eitaa logo
فلسفه دین اسلامی
1.4هزار دنبال‌کننده
278 عکس
58 ویدیو
37 فایل
مدیریت محتوایی این کانال توسط حجت‌الاسلام دکتر سیدمصطفی میرباباپور انجام می‌شود. 🟦تلگرام https://t.me/Islamic_Philosophy_of_Religion 🟪اینستاگرام https://instagram.com/islamic_philosophy_of_religion?utm_medium=copy_link 🟩ارتباط با مدیر @IPR_Admin
مشاهده در ایتا
دانلود
🔰معرفی دانش «فلسفه دین» 💠 - ۱ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🔻«فلسفه دین» چنانچه از نامش پیداست، دانشی است که به مطالعه می‌پردازد. اما رشته‌های دیگری نیز به مطالعه دین می‌پردازند. چه چیز سبب شده تا فلسفه دین رشته‌‌ای متمایز از رشته‌های دیگر باشد؟ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🔸به‌طور کلی رشته‌های دین‌پژوهی به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند: 1️⃣دسته‌ای که با صدق و کذب کاری ندارند مانند ، ، ، و 2️⃣دسته‌ای که صدق و کذب برایشان مهم است. مانند ، ، و ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🔹چنانچه ملاحظه می‌شود فلسفه دین از جمله رشته‌های دین‌پژوهی است که به‌دنبال حقیقت مدعیات دینی است. در تعریف رایج از فلسفه دین گفته می‌شود دانشی که به تأمل عقلانی (تفکر فلسفی) راجع به دین می‌پردازد. 🔹اگرچه نمی‌توان توقع تعریف کاملا دقیق را در مورد رشته‌های علمی داشت، اما می‌توان دقت تعاریف را تا حد امکان بیشتر نمود تا به‌صورت حداکثری جامع و مانع باشند. 🔹تعریف رایج مشکلات زیادی دارد، از جمله اینکه این تعریف شامل الهیات فلسفی هم می‌شود. ضمن اینکه اطلاق لفظ دین شامل همه باورها و ارزش‌های دینی می‌شود، در حالی که فلسفه دین چنین حوزه وسیعی ندارد. 🔹دیوید پیلین نویسنده کتاب تعریف دیگری را ارائه می‌دهد که مشکلات فوق را ندارد. «فیلسوف دین از پذیرش حقانیت یک دین خاص به عنوان پیش‌فرض خودداری ورزیده و در عوض، ملاحظه می‌کند که با برخورداری از دین یا ادیان موجود به عنوان نقطه شروع، چگونه می‌توان به فهمی درست دست یافت. ... هدف فلسفه دین اثبات نظامی از باورهاست که انسان‌های خودآگاه در دنیای معاصر بتوانند آن‌ها را به عنوان باورهایی موجّه و معنادار بپذیرند.» 🔸این تعریف نیز با همه نقاط مثتبی که دارد، این مشکل را دارد که محدوده مدعیات دینی را روشن نمی‌کند. آیا فلسفه دین متولی بررسی همه باورهای دینی است؟ به نظر می‌رسد که اینگونه نیست. 🔹در نهایت می‌توان گفت تعریف زیر از فلسفه دین ماهیت این دانش را بهتر نشان می‌دهد و اشکالات تعاریف گذشته را ندارد. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 💠«فلسفه دین دانشی است که بدون تعهد به دین خاصی، با روش عقلی به موضوعاتی می‌پردازد که در فهم حقیقت دین و پذیرش آن تأثیرگذارند.» ۱۶ آذر ۹۹ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ @Islamic_Philosophy_of_Religion لینک این مطلب در اینستاگرام: https://www.instagram.com/p/CIdGFw4hz8l/?igshid=oz49x2w9nysk https://eitaa.com/Islamic_Philosophy_of_Religion/4
کتاب عقل و اعتقاد دینی
💠 کتاب عقل و اعتقاد دینی؛ درآمدی بر فلسفه دین، نوشته مایکل پترسون، ویلیام هاسکر، بروس رایشنباخ، دیوید بازینجر؛ با ترجمه احمد نراقی و ابراهیم سلطانی، به چندین دلیل از مهم‌ترین آثار ترجمه شده در حوزه فلسفه دین بشمار می‌رود. در زیر ضمن معرفی کتاب ضمنا به این دلایل خواهیم پرداخت. یک دلیل این که نویسندگان این اثر از جمله شاخص ترین اساتید حوزه فلسفه دین در سطح بزرگترین دانشگاه‌های جهان هستند. دلیل بعدی که بر اهمیت این اثر می‌افزاید توجه پرسش‌وار به مهم ترین مسائل حوزه فلسفه دین است که شما می‌توانید با درنگی در فهرست این کتاب آن را بخوبی ببینید. دلیل دیگر اینکه خواننده در مطالعه این کتاب با سیری کاملا هارمونیک و منظم از مسائل و پرسش های حول اندیشه دینی مطلع خواهد شد. عناوین و پرسش‌های هر فصل این اثر، هریک بصورت جدا از مهم ترین مسائل حوزه اندیشه دینی هستند و مخاطب می‌تواند با مراجعه به این اثر از آن ها به طور اجمالی و البته دقیق با خبر شود. نگاهی به فهرست و مسائل موجود در این اثر فصل ۱. تامل در باب خداوند؛ در جستجوی حقیقت غایی () فصل ۲. تجربه دینی؛ مواجهه با امر الوهی چه معنایی دارد؟ () فصل ۳. ایمان و عقل: رابطه عقل و ایمان چگونه است؟ () فصل ۴. صفات خداوند: خداوند شبیه چیست؟ () فصل ۵. براهین خداشناسی: ادله‌ای در تایید وجود خداوند () فصل ۶. مسئله شر: مسئله‌ای علیه وجود خداوند () فصل ۷. شناخت خداوند بدون توسل به برهان: آیا اعتقاد به خدا نیاز به مبنا و پایه دارد؟ () فصل ۸. زبان دین: چگونه می‌توانیم به‌نحو معناداری درباره خداوند سخن بگوییم؟ () فصل ۹. معجزات: آیا خداوند در امور زمینه دخالت می‌کند؟ () فصل ۱۰. فصل حیات پس از مرگ: آیا دلیلی برای امیدواری وجود دارد؟ () فصل ۱۱. علم و دین: آیا علم و دین با یکدیگر سازگارند یا ناسازگار؟ () فصل ۱۲. کثرت‌گرایی دینی: چگونه می‌توان تنوع ادیان را تبیین کرد؟ () فصل ۱۳. اخلاق دینی: نسبت خداوند با اخلاق () فصل ۱۴. فلسفه و آموزه‌های الهیات: آیا فلسفه می‌تواند اعتقادات دینی را وضوح بخشد؟ () فصل ۱۵. جستجوی مدام: خداوند و خطر کردن انسان () دین دین اسلامی https://eitaa.com/Islamic_Philosophy_of_Religion/12
🔶 سومین پیش نشست علمی همایش 🔺به همت اسلامی ، موسسه آموزشی امام خمینی و مجمع عالی حکمت اسلامی برگزار میشود: ✅ نشست علمی با موضوع "تمایزات فلسفه دین اسلامی با فلسفه دین تحلیلی و قاره ای" 🎙با حضور آقایان: 📅 چهارشنبه 19 آذرماه ماه 99 / ساعت 18 تا 20 📡 تحت نرم افزار اسکایپ و ارتباط از طریق : 👇👇👇👇👇👇 🌐join.skype.com/f6G4330gqaeE 🆔 @iictchannel 🌐 @meshkatnoor 🔰 @iki_ac_ir 🔰 https://iki.ac.ir
پوستر اولین پیش نشست علمی همایش فلسفه دین اسلامی- چیستی و امکان فلسفه دین اسلامی
پوستر دومین پیش‌نشست علمی همایش فلسفه دین اسلامی- مولفه‌ها و شاخصه‌های فلسفه دین اسلامی
ویژه‌نامه افق حوزه بررسی و نقد
به خاطر مشکلات گزارش شده، جلسات نقد الحاد مدرن دوباره بارگذاری می‌شود. 👇👇👇
kalam- shakren97.09.7.mp3
35.65M
نقد جلسه ۵ حجت‌الاسلام دکتر حمیدرضا شاکرین https://eitaa.com/Islamic_Philosophy_of_Religion/45
shakerin-6.mp3
21.58M
نقد جلسه ۶ حجت‌الاسلام دکتر حمیدرضا شاکرین https://eitaa.com/Islamic_Philosophy_of_Religion/46
🔰بخش‌هایی از یادداشت حجت‌الاسلام دکتر عبدالحسین خسروپناه در مورد «ابزارهای معرفت‌شناختی در جنگ نرم علیه جمهوری اسلامی ایران» ⬇️⬇️⬇️
🔰بخش‌هایی از یادداشت حجت‌الاسلام دکتر عبدالحسین خسروپناه در مورد «ابزارهای معرفت شناختی در جنگ نرم علیه جمهوری اسلامی ایران» به نقل از خبرگزاری رسا 🔻مبنایی‌ترین پایه ‌حکومت دینی است. در نیز ‌از همین‌جا شروع کردند. با روش‌های مختلف مستقیم و غیر مستقیم، ظاهر علمی و ژورنالیستی در امکان دسترسی به حق و باطل، قواعد ثابت و همیشگی و قطعیت معرفت تردید می کنند. 🔻 مانند خون در رگ‌های کالبد تمامی معارف دیگر نقش دارد. در هریک از مبانی باید ابتدا اثبات شود که ما می‌توانیم به معرفت یقینی دست پیدا کنیم و در بین نظریات مختلف نظریه حق را تشخیص دهیم. 🔻شبهه دینی و اینکه همه ادیان حقانیت شان برابر است و دین اسلام ترجیحی بر ادیان دیگر ندارد، خود مبتنی بر پلورالیزم معرفتی است و دیگر بین دین حق و باطل تفکیکی صورت نمی‌گیرد و پلورالیزم دینی جایگاه خودش را پیدا می‌کند. وقتی قائل به پلورالیزم دینی شدید، سؤال می‌شود چه لزومی دارد مبتنی بر دین باشد؟ 🔻یکی از مهم‌ترین مبانی دین شناختی هاست. اکنون بسیاری از افراد جامعۀ ما در برابر دیدگاه علما و صاحب‌نظران به راحتی می‌گویند این هم یک قرائت و یک فهمی از دین است و ما می‌توانیم قرائت‌های دیگری هم کنار آن فرض کنیم. گویا فرقی بین فتوای مجتهد متخصص با غیر متخصص نیست، پایه این مسئله دین‌شناختی در معرفت‌شناسی است که آیا می‌توان از یک متن برداشت‌های نامحدود و متناقض داشت؟ 🔻، که در واقع مبتنی بر فلسفی است، مبتنی بر و نفی معیار معرفتی است.‌ وقتی کسی معیار معرفت را نپذیرفت، هر کسی با پیش‌فرض های خود متنی مانند را معنا می‌کند،‌ لذا یک نفر می‌تواند از قرآن اسلامی بفهمد، ‌یک کسی اسلامی، یک نفر اسلامی می‌فهمد. 🔻لذا نسبی‌گرایی معرفتی منشاء بحث قرائت‌های مختلف و نقد قرائت رسمی از دین شد که نتیجه آن نفی حکومت دینی، نفی ایدئولوژی کردن دین است و پلورالیزم معرفتی نیز منشاء پیدایش پلورالیزم دینی شد که بین دین اسلام و ادیان دیگر هیچ ترجیحی وجود نداشته باشد. 🔻در نتیجه تمام ارزش‌ها و قداست‌ها کنار می‌رود و جالب است در عرصۀ سیاست هم بدنبال پلورالیزم معرفتی، مطرح شد، احزاب مستقل از دولت، سندیکاها، تشکل ها وگروه های مستقل از دولت می توانند زمام امور را جهت‌دهی کنند. یعنی تشکل‌های مستقل، احزاب و سندیکاها هستند که واضع قانون‌اند، مجری قانون‌اند. دولت هم یک دولت حداقلی است که طبق نظر آنها مدیریت می‌کند. 🔻پس مسألۀ قانون‌گذاری خداوند کجا می‌رود؟ چرا آنان کنار رفتن الهی را می‌پذیرند؟ چون معتقدند: اولاً ما براساس پلورالیزم دینی معیاری نداریم که بگوییم این دین حق و برتر است. ثانیاً براساس هرمنوتیک فلسفی و و تاریخ‌مندی فهم نمی‌توانیم بگوییم این فهم ما از دین اسلام، فهم برتر است. 🔷دیدگاه که در مقابل این دیدگاه است چه نتایجی دارد؟ 🔹اگر ما معرفتی را پذیرفتیم، یعنی واقعیتی هست که هم قابل شناخت هم قابل شناساندن است، معیاری برای شناساندن دارد. آیا نتیجه این دیدگاه یک نوع جزم‌گرایی است که هر کس طبق جزم خود هر کاری انجام دهد؟ خیر، زیرا پس از ذکر معیار هم در تقنین معیار وجود دارد و هم در تشخیص فهم صحیح از غیرصحیح معیار وجود دارد. 🔹دلیل صحت رئالیزم معرفتی و بطلان ایده‌آلیزم معرفتی چیست؟ 🔹اصل این که واقعیتی هست، یک امر بدیهی است چون هر کسی می فهمد بالوجدان که خودش هست. یقین دارد که منکری هست. به عبارت دیگر واقعاً منکری هست که واقعاً واقعیت را انکار کرده است، خود انکار واقعیت یک واقعیت است و انکارش مستلزم اثباتش است. 🔹در کنار این گزاره بدیهی ما یک معرفت‌های بدیهی دیگری مثل اصل تناقض و اصل علیت و… داریم که با کمک این گزاره‌های پایه و گزاره‌های بدیهی می‌توانیم به گزاره‌های غیربدیهی دست پیدا کنیم، مجهولاتمان را معلوم بکنیم. یعنی رئالیزم معرفتی می‌گوید واقعیتی هست، واقعیت با معیار قابل شناخت است، معیارش هم گزاره‌های پایه است، یعنی گزاره بدیهی است. 🔹پس از اینکه صدق گزاره بدیهی را پذیرفتیم صدق یا کذب سایرگزاره های غیربدیهی نیز با ارجاع به گزاره بدیهی مشخص می شود، پس ما معیار صدق گزاره را فهمیدیم که یا خودش بدیهی باشد یا به یک گزاره بدیهی منتهی شود. https://eitaa.com/Islamic_Philosophy_of_Religion/49 لینک این مطلب در اینستاگرام https://www.instagram.com/p/CIm4aKcBexI/?igshid=8ai5lls3ojwg
اللهم اغفر لنا الذنوب التی تغیر النعم
🔰 تفاوت «فلسفه دین» با «کلام»، «کلام جدید» و «الهیات فلسفی» ✳️ - ۲ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🔸 یا رشته‌های هستند که متصدی اثبات، تبیین و دفاع از عقائد دینی هستند. نیز همین وظیفه را برعهده دارد و صرفا به‌خاطر تازه بودن مسائل به کلام جدید موسوم شده‌ است. 🔸 نیز رشته دیگری در مجموعه رشته‌های دین‌پژوهی است که به دنبال تبیین فلسفی از آموزه‌های دینی است. 🔸 هم بنا بر تعاریفی که در یادداشت گذشته (فلسفه فلسفه دین ۱) ارائه دادیم، عبارت است از دانشی که بدون تعهد به دین خاصی، با روش عقلی به موضوعاتی می‌پردازد که در فهم حقیقت دین و پذیرش آن تأثیرگذارند. ⭕️این سه رشته دین‌پژوهی با وجود شباهت‌ها، تفاوت‌هایی نیز دارند. تفاوت اینها را در سه بخش موضوع، روش و غایت بررسی می‌کنیم: ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 1️⃣ و مسائل: 🔹رابطه میان مسائل فلسفه دین و مسائل کلام و الهیات فلسفی عموم و خصوص من وجه است. فلسفه دین به موضوعاتی می‌پردازد که در فهم حقیقت دین و پذیرش آن تاثیرگذارند. ولی کلام و الهیات فلسفی همه آموزه‌های اعتقادی را مورد بحث قرار می‌دهند. و از سوی دیگر برخی از موضوعات فلسفه دین مورد توجه کلام یا الهیات فلسفی نیست. 🔹بنابراین فلسفه دین دین با کلام و الهیات فلسفی یک حوزه مشترک و دو حوزه متفاوت دارند. 🔹حوزه مشترک میان اینها مباحثی مانند ، ، الهی، و است. 🔹حوزه اختصاصی کلام و الهیات فلسفی، باورهای فرعی اعتقادی هستند، مانند ویژگی‌های برزخ و قیامت است. همچنین آموزه‌های خاص هر دین در الهیات آن دین بحث می‌شود، مانند و در یا و در . 🔹حوزه اختصاصی فلسفه دین شامل مباحثی همچون ، ، و می‌شود که بیشتر جنبه معرفت‌شناختی دارند. 🔹کلام یا الهیات فلسفی اصالتا توجهی به این مسائل ندارند، اما ممکن است الهیدانی در اثر الهیاتی خود به این مسائل بپردازند که در این صورت الهیدان نقش فیلسوف دین را بازی کرده است. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 2️⃣ : 🔹کلام از هر روشی که برای اثبات، تبیین و دفاع از دین مفید باشد، استفاده می‌کند. حتی ممکن است از جدل یا مغالطه نیز بهره ببرد ولی در قرون اخیر متکلمین سعی کرده‌اند روش‌هاب نادرست را کنار بگذارند و از روش‌های معرفت‌زا اعم از عقلی، نقلی و تجربی استفاده کنند. بر خلاف الهیات فلسفی و فلسفه دین که فقط با روش عقلی سروکار دارند. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 3️⃣ : 🔹هر سه دانش کلام، الهیات فلسفی و فلسفه دین از رشته‌های دین‌پژوهی هستند که برایشان مهم است. لکن تفاوت‌هایی نیز با یکدیگر دارند: 🔹الهیات فلسفی و کلام به دنبال اثبات صدق و تبیین دین خاصی هستند. در حالی که فلسفه دین چنین التزام و محدودیتی را نمی‌پذیرد. یعنی: 🔹اولا، کلام یا الهیات دغدغه اثبات صدق دین و مدعیاتش را دارد، ولی فلسفه دین دغدغه اثبات صدق را ندارد بلکه صدق و کذب را بررسی می‌کند. ممکن است حکم به صدق کند و ممکن است حکم به کذب کند. از همین رو نمی‌توان خبر از متکلمی بی‌دین داد، اما فیلسوفان دین ملحد به وفور یافت می‌شوند. 🔹ثانیا، الهیات متصدی اثبات و دفاع از دین متبوعش است ولی برای فلسفه همه اهمیت دارند. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🛑 نکته مهم: باید میان و تفاوت قائل شد. آنچه گفته شد در مورد هدف علم است نه عالم. از این رو ممکن است فیلسوف دینی که متعهد به دین خاصی است، با روشی کاملا سکولار به۸ بررسی مسائل فلسفه دین بپردازد و مطالبش را به نحوی ارائه دهد که هیچ نشانی بر جانبداریش وجود نداشته باشد. ، ، آیت‌الله یزدی و آیت‌الله نمونه‌هایی از این هستند. ۲۱ آذر ۹۹ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ https://eitaa.com/Islamic_Philosophy_of_Religion/52 لینک این مطلب در اینستاگرام: https://www.instagram.com/p/CIpdtqWh3YQ/?igshid=1qotbgg06xok
کتاب جستارهایی در کلام جدید