فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🎥 گول زدن خودمون و مردم با تغییر کلمات !
پیشنهاد ویژه
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
♨️نماهنگ زیبای «بیعت با علی»علیه‌السلام، کار ابوذر روحی به مناسبت #عید_غدیر
حتما ببینید دوستان 👌🏻
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔴 دستگیری ۵ اوباش مجازی به اتهام شرارت و شمشیرکشی
🔹 رئیس مرکز عملیات پلیس اطلاعات تهران بزرگ: ۵ بلاگر فضای مجازی به اتهام شرارت و قدرت نمایی با سلاح سرد در منطقه سعادت‌آباد تهران دستگیر شد .
🔹 هر ۵ متهم شناسایی شده از بلاگرهای معروف فضای مجازی به نام‌های «پیمان» «محمد» «پویان» «رضا» و «امیرحسین» می‌باشند که دوشنبه هر ۵ متهم، طی چندین عملیات همزمان در مخفیگاه‌هایشان دستگیر و جهت سیر مراحل قانونی به مرکز عملیات پلیس اطلاعات منتقل شدند.
🚨دستگیری ۹ نفر از عاملان شایعه‌سازی در فضای مجازی
🔹️رئیس مرکز اطلاع‌رسانی فرماندهی انتظامی استان اصفهان: با رصد هوشمندانه سربازان گمنام امام زمان(عج) در پلیس اطلاعات و امنیت عمومی فرماندهی انتظامی استان اصفهان ۹ نفر از افرادی که اقدام به شایعه‌سازی و ایجاد تشویش اذهان عمومی در صفحات مجازی می‌کردند شناسایی و پس از هماهنگی با مرجع قضائی در یک عملیات ضربتی دستگیر شدند.
🔹️این افراد با شبکه‌ها و رسانه‌های معاند و ضد انقلاب در ارتباط بودند، صفحات مجازی متهمان به صورت کامل مسدود و از دسترس خارج شد.
فضای مجازی سالم
برخورد قاطع
🔰 سازمان اطلاعات فراجا
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
♨️ «ناامید کردن مردم از اهداف اصلی دشمن است»
بسیار بسیار مهم ‼️
حتما ببینید و برای دوستانتان بفرستید!👆🏻
پ‌ن: قابل توجه تمامی کانال‌دارانی که به اسم حوزه و حجره و ولایتمداری و مطالبه‌گری، صبح تا شب در حال تزریق ناامیدی و القاء یأس و فلاکت و بدبختی در اذهان ملت هستند!!
مدعی انتقاد کردن هستند و در عمل در حال تخریب و تضعیف کل نظام !!!⛔️
لبیک یا خامنه‌ای
مرگ بر منافق
"بنده خدا"
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
♨️پوتین در اجلاس شانگهای: از صمیم قلب عضویت دائم ایران به سازمان همکاری شانگهای را به آقای رئیسی تبریک می‌گویم!
🔴مکرون:از والدین میخواهم تا از رفتن فرزندانشان به خیابان ها و شرکت در اغتشاشات خودداری کنند.
🔹 پس چیشد مکرون؟تو و رفقات که مدام از شجاعت و رشادت دهه هشتادی های ایران در اغتشاشات حمایت میکردین و بهشون امید واهی میدادید!
🔹 حالا برای نوجوان های خودتون که به میدون اومدن قیافه پدر مهربون گرفتی؟ اولیا رو به مسئولیت دعوت میکنی؟
🔴رئیس دادگستری فرانسه:
🔻از هیچ جرمی نمیگذریم/هرکس در اعتراضات حضور یابد خود و حتی خانواده او 2 سال زندانی خواهند شد
پ.ن:آزادی بیان به سبک غربی ها👆
یادتونه چطور جوانان ایرانی را دعوت به اغتشاش می کردند؟!
چطور پلیس و حافظان امنیت کشورمان را سرکوبگر می نامیدند؟!
🔷 بیچارگی و بدبختی جماعت غرب گدایان مفلوک را می تونید در این تیتر روزنامه هم میهن به خوبی ببینید 👆
شورش گسترده و خشن علیه پلیس فرانسه😏😏
الان اگه در خصوص ایران بود چه تیترها که علیه نیروهای امنیتی و انتظامی نمی گفتند!!
واقعا این مزدورها برای اینگونه اراجیف و خوش خدمتی به ارباباشون چقدر حق مزدوری می گیرند؟؟
•┈┈•❀🕊🍃🌺🍃🕊❀•┈┈•
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🎥 اعتراف مجری و کارشناس فاکس‌نیوز به زانو زدن آمریکا در برابر ایران و اذعان به پیشرفت نظامی کشورمان!
🔶ما در مورد چین و روسیه زیاد صحبت کرده‌ایم، اکنون میخواهم درباره ایران صحبت کنم؛ ایران در آستانه تبدیل شدن به یک ابر قدرت است!
•┈┈•❀🕊🍃🌺🍃🕊❀•┈┈•
Tafsir E Hamd 19_برش.mp3
4.23M
تفسیر سوره حمد 19
آیت الله جوادی آملی
💜بخش اول
حجم : ۴:۰۲ مگابایت
زمان : ۱۷:۳۷ دقیقه
Tafsir E Hamd 19_برش_1.mp3
3.6M
تفسیر سوره حمد 19
آیت الله جوادی آملی
💜بخش دوم
حجم : ۳:۴۴مگابایت
زمان : ۱۵ دقیقه
╲\╭┓
╭ 🍃🌺﷽🌺🍃
┗╯\╲
🔴 جلسه 19
🔵 بخش اول
الحمد لله رب العالمين الرحمن الرحيم
مالك يوم الدين اياك نعبد و اياك نستعين
حصرعبادت و استعانت
در اين آيهٔ مباركهٔ «اياك نعبد و اياك نستعين ، مطالبي به عرض رسيد. و يكي از آن فوائد حصر اين است كه انسان وقتي گفت «اياك نعبد» نه خود به غير خدا عبادت مي‌كند نه حاضر است معبود كسي قرار بگيرد.
تاكنون بحث در اين بود كه مقتضاي حصر عبادت از آن خدا، اين است كه انسان غير خدا را نپرستد. اگر مجاز نيست كه #غير خدا را بپرستد، مجاز هم نيست كه #معبود ديگران قرار بگيرد براي خود، بنده فراهم كند كه عده‌اي او را بپرستند. عبادت بالقول المطلق منحصر مي‌شود دربارهٔ خداي سبحان. نه كسي حق دارد عابد غير خدا باشد و نه حق دارد معبود ديگران باشد. كه اگر كسي خواست كسي را عبادت كند، انسان كه مي‌گويد «اياك نعبد»يعني تو معبودي و همگان #عابد تو‌اند، بايد #جلوي آن وهم را هم بگيرد. پس همانطوري كه حق ندارد غير را #عبادت كند، حق ندارد خود هم معبود ديگران باشد. و چيزي از اين اطلاق خارج نشده است كه تخصيص پذير باشد. اگر خداي سبحان دستور داد كه به پيامبر #احترام بگذار كه #اطاعت كنيد و نه #عبادت، دربارهٔ ائمه (عليهم السلام) اطاعت كنيد و نه عبادت، دربارهٔ پدر و مادر اطاعت كنيم و نه عبادت، در يك محدوده‌اي، اينها هم باز به فرمان خداي سبحان است كه بحثش گذشت.
و اما مسئلهٔ «و اياك نستعين»آن هم اينچنين است. يعني چيزي از اين اطلاق حصر خارج نشده است. مقتضاي حصر آن است كه خدا مستعان است و لا غير. اين حصر ايجاب مي‌كند كه انسان از غير خدا #مدد نگيرد يك و خود را هم #معين و معاون كسي نداند دو. همانطوري كه حق ندارد از #غير خدا #استمداد كند، حق ندارد كه خود را معين و معاون ديگران بداند. اگر خدا مستعان است و لا غير «و الله المستعان»(5)، اگر مستعان خداست و لا غير، انسان نمي‌تواند مستعان ديگري باشد كه ديگري از او كمك طلب كند. آنگاه آياتي كه مي‌گويد يكديگر را كمك كنيد، بايد در كنار اين آيه روشن بشود يعني چه. پس مقتضايِ حصر استعانت در خداي سبحان آن است كه او مستعان است و لا غير. «و الله المستعان»(6) نه انسان مي‌تواند از غير خدا استعانت كند و نه مي‌تواند #مستعان ديگري باشد كه ديگري از او #كمك بگيرد و از او #استعانت بخواهد.
╲\╭┓
╭ 🍃🌺﷽🌺🍃
┗╯\╲
🔴 جلسه 19
🔵 بخش دوم
عدم تنافي حصر استعانت و استمداد از غير خدا
و اما اينكه در بعضي از آيات فرمود «تعاونوا علي البر و التقوي كه اين دستور تعاون هر دو بعد را تصحيح مي‌كند. هم به انسان اجازهٴ استعانت مي‌دهد كه بشود مستعين هم به ديگري اجازهٴ مستعان شدن مي‌دهد كه بشود معين. آيا آن آيه‌اي كه مي‌فرمايد يكديگر را كمك كنيد با حصر استعانت منافات دارد يا نه؟ در سورهٔ مائده آيهٔ دوم اينچنين است: «وتعاونوا علي البر و التقوي و لا تعاونوا علي الأثم و العدوان و اتقوا الله ان الله شديد العقاب» اين تعاون بر بِرّ، يعني از يكديگر در كار نيك كمك بگيريد و يكديگر را در كار نيك مدد بكنيد. پس انسان هم مي‌شود مستعين، هم مي‌شود مستعان. آيا با حصر استعانت در خداي سبحان سازگار است يا نه؟
#استعانت از ديگران، استعانت از #وجه و #فيض خداست
اگر خداي سبحان به چيزي دستور استعانت مي‌دهد نه از آن است كه در برابر خدا يك موجودي است كه مستعين است يا مستعان. آنجايي كه وجه خدا و فرمان خدا و اطاعت خداست، اگر در آن راه كسي #قدم برداشت در حقيقت #وجه خدا و #فيض خداست كه مستعين است و مستعان. اينطور نيست كه انسان در برابر خدا #مستعان باشد و #كسي را #كمك بكند، چون خاصيت #توحيد_افعالي آن است كه سراسر #كارهاي_خيري كه در جهان اتفاق مي‌افتد انسان از آن #خدا بداند و لا غير.
همه #فاعلها از #درجات و #شئون_فاعليت حق هستند
يك موحدي كه در توحيد افعالي بينش توحيدي دارد، آنچه كه كار خير است و در جهان مي‌گذرد همه و همه را شئون الهي مي‌داند. و ديگران هر چه هستند درجات شئون فاعليت خداي سبحان مي‌داند. همانطوري كه آب را مي‌گويد خدا آفريد و به او خاصيت سيراب كردن داد و غذا را خدا آفريد و به او اين خصوصيت را داد، مي‌گويد زيد را هم خدا آفريد و اين كاري كه از دست زيد برآمده است اين در حقيقت يدالله است. چون اين كارها از اوصاف فعليهٴ خداست نه از اوصاف ذاتيه. و اوصاف فعليه زائد بر ذات است نه در مقام ذات. اوصاف فعلي را از مقام فعل انتزاع مي‌كنند نه از مقام ذات. اگر اوصاف فعليه از مقام فعل انتزاع مي‌شود نه از مقام ذات و سراسر جهان فعل خداي سبحان است پس هر جا كار خيري است، انسان در حقيقت از وجه‌الله استعانت كرده است، نه از غير وجه خدا. و اگر انسان توفيق آن را داشت كه كار خيري انجام بدهد، بايد بداند كه خود شأني از شئون الهيست در مقام فعل. قهراً اگر تعاوني هم در بين است كه هم به انسان اجازهٴ مستعين شدن مي‌دهد هم به انسان اجازهٔ مستعان شدن، در محور فعل است نه در محور ذات و كل عالم را رب العالمين دارد اداره مي‌كند. بنابراين اين با حصر استعانت در خداي سبحان منافات ندارد و سخن از تخصيص نيست كه خدا مستعان هست مگر در كارهاي خير كه انسان مي‌تواند از يكديگر استعانت كند يا خدا مستعان است در اصل عبادت ولي در كارهاي عادي ديگران مستعانند، اينچنين نيست كه تخصيصي خورده باشد.
╲\╭┓
╭ 🍃🌺﷽🌺🍃
┗╯\╲
🔴 جلسه 19
🔵 بخش سوم
استعانت از خدا، تخصيص نخورده است
«اياك نستعين» مثل «اياك نعبد» لسانش عاري از تخصيص است. ديدن اينكه در حقيقت منحصر هست، اين عبادت هست و توحيد. و الا انسان چه بگويد چه نگويد، رب العالمين خداست. اگر يك كسي مي‌گويد «اياك نستعين»(11) يعني من معتقدم كه مستعان مطلق بالقول المطلق تويي. و از اين «اياك نستعين» كه حصر استفاده مي‌شود چيزي خارج نشده است كه به عنوان تخصيص باشد. حتي يقال كه «اياك نستعين» در مسئلهٔ عبادت است و «تعاونوا علي البر و التقوي» در مسائل اجتماعي و مانند آن. چون «اياك نستعين» مي‌گويد: مستعين همهٔ موجوداتند و تنها مستعان تويي. انسان همانطوري كه حق ندارد از غير خدا استعانت كند حق ندارد مستعان ديگري هم باشد يعني اگر ديگري از انسان استعانت كرد نبايد روي آن بينش كوتاه او صحه بگذارد چرا؟ بر اينكه مستعان بالقول المطلق خداست. و چون بالقول المطلق مستعان خداست اگر در سورهٔ مائده فرمود: يكديگر را كمك كنيد، نه يعني شما سمتي داريد در برابر خداي سبحان خدا هم معين است و شما هم معينيد، منتها خدا در عبادت و شما در مسائل عادي. اينچنين نيست. چون اگر خدا رب العالمين است همهٔ شئون عوالم را او دارد اداره مي‌كند. اگر هم يك وقتي كار خيري از دست انسان صادر شده است، انسان شأني از شئون فعلي خداست و نه ذاتي. يا اگر انسان از كسي مدد مي‌خواهد به عنوان اينكه او از شأني از شئون فعلي خداست و نه ذاتي. بنابراين كل جهان را او دارد اداره مي‌كند. اين بخاطر آن است كه درجات توحيد فرق مي‌كند، يك وقت انسان بينش بالاتري دارد «حسنات الابرار سيئات المقربين» يك وقت بينش متوسطي دارد. اگر كسي بينش عالي دارد با آن بينش عالي مي‌تواند در خود موجودات نازل اثر كند. ديگر احتياجي ندارد كه از موجودات نازل مدد بگيرد.
سؤال...
منزه بودن حضرت حق از هرگونه نقص
جواب: نه ديگر چون معصيت نقص است و نقص جزء شئون الهي نيست. «كل ذلك كان سيئُهُ عند ربك مكروها» در سورهٔ اسراء وقتي كه نواقص و معاصي را شمرد فرمود: نواقص و معاصي و قبايح و گناهان به خدا ارتباط ندارد چون امر عدمي است. منشأ هر معصيتي يا جهل است يا عجز است و مانند آن. اينها كه به خداي سبحان ارتباط ندارد.
╲\╭┓
╭ 🍃🌺﷽🌺🍃
┗╯\╲
🔴 جلسه 19
🔵 بخش چهارم
امداد عادي وامد غیبی
وسائل را در همان سورهٔ اسراء است، فرمود كه ما وسائل را به آنها مي‌دهيم. فرمود مردم دو قسمتند يك عده آخرت مي‌طلبند يك عده دنيا. اينچنين نيست كه اگر كسي اهل دنيا بود ما وسائل را به او ندهيم ما به او هم وسائل را مي‌دهيم به عنوان آزمايش. آيهٔ 18 و 19 سورهٔ اسراء اين است كه فرمود: «و من أراد الاخرة» قبلش اين است «من كان يريد العاجله عجلنا له فيها ما نشاء لمن نريد ثم جعلنا له جهنم يصليٰها مذموماً مدحورا» ولي «و من أراد الأخرة و سعي لها سعيها و هو مؤمن فأولئك كان سعيهم مشكورا» پس مردم دو قسمتند؛ يك عده عاجله مي‌طلبنديعني دنياي زود گذر، يك عده‌اي هم آخرت طلب مي‌كنند. آنگاه فرمود «كلاً نمد» ما هر دو گروه را كمك مي‌كنيم. اينچنين نيست كه اگر كسي دنيا خواست و به فكر دنيا و معصيت بود ما كمك نكنيم به او هم آب مي‌دهيم هوا مي‌دهيم آفتاب مي‌تابانيم عمر مي‌دهيم، مجاري رزق را در اختيارش قرار مي‌دهيم به او هم كمك مي‌كنيم. نه در معصيت كمك بكنيم همهٔ اين وسائل را در اختيارش قرار مي‌دهيم «ليهلك من هلك عن بينه»چون اگر كسي بخواهد معصيت كند وسايل در اختيارش قرار نگيرد كه آزموده نمي‌شود. فرمود: «كلاً نمد هؤلاء و هؤلاء» هر دو گروه را ما امداد مي‌كنيم نه امداد غيبي، امداد عادي. اما (و هؤلاء من عطاء ربك و ما كان عطاء ربك محظورا)عطاي خدا ممنوع نيست به همگان مي‌دهد اين آفتابيست بر همه مي‌تابد. آن امداد غيبي است كه مخصوص مؤمنين است كه فرمود: «ايدهم بروح منه» يا «يمددكم» و مانند آن. و گرنه دربارهٔ معصيت اصلاً امداد غيبي معنا ندارد. چون معصيت به عالم غيب بر نمي‌گردد.
بله خدا به او آب مي‌دهد، هوا مي‌دهد، چشم مي‌دهد، گوش مي‌دهد، مجاري ادراك مي‌دهد، اينها امداد اللهيست. اينچنين نيست كه اگر كسي خواست غيبت كند فوراً دهنش بسته بشود اينطور نيست. فرمود: «كلاً نُمِدُّ» هم آنها را ما مدد مي‌كنيم در اين جريان عادي هم مؤمنين را. بنابراين اينطور نيست كه اگر كسي معين شد و كسي مستعين، بگوييم اين تخصيصاً خارج شده است. بر اساس توحيد افعالي كارهاي نقص و شر مخصوص خود انسان است از انسان بالا نمي‌رود و كارهاي خير سراسر جهان هر جا كار خير است از آن خداي سبحان است و همهٔ اينها شئون فعلي خداي سبحانند. شئون فعلي.
گاهي براي اثبات اين مطلب، صريحاً مي‌فرمايد آنچه كه از دست شما به عنوان كار خير صادر شده است، كار خداست منتها شما مُجري فرمان او و مظهر فيض او هستيد كه اين هم در بحثهاي قبل اشاره شد. آيهٔ 17 و 18 سوره انفال. به اين رزمنده‌ها اينچنين خطاب فرمود، فرمود: «فلم تقتلوهم و لكن الله قتلهم» اينچنين نيست كه شما كشتيد بلكه خدا كشت و اسلام را خدا پيروز كرد. اگر چنانچه شما اين توفيق را پيدا كرديد همهٔ اين مجاري دركي و ادراكي و تحريكي شما جزء شئون فعلي خداي سبحان است. اينطور نيست كه خدا در يك محدوده رب باشد، شما در محدودهٴ كارهاي انساني رب باشيد كه ربوبيت داشته باشيد. شما ابزار كار خداي سبحانيد در مجاري خير. «فلم تقتلوهم ديگر تعارف هم نكرد، نفرمود: «فلم تقتلوهم اذ قتلتموهم». دربارهٔ رسول خدا يك تعارفي هم كرد؛ فرمود: «و ما رميت اذ رميت و لكن الله رمي. اما دربارهٔ سپاهيان و رزمنده‌ها اين تعارف هم نكرد. فرمود: «فلم تقتلوهم و لكن الله قتلهم» اينچنين نيست كه انسان يك سمتي در جهان داشته باشد، بگويد خدا كاري مي‌كند و من هم كاري مي‌كنم. چون اگر ربوبيت نامحدود شد در برابر ربوبيت نامحدود، فعلي از فاعلي ديگر فرض ندارد. شما اگر فرض كرديد يك دريايي بود نامحدود، يك آبي بود نامحدود مي‌توانيد در كنار اين آب نامحدود يك جدول يك چشمه يك نهر محدودِ كوچك فرض كنيد؟ انسان بگويد ربوبيت خدا نامحدود است و ربوبيت ما محدود. اين ربوبيت خدا را محدود كردن است. چون در برابر نامحدود فرض ندارد يك فرد ديگري. شما اگر فرض بكنيد يك دريايي نامحدود يك يعني نامحدود آنگاه مي‌شود گفت كه آب آن دريا نامحدود است ولي آب اين جدول محدود، ديگر جدول و نهري نمي‌ماند. مگر اينكه آن دريا مرزي داشته باشد، محدود باشد در كنار حد دريا يك جدول و نهري هم باشد. اگر ربوبيت خداي سبحان نامحدود است كما هو الحق، در قبال ربوبيت نامحدود خداي سبحان فعلي از فاعلي ديگر بالاستقلال نمي‌ماند. هر چه هست جزء شئون فاعليهٴ اوست. لذا به مجاهدين در راه دين مي‌فرمايد: «فلم تقتلوهم» شما نكشتيد «و لكنّ الله قتلهم» به رسولش هم مي‌فرمايد به اينكه: «و ما رميت اذ رميت ولكن الله رمي» يعني خوب كه بنگري كارهاي خير از آن اوست.
لذا انسان اگر كار خير انجام داد تازه بدهكار خداست. بايد ممنون باشد و شاكر باشد. چرا گفتند بعد از نماز سجدهٔ شكر به جا بياوريد؟ و چرا گفتند تا سجدهٔ شكر به جا نياورديد از مصلایتان برنخیزید ؟
╲\╭┓
╭ 🍃🌺﷽🌺🍃
┗╯\╲
🔴 جلسه 19
🔵 بخش پنجم
و چرا گفتند به اينكه اگر سوار بر مركبي هستيد نعمتي به شما رسيد توان سجود نداريد يك مقدار خم بشويد كه لااقل تأدبتان حفظ شده باشد؟ براي اينكه انسان اگر يك نعمتي به او رسيد مديون است. وقتي از ائمه (عليهم‌السّلام) سؤال مي‌كنند حواس ما در نماز جمع نيست، حضوري نداريم. چه كنيم فرمودند با نافله آن نقصان نماز را جبران كنيد. عرض كردند در نافله هم اگر حواس ما جمع نبود چه كنيم؟ فرمودند: با سجدهٔ شكر جبران كنيد. اين همه فضيلتي كه براي سجدهٔ شكر هست براي آن است انسان كه اگر توفيق انجام يك عبادتي نصيب او شد تازه بدهكار است. تازه بايد شاكر باشد كه اين نعمت نصيب او شد. اين فيض نصيب او شد. اگر چنانچه آن تعاون طرفيني مشروع شد، زيد بتواند عمرو را كمك كند و عمرو هم بتواند زيد را كمك بكند پس هر يك هم مي‌توانند از ديگري استعانت كنند. اگر چنانچه كمك كردن رواست پس زيد مي‌شود معين. اگر زيد شده معين، عمرو جايز است كه از زيد اعانت بخواهد. مي‌شود استعانت. اگر تعاون طرفيني رواست پس كل واحد معينند و مستعين. ممكن نيست كه تعاون روا باشد، يكديگر را انسان بتواند كمك بكند اما نگويد آقا به من كمك بكن. اينچنين نيست.
سؤال...
تفاوت انتساب سيئه و حسنه به خداي سبحان
جواب: اعمال بد گذشت به اينكه «ما اصابك من سيئه فمن نفسك»(34) منشأ همهٔ معاصي جهل است و عجز. مبدأ وجودي ندارد كه به رب العالمين استناد داشته باشد. كارهاي خير چون جنبهٴ كمالند و جنبهٴ وجودند و جنبهٴ خيرند به خداي خيّر جواد ارتباط دارد. اما كارهاي معاصي و شرور چون فقدانند و نقصند و أعدامند، به مبدأ بالذات نياز ندارند و از انسان ناقص بالاتر نمي‌روند. وقتي كه بسياري از معاصي را در سورهٔ إسراء ياد كرد، آنگاه فرمود: «كل ذلك كان سيئه عند ربك مكروهاً»(35).
سؤال...
جواب: جهل و عدم علم كه امر وجودي نيست تا مستقل باشد. نداشتن است. آن جهتي كه وجود دارد خير است، آن جهتي كه شر است امر عدمي است. انسان از آن جهت كه غضبي دارد و عقلي ندارد يك كاري مي‌كند كه آن كار نسبت به قوهٴ غضبيه لذيذ و گواراست و نسبت به عاقله ناگوارست و ناسازگار. آن جهت نقصش باعث مخالفت او با عقل است كه وقتي تحليل مي‌شود همهٔ اين نقصها به هم ارتباط دارد و همهٔ اين كمالها به يكديگر. اگر غضبي داشت كاري انجام داد اين نسبت به قوهٴ غضبيه ملايم و گواراست. آن جهت وجودي‌اش به همان قوهٔ غضبيه برمي‌گردد. از اين كه مخالف عقل است، مخالف شرع است، مطابق با ما جاء به النبي نيست، از اينجا مسئلهٔ معصيت انتزاع مي‌شود. از اينجا مسئلهٔ شر بودن انتزاع مي‌شود.