#فارسی_چه_بدی_داشت_که_یک_بار_نگفتی! ⛔ ننویسیم: بنر (banner) ✅ بنویسیم: بَرنما* ★ نوعی آگهی که معمولاً به‌صورت مستطیلِ ثابتی در جاهای معینی از صفحهٔ وب نمایان می‌شود. ⛔ ننویسیم: بنر (banner) ✅ بنویسیم: برنوشته* ★ پارچه‌ای بلند که بر آن نوشته‌ای درج شده‌است و آن را از دو سو به‌دست می‌گیرند یا در جایی نصب می‌کنند. ⛔ ننویسیم: بیلبورد (billboard) ✅ بنویسیم: آگهی‌نما ⛔ ننویسیم: پلاکارد (placard) ✅ بنویسیم: شعارنوشته* ★ آگهی یا پوستر یا علامتی که در راهپیمایی‌ها حمل یا برای اعلان عمومی نصب می‌کنند. ⛔ ننویسیم: پلاکارد (placard) ✅ بنویسیم: نقش‌آگهی* ★ آگهی بزرگی به ابعاد بزرگ‌تر از A3 یا به اندازهٔ حدوداً ۲ × ۱ یا ۲ × ۳ متر که بر سردر سینما نصب، و تصویر بازیگران اصلی و نام فیلم و نام دست‏اندرکاران و بازیگران مهم فیلم بر آن نوشته شود. ⛔ ننویسیم: تیزر (teaser) ✅ بنویسیم: آگهی تلویزیونی #واژه‌شناسی ۱۴۰‌۲/۰‌‌۵‌/‌‌۰۱ سید محمد بصام @Matnook_com

ناویراسته: در واقع می‌توان در عصر حاضر عنوان کرد که بخش قابل توجهی از افکار عمومی متأثر از رسانه و آنچه «دهکده جهانی در عصر اطلاعات» خوانده می‌شود، است. (۲۸ واژه) ویراسته: می‌توان گفت امروزه بیشترِ افکار عمومی از رسانه و، به‌اصطلاح، «دهکدۀ جهانی در عصر اطلاعات» تأثیر می‌پذیرد. (۱۷ واژه) یادآوری: دو اشکال اصلی جملۀ ناویراسته «درازنویسی» و «پیچیده‌نویسی» است. این را هم ببینید: جمله‌های «دیریاب» و «زودیاب». #تمرین_ویرایش #ویرایش_زبانی ۱۴۰‌۲/۰‌‌۵‌/‌‌۰۱ سید محمد بصام @Matnook_com

🔺معصومه محمودیان، دکتری شیمی، مدیرمسئول نشریۀ «دید برتر» 🔰کانال مؤسسه در ایتا: @Matnook_com

یک نکته‌ات بگویم! یکی از انواع جمله‌های پیرو «جملۀ پیرو نقل‌قولی» است. این جمله معمولاً مفعول فعل «گفتن» است و تنها در صورتی در گیومه می‌آید که نقل‌قول مستقیم باشد. بنابراین نباید «بیا به مردم چشمم دمی نشین» و «من به خانۀ مردم نمی‌روم» در گیومه بیاید، زیرا نقل‌قول مستقیم نیستند (این گفت‌وگوها ساخته‌وپرداختۀ ذهن شاعر است، نه نقل‌قول مستقیم). دونقطه‌ها نیز اضافی و نادرست‌اند: گفتم بیا به مردم چشمم دمی نشین گفتا که من به خانۀ مردم نمی‌روم چه‌بسا برخی بگویند این شیوۀ ماست که چنین عمل کنیم. این سخن البته نادرست و مغالطه‌آمیز است، زیرا نمی‌توانیم به بهانۀ شیوه‌نامۀ ابداعی خود یا دیگران هر روشی را توجیه کنیم و به‌کار ببریم. #دستورزبان #نشانه‌گذاری ۱۴۰‌۲/۰‌‌۵‌/‌‌۰‌۲ سید محمد بصام @Matnook_com

دربارۀ «اصطبل» واژۀ عربی «اصطبل» برگرفته از واژۀ لاتینی stabulum (به معنای «توقفگاه، محوطه، طویله») است. واژه‌های انگلیسیِ stall و stable و آلمانیِ Stall و Stelle نیز برگرفته از همین واژۀ لاتینی‌اند. در فرهنگ‌های عربی، به عربی نبودن این واژه اشاره کرده‌اند (← الصحاح جوهری). «اصطبل» سپس از عربی به فارسی راه یافته‌ و با املای «اسطبل» نیز نوشته شده‌است. با استناد به پیکره‌های زبانی فارسی، بسامد «اصطبل» بیشتر است. در فرهنگ روز سخن نیز «اصطبل» مدخل اصلی است و «اسطبل» به آن ارجاع داده شده‌است. بنابراین هر دو املا درست است، ولی «اصطبل» بر «اسطبل» ترجیح دارد. از دیگر نام‌های اصطبل در فارسی: «آخور»، «باره‌بند» («باره» (در فارسی میانه، bārak) به معنای «اسب» بوده‌است)، «ستورخانه»، و «ستورگاه». #واژه‌شناسی ۱۴۰‌۲/۰‌‌۵‌/‌‌۰‌۳ سید محمد بصام @Matnook_com

احمد صفّار مقدّم، «فاصله‌‌گذاری در خطّ فارسی»، نامۀ فرهنگستان ۴/۹، ص ۱۲۳-۱۳۷ #فاصله‌گذاری ۱۴۰‌۲/۰‌‌۵‌/‌‌۰‌۳ سید محمد بصام @Matnook_com

یک نکته‌ات بگویم! «چه ... (و) چه ...» نوعی پیوند است که برای هم‌پایه کردنِ دو یا چند گروه یا جمله‌ به‌کار می‌رود: هر کتابی، چه ترجمه باشد و چه تألیف، نیازمند ویرایش است. ولی «چه ... (و) *یا ...»، که معمولاً در ترجمه‌ها دیده می‌شود، غیرمعیار و نادرست است. نمونۀ غیرمعیار: مشروعیت می‌تواند از طریق تعهدات ایدئولوژیک به‌خوبی تأمین شود، چه دینی باشد و یا ناسیونالیسم سکولار. (از یک کتاب ترجمه‌ای) نمونۀ معیار: مشروعیت می‌تواند از طریق تعهدات ایدئولوژیک به‌خوبی تأمین شود، چه دینی باشد و چه ناسیونالیسم سکولار. #دستورزبان #ویرایش_زبانی ‌۱‌‌۴‌۰‌۲‌/‌‌۰‌‌۵/‌‌۰‌۵‌ سید محمد بصام @Matnook_com

🔺راضیه فانی، پژوهشگر دورۀ پسادکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه گیلان و مدرس دانشگاه 🔰کانال مؤسسه در ایتا: @Matnook_com

✅ درست: چه فراقی! ⛔ نادرست: چه فراغی! فراق: جدایی، دوری، هجران فراغ: آسودگی، رهایی، فراغت فراغِ‌بال: آسایش خاطر و خیال 📝 رایج‌ترین غلط‌های املایی #املا_رسم‌الخط ۱۴۰‌۲/۰‌‌۵‌/‌‌۰‌۶‌ سید محمد بصام @Matnook_com

⛔ ننویسیم: فارق از ... ✅ بنویسیم: فارغ از ... فارغ: آسوده، خلاص، رهاشده فارغ‌البال، فارغ‌التحصیل، فارغ‌الذهن فارغ شدن: آسوده شدن، زایمان کردن 📝 رایج‌ترین غلط‌های املایی #املا_رسم‌الخط ۱۴۰‌۲/۰‌‌۵‌/۰‌۶‌ سید محمد بصام @Matnook_com

دو صفحه از یک کتاب، آن‌هم از یک نشر معروف! رسم‌الخط باید در ویرایش صوری مطابق با شیوه‌نامۀ ناشر اصلاح و یک‌دست شود. یکی از کارهای نمونه‌خوان پس از ویرایش اثر اصلاح همین نایک‌دستی‌هاست. فاصله‌گذاری «چه» «چه» با واژۀ بعد از خود بافاصله نوشته می‌شود: به چه علت؟؛ به چه مشغولی؟؛ چه آدم خوبی!؛ چه این‌که؛ چه بهتر!؛ چه چیزها، چه حرف‌ها!؛ چه روزی بود!؛ چه عجب!؛ چه کسی گفته؟. یادآوری: ۱) تنها این واژه‌های «چه»دار با نیم‌فاصله نوشته می‌شوند: چه‌بسا،‌ چه‌جور، چه‌جوری، چه‌سان، چه‌کنم‌چه‌کنم، چه‌ها. ۲) این‌ها بهتر است همیشه سرهم (پیوسته) نوشته شوند: چطور، چطوری، چقدر، چکار، چکاره، چگونه. #فاصله‌گذاری ۱۴۰‌۲/۰‌‌۵‌/۰‌‌۷‌ سید محمد بصام @Matnook_com

🔺ویدا چراغیان، نویسندۀ ۷ رمان چاپ‌شده، ویراستار 🔰کانال مؤسسه در ایتا: @Matnook_com