خوردن اموال به باطل تذکر میدهد. (المیزان، ج4، ص316) در واقع، بنیان رعایت حقالناس در مسائل اقتصادی در جامعه، از رعایت حقالناس در مسائل اقتصادی و ظلم نکردن به زیر دستان در خانواده شروع میشود.
🍃ب. در آیات قبل کیفیت تصرف در دیگران به سبب نکاح را شرح داد و اکنون وارد به کیفیت تصرف در اموال شد. (مفاتيح الغيب، ج10، ص56)
🍃ج. بعد از اینکه از چگونگی رسیدن به نکاح با هزینه کردن از اموال سخن گفت و به پرداخت تمام و کمال مهریه و نفقه دستور داد، اکنون سراغ مطلق تصرفات در اموال رفت. (قاضی عبدالجبار، به نقل از مفاتيح الغيب، ج10، ص56)
🍃د. ...
@yekaye
958) 📖 و مَنْ یفْعَلْ ذلِكَ عُدْواناً وَ ظُلْماً فَسَوْفَ نُصْلیهِ ناراً وَ كانَ ذلِكَ عَلَى اللَّهِ یسیراً 📖
💢ترجمه
و کسی که از روی عداوت و ظلم چنین کند پس بزودی او را به آتشی بسوزانیم و این بر خداوند آسان است.
سوره نساء (4) آیه 30
1398/8/18
9 ربیعالاول 1441
@yekaye
☀️1) از امام صادق ع از پدرانشان از امیرالمومنین ع روایت شده است که
رسول الله ص روز قربانی کردن در منی در حجة الوداع در حالی که بر شتر خویش سوار بود خطبهای خواند و در ضمن آن فرمود:
ای مردم! همانا من میترسم که بعد از این بار که اینجا هستم در سال بعد دیگر شما را نبینم؛ پس آنچه به شما میگویم خوب گوش دهید و از آن سود برید.
سپس فرمود: چه روزی حرمتش عظیمتر است؟
گفتند: امروز یا رسول الله!
فرمود: چه ماهی نزد خداوند حرمتش عظیمتر است؟
گفتند: امروز یا رسول الله!
فرمود: چه روزی حرمتش عظیمتر است؟
گفتند: همین ماه یا رسول الله!
فرمود: کدام سرزمین حرمتش عظیمتر است؟
گفتند: همین سرزمین یا رسول الله!
فرمود: همانا حرمت اموالتان بر شما و نیز حرمت خونتان همانند حرمت امروزتان در این ماه و در این سرزمین است؛ تا اینکه پروردگارتان را ملاقات کنید و از شما از اعمالتان بپرسد. آیا مطلب را به شما ابلاغ کردم؟
گفتند: بله.
فرمود: خدایا شاهد باش!
📚دعائم الإسلام، ج2، ص484
@yekaye
☀️2) از امام باقر ع روایت شده است:
هر گناهی را کشته شدن در راه خداوند عز و جل تکفیر و نابود میسازد مگر بدهی که هیچ کفارهای برایش وجود ندارد مگر ادا کردنش ویا اینکه رفیق انسان آن را به جای انسان بازپرداخت کند ویا اینکه کسی که صاحب حق است از حق خویش بگذرد.
📚الكافي، ج5، ص94؛ تهذيب الأحكام، ج6، ص184
@yekaye
☀️3) از امام صادق ع از پدرانشان روایت شده که رسول الله ص فرمودند:
همانا در جهنم وادیای هست که بدان «سعیر» گویند؛ هنگامی که آن وادی گشوده شود آتشها از آن به ضجه درآیند! و خداوند آن را برای قاتلان آماده کرده است.
📚دعائم الإسلام، ج2، ص402
@yekaye
☀️4) از امام باقر ع روایت شده است که فرمودند:
همانا شخصی را روز قیامت [به پای حساب] میآورند که به اندازه یک شیشه حجامت خونِ [بناحق ریخته شده] برعهدهاش است. میگوید به خدا سوگند من نه کسی را کشتم و نه در ریختن خون کسی مشارکت کردم.
پاسخ میشنود: خیر؛ تو درباره فلانی چنان سخنی گفتی و این از این دهان به آن دهان گشت تا اینکه منجر به کشته شدن او شد؛ و این مقدار از خونش برعهده توست.
📚دعائم الإسلام، ج2، ص: 403
@yekaye
هدایت شده از یک آیه در روز
.
3️⃣ «یا أَیهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تَأْكُلُوا أَمْوالَكُمْ بَینَكُمْ بِالْباطِلِ ... وَ مَنْ یفْعَلْ ذلِكَ عُدْواناً وَ ظُلْماً فَسَوْفَ نُصْلیهِ ناراً»
ابتدا نهی کرد که اموالتان را به باطل نخورید؛ سپس نفرمود هرکس چنین کند جهنمی میشود بلکه فرمود هرکس این کار را از روز تجاوزگری و ستم انجام دهد جهنمی میشود.
💠بحث تخصصی #فقه و #اصول
این تعبیر بخوبی نشان میدهد که #حکم_وضعیِ (باطل و صحیح بودنِ) معامله غیر از #حکم_تکلیفیِ (حرام و حلال بودنِ) آن است. مثلا کسی که اشتباها معامله باطلی انجام دهد، اگرچه معاملهاش باطل است اما جهنمی نمیشود.
@yekaye
هدایت شده از یک آیه در روز
.
4️⃣ «یا أَیهَا الَّذینَ آمَنُوا ... لا تَقْتُلُوا أَنْفُسَكُمْ ... وَ مَنْ یفْعَلْ ذلِكَ عُدْواناً وَ ظُلْماً فَسَوْفَ نُصْلیهِ ناراً»
ابتدا نهی کرد که خودهایتان را مکشید (چه خودکشی باشد یا کشتن دیگران ویا خود را در ورطه هلاکت افکندن)؛ سپس نفرمود هرکس چنین کند جهنمی میشود بلکه فرمود هرکس این کار را از روز تجاوزگری و ستم انجام دهد جهنمی میشود.
از این روست که در فقه بین قتل عمد (که از روی عداوت و ظلم است) با قتل غیرعمد (که بر اثر اشتباه و ... رخ داده) تفکیک میکنند؛ و مجازات این دو را متفاوت قرار میدهند.
به تعبیر دیگر،
كارهايى كه از سر ظلم و عدوان از انسان سر نزند، قهر الهى ندارد. (تفسير نور، ج2، ص276)
@yekaye
هدایت شده از یک آیه در روز
.
7️⃣ «وَ لا تَقْتُلُوا أَنْفُسَكُمْ إِنَّ اللَّهَ كانَ بِكُمْ رَحیماً ... فَسَوْفَ نُصْلیهِ ناراً وَ كانَ ذلِكَ عَلَى اللَّهِ یسیراً»
تقابل این دو فراز در این دو آیه جای تامل دارد: از طرفی تاکید میکند که خودتان را نکشید که خداوند به شما مهربان است؛ بلافاصله در آیه بعد تذکر میدهد که فکر نکنید این یک مهربانی عاطفی و احساسی محض است؛
خیر همان خدایی که راضی به کشته شدن شما نیست، اگر ببیند که بنا را بر عداوت و ظلم گذاشتهاید شما را به آتش جهنم میسوزاند و هیچ دغدغهای از این بابت نخواهد داشت.
📚(اقتباس از المیزان، ج4، ص321 )
@yekaye
959) 📖 إِنْ تَجْتَنِبُوا كَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُكَفِّرْ عَنْكُمْ سَیئاتِكُمْ وَ نُدْخِلْكُمْ مُدْخَلاً كَریماً 📖
💢ترجمه
اگر از گناهان کبیرهای که از آن بازتان میدارند دوری گزینید بدیهایتان را از شما محو میکنیم و شما را به جایگاهی ارجمند وارد میکنیم.
سوره نساء (4) آیه 31
1398/8/17
10 ربیعالاول 1441
@yekaye
هدایت شده از یک آیه در روز
🔹الف. گناهان کبیره کدامند؟
درباره اینکه چه گناهی گناه کبیرهاند، برخی از احادیث معیار دادهاند (بند1)
برخی از احادیث گناهانی را فهرست کردهاند (بند2)
و برخی از احادیث بین این دو جمع کردهاند بدین بیان که آن فهرست را به عنوان بارزترین مصداقهای همان معیار معرفی کردهاند (بند3)
و برخی هم این گونه جمع کردهاند که نشان دادهاند این فهرست همان مواردی است که در قرآن وعده جهنم بدانها داده شده است:
@yekaye