☀️1) امیرالمومنین ع در فرازی یکی از خطبههای خود فرمودند:
سپس خداى سبحان آدم را بدين سراى فرود آورد كه خانه رنج و امتحان است و زادن فرزندان، و از فرزندان او پيامبرانى گزيد،
و از آنان به زبان وحى پيمان گرفت كه امانت او نگاه دارد و حكم خدا را به ديگران برساند،
و اين هنگامى بود كه بيشتر خلایق طومار عهد در نورديدند، حقّ او را نشناختند و برابر او خدايانى ساختند. شيطانها آنان را از خداشناسى به گمراهى كشيدند، و پيوندشان را با پرستش خدا بريدند.
پس در میانشان رسولانی فرستاد و پیاپی به سویشان انبیایی گسیل داشت
تا آنان را به ادای ميثاق فطرتش دعوت کنند،
و نعمت فراموش كرده را به يادشان آورند. به نحوی بليغ، بر آنان حجت آورند و گنجینههای عقولشان را به رو آورند
تا به آيتهاى خدا چشم دوزند: از آسمانى که بالایشان رفعت یافته و زمينى زيرشان گسترده، و زاد و توشهای که زنده میداردشان و اجلهایی که میمیراندشان و مصیبتهایی که پیرشان میکند و وقایعی که پیاپی بر سرشان فرود میآید،
و هيچگاه نبود كه خدا خلایقش را بىپيامبر بدارد، يا كتابى در دسترس آنان نگذارد، يا حجّتى بر آنان نگمارد، يا از نشان دادن راه راست دريغ دارد ...
📚نهج البلاغه، خطبه1، (با اقتباس از ترجمه شهیدی)
ثُمَّ أَسْكَنَ سُبْحَانَهُ آدَمَ دَارا ... وَ أَهْبَطَهُ إِلَى دَارِ الْبَلِيَّةِ وَ تَنَاسُلِ الذُّرِّيَّة وَ اصْطَفَى سُبْحَانَهُ مِنْ وَلَدِهِ أَنْبِيَاءَ أَخَذَ عَلَى الْوَحْيِ مِيثَاقَهُمْ وَ عَلَى تَبْلِيغِ الرِّسَالَةِ أَمَانَتَهُمْ [إِيمَانَهُمْ] لَمَّا بَدَّلَ أَكْثَرُ خَلْقِهِ عَهْدَ اللَّهِ إِلَيْهِمْ فَجَهِلُوا حَقَّهُ وَ اتَّخَذُوا الْأَنْدَادَ مَعَهُ وَ اجْتَالَتْهُمُ الشَّيَاطِينُ عَنْ مَعْرِفَتِهِ وَ اقْتَطَعَتْهُمْ عَنْ عِبَادَتِهِ فَبَعَثَ فِيهِمْ رُسُلَهُ وَ وَاتَرَ إِلَيْهِمْ أَنْبِيَاءَهُ لِيَسْتَأْدُوهُمْ مِيثَاقَ فِطْرَتِهِ وَ يُذَكِّرُوهُمْ مَنْسِيَّ نِعْمَتِهِ وَ يَحْتَجُّوا عَلَيْهِمْ بِالتَّبْلِيغِ وَ يُثِيرُوا لَهُمْ دَفَائِنَ الْعُقُولِ وَ يُرُوهُمْ آيَاتِ الْمَقْدِرَةِ مِنْ سَقْفٍ فَوْقَهُمْ مَرْفُوعٍ وَ مِهَادٍ تَحْتَهُمْ مَوْضُوعٍ وَ مَعَايِشَ تُحْيِيهِمْ وَ آجَالٍ تُفْنِيهِمْ وَ أَوْصَابٍ تُهْرِمُهُمْ وَ أَحْدَاثٍ [تَتَتَابَعُ] تَتَابَعُ عَلَيْهِمْ وَ لَمْ يُخْلِ اللَّهُ سُبْحَانَهُ خَلْقَهُ مِنْ نَبِيٍّ مُرْسَلٍ أَوْ كِتَابٍ مُنْزَلٍ أَوْ حُجَّةٍ لَازِمَةٍ أَوْ مَحَجَّةٍ قَائِمَةٍ ...
@yekaye
یک آیه در روز
762) 🌺 قالُوا ما أَنْتُمْ إِلاَّ بَشَرٌ مِثْلُنا وَ ما أَنْزَلَ الرَّحْمنُ مِنْ شَيْءٍ إِنْ أَنْتُمْ
.
1⃣ «قالُوا ما أَنْتُمْ إِلاَّ بَشَرٌ مِثْلُنا وَ ما أَنْزَلَ الرَّحْمنُ مِنْ شَيْءٍ إِنْ أَنْتُمْ إِلاَّ تَكْذِبُونَ»
با اینکه خود پیامبران بارها تاکید میکردند که «ما جز بشری همانند شما نیستیم» (ابراهیم/11؛ کهف/110؛ فصلت/6)،
با این حال، از مهمترین بهانههای مخالفان انبیاء همین بود که «شما چیزی نیستید جز بشری همانند ما» (هود/27؛ ابراهیم/10؛ انبیاء/3؛ مومنون/24 و 33 و 34 و 47؛ شعراء/154 و 196؛ یس/15)❗️
🔷الف. گویندگان این گونه بهانهتراشیها در قرآن کریم عبارتند از:
🔹1. «ملأ کافر» یعنی افراد کافر سرشناسی که غالبا قدرت و ثروت جامعه را در اختیار داشتند:
فَقالَ الْمَلَأُ الَّذينَ كَفَرُوا مِنْ قَوْمِهِ ما نَراكَ إِلاَّ بَشَراً مِثْلَنا (هود/27)
فَقالَ الْمَلَأُ الَّذينَ كَفَرُوا مِنْ قَوْمِهِ ما هذا إِلاَّ بَشَرٌ مِثْلُكُمْ يُريدُ أَنْ يَتَفَضَّلَ عَلَيْكُمْ (مومنون/24)
وَ قالَ الْمَلَأُ مِنْ قَوْمِهِ الَّذينَ كَفَرُوا وَ كَذَّبُوا بِلِقاءِ الْآخِرَةِ وَ أَتْرَفْناهُمْ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا ما هذا إِلاَّ بَشَرٌ مِثْلُكُمْ (مومنون/33)
🔹2. ظالمان و ستمکاران:
أَسَرُّوا النَّجْوَى الَّذينَ ظَلَمُوا هَلْ هذا إِلاَّ بَشَرٌ مِثْلُكُمْ (انبیاء/3)
🔹3. پیروان مسرفان و مفسدان در زمین
(قوم صالح) وَ لَا تُطِيعُواْ أَمْرَ الْمُسْرِفِينَ؛ الَّذِينَ يُفْسِدُونَ فىِ الْأَرْضِ وَ لَا يُصْلِحُونَ؛ قَالُواْ ... مَا أَنتَ إِلَّا بَشَرٌ مِّثْلُنَا (شعراء/151-154)
(قوم شعیب) وَ لا تَبْخَسُوا النَّاسَ أَشْياءَهُمْ وَ لا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدين ... قَالُواْ ... وَ ما أَنْتَ إِلاَّ بَشَرٌ مِثْلُنا (شعراء/183-186)
🔶ب. ریشههای این مخالفت عبارت است از:
🔸1. نگرانی از قدرت گرفتن پیامبران و از دست دادن موقعیت پیشین خود:
إِنْ أَنْتُمْ إِلاَّ بَشَرٌ مِثْلُنا تُريدُونَ أَنْ تَصُدُّونا عَمَّا كانَ يَعْبُدُ آباؤُنا فَأْتُونا بِسُلْطانٍ مُبينٍ (ابراهیم/10)
فَقالَ الْمَلَأُ الَّذينَ كَفَرُوا مِنْ قَوْمِهِ ما هذا إِلاَّ بَشَرٌ مِثْلُكُمْ يُريدُ أَنْ يَتَفَضَّلَ عَلَيْكُمْ (مومنون/24)
🔸2. غلبه دنیامداری و رفاهزدگی
وَ قالَ الْمَلَأُ مِنْ قَوْمِهِ الَّذينَ كَفَرُوا وَ كَذَّبُوا بِلِقاءِ الْآخِرَةِ وَ أَتْرَفْناهُمْ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا ما هذا إِلاَّ بَشَرٌ مِثْلُكُمْ (مومنون/33)
🔸3. جدی نگرفتن فلسفه زندگی و اینکه دلهایشان دچار لهو و فراموشی آخرت شده
ما يَأْتيهِمْ مِنْ ذِكْرٍ مِنْ رَبِّهِمْ مُحْدَثٍ إِلاَّ اسْتَمَعُوهُ وَ هُمْ يَلْعَبُون؛ لاهِيَةً قُلُوبُهُمْ وَ أَسَرُّوا النَّجْوَى الَّذينَ ظَلَمُوا هَلْ هذا إِلاَّ بَشَرٌ مِثْلُكُمْ (انبیاء/2-3)
🔸4. خودبزرگبینی
وَ لَئِنْ أَطَعْتُمْ بَشَراً مِثْلَكُمْ إِنَّكُمْ إِذاً لَخاسِرُونَ (مومنون/34)
فَقالُوا أَ نُؤْمِنُ لِبَشَرَيْنِ مِثْلِنا وَ قَوْمُهُما لَنا عابِدُونَ (مومنون/47)
♦️ج. و هدف اصلیشان از این تعبیر، تردید افکندن در مردم بود درباره اعتبار پیامبران
وَ إِنَّنا لَفي شَكٍّ مِمَّا تَدْعُونا إِلَيْهِ مُريب ... إِنْ أَنْتُمْ إِلاَّ بَشَرٌ مِثْلُنا (ابراهیم/9-10)
أَسَرُّوا النَّجْوَى الَّذينَ ظَلَمُوا هَلْ هذا إِلاَّ بَشَرٌ مِثْلُكُمْ أَ فَتَأْتُونَ السِّحْرَ وَ أَنْتُمْ تُبْصِرُونَ (انبیاء/3)
@yekaye
یک آیه در روز
762) 🌺 قالُوا ما أَنْتُمْ إِلاَّ بَشَرٌ مِثْلُنا وَ ما أَنْزَلَ الرَّحْمنُ مِنْ شَيْءٍ إِنْ أَنْتُمْ
.
2⃣ «قالُوا ما أَنْتُمْ إِلاَّ بَشَرٌ مِثْلُنا وَ ما أَنْزَلَ الرَّحْمنُ مِنْ شَيْءٍ إِنْ أَنْتُمْ إِلاَّ تَكْذِبُونَ»
از مهمترین بهانههای مخالفان پیامبران برای نپذیرفتن سخنان آنان این بوده که «شما انسانی همانند ما هستید»!
💠 نکته #انسانشناسی:
برداشت غلط از انسان بودن پیامبران
آیا انسانی همانند ما بودن یعنی هیچ برتریای بر ما ندارند؟
آیا هرکس که ادعا کرد چیزی دارد که ما نداریم حتما دروغگوست؟
🔹اینجاست که باید گفت
کار پاکان را قیاس از خود مگیر
گرچه باشد در نوشتن شیر شیر
💠نکته تخصصی #معرفتشناسی
امروزه به تبع انکار دین و کمرنگ کردن حضور خداوند در زندگی، در فضاهای معرفتشناسی بشدت در بوق و کرنا میکنند که تنها معرفتی معتبر است که صدق آن برای همگان به نحو محسوس و تجربی آزمودنی باشد و به نحو بینالاذهانی صدق آن مورد تصدیق همگان قرار بگیرد؛
در حالی که
⛔️نه چنین است که تنها راه رسیدن به معرفت معتبر، آزمودن باشد (مثلا صدق گزارههای ریاضی و فلسفی، از جمله خود همین مدعا، نه با آزمودن، بلکه با تحلیل عقلی محض به دست میآید)
⛔️و نه اذعان عمومی افراد به مطلبی، به خودی خود تاثیری در صدق و کذب آن مطلب میگذارد؛ چون از سویی فریب خوردن و اشتباه کردن اکثریت افراد محال نیست؛ و از سوی دیگر، اگر قرار بود هیچ مطلبی تا مورد اذعان عمومی قرار نگیرد، صحیح نباشد، هیچ نظریه جدیدی در علم پدید نمیآمد (نظریات جدید غالبا تا مدتها، حتی از جانب جامعه علمی نیز مورد مخالفت قرار میگرفت)
در واقع،
معیار صحت هر مدعایی این است که آن مدعا در متن واقع و نفسالامر، همان گونه باشد که ادعا شده؛
که راه پی بردن به آن اصطلاحاً دلیل نام دارد؛
از این رو،
اگر دلیل کافی بر آن مدعا اقامه شود، اعتبار آن تامین شده است؛
و
نسبت بین دلیل و مدعا – که آیا این دلیل کفایت از آن مدعا میکند یا خیر – نیز یک امر نفسالامری است:
این حقیقتِ نفسالامری هر اندازه برای شخصی واضح شود و معارضی نداشته باشد، همان اندازه او در درون خویش #قانع میشود؛
و اگر عاملی برای مخفی کردن و یا انکار این حالت درونی وجود نداشته باشد، او به آن #اذعان خواهد کرد؛
و از این رو،
صحت و کذب یک مدعا به خودی خود ربطی ندارد به «قانع» شدن یا نشدن افراد (که یک مساله روانشناختی است) ویا «اذعان» کردن یا نکردن به آن (که یک اقدام اجتماعی است).
به تعبیر سادهتر،
💢دموکراسی و قبول اکثریت، هیچ ربطی به حقیقت داشتن یا نداشتن یک مدعا ندارد.💢
@yekaye
یک آیه در روز
762) 🌺 قالُوا ما أَنْتُمْ إِلاَّ بَشَرٌ مِثْلُنا وَ ما أَنْزَلَ الرَّحْمنُ مِنْ شَيْءٍ إِنْ أَنْتُمْ
.
3⃣ «قالُوا ما أَنْتُمْ إِلاَّ بَشَرٌ مِثْلُنا وَ ما أَنْزَلَ الرَّحْمنُ مِنْ شَيْءٍ إِنْ أَنْتُمْ إِلاَّ تَكْذِبُونَ»
اینان از طرفی خدا را «رحمان» میدانند، و رحمانیت یعنی آن رحمت گستردهای که بیمقدمه و به صرف وجود یک نیاز و حتی بدون اینکه مطالبهای باشد رحمت میفرستد،
و از طرف دیگر میگویند خدای رحمان هیچ چیزی بر هیچ کس نازل نکرده است❗️
💠نکته #فلسفه_دین
آیا انسان تمام پیچ و خم مسیر سعادت خود را بدون هیچ نقصی میشناسد؟
آیا در مسیر سعادت انسان شیطانی که از زوایای روحی انسان باخبر است کمین نکرده؟
حتی اگر کسی ابلیس را هم قبول نداشته باشد، آیا افراد شروری که قصد سوءاستفاده و فریب انسان را داشته باشند در عالم به وفور یافت نمیشود؟
و در چنین دنیایی آیا اقتضای رحمت و مهربانی خداوند این است که با این انسان چند کلمه حرف بزند و وی را از خطرات و آسیبهای پیش رویش آگاه سازد، یا اینکه او را به حال خود رها سازد و کاری نداشته باشد که آیا او به دست خویش در پرتگاه هلاکت سقوط میکند و رهزنان معنویت وی را به تاراج میبرند یا خیر؟!
آنگاه اگر کسی رحمانیت خدا را جدی بگیرد، و خدا را به عنوان «رحمان» بشناسد، نازل کردن مطالبی از جانب خدا برای بشر را ضروری میشمرد یا منکر میشود؟!
💠نکته #جامعهشناسی: سوء استفاده از #قرائت_رحمانی از کارهای خدا
در بحث از آیه 11 درباره سوء استفاده از قرائت رحمانی توضیحی گذشت.
🔖 جلسه 758، تدبر5 https://eitaa.com/yekaye/1205
در اینجا فقط میافزاییم که ظاهرا این سوءاستفادهها جدید نیست و این آیه نشان می دهد که بسیار سابقه دارد❗️
این تناقض بقدری شدید بوده که
برخی احتمال دادهاند که چهبسا تعبیر «رحمان» در این آیه، نه محکیِ [= متن سخن] آنها بلکه حکایت آنها باشد؛ یعنی حکایت میکند از اینکه خدا با این گونه تکذیب کردنشان باز از حلم و رحمت نسبت به آنان دریغ نکرده است❗️
📚(المیزان، ج17، ص73)
@yekaye
یک آیه در روز
762) 🌺 قالُوا ما أَنْتُمْ إِلاَّ بَشَرٌ مِثْلُنا وَ ما أَنْزَلَ الرَّحْمنُ مِنْ شَيْءٍ إِنْ أَنْتُمْ
.
4⃣ «قالُوا ما أَنْتُمْ إِلاَّ بَشَرٌ مِثْلُنا وَ ما أَنْزَلَ الرَّحْمنُ مِنْ شَيْءٍ إِنْ أَنْتُمْ إِلاَّ تَكْذِبُونَ»
از مهمترین بهانههای مخالفان پیامبران این بوده که «شما انسانی همانند ما هستید»!
💠نکته تخصصی #انسانشناسی: سعه وجودی انسان
آیا اگر کسی ارتباط خاص و ویژهای با خدا داشت که دیگران نداشتند، یعنی دیگر همانند بقیه انسانها نیست؟
آیا انسان بودن یعنی عدم امکان ارتباط وحیانی با خداوند؟
قبلا بیان شد که هر پیامبری موظف است درباره خودش دو مطلب را با هم به ما بگوید:
الف. او بشری مانند ماست.
ب. به او وحی میشود.
و تمرکز بر یکی از این دو نباید به نفی دیگری منجر شود.
🔖توضیح در جلسه 649، تدبر2 http://yekaye.ir/al-kahf-18-110/
@yekaye
▪️سالروز ضربت خوردن فرق عدالت علوی که مقارن شده است با سالروز رحلت خمینی کبیر، آن زمینهساز عدالت مهدوی، بر همه عدالتجویان و مستضعفان عالم تسلیت باد▪️
چنانکه دیروز اشاره شد، به علت کثرت مطالب آیه 15 سوره یس، بقیه موارد امروز تقدیم میشود.
در این لیالی و ایام پربرکت از همگان التماس دعا د ارم.
2) الف. روایت شده است که روزی رسول الله به اصحابش فرمود:
☀️به هوش باشید که درد امتهای پیش از شما به سراغ شما هم آمده است؛ و آن همان حسد است؛ که چنین نیست که موی سر را یکسره بتراشد، بلکه دین را یکسره میتراشد ... .
📚الأمالي (للمفيد)، ص344
قَالَ أَخْبَرَنِي أَبُو نَصْرٍ مُحَمَّدُ بْنُ الْحُسَيْنِ الْبَصِيرُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ سَيَابَةَ قَالَ حَدَّثَنَا عُمَرُ بْنُ عَبْدِ الْجَبَّارِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَخِيهِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِيهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص ذَاتَ يَوْمٍ لِأَصْحَابِهِ
🔸أَلَا إِنَّهُ قَدْ دَبَّ إِلَيْكُمْ دَاءُ الْأُمَمِ مِنْ قَبْلِكُمْ وَ هُوَ الْحَسَدُ لَيْسَ بِحَالِقِ الشَّعْرِ لَكِنَّهُ حَالِقُ الدِّين...
ب. از امیرالمومنین ع روایت شده است:
☀️شدت کینهورزی ناشی از شدت حسادت است؛
و نیز روایت شده:
☀️ایمان از حسد مبری است. [جایی که حسد باشد ایمان نیست و بالعکس]
📚تصنيف غرر الحكم و درر الكلم، ص299
🔸شِدَّةُ الْحِقْدِ مِنْ شِدَّةِ الْحَسَدِ
🔸الْإِيمَانُ بَرِيءٌ مِنَ الْحَسَدِ
@yekaye
☀️3) از امام صادق ع روایت شده است:
ریشههای کفر سهتاست: حرص، و خودبزرگبینی و حسد.
📚الكافي، ج2، ص289
الْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ إِسْحَاقَ عَنْ بَكْرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع
أُصُولُ الْكُفْرِ ثَلَاثَةٌ الْحِرْصُ وَ الِاسْتِكْبَارُ وَ الْحَسَد.
@yekaye