📚معرفی کتاب
📙خلقت نوری پیامبر(ص) و اهلبیت(ع) در اندیشه‌ی امامیه‌ی نخستین
✍🏻دکتر امداد توران
آموزه خلقت نوری که پیدایش اهلبیت(ع) را به آغازگاه خلقت برمی‌گرداند، چه بسا بیش از دیگر آموزه‌ها سزاوار ژرفکاوی تاریخی باشد. چرا که با پی‌بردن به ریشه‌ها و رویش‌های تاریخی این آموزه می‌توان استواری درونی و توان آن را برای پشتیبانی از دیگر آموزه‌ها سنجید؛ زیرا پیامبر(ص) و امامان(ع) در اندیشه‌ی شیعیان، یگانه راهنمایانی‌اند که می‌توانند انسان را در مسیر پر‌فراز و نشیب آغاز تا انجام و مبدأ تا معاد، از فرو‌افتادن در راه‌های متفرق منتهی به گم‌گشتگی بازدارند و به سلامت به منزلگه مقصود برسانند. بنابراین روایات خلقت نوری اهلبیت(ع) بیان می‌‌‌کنند که اهلبیت(ع) نخستین مخلوقات خداوند‌ند که همچون نور از نور خداوند آفریده شدند.
بحث خلقت نوری پیامبر(ص) و اهلبیت(ع) در زمره‌ی مهمترین مباحث پیامبر شناسانه و امام شناسانه است که نتایج آن از سویی مرز بین غلو، تقصیر و اعتدال را رسم میکند و از سویی دیگر بر سایر مباحث کلامی از توحید گرفته تا معاد پرتو میکند.
کتاب حاضر بحث خلقت نوری را در دو گام پی می‌گیرد. نخست آنکه مجموع روایات خلقت‌نوری را از منابع روایی شش قرن نخست گردآوری و درباره آن‌ها از جهات مختلف داوری میکند و دوم آنکه تلاش میکند سیر تطور دیدگاه‌های محدثان و متکلمان را طی این قرون درباره‌ی آموزه‌ی خلقت‌نوری گزارش و تحلیل کند.
با توجه به این رویکرد، پژوهش حاضر در پنج فصل زیر تهیه شده است:
🔹فصل اول: اعتبار سنجی احادیث خلقت‌نوری
🔹فصل دوم: مضمون شناسی احادیث خلقت‌نوری اهلبیت(ع)
🔹فصل سوم: جریان شناسی راویان احادیث خلقت‌نوری اهلبیت(ع) در مدارس کوفه و قم
🔹فصل چهارم: عوالم پیشین در مدرسه کلامی بغداد
🔹فصل پنجم: عوالم پیشین در مدرسه کلامی ری
🔹فصل ششم: سیر تطور آموزه‌ی خلقت‌نوری در تاریخ عقاید امامیه
فصل اول که طولانی‌ترین فصل کتاب است، احادیث خلقت‌نوری را، که خاستگاه تمام مباحث کلامی در باب خلقت‌نوری‌‌‌اند، به بحث گذاشته است. این فصل تلاش کرده که فهرستی جامع از احادیث خلقت‌نوری در منابع روایی امامیه در قرون نخستین، یعنی تا قرن پنجم، به دست دهد؛ تا جایی که نگارنده بررسی کرده جای این گردآوری تا کنون خالی بوده است. این گردآوری علاوه بر ارائه‌ی تمام احادیث خلقت‌نوری، درصدد روشن کردن وزن حدیثی و کلامی این احادیث است؛ از این رو، در این فصل بین منابع حدیثی معتبر و منابعی که در اعتبار یا انتسابشان به مؤلف چون و چرا شده تفکیک شده و احادیث خلقت‌نوری هر کدام از این دو دسته به صورت مجزا گزارش شده است.
فصل دوم تلاش میکند از طریق پیوند زدن و ترکیب مجموع احادیث خلقت‌نوری پیامبر(ص) و اهلبیت(ع)، که هر کدام گوشه‌‌‌هایی از ماجرای خلقت‌نوری را بیان می‌‌‌دارند، داستان خلقت‌نوری را از ابتدا تا انتها بازسازی کند. این فصل نشان می‌‌‌دهد که احادیث خلقت‌نوری، به‌‌‌رغم پارهای اختلافات، در کل با یکدیگر هماهنگ‌‌‌اند و همچون قطعات یک جورچین، تصویر سازواری از این آموزه به دست می‌‌‌دهند.
فصل سوم روشن میکند که کدام‌‌‌یک از جریانات حدیثی یا کلامی در هر کدام از دو مدرسه کوفه و قم، احادیث خلقت‌نوری اهلبیت(ع) را نقل کرده و به آن اعتقاد ورزیده‌‌‌اند. در این فصل، راویان مجموع احادیث خلقت‌نوری در کتب روایی معتبر از حیث اینکه به کدام خط یا جریان فکری تعلق دارند، شناسایی شده‌‌‌اند. این فصل نشان می‌‌‌دهد که نقل روایات خلقت‌نوری اهلبیت(ع) در دو مدرسه کلامی و حدیثی کوفه و قم به متهمان به غلو اختصاص نداشته، بلکه روات غیرمتهم این دو مدرسه نیز دست‌اندر کار نقل این قبیل احادیث بودهاند.
فصل چهارم به دنبال پاسخ به این پرسش است که چرا متکلمان بغداد، به طور مشخص شیخ مفید، سیدمرتضی و شیخ طوسی، موضعی منفی در قبال خلقت‌نوری و عوالم پیشین انسان اتخاذ کردهاند، در حالی که می‌‌‌دانیم محدثان و محدث متکلمان کوفه و قم قول به خلقت‌نوری اهلبیت(ع) و وجود پیشین عموم انسان‌‌‌ها را پذیرفته بودند.
فصل پنجم موضع عالمان مدرسه ری، که بعد از افول مدرسه بغداد رونق یافت، در قبال خلقت‌نوری و وجود پیشین انسان بررسی شده است. این فصل با کاوش در آثار برجا مانده از عالمان این مدرسه نشان می‌‌‌دهد که احادیث خلقت‌نوری اهلبیت(ع) در مدرسه ری افزایش کیفی داشته است و در آثار برخی از عالمان این مدرسه، احادیثی در این باره درج شده که مضامین عالی آن‌ها در احادیث دو مدرسه پیشین، مشهود نیست.
فصل ششم، فصل پایانی کتاب، تلاش میکند با نگاهی از فراز تاریخ باور داشتن یا نداشتن به خلقت‌نوری در امامیه را، از آغاز تا پایان قرن ششم، گزارش و تحلیل کند.
#معرفی_کتاب
#دکتر_توران
#خلقت_نوری
#دانشکده‌ی_تاریخ
💠انجمن‌علمی‌پژوهشی‌تاریخ‌اسلام‌و‌تشیع
-----------❀❀✿❀❀---------
@HistorySociety
🔸▫️🔸▫️🔸▫️🔸▫️🔸▫️🔸▫️
📣معرفی کانال‌های مرتبط با تاریخ
5⃣ تأملی در تاریخ اسلام
کانال تأملی در تاریخ، از جمله رسانه‌هایی با محتوای تاریخی است که به موضوعاتی همچون:
▫️وقایع مهم ماه‌های قمری
▫️زندگینامه‌‌ی چهارده معصوم(علیهم‌السلام)
▫️بانوان و مخدّرات
▫️امام‌زادگان
▫️برخی اصحاب و یاران
▫️اشقی الاشقیاء
▫️سخنان برخی از علماء
▫️مورخان شیعه
▫️روز شمارهای تاریخی
▫️غزوات پیامبر و جنگ‌ها
▫️برخی از اسناد مهم تاریخی
▫️و...
می‌پردازد.
🌐لینک کانال تأملی در تاریخ اسلام👇🏻
@TarikhEslam
🔅صحت مطالب کانال‌های معرفی شده توسط انجمن، تأیید یا رد نمی‌شود و بدیهی است بررسی صحت محتوای آن‌ها بر عهده‌ی مخاطب است.
#معرفی_کانال
#تأملی_در_تاریخ_اسلام
#دانشکده‌ی_تاریخ
💠انجمن‌علمی‌پژوهشی‌تاریخ‌اسلام‌و‌تشیع
-----------❀❀✿❀❀---------
@HistorySociety
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔉سلسله نشستهای علمی پاسخ به شبهات تاریخی
🔹با موضوع:
«جایگاه روش حدیثی و کلامی در مطالعات تاریخ اهلبیت(ع)، بررسی گستره‌ی علم امام معصوم(ع) از منظر قرآن، سنت و بزرگان دین با تأکید بر اندیشه‌ی امام خمینی(ره)»
🎙با ارائه‌ی:
استاد آیت‌الله حسینی قزوینی
#صوت
#حسینی_قزوینی
#علم_معصوم
#دانشکده‌ی_تاریخ
💠انجمن‌علمی‌پژوهشی‌تاریخ‌اسلام‌و‌تشیع
-----------❀❀✿❀❀---------
@HistorySociety
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔉سلسله نشستهای علمی پاسخ به شبهات تاریخی
🔹با موضوع:
«جایگاه روش حدیثی و کلامی در مطالعات تاریخ اهلبیت(ع)، بررسی موضوع آثار و پیامدهای سیاسی‌اجتماعیِ بیعت در غدیرخم»
🎙با ارائه‌ی:
استاد آیت‌الله حسینی قزوینی
#صوت
#حسینی_قزوینی
#علم_معصوم
#دانشکده‌ی_تاریخ
💠انجمن‌علمی‌پژوهشی‌تاریخ‌اسلام‌و‌تشیع
-----------❀❀✿❀❀---------
@HistorySociety
1599992954-10297-1-38.pdf
593.7K
🔹عنوان مقاله:
بازشناسی مفهومی شرطه‌الخمیس در زمان حکومت امام علی(ع)
✍🏻نویسندگان:
دکتر نعمت‌الله صفری فروشانی
دکتر عباس میرزایی
📌چکیده‌ی مقاله:
شرطه‌الخمیس، واژه‌ی مرکبی است که می‌تواند به عنوان یکی از مصادیق تشکیلات نظامی در تمدن اسلامی، مورد توجه قرار گیرد. جایگاه و کارکرد نظامی شرطه‌الخمیس، در زمان حکومت امام علی(ع)، در شماری از منابع تاریخی بازتاب یافته و مورد تأیید قرار گرفته است. اما برخی از منابع رجالی، تاریخی و حدیثی شیعه یا متمایل به شیعه با رویکردی متفاوت، آن را نهادی ویژه و حتی مقدس به شمار آورده‌اند و با تنگ گرفتن دایره شمول آن، تنها افراد خاصی را در درون آن جای داده‌اند. این مقاله می‌کوشد تا با سنجش و ارزیابی گزارش‌های منابع مختلف و تدقیق در شواهد و قرائن هر دو سو، نتایج منقحی را به دست دهد.
#معرفی_مقاله
#امام_علی_علیه‌السلام
#شرطه_الخمیس
#دکتر_صفری_فروشانی
#دانشکده‌ی_تاریخ
💠انجمن‌علمی‌پژوهشی‌تاریخ‌اسلام‌و‌تشیع
-----------❀❀✿❀❀---------
@HistorySociety
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔉سلسله نشستهای علمی پاسخ به شبهات تاریخی
🔹با موضوع:
«جایگاه روش حدیثی و کلامی در مطالعات تاریخ اهلبیت(ع)؛ بررسی و تحلیل شهادت حضرت فاطمه زهرا(سلام الله علیها)»
🎙با ارائه‌ی:
استاد آیت‌الله حسینی قزوینی
#صوت
#حسینی_قزوینی
#علم_معصوم
#دانشکده‌ی_تاریخ
💠انجمن‌علمی‌پژوهشی‌تاریخ‌اسلام‌و‌تشیع
-----------❀❀✿❀❀---------
@HistorySociety
20151123144211-9484-131.pdf
370.3K
🔹عنوان مقاله:
بررسی انتقادی دیدگاه‌ها درباره‌ی مذهب ناصر کبیر و خاندان او
✍🏻نویسندگان:
دکتر سید اکبر موسوی تنیانی
دکتر سید علی موسوی‌نژاد
📌چکیده‌ی مقاله:
پژوهش حاضر، در پی بررسیِ انتقادی نظرگاه‌های نایکسان درباره‌ی مذهب ناصر کبیر و خاندان او است. در این‌باره، دو دیدگاه وجود دارد؛ گروهی از نویسندگان در سده‌های متمادی، با گرایش‌های اعتقادی مختلف و از طیف‌های گوناگون فکری و علمی، او را پیرو مذهب زیدیه شمرده‌اند و در مقابل، گروهی دیگر از نویسندگان امامی که بیشتر از قرن دهم هجری به بعد هستند، با استناد به پارهای از گزاره‌ها، او را عالمی امامی مذهب معرفی کردهاند. با بررسی تحلیلی گزاره‌ها و شواهد تاریخی و نیز آثار و آرای ناصر کبیر، در می‌یابیم که دیدگاه گروه نخست، به صواب نزدیک‌تر است. در زمینه‌ی مذهب خاندان ناصر کبیر نیز می‌توان گفت اگرچه برخی منابع به مذهب امامی ایشان تصریح کردهاند، ولی با بررسی قراین و شواهد تاریخی، به احتمال قوی، سایر افراد دودمان ناصر کبیر نیز به مذهب زیدیه باورمند بودهاند.
#معرفی_مقاله
#ناصر_کبیر
#دکتر_موسوی_تنیانی
#دکتر_موسوی_نژاد
#دانشکده‌ی_تاریخ
💠انجمن‌علمی‌پژوهشی‌تاریخ‌اسلام‌و‌تشیع
-----------❀❀✿❀❀---------
@HistorySociety
1610953274-10355-3-10.pdf
272.3K
🔹عنوان مقاله:
ظرفیت نظام آموزشی امامیه در پیشرفت فرهنگ و تمدن اسلامی(با تأکید بر پنج قرن نخست هجری)
✍🏻نویسنده:
دکتر محمدجواد یاوری سرتختی
📌بخشی از چکیده‌ی مقاله:
در میان جنبه‌های گوناگون فعالیت‌های فرهنگی و تمدنی، آموزش علم و ادب به عنوان مؤلفه‌ای مهم، همواره مورد توجه بوده و امروزه نیز معرف هویت و معیار توسعه‌یافتگی جوامع به شمار می‌رود. بسیار واضح است که نظام آموزشی به عنوان بخشی از ساختار تمدن اسلامی، موتور محرک و ظرفیت‌ساز شکل‌گیری و تعالی فرهنگ و تمدن اسلامی را برعهده دارد؛ اما با توجه به انتقاداتی که نسبت به غیرفعال بودن نظام آموزشی امامیه و دستاورد آن در پنج قرن نخست هجری وجود دارد، ضمن دفاع از وجود آن باید به نقش آن در ظرفیت‌سازی فرهنگ و تمدن اسلامی بپردازد. با توجه به هدف کشف چگونگی نقش نظام آموزشی امامیه در تعالی فرهنگ و تمدن اسلامی، نتیجه آن شد که نظام آموزشی امامیه به دلیل برخوداری از مؤلفه‌ها، عناصر و ویژگی‌های ظرفیت‌ساز نقش به سزایی در تعالی خود و شکل‌گیری و تعالی فرهنگ و تمدن اسلامی داشته است. شیعیان باتکیه بر نظام امامت الهی، مبانی، منابع تولید علم و اصول آموزشی در فعالیت‌های علمی و آموزشی حضور فعالی داشته و توانسته‌اند، با بهره‌گیری از ویژگی‌های ظرفیت‌ساز آن ضمن عرضه توانمندی، حیات و هویت فرهنگی و تمدنی خود را تضمین کنند.
#معرفی_مقاله
#نظام_آموزشی_امامیه
#دکتر_یاوری
#دانشکده‌ی_تاریخ
💠انجمن‌علمی‌پژوهشی‌تاریخ‌اسلام‌و‌تشیع
-----------❀❀✿❀❀---------
@HistorySociety
▫️🔹▫️🔹▫️🔹▫️🔹▫️🔹▫️🔹
📢 مروری بر محتوای کانال در هفته‌ای که گذشت...
۱) فایل صوتی:
توضیحات دکتر سید علی موسوی‌نژاد درباره‌ی کتاب «الابحاث فی تقدیم الاحداث»، تألیف رکن‌الدین محمد بن علی جرجانی حلی غروی(از علمای قرن هشتم) در مراسم رونمایی از این کتاب.
🌐لینک صوت
۲)معرفی استاد:
دکتر سیدعلی موسوی‌نژاد
🌐لینک معرفی
۳)نکته‌ی ویرایشی
🌐لینک نکته
۴)معرفی مقاله:
راهبردهای مدیریت سیاسی_امنیتی پیامبر اکرم(ص) در مواجهه با یهودیان مدینه
🌐لینک مقاله
۵)معرفی کتاب:
خلقت‌نوری پیامبر(ص) و اهلبیت(ع) در اندیشه‌ی امامیه‌ی نخستین
🌐لینک معرفی
۶)معرفی کانال مرتبط با تاریخ:
کانال تأملی در تاریخ اسلام
🌐لینک معرفی
۷)صوت سلسله نشستهای علمی پاسخ به شبهات تاریخی
🌐لینک صوت اول
🌐لینک صوت دوم
🌐لینک صوت سوم
۸) معرفی مقاله:
بازشناسی مفهومی شرطةالخمیس در زمان حکومت امام علی(ع)
🌐لینک مقاله
۹)معرفی مقاله:
بررسی انتقادی دیدگاه‌ها درباره‌ی مذهب ناصرکبیر و خاندان او
🌐لینک مقاله
۱٠)معرفی مقاله:
ظرفیت نظام آموزشی امامیه در پیشرفت فرهنگ و تمدن اسلامی(با تأکید بر پنج قرن نخست هجری)
🌐لینک مقاله
#رسانه
#دانشکده‌ی_تاریخ
💠انجمن‌علمی‌پژوهشی‌تاریخ‌اسلام‌و‌تشیع
-----------❀❀✿❀❀---------
@HistorySociety
▫️▫️▫️▫️▫️▫️▫️▫️▫️▫️▫️▫️
🔹پیام تبریک انتصاب
دکتر سید محمد حسینی ریاست دانشکده‌ی تاریخ دانشگاه ادیان و مذاهب طی پیامی انتصاب شایسته‌ی دکتر احمد هاتف از اساتید دانشکده‌ی تاریخ دانشگاه ادیان و مذاهب را به عنوان مسئول پژوهشکده و مرکز مطالعات علوم سیاسی دانشگاه نهرین عراق تبریک گفت.
🔰متن این پیام به شرح ذیل است:
باسمه تعالی
برادر گرامی جناب آقای دکتر احمد هاتف
انتصاب شایسته‌ی جنابعالی به عنوان مسئول جدید پژوهشکده و مرکز مطالعات علوم سیاسی دانشگاه نهرین عراق که نشان از درایت، لیاقت و توانمندی جنابعالی دارد را تبریک و تهنیت عرض می‌نمایم.
یقیناً تعهد و کارآمدی‌های برجسته‌ی جنابعالی، نویدبخش دستیابی هر چه بیشتر به قلّه‌های رفیع پیشرفت و توسعه‌ی پژوهشکده و مرکز مطالعات سیاسی دانشگاه نهرین عراق خواهد بود و زمینه‌ای برای همکاری‌های علمی بین دو دانشگاه را در آینده‌ای نزدیک فراهم خواهد کرد.
این مسئولیت جدید را به جنابعالی و جامعه‌ی علمی دانشگاه نهرین عراق تبریک و تهنیت عرض نموده و از درگاه خداوند متعال توفیقات بیش از پیش جنابعالی را جهت ارائه‌ی خدمتی شایسته به ملت شریف عراق مسئلت دارم.
سید محمد حسینی
-----------❀❀✿❀❀---------
#دکتر_سید_محمد_حسینی
#پیام
#خبر_خوب
#دانشکده‌ی_تاریخ
💠انجمن‌علمی‌پژوهشی‌تاریخ‌اسلام‌و‌تشیع
-----------❀❀✿❀❀---------
@HistorySociety
📣 اطلاع‌رسانی
🔹کرسی علمی ترویجی
معاونت پژوهش مجتمع آموزش عالی تاریخ، سیره و تمدن اسلامی جامعةالمصطفی برگزار میکند.
🔹کرسی علمی ترویجی با موضوع:
«عصری‌سازی سیره و سبک زندگی معصومان»
🎙ارائه دهنده:
حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر ناصر رفیعی محمدی
📝مدیر کرسی:
حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر علی اکبر عالمیان
🖋ناقدان:
دکتر نعمت الله صفری فروشانی
حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر حسین عبدالمحمدی
🔹زمان جلسه:
شنبه ۲۶/فروردین/۱۴٠۲
ساعت ۱٠ الی ۱۲
🔹مکان جلسه:
سالن شهید عارف الحسینی، مجتمع آموزش عالی امام خمینی(ره)، به صورت حضوری و برخط
🌐 لینک پخش آنلاین:👇🏻
https://vc.miu.ac.ir/tarikh
#اطلاع‌رسانی
#کرسی_ترویجی
#دانشکده‌ی_تاریخ
💠انجمن‌علمی‌پژوهشی‌تاریخ‌اسلام‌و‌تشیع
-----------❀❀✿❀❀---------
@HistorySociety
1621420020-9713-21-3.pdf
358.2K
🔹عنوان مقاله:
تبیین و تحلیل تاریخی _ حدیثی شاخصه‌های نظام آموزشی و تربیتی امامیه
✍🏻نویسندگان:
دکتر محمدجواد یاوری سرتختی
دکتر مرتضی امامی
📌چکیده‌ی مقاله:
هر نظام فکری و آموزشی برای ماندگاری خود، باید مجموعه‌ای از اندیشه‌ها و اعتقادات، ارزش‌ها، اخلاقیات و نیز قوانین و رفتارها را در فرآیند آموزشی خویش، با استفاده از نظام و سازمانی هدفمند به مخاطبان خود منتقل کند. در پاسخ به این سؤال که آیا شیعیان از نظام آموزشی تربیتی کارآمدی برخوردار بودهاند که با استفاده از آن و امکانات و توان فرهنگی، برای انتقال معارف متعالی خویش به مخاطبان بهره برده باشند؟ این مقاله، پس از تعریف نظام آموزشی و تحلیل ویژگی‌ها و کارکردهای آن، به صورت عام و تبیین شاخصه‌های آموزشی امامیه در پنج قرن نخست هجری و نیز با تجزیه و تحلیل تاریخی حدیثی، با برشماری فعالیت‌های آموزشی شیعیان، به تبیین شاخصه‌های نظام آموزشی ایشان، با استفاده از منابع تاریخی و روایی و با روشی تحلیلی و توصیفی پرداخته است؛ پس از بررسی و تحلیل منابع، این نتایج حاصل گردید که نظام آموزشی تربیتی امامیه، علاوه بر تمایزات و استقلال ماهوی خویش، همواره بر مرجعیت و علوم اهلبیت(علیهم‌السلام) و همچنین مبانی، محتوا و روش آموزشی خاص ایشان استوار بوده است.
#معرفی_مقاله
#نظام_آموزشی_امامیه
#دکتر_یاوری
#دانشکده‌ی_تاریخ
💠انجمن‌علمی‌پژوهشی‌تاریخ‌اسلام‌و‌تشیع
-----------❀❀✿❀❀---------
@HistorySociety